ስብከት – Page 79 – በኢ/ኦ/ተ/ቤ/ክ/በሰ/ት/ቤቶች ማ/መምሪያ

የኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠርና አጠቃቀሙ

ዲ/ን ኃ/ኢየሱስ ቢያ

የዘመን አቆጣጠር ማለት፡- ዓመታትን፤ ወራትን፣ ሳምንታትን፣ ዕለታትን፤ ደቂቃንና ድቁቅ ሰዓታትን በየሥፍራቸው የሚገልጽ፤ የሚተነትን፤ የሚለካ የቤተ ክርስቲያን የቁጥር ትምህርት ነው፡፡
እነዚህ ሁሉ ተመርምረው ተመዝነው ተቆጥረው ሲያበቁ ምድብና ቀመር ተሰጥቶአቸው የሚገኙበትን ውሳኔና ድንጋጌ የሚያሰማ የዘመን አቆጣጠር ሐሳበ ዘመን ይባላል፡፡
ዓመታታ፣ ወራት፣ ሳምንታት፣ ዕለታትና ሰዓታት የሚለኩት /የሚቆጠሩት በሰባቱ መሰፈሪያና በሰባቱ አዕዋዳት ነው፤ እነሱም፡-
1.   ሰባቱ መስፈርታት
–   ሳድሲት
–   ኃምሲት
–   ራብዒት
–   ሣልሲት
–   ካልዒት
–   ኬክሮስ
–   ዕለት ይባላሉ
2.   ሰባቱ አዕዋዳት
–   ዐውደ ዕለት፡- ከእሑድ እስከ ቅዳሜ ያሉት ሰባቱ ዕለታት ናቸው፤ አውራህን ለማስገኘት በዚህ ሲመላለሱ ይኖራሉ፡፡
–   ዐውደ ወርኅ፡- በፀሐይ 30 ዕለታት በጨረቃ 29/30 ዕለታት ናቸው ዓመታትን ለማስገኘት በዚህ ሲመላለሱ ይኖራሉ፡፡
–   ዐውደ ዓመት፡- በፀሐይ ቀን አቆጣጠር 365 ቀን ከ15 ኬክሮስ፡፡ በጨረቃ ቀን አቆጣጠር 354 ቀን ከ22 ኬኬሮስ ነው፡፡ እነዚህ 3ቱ በዕለት ሲቆጠሩ አራቱ በዓመት ይቆጠራሉ፡፡ ዘመናትን ለማስገኘት በዚህ ሲመላለሱ ይኖራሉ፡፡
–   ዐውደ ፀሐይ፡- 28 ዓመት ነው በዚህ ዕለትና ወንጌላዊ ይገናኙበታል፡፡
–   ዐውደ አበቅቴ፡- 19 ዓመት ነው በዚህ ፀሐይና ጨረቃ ይገናኙበታል፡፡
–   ዐውደ ማኅተም፡- 76 ዓመት ነው በዚህ አበቅቴና ወንጌላዊ ይገናኙበታል፡፡
–   ዐውደ ቀመር፡- 532 ዓመት ነው በዚህ ዕለትና ወንጌላዊ አበቅቴም ይገናኙበታል፡፡
የዘመናት/የጊዜያት ክፍልና መጠን
1 ዓመት በፀሐይ 365 ቀን ከ15 ኬክሮስ፣ በጨረቃ 354 ቀን ከ22 ኬኬሮስ ነው፡፡ 1 ወር በፀሐይ 30 ዕለታት አሉት በጨረቃ 29/30 ዕለታት አሉት፡፡ ዕለት 24 ሰዓት ነው፤ ቀን 12 ሰዓት ነው ፤ ሰዓት 60 ደቂቃ ነው ፤ ደቂቃ 60 ካልዒት ነው ፤ካልዒት 1 ቅጽበት ነው፡፡ ኬክሮስ ማለት የክፍል ዕለት ሳምንት ነው /የዕለት 1/60ኛው ወይም 1/24ኛ ሰዓት ነው/ 1 ዕለት 24 ሰዓት ወይም 60 ኬክሮስ ማለት ነው፡፡
ክፍለ ዓመት /የዓመት ክፍሎች/
1.   መፀው፡- ከመስከረም 26 እስከ ታኅሳስ 25 ቀናት ድረስ ያለው ክፍለ ዓመት መጸው ይባላል፡፡ በዚህ ክፍለ ዓመት ሌሊቱ ረጅም ቀኑ አጭር ነው፡፡
2.   በጋ፡- ከታኅሳስ 26 እስከ መጋቢት 25 ቀናት ድረስ ያለው ክፍለ ዓመት በጋ ይባላል፡፡ በዚህ ክፍለ ዓመት የቀኑና የሌሊቱ ርዝመት እኩል ነው፡፡
3.   ፀደይ፡- ከመጋቢት 26 እስከ ሰኔ 25 ቀናት ድረስ ያለው ፀደይ ይባላል፡፡ በዚህ ክፍለ ዓመት ቀኑ ይረዝማል ሌሊቱ ያጥራል፡፡
4.   ክረምት፡- ከሰኔ 26 እስከ መስከረም 25 ቀናት ድረስ ያለው ክረምት ይባላል፡፡ በዚህ ከፍለ ዓመት የቀኑና የሌሊቱ ርዝመት እኩል ነው፡፡
በአራቱ ወንጌላውያን መካከል የዘመናት አከፋፈል /ርክክብ/
1.   ማቴዎስ ዘመኑን ከምሽቱ በ 1ሰዓት ጀምሮ በዓመቱ ከሌሊቱ በ6 ሰዓት ይፈጽማል፡፡
2.   ማርቆስ ዘመኑን ከሌሊቱ በሰባት ሰዓት ጀምሮ በዓመቱ ከጠዋቱ በ12 ሰዓት ይፈጽማል፡፡
3.   ሉቃስ ዘመኑን ከጠዋቱ በ1 ሰዓት ጀምሮ በዓመቱ በቀትር በ6 ሰዓት ይፈጽማል፡፡
4.   ዮሐንስ ዘመኑን ከቀኑ በሰባት ሰዓት ጀምሮ በዓመቱ ከቀትር በኋላ በ12 ሰዓት ይፈጽማል፡፡

የየወራቱ ሌሊትና ቀን ስፍረ ሰዓት
1.   የመስከረም ወር ሌሊቱ 12 ሰዓት መዐልቱ 12 ሰዓት ነው፡፡
2.   የጥቅምት ወር ሌሊቱ 13 ሰዓት መዐልቱ 11 ሰዓት ነው፡፡
3.   የኅዳር ወር ሌሊቱ 14 ሰዓት መዐልቱ 10 ሰዓት ነው፡፡
4.   የታኅሣሥ ወር ሌሊቱ 15 ሰዓት መዐልቱ 9 ሰዓት ነው፡፡
5.   የጥር ወር ሌሊቱ 14 ሰዓት መዐልቱ 10 ሰዓት ነው፡፡
6.   የየካቲት ወር ሌሊቱ 13 ሰዓት መዐልቱ 11 ሰዓት ነው፡፡
7.   የመጋቢት ወር ሌሊቱ 12 ሰዓት መዐልቱ 12 ሰዓት ነው፡፡
8.   የሚያዝያ ወር ሌሊቱ 11 ሰዓት መዐልቱ 13 ሰዓት ነው፡፡
9.   የግንቦት ወር ሌሊቱ 10 ሰዓት መዐልቱ 14 ሰዓት ነው፡፡
10.   የሰኔ ወር ሌሊቱ 19 ሰዓት መዐልቱ 15 ሰዓት ነው፡፡
11.   የሐምሌ ወር ሌሊቱ 10 ሰዓት መዐልቱ 14 ሰዓት ነው፡፡
12.   የነሐሴ ወር ሌሊቱ 11 ሰዓት መዐልቱ 13 ሰዓት ነው፡፡
የበዓላትና የአጽዋማት ኢየዐርግና ኢይወረድ
1.   ጾመ ነነዌ ከጥር 17 ቀን በታች ከየካቲት 21 ቀን በላይ አይውልም
2.   ዐቢይ ጾም ከየካቲት 1 ቀን በታች ከመጋቢት 5 ቀን በላይ አይውልም
3.   ደብረ ዘይት ከየካቲት 28 ቀን በታች ከሚያዝያ 2 ቀን በላይ አይውልም፡፡
4.   በዓለ ሆሣዕና ከመጋቢት 19 ቀን በታች ከሚያዝያ 23 ቀን በላይ አይውልም፡፡
5.   በዓለ ስቅለት ከመጋቢት 24 ቀን በታች ከሚያዝያ 28 ቀን በላይ አይውልም፡፡
6.   በዓለ ትንሣኤ ከመጋቢት 26 ቀን በታች ከሚያዝያ 3ዐ ቀን በላይ አይውልም፡፡
7.   ርክበ ካህናት ከሚያዝያ 20 ቀን በታች ከግንቦት 24 ቀን በላይ አይውልም፡፡
8.   በዓለ ዕርገት ከግንቦት 5 ቀን በታች ከሰኔ 19 ቀን በላይ አይውልም፡፡
9.   ጾመ ሐዋርያት ከግንቦት 16 ቀን በታች ከሰኔ 20 ቀን በላይ አይውልም፡፡
10.   ጾመ ድኅነት ከግንቦት 18 ቀን በታች ከሰኔ 22 ቀን በላይ አይውልም፡፡
ሁለት ዓይነት የተውሳክ አቆጣጠር አለ
1.   የዕለት ተውሳክ በቅዳሜ ይጀምራል፡፡
የቅዳሜ ተውሳክ 8፤ የእሑድ ተውሳክ 7፤ የሰኞ ተውሳክ 6፤ የማክሰኞ ተውሳክ 5፤ የረቡዕ ተውሳክ 4፤ የሐሙስ ተውሳክ 3፤ የዓርብ ተውሳክ 2
2.   የአጽዋማትና የበዓላት ተውሳክ
የነነዌ ተውሳክ 0፤ የዐቢይ ጾም ተውሳክ 14፤ የደብረ ዘይት ተውሳክ 1፤ የሆሣዕና ተውሳክ 2፤ የስቅለት ተውሳክ 7፤ የትንሣኤ ተውሳክ 9፤ የርክበ ካህናት ተውሳክ 3፤ የዕርገት ተውሳክ 18፤ የጰራቅሊጦስ 28፤ የጾመ ሐዋርየት ተውሳክ 29፤ የጾመ ድኅነት ተውሳክ 1
በዓላትና አጽዋማት የሚውሉበት ቀን
–   ጾመ ነነዌ
–   ዐብይ ጾም
–   ጾመ ሐዋርያት
                     ሰኞ
–   ደብረ ዘይት
–   ሆሣዕና
–   ትንሣኤ
–   ጰራቅሊጦስ
                      እሑድ
–   ስቅለት
                      ዓርብ
–   ርክበ ካህናት
–   ጾመ ድኅነት
                       ረቡዕ
–   ዕርገት
                      ሐሙስ ቀን ይሆናል፡፡
ይቀጥላል

ከሶዲቾ ዋሻ ጽላት ያገኙት አባት ከፍተኛ ድብደባ ደረሰባቸው

በከምባታ ጠምባሮ ዞን በሶዲቾ ዋሻ የእመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም ጽላትና ንዋያተ ቅድሳት በቁፋሮ እንዲወጣ ያደረጉት አባት ቆሞስ አባ ኤልያስ ጳጉሜ 4 ቀን 2005 ዓ.ም. ከፍተኛ ድብደባ ደረሰባቸው፡፡
ዋሻው በ1998 ዓ.ም. የተገኘና የክልሉ ባህልና ቱሪዝም ቢሮ በቅርስነት ከያዛቸው የመስህብ ቦታዎች አንዱ ነው፡፡ በአካባቢው የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ምእመናን ቁጥር አነስተኛ ሲሆን የፕሮቴስታንት እምነት ተከታዮች እንደሚበዙ ይታወቃል፡፡ ከዋሻው መገኘት በኋላ የፕሮቴስታንት እምነት ተከታዮች በዋሻው ውስጥ በዓመት 2 እና 3 ጊዜያት ጉባኤ ያካሒዱበት እንደነበር ይነገራል፡፡ በቅርቡ በግንቦት ወር 2005 ዓ.ም. ቆሞስ አባ ኤልያስ የተባሉ አባት ወደ ሥፍራው በመምጣት በቦታው የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ንዋያተ ቅድሳትና ቅርሶች እንዲሁም ጽላት እንደሚገኝ፤ ይህንንም ማውጣት እንዲችሉ ከዞኑ የመንግስት አካላት፤ ከሀገረ ስብከቱና ከወረዳው ቤተ ክህነት ፈቃድ ማግኘታቸውን አባ ኤልያስ ይገልጻሉ፡፡ ሀገረ ስብከቱም ሆነ ወረዳ ቤተ ክህነቱ ይህንኑ ያረጋግጣሉ፡፡
ቆሞስ አባ ኤልያስ በዋሻው ውስጥ ቁፋሮ በማካሔድም የአንድ አባት አጽም፤ የእጅ መስቀልና በ984 ዓ.ም. /ከአንድ ሺህ ዓመት በፊት/ የነበረ የእመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም ጽላት አግኝተዋል፡፡ በቦታው የነበረውንም ጸበል ባርከው በርካታ ምእመናንና ኢ-አማንያንን በማጥመቅ እየተፈወሱ እንደሚገኙ ቆሞስ አባ ኤልያስ ይገልጻሉ፡፡ ወደ ሥፍራው በሔድንበት ወቅት ለአራት ዓመታት ሙሉ ሰውነታቸው የማይንቀሳቀስና የአልጋ ቁራኛ የነበሩ አባት ሙሉ ለሙሉ መዳናቸውን በአካል ምስክርነታቸውን ሲሰጡ ተመልክተናል፡፡ በቁጥር 38 የሚሆኑ የፕሮቴስታንት እምነት ተከታዮች አምነው ለመጠመቅ መቻላቸውንም ቆሞስ አባ ኤልያስ ይናገራሉ፡፡
ጉዳዩ ያሳሰባቸው አንዳንድ ግለሰቦች በቡድን በመሆን ድንጋይ በመወርወርና በመዛት ከቦታው እንዲለቁ ለማድረግ በተለያዩ ጊዜያት ሙከራዎች ማድረጋቸውን ቆሞስ አባ ኤልያስ እና የዓይን እማኞች ያረጋግጣሉ፡፡
ጳጉሜ 4 ቀን 2005 ዓ.ም. ግን የግለሰቦቹ የኃይል እርምጃ ተጠናክሮ ድንጋይ በመወርወር ቆሞስ አባ ኤልያስን በመደብደብ ከፍተኛ ጉዳት እንዳደረሱባቸው ከወረዳው ቤተ ክህነት ያገኘነው መረጃ ያመለክታል፡፡ ለወረዳው አቅራቢያ ወደሆነ የህክምና መስጫ ጣቢያ በመውሰድም ህክምና እየተደረገላቸው ይገኛሉ፡፡ ጉዳዩን ለመፍታትና ዘላቂ እልባት ለመስጠትም የሀገረ ስብከቱ ዋና ሥራ አስኪያጅና የወረዳው ቤተ ክህነት ሥራ አስኪያጅ ከሚመለከታቸው የዞኑ የመንግስት አካላት ጋር እየተነጋገሩ እንደሚገኙ ከወረዳው ቤተ ክህነት ያገኘነው የመረጃ ምንጭ ያመለክታል፡፡

ቅዱስ ፓትርያርኩ የአዲስ ዓመት የእንኳን አደረሳችሁ መልእክት አስተላለፉ

ጳጉሜን 4 ቀን 2005 ዓ.ም.

በእንዳለ ደምስስ

ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ፓትርያርክ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ዘኢትዮጵያ ሊቀ ጳጳስ ዘአክሱም ወእጨጌ ዘመንበረ ተክለ ሃይማኖት ለ2006 ዓ.ም. አዲስ ዓመት የእንኳን አደረሳችሁ መልእክት አስተላለፉ፡፡

ቅዱስነታቸው እግዚአብሔር ለፍጡራን ከሰጣቸው መልካም ስጦታዎች መካከል የዘመን ስጦታ የመጀመሪያውን ደረጃ እንደሚይዝ በመግለጽ ከ2005 ዓም. ዘመነ ማቴዎስ ወደ 2006 ዓ.ም. ዘመነ ማርቆስ በሰላም አደረሳችሁ ብለዋል፡፡

አዲሱን ዘመን ሥራ በመሥራት ማሳለፍ እንደሚገባ ሲገልጹም “እያንዳንዱ ሰው ዘመን አልፎ ዘመን ሲተካ በኅሊናው ማቃጨል ያለበት ዓብይ ነገር በሥጋዊም ሆነ በመንፈሳዊ ሓላፊነቴ ምን ሠራሁ፤ ምንስ ቀረኝ? ለአዲስ ዓመትስ ምን ሠርቼ ከእግዚአብሔር ጋር ተባባሪ ልሁን የሚለውን ነው፡፡ ሥራ መሥራት ማለት ከእግዚአብሔር ጋር መተባበር ነውና፡፡ እያንዳንዱ ሰው ይህንን አስተሳሰብ አንግቦ አዲሱን ዘመን በአዲስ መንፈስ ከተቀበለው እውነትም ዘመኑን በሥራ ወደ አዲስነት ይለውጣል፡፡” በማለት ቅዱስነታቸው ተናግረዋል፡፡

በአሁኑ ወቅት በከፍተኛ ሁኔታ እየታየ ያለውንና በሕገ ወጥ መንገድ ከሀገር የሚወጡ ወጣቶች ፍልሰትና እልቂትን ለመከላከል ሕዝቡ ልጆቹን ማስተማር እንዳለበትም በመልእክታቸው ጠቁመዋል፡፡
በወሊድ ወቅት ለሞት የሚጋለጡ እናቶችና ሕፃናትን አስመልክቶም በሀገራችን የእናቶችና ሕፃናት ሞት ለመቀነስና ለመከላከል ታስቦ እየታካሔደ ያለውን እንክብካቤ የተሳካ ይሆን ዘንድ ሁሉም ሊደግፈውና በመርሐ ግብሩ ተጠቃሚ ሊሆን እንደሚገባ ገልጸዋል፡፡

ማኅበረ ቅዱሳን የሥራ አመራር ጠቅላላ ጉባኤውን አካሔደ

ነሐሴ 27 ቀን 2005 ዓ.ም.

በእንዳለ ደምስስ

ማኅበሩ አዲስ ዋና ጸሓፊ መርጧል፡፡

በማኅበረ ቅዱሳን በየ ስድስት ወሩ አንድ ጊዜ የሚያካሒደውን የሥራ አመራር ጠቅላላ ጉባኤ ከነሐሴ 25 እስከ 26 ቀን 2005 ዓ.ም. አካሔደ፡፡ የስድሰት ወራት የማኅበሩን የሥራ አፈጻጸም በመገምገም አጽድቋል፡፡

በአቡነ ጎርጎርዮስ ትምህርትና ሥልጠና ማእከል ለሁለት ቀናት በቆየው መርሐ ግብር የስድስት ወራት የሥራ አመራር ቃለ ጉባኤ ቀርቦ የጸደቀ ሲሆን፣ የሥራ አመራር ጉባኤ ጽ/ቤት፣ የሥራ አስፈጻሚ ጉባኤ ጽ/ቤት፣ የኤዲቶሪያል ቦርድ ጽ/ቤትና የኦዲትና ኢንስፔክሽን አገልግሎት ሪፓርቶች ቀርበው ውይይት ተካሂዶባቸው ጸድቀዋል፡፡ በተጨማሪም በማእከላት የፋናንስ አያያዝ ፕሮጀክት በ2006 ዓ.ም. ዕቅድና ወቅታዊ ሁኔታዎች ላይ ተወያይቷል፡፡

ማኅበሩን በዋና ጸሓፊነት ላለፉት ሦስት ዓመታት ሲመሩ የነበሩት ዲያቆን ሙሉጌታ ኃይለ ማርያም በማኅበሩ መተዳደሪያ ደንብ መሠረት የአገልግሎት ጊዜያቸውን በማጠናቀቃቸው ጠቅላላ ጉባኤው አዲስ ዋና ጸሓፊ መርጧል፡፡ በዚህም መሠረት የልማት ተቋማት አስተዳደር ማኔጂንግ ዳይሬክተር ሆነው ሲያገለግሉ የነበሩትን አቶ ተሰፋዬ ቢሆነኝን ለሚቀጥሉት 3 ዓመታት ማኅበሩን በዋና ጸሐፊነት እንዲያገለግሉ መርጧቸዋል፡፡

ፍኖተ ሐመረ ጽድቅ ዐውደ ርዕይ ተከፈተ

ነሐሴ 24 ቀን 2005 ዓ.ም.

በእንዳለ ደምስስ

ዐውደ ርዕዩ እሰከ ከነሐሴ 28 ቀን 2005 ዓ.ም. ይቆያል፡፡
የማኅበረ ቅዱሳን ኅትመትና የኤሌክትሮኒክስ ሚዲያ ዋና ክፍልን የሃያ ዓመታት የአገልግሎት ጉዞ የሚያሳይ ፍኖተ ሐመረ ጽድቅ ዐውደ ርዕይ በማኅበሩ ሕንፃ ላይ ተከፈተ፡፡

ፍኖጸተ ሐመረ ጽድቅ ዐውደ ርዕይ ነሐሴ 23 ቀን 2005 ዓ.ም. ከቀኑ 11፡00 ሰዓት ብፁዕ አቡነ ገብርኤል የቦረና፤ አማሮና ቡርጂ አኅጉረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ፤ ብፁዕ አቡነ ሰላማ የታዕካ ነገሥት ባዕታ ለማርያም ገዳምና የመንበረ መንግሥት ቅዱስ ገብርኤል ቤተ ክርስቲያን የበላይ ጠባቂ ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶችና አገልጋዮች በተገኙበት መርቀው ከፍተዋል፡፡

ብፁዕ አቡነ ገብርኤል የቦረና አማሮና ቡርጂ አኅጉረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ የሐመር መጽሔትና የስምዐ ጽድቅ ጋዜጣ ለኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያንና ምእመናን ያደረጉትን አስተዋጽኦ፤ እንዲሁም ከአመሠራረታቸው ጀምሮ የተጓዙበትን ሂደት በጥልቀት አብራርተዋል፡፡ በ1985 ዓ.ም. ሊቃውንተ ቤተ ክርስቲያንና የማኅበሩ አባላት በተገኙበት ውይይት በማካሔድ ሐመር መጽሔት ተብሎ እንዲሰየም ውሳኔ ላይ መደረሱን ተናግረዋል፡፡

ብፁዕነታቸው የኅትመት ውጤቶቹ እየሰጡ የሚገኙትን አገልግሎት ሲገልጹም “በሐመር መጽሔትና በስምዐ ጽድቅ ጋዜጣ የሚጻፈው፤ የሚነበበው ነገረ ድኅነትን ያመለክታል፡፡ የምንድንበትን መንገድ የሚያስተምሩ፤ ፃድቃን ሰማዕታት አማላጅ መሆናቸውን የሚያውጁ፤ ጌታችን መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርሰቶስ የሁሉ ጌታ፤ የሁሉ ፈጠሪ መሆኑን የሚመሰክሩ፤ እምነትንና ምግባርን የሚያስተምሩ ናቸው” ብለዋል፡፡

ምእመናንን በማነጽ ረገድም “ወደ ቤተ ክርስቲያን መጥተው የማያውቁ ወንድሞችና እኅቶች የኅትመት ውጤቶቹን በማንበብ ራሣቸውን በማረም እምነታቸውን እንዲያውቁና እንዲጸኑ አድርጓቸዋል፡፡ ከኢትዮጵያ አልፎም በዓለም ዐቀፍ ደረጃ እየተሰራጩ ምእመናንን በመታደግ ላይ ይገኛሉ፡፡ ይህም ታላቅ ሐዋርያዊ አገልግሎት ነው” በማለት ወደፊትም ተጠናክረው እንዲቀጥሉ መልእክታቸውን አስተላልፈዋል፡፡

የማኅበሩ ሰብሳቢ ቀሲስ ዶክተር ሰሙ ምትኩ የማኅበሩ የኅትመትና ኤሌክትሮኒክስ ሚዲያ ለቤተ ክርስቲያንና ለምእመናን ያላቸውን ፋይዳ በማስመልከት “በሐመር መጽሔትና ስምዐ ጽድቅ ጋዜጣ የተጀመረው አገልግሎት እድገት በማሳየት ሌሎች የኅትመት ውጤቶችን በመውሰድ ምእመናንን በማስተማር ላይ ይገኛሉ፡፡ የዘመኑ ቴክኖሎጂ ውጤቶችንም በመጠቀም የኤሌክትሮኒክስ ሚዲያው ዘርፍ በተለያዩ ቦታዎች ላይ በአንድ ጊዜ በመድረስ የተሻለ አገልግሎት መስጠት ያስችለዋል” ብለዋል፡፡

ዲያቆን ዶክተር መርሻ አለኸኝ የሚዲያ ዋና ክፍል ሓላፊ የዐውደ ርዕዩ አስፈላጊነት በሚመለከት “ዐውደ ርዕዩ የሐመር መጽሔትና የስምዐ ጽድቅ ጋዜጣ በሃያ ዓመታት ጉዞ ውስጥ ያሳዩአቸውን ጠንካራና ደካማ ጎን ለይተን እንድናውቅ፤ የኅትመትም ይሁን የኤሌክትሮኒክስ ሚዲያው የአገልግሎት ዘርፍ የወደፊት አቅጣጫ እንድንተልም ይረዳናል” ብለዋል፡፡ በተጨማሪም በሚቀጥለው ወር በመንፈሳዊው ሚዲያ ዘርፍ ልምድ ባላቸው አንጋፋ ጋዜጠኞች አማካይነት በማኅበሩ የኅትመት ሚዲያ ላይ ዐውደ ጥናት እንደሚካሔድ ገልጸዋል፡፡

ዐውደ ርዕዩ አራት አበይት ክፍሎች ሲኖሩት ዝክረ ሐመረ ጽድቅ፤ መዛግብትና ቁሳቁስ፤ የፎግራፍና የኤሌክትሮኒክስ ሚዲያ ዘርፍ እንቅስቃሴን ይዳስሳል፡፡ ዐውደ ርዕዩ እሰከ ነሐሴ 28 ቀን 2005 ዓ.ም. ድረስ የሚቆይ ሲሆን ምእመናን አራት ኪሎ በሚገኘው በማኅበሩ ሕንፃ ላይ ከጠዋቱ 4፤00 ሰዓት እስከ ምሽቱ 2፤00 ሰዓት ድረስ እንዲመለከቱ ተጋብዘዋል፡፡

በግብፅ አብያተ ክርስቲያናትና ክርስቲያኖች የጥቃት ሰለባ እየሆኑ ነው

ነሐሴ 11 ቀን 2005 ዓ.ም.

በእንዳለ ደምስስ

የፕሬዚዳንት ሙሐመድ ሙርሲ ደጋፊዎች የሆኑት የሙስሊም ወንድማማቾች በግብፅ ኮፕት ኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያንና ክርስቲያኖች ላይ ከፍተኛ ጥቃት እየፈጸሙ እንደሚገኙ ዓለም አቀፍ የመረጃ ምንጮች በመግለጽ ላይ ናቸው፡፡ በተለይም በዲልጋ፤ ሚና፤ እና ሶሃግ የሚገኙ አብያተ ክርስቲያናት የጥቃቱ ሰለባ እየሆኑ ነው፡፡ የሚና ቅድስት ማርያምና የአብርሃም አብያተ ክርስቲያናት የሙስሊም ወንድማማቾችና ደጋፊዎች በእሳት አያይዘዋቸዋል፡፡ ተቀጣጣይ ፈንጂዎችንም ሶሃግ በሚገኘው ማር ቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተ ክርስቲያን ላይ ወርውረዋል፡፡

ከካይሮ የሚወጡ አዳዲስ መረጃዎች እንደሚያመለክቱት በአንዳንድ አብያተ ክርስቲያናት ላይ የአልቃይዳ መለያ የሆነው ጥቁር ባንዲራ እየተሰቀለባቸው ሲሆን በተለይም የቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተ ክርስቲያን ይገኝበታል፡፡

በላይኛው ግብፅም በርካታ አብያተ ክርስቲያናት እየተቃጠሉና ጥቃት እየደረሰባቸው ሲሆን ክርስቲያኖችም መገደላቸውን ከግብፅ የሚወጡ መረጃዎች ይጠቁማሉ፡፡ የኮፕት ኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያን ፓትርያርክ ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ታዎድሮስ ከመንበረ ፓትርያርክ ቅዱስ ማርቆስ ካቴድራል ለመውጣት መገደዳቸውንም እነዚሁ ምንጮች ይገልጻሉ፡፡
አልጀዚራ እንደዘገበው ሊቢያዊው ታማር ረሻድ የተባለው ተቃዋሚ “ለፓትርያርክ ታዎድሮስ መልካም ዜና ልነግራቸው እፈልጋለሁ፡፡ በግብፅ ምድር ክርስቲያኖችና አብያተ ክርስቲያናት የማይኖሩበት ጊዜው ደርሷል” በማለት ለቴሌቪዥን ጣቢያው ሲናገር ተደምጧል፡፡

በላይኛው ግብፅ ከሚገኙት ሚና፤ አስዩትና ሶሃግ በተጨማሪ የክርስቲያኖች መኖሪያና የሥራ ቦታዎች በእሳት ተያይዘዋል፡፡ በዚህም ምክንያት ሕይወታቸው አደጋ ላይ ወድቋል፡፡ አብያተ ክርስቲያናቱም አገልግሎታቸውን ማቋረጣቸውን ዓለም አቀፍ የዜና ምንጮች እየዘገቡ ይገኛሉ፡፡

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን በዝርወት ክፍል ሁለት

ሐምሌ 3 ቀን 2005 ዓ.ም

በዲ/ን ዶ/ር መርሻ አለኸኝ

ባለፈው ዕትማችን የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ በዝርወት /ከኢትዮጵያ ውጪ/ ያደረገችውን ረዥም ሐዋርያዊ ጉዞ የሚዳስስ ጽሑፍ ማውጣታችን ይታወሳል፡፡ ቀጣዩን ደግሞ እንደሚከተለው አቅርበነዋል፡፡

2. አፍሪካ
የኢ.ኦ.ተ.ቤ. የጥቁሩን ሕዝብ መወከል የሚያስችላት ታሪካዊ አጋጣሚ ቢኖራትም ከዓለም ቀድማ በተመሠረተችበት አህጉር ለሚገኘው ሕዝቧ የሰጠችው አገልግሎት ሰፊ የሚባል አይደለም፡፡ እሷ አገልግሎት ባለመስጠቷ ጥቁሩ ሕዝብ ባሕሉና ልማዱ በፈጠረው ሀገረ ሰብአዊ እምነት ተይዞ ከአሚነ እግዚአብሔር ርቆ ለረጅም ዘመናት እንዲቆይ ሆኗል፡፡ አፍሪካውያን ከብዙ ሺሕ ዓመታት በኋላ ከኢትዮጵያ በእጅጉ ዘግይተው ወንጌልን የተቀበሉ አውሮ¬ውያን ያስተማሯቸውን ተቀብለዋል፡፡ ይልቁንም ቤተ ክርስቲያናችን ወደ ሕዝቡ መሔዷ ቀርቶ ራሱ ሕዝቡ እሷን ፈልጎ እንዲመጣ ኾኗል፡፡ በእርግጥ ቤተ ክርስቲያናችን ቀደም ባሉት ጊዜያት እስከ ሱዳንና ሱማልያ ተስፋ ፍታ እስልምና እስከሚቀማት ድረስ በርካታ አፍሪካውያንን በሃይማኖት ይዛ እንደቆየች የሚያስረዱ የታሪክ መዛግብት አሉ፡፡ ቤተ ክርስቲያኗ በአፍሪካ ያላት የሳሳ ታሪክ በአጭሩ እንደሚከተለው ቀርቧል፡፡

2.1 ኬንያ
የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ከ1967/68 ዓ.ም ጀምሮ በናይሮቢ አገልግሎት መስጠት ጀምራለች፡፡ በ1978 ዓ.ም የተመሠረተው የደብረ መድኃኒት መድኃኔዓለም ቤተ ክርስቲያንም ለምእመናን አገልግሎት እየሰጠ ይገኛል፡፡ ከዚህ በተጨማሪም በስደተኞች ካምፕ የመድኃኔዓለምና ለኬንያዎች የቅዱስ ገብርኤል ቤተ ክርስቲያን በስደተኞተ ካምፕ አካባቢ እንዳለ ይነገራል፡፡

2.2 ሱዳን
በካርቱም ከተማ ቤተ ክርስቲያን ተቋቁማ ከ1932 ዓ.ም ጀምሮ አገል ግሎት በመስጠት ላይ ትገኛለች፡፡

2.3 ደቡብ አፍሪካ
ይህች ሀገር ከኢትዮጵያውያኑ በተጨማሪ ለኢትዮጵያና ብሔራዊት ቤተ ክርስቲያኗ ልዩ ፍቅር ያላቸውና የኢ.ኦ.ተ.ቤ. ተከታዮች ነን ብለው የሚያምኑ ሰዎች በብዛት የሚኖሩባት ናት፡፡ እነዚህ ሰዎች ይህንን እምነታቸውን በተግባር ለመተርጎም እ.ኤ.አ. ከ1872 ዓ.ም ጀምሮ እንቅስቃሴ አድርገው እ.ኤ.አ. በ1892 ዓ.ም. የተወሰኑ ምእመናን ከነበሩበት የሜቶዲስት ቤተ ክርስቲያን ተለይተው በመውጣት “የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን” ብለው አቋቋሙ፡፡ ኢትዮጵያ በአድዋ ጦርነት በጣልያኖች ላይ የተቀዳጀችው የድል ዜና እንቅስቃሴያቸውን የበለጠ እንዲጎለብትና ማኅበራቸው እንዲጠናከር አድርጓል፡፡ ቤተ ክርስቲያኗ በነበሩባት ውስጣዊ ችገሮች የተነሣ የፈለጉትን ያህል ልታጠናክራቸው ባትችልም አልፎ አልፎ በሚያገኙት ዕርዳታና የአይዞአችሁ መልእክት ቤተ ክርስቲያናችን በአካባቢው ላለው ሕዝብ አገልግሎት ስትሰጥ እንድትቆይ አድርጓታል፡፡ በ1993 ዓ.ም ደግሞ በስደት ወደ አካባቢ የሔዱ ኢትዮጵያውያን ምእመናን ከደቡብ አፍሪካውያኑ የእምነት ወንድሞቻቸው ጋር በመተባበር የመድኃኔዓለም ቤተ ክርስቲያንን አቋቁመዋል፡፡

3. አውሮፖ
የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ሐዋርያዊ እግሯ አውሮፖን የረገጠው /በጊዜው በኢጣልያ ፍሎሬንስ በተደረገው ዓለም ዐቀፍ የአብያተ ክርስቲያናት ጉባኤ ከኢየሩሳሌም የኢትዮጵያ ገዳማት ተመርጠው በተላኩ ልኡካን አማካይነት /ከ15ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ጀምሮ እንደኾነ ታሪክ እማኝነቱን ቢሰጥም በይፋ በተደራጀ መልኩ ተቋቁማ አገልግሎት መስጠት የጀመረችው በ20ኛው መቶ ክፍለ ዘመን አጋማሽ ጀምሮ ነው፡፡ በዚህ ረገድ በቀዳሚነት የሚጠቀሰው ኢትዮጵያ በፋሺስት ጣልያን በተወረረችበት ጊዜ ንጉሠ ነገሥት ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ ወደ ሎንዶን ካደረጉት ስደት ጋር ለአጭር ጊዜም ቢሆን በተሰጠው አገልግሎት ጀምሮ በ1964 ዓ.ም በትውልደ ጃማይካውያን የቤተ ክርስቲያኗ ልጆች አማካይነት ተቋማዊ መልክ ይዞ እንዲቀጥል የተደረገው ነው፡፡ በአሁኑ ጊዜ በታላቋ ብሪታንያ አምስት ያህል አብያተ ክርስቲያናትና ከሦስት በላይ የጽዋ ማኅበራት ይገኛሉ፡፡

ከእንግሊዝ ቀጥሎ ቤተ ክርስቲያና ችን የደረሰችበት ሀገር ጀርመን ነው፡፡ ቤተ ክርስቲያናችን በአካባቢው እንቅስቃሴ የጀመረችው በወቅቱ ለትምህርት ወደዚህ ሀገር መጥተው በነበሩት መልአከ ሰላም ዶ/ር መርዐዊ ተበጀና ዶ/ር በዕደ ማርያም አማካይነት ሲኾን በአሁኑ ወቅት ሰባት ያህል አጥቢያ አብያተ ክርስቲያናትና ከሦስት የማያንሱ የጽዋ ማኅበራት ይገኛሉ፡፡ ከዚህ በተጨማሪ ከ15 ያላነሱ አብያተ ክርስቲያናት ማለትም በግሪክ /አንድ/፣ በጣልያን /ሦስት/፣ በስዊዘርላንድ /ሦስት/ በስዊድን /ሁለት/፣ በኖርዌይ /ሁለት/፣ በቤልጅየም /አንድ/፣ በኦስትርያ /አንድ/፣ በፈረንሳይ /አንድ/ አብያተ ክርስቲያናት የሚገኙ ሲሆን ወደ ቤተ ክርስቲያን ደረጃ ለማደግ ክትትል እየተደረገላቸው ያሉ ጽዋ ማኅበራት በተለያዩ የአውሮ¬ፖ ሀገራት አሉ፡፡

4. አውስትራሊያ
በዚህ አህጉር የቤተ ክርስቲያናችን እንቅስቃሴ ጥንታዊ የሚባል አይደለም፡፡ በአሁኑ ወቅት ከሦስት ያላነሱ አብያተ ክርስቲያናት የሚገኙ ሲሆን እንደዚሁ በጽዋ ማኅበርነት የተደራጁ የምእመናን ኅብረቶች አሉ፡፡

5. ሰሜን አሜሪካ
የቤተ ክርስቲያናችን የሰሜን አሜሪካ እንቅስቃሴ የተጀመረው ከ1944 ዓ.ም ጀምሮ ሲኾን ቤተ ክርስቲያን በኦፊሴል የተመሠረተችው ግን በ1951 ዓ.ም በአቡነ ቴዎፍሎስ ተባርኮ ኒውዮርክ ላይ በተቋቋመው የቅድስት ሥላሴ ቤተ ክርስቲያን አማካይነት ነበር፡፡ ይህ ቤተ ክርስቲያን የተቋቋመው በወቅቱ የኢትዮጵያን የጥቁር ሕዝብ አርአያነት አምነው ያስተጋቡ ለነበሩ አፍሪካ አሜሪካውያን ሲሆን ቤተ ክርስቲያኑ ቅዳሴ ቤቱ ተከብሮ በተቋቋመበት ዕለት 275 አፍሪካ አሜሪካውያን በመጠመቅ የቤተ ክርስቲያን አካል እንደሆኑ መዛግብት ያስረዳሉ፡፡ በዚህ ዓይነት በርቀት ለናፈቃት ጥቁሩ ሕዝብ ፓ-ስፊክን አቋርጣ የተቋቋመችለት ቤተ ክርስቲያን እየዋለ እያደረ በልዩ ልዩ ምክንያት ሀገሩን ትቶ ወደ አህጉሩ የሚሰደደው ሕዝብ ቁጥር እየበዛ ሲሔድ እሷም እየተስፋፋች ዛሬ ካለችበት ደረጃ ደርሳለች፡፡ በአሁኑ ወቅት በአህጉሩ ከ90 በላይ አብያተ ክርስቲያናት ይገኛሉ፡፡

6. ካናዳ
በካናዳ የቤተ ክርስቲያን አገልግሎት የተጀመረው በቶሮንቶ ከተማ በአንድ ምእመን ድጋፍ በተገዛ ሕንፃ ውስጥ በ1964 ዓ.ም ሲሆን በአሁኑ ወቅት በመላ አህጉሩ ከሃያ አምስት በላይ አብያተ ክርስቲያናት አሉ፡፡

7. ካሪብያን ሀገሮች
በዚህ ትሪንዳድ ቶቤጎን ጉያናንና ጃማይካን በሚያጠቃልለው አካባቢ ቤተ ክርስቲያን አገልግሎት የጀመረችው በ1964 ዓ.ም. በአባ ገብረ ኢየሱስ /በኋላ አቡነ አትናቴዎስና አቶ አበራ ጀንበሬ አማካይነት ሲኾን በአሁኑ ወቅት ከአምስት በላይ አብያተ ክርስቲያናት ይገኛሉ፡፡

8. ትሪንዳድና ቶቤጎ
ቤተ ክርስቲያን በቅኝ ገዥዎቹ በደረሰበት ተፅዕኖ በማንነት ፍለጋ ይናውዝ ለነበረው ለዚህ አካባቢ ጥቁር ሕዝብ አገልግሎት መስጠት የጀመረችው ከ1944 ዓ.ም ጀምሮ ሲሆን ከዚያ ጊዜ ጀምሮ በተደረጉ ሐዋርያዊ እንቅስቃሴዎች በብዙ ሺሕ የሚቆጠሩ ነፍሳት በጥምቀት ከማኅፀነ ዮርዳኖስ ከአብራከ መንፈስ ቅዱስ ተወልደው በቤተ ክርስቲያን ዕቅፍ ውስጥ ገብተዋል፡፡ እየገቡም ነው፡፡ በአሁኑ ወቅት በዚህ አካባቢ ከአምስት ያላነሱ አብያተ ክርስቲያናት ይገኛሉ፡፡

9. ጃማይካ
በዚህ አካባቢ ይኖሩ የነበሩ ሕዝቦች ጣልያን ኢትዮጵያን በወረረችበት ጊዜ የነጻነታቸው ተስፋ ምድራዊ ርስት አድርገው ይቆጥሯት ለነበረችው ኢትዮጵያ አጋርነታቸውን ለማሳየት “ራስ ተፈሪያን” የሚል ቡድን መሥርተው ነበር፡፡ ንጉሡ በ1958 ዓ.ም በጃማይካ ይፋ ጉብኝት ካደረጉ በኋላ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ እምነት ተከታይ የመሆን ፍላጎት እያየለ በመምጣቱ የመጀመሪያዪቱ ቤተ ክርስቲያን በኪንግስተን ጃማይካ ተቋቋመች፡፡ ከዚያም በኋላ ግንቦት 6 ቀን 1962 ዓ.ም. ለመጀመሪያ ጊዜ ጃማይካ ሲገቡ ብሔራዊ አቀባበል በተደረገላቸው ብፁዕ አቡነ ይስሐቅ አማካይነት ቤተ ክርስቲያን ከፍተኛ ሐዋርያዊ አገልግሎት ሰጥታ ዛሬ ካለችበት ደረጃ ደርሳለች፡፡

II. አስተዳደራዊ መዋቅር
የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ከላይ በቀረበው መልኩ ዓለም ዐቀፋዊ አገልግሎት ስትሰጥ እንደየዘመኑ ሁኔታ የራሷን አስተዳደራዊ መዋቅር እየዘረጋች ሲሆን ዛሬ ባለችበት ደረጃ የዝርወት እንቅስቃሴዋን በመምራት ላይ ያለችው 12 ያህል አህጉረ ስብከትን በማቋቋም ነው፡፡ እነዚህም የመላ አፍሪካ ሀገረ ስብከት፣ የአውስትራሊያ ሀገረ ስብከት፣ የመካከለኛው ምሥራቅ ሀገረ ስብከት፣ የሰሜን ምዕራብ አውሮፓ ሀገረ ስብከት፣ የደቡብ ምሥራቅ አውሮፓ ሀገረ ስብከት፣ የኢየሩሳሌም ሀገረ ስብከት፣ የዲሲና አካባቢው ሀገረ ስብከት፣ የኒውዮርክና አካባቢው ሀገረ ስብከት፣ የካሪብያን ሀገራት ሀገረ ስብከትና የካናዳ ሀገረ ስብከት ናቸው፡፡

እዚህ ላይ ሳይጠቀስ ማለፍ የሌለበት ቤተ ክርስቲያናችን በልዩ ልዩ የዓለም አብያተ ክርስቲያናት መካከል ማኅበራዊ መረዳዳትንና ቅርርብን ዓላማው አድርጎ በ1948 ዓ.ም በአምስተርዳም የተመሠረተው የዓለም አብያተ ክርስቲያናት ኅብረት /World Council of Cherches/ ሲመሠረት በመሳተፍ ከመሠረቱ ሀገራት አንዷ መሆኗ ነው፡፡ በተጨማሪም በአፍሪካ ደረጃ በ1963 ዓ.ም ናይሮቢ ኬንያ ላይ የተቋቋመው የአፍሪካ አብያተ ክርስቲያናት ጉባኤ መሥራች አባል ናት፡፡ ከያዝነው ርእስ አንጻር የቤተ ክርስቲያኗ የእነዚህ ጉባኤያት አባል መሆን ብዙም የጠቀማት አይመስልም፡፡ ወይም ጉባኤያቱን በአግባቡ መጠቀም አልቻለችም፡፡

III. ችግሮች
ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ዓላማዋ ሰማያዊ እንደመሆኑ በተለያዩ ጊዜያት የዓላማዋ ተፃራሪ በሆነው ዲያብሎስ ስትፈተን ኖራለች አሁንም በመፈተን ላይ ትገኛለች፡፡ በዚህ አካባቢ ያለችዋ ቤተ ክርስቲያናችንም ከምሥረ ታዋ ጀምሮ ልዩ ልዩ ችግሮች አጋጥመዋታል፡፡ ዛሬም እነዚሁ ችግሮች ሰማያዊ አገልግሎቷን በስፋት በክርስቶስ የባሕርይ አምላክነት አምነው በጉያዋ ለተሰበሰቡ ስዱዳን ልጆቿ እንዳትሰጥ ያደርጓታል፡፡

በአካባቢው የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ያሉባትን ችግሮች ውስጣዊ እና ውጫዊ ብለን ከፍለን ማየት እንችላለን፡፡ ውስጣዊ ስንል በየደረጃው ካሉ አንዳንድ የቤተ ክርስቲያኗ አካላት፣ ካህናት፣ ምእመናን፣ ሰበካ ጉባኤያት፣ ሰንበት ትምህርት ቤቶች ወ.ዘ.ተ.፣ የሚመጡ ችግሮችን ሲሆን ውጫዊ ስንል ደግሞ ከቤተ ክርስቲያኗ ውጭ ካሉ አካባቢያዊ ነባራዊ ሁናቴዎች የሚመጡትን ችግሮች ነው፡፡

አቡነ ጎርጎርዮስ የሥልጠና ማእከል የበገና ተማሪዎችን አስመረቀ

ሐምሌ 17 ቀን 2005 ዓ.ም.

በታመነ ተክለ ዮሐንስ

የማኅበረ ቅዱሳን የልማት ተቋማት የአቡነ ጎርጎርዮስ የትምህርትና ሥልጠና ማእከል በዜማ መሣሪያ ያሠለጠናቸውን ተማሪዎች እሑድ ሐምሌ 6 ቀን 2005 ዓ.ም አስመረቀ፡፡ ማእከሉ በመደበኛ የትምህርት መርሐ ግብሩ የአስኳላ ትምህርትን የሚሰጥ ሲሆን፤ በማታ እና በእሑድ ቅዳሜ የሥልጠና መርሐ ግብሩ ደግሞ የአብነትና የዜማ መሣሪያዎችን ሥልጠና ያካሄዳል፡፡ በያዝነው ዓመት በማታው መርሐ ግብር ለተከታታይ ዘጠኝ ወራት ሲሰጥ በነበረው የዜማ መሣሪያዎች ሥልጠና 208 ተማሪዎችን ያስመረቀ ሲሆን፤ ከነዚህ ውስጥ ከ170 በላይ የሆኑት በበገና እንዲሁም ቀሪዎቹ 30 ደግሞ በመሰንቆ የሠለጠኑ ናቸው፡፡

በተቋሙ የትምህርትና ሥልጠና ማእከል ሥራ አስኪያጅ የሆኑት አቶ አብዮት እሸቱ እንደገለጹት “በትምህርት መርሐ ግብሩ የሚሰጡት የአብነት ትምህርቶች (ግዕዝና የቅዳሴ ተሰጥኦ) እንዲሁም የዜማ መሣሪያዎች (በገና፣ መሰንቆ፣ ዋሽንትና ከበሮ) ሥልጠና፤ በዋነኝነት ዓላማ አድርገው የያዙት የሠልጣኞቹን የመንፈሳዊ ሕይወት ተመስጦ ለማሳደግ ሲሆን፤ በተያያዥነትም ወደቀጣዩ ትውልድ የሚደረገውን የመንፈሳዊ ቅርስ የቅብብል መንገድ ለማጠናከር ነው” ብለዋል፡፡ ሠልጣኞቹ ከምረቃ በኋላ በ2003 ዓ.ም በተመሠረተው የበገና ቤተሰብ ማኅበር በመታቀፍ ጥምቀትን በመሰሉ ታላላቅ መንፈሳዊና የሕዝብ ክብረ በዓላት ላይና በሌሎች ወሳኝ መድረኮች ላይ የበገና አገልግሎትን ይሰጣሉ፡፡ ይሁን እንጂ ካለው የአቅም እጥረት እና የጥያቄ ብዛት አንጻር ተመጣጣኝ የሆነ አገልግሎት ለምእመናኑም ሆነ ለቤተ ክርስቲያን ማበርከት እንዳልተቻለ አሳውቀዋል፡፡

ሥራ አስኪያጁ “የትምህርትና የሥልጠና ዘርፉን በመምህራን ከማጎልበት አንጻር የመምህራን የትምህርት ማስረጃ የተሟላ ካለመሆን የተነሣ የበገና መምህራን እጥረት የሚታይ ሲሆን፤ እንደመፍትሄ እየተወሰደ ያለ እርምጃ ቢኖር ከምሩቃን መካከል የላቀ ብቃት ያሳዩትን በመምረጥና ልዩ ሥልጠና በመስጠት ተተኪ መምህራንን የማፍራት ሥራ ነው” ብለዋል፡፡ ነገር ግን በሌሎች የዜማ ትምህርት ዘርፎች መሰል ችግሮች እንደማይታዩ ገልጸው፤ ይልቁንም ከቅዱስ ያሬድ የዜማ ትምህርት ቤት በሚወጡ መምህራን በመታገዝ ደረጃውን የጠበቀ ትምህርት እንደሚሰጥ አሳውቀዋል፡፡ ማእከሉ ከያዘው የተደራሽነት ዓላማ አንጻር ሥልጠናውን ለማንኛውም አካል በግልጽ የሚሰጥ ሲሆን፤ እስካሁን ባለው መረጃ መሠረት አሥር ያህል የውጭ ዜጎች በበገና ላይ ያተኮረ ሥልጠና ወስደዋል፡፡

የሥልጠና ማእከሉ በቀጣይ የተደራጀ መዋቅር በመቅረጽ ከሕገ ቤተ ክርስቲያን ሥርዓትና አስተምህሮ አንጻር የተፈቀዱትን የዜማ መሣሪያዎች ሥልጠና፤ የአብነት ትምህርትን በተጠናከረ መልኩ ለመቀጠልና ከተቋሙ የሚመረቁ ተማሪዎች ሕጋዊ የሆነ እውቅና እንዲያገኙ እንዲሁም ማእከሉን ወደ TVT ደረጃ ለማሳደግ ከትምህርት ሚኒስቴር እውቅናን ለመጠየቅ ተቋሙ በዝግጅት ላይ እንደሚገኝ ዋና ሥራ አስኪያጁ ገልጸዋል፡፡

በመጨረሻም ሓላፊው ባስተላለፉት መልእክት ሁሉም ኢትዮጵያዊ ሃይማኖትና ብሔር ሳይለይ የሀገር ቅርስ የሆነውን የበገና ትምህርት ቢማር በመጪው ትውልድ ከሚመጣ ወቀሳ መዳን እንደሚቻል ገልጸዋል፡፡

ከፍተኛ ውጤት ለማስመዝገቤ ምስጢሩ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ መኖሬ ነው

ሐምሌ 5 ቀን 2005 ዓ.ም.

በእንዳለ ደምስስ

ሰሞኑን ከከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ተማሪዎች በመመረቅ ላይ ይገኛሉ፡፡ ከተመራቂ ተማሪዎች መካከል ከፍተኛ ውጤት በማስመዝገብ ሁለት የወርቅ ሜዳልያዎች የተሸለመችውን አንዲት እኅት ለዛሬ እንግዳችን አድርገናታል፡፡ አንዱን የወርቅ ሜዳልያዋንም “በግቢ ጉባኤ ውስጥ በመሳተፍ በመንፈሳዊ ሕይወቴ እንድበረታና ዓላማዬን እንዳሳካ እገዛ አድርጎልኛል” ለምትለው ማኅበረ ቅዱሳን በሥጦታ አበርክታለች፡፡ የዩኒቨርስቲ ቆይታዋን፤ በግቢ ጉባኤ ውስጥ ስለነበራት ተሳትፎ እና በሌሎችም ጉዳዮች ላይ አነጋግረናታል፡፡ መልካም ቆይታ፡፡

ጥያቄ፡- ራስሽን ብታስተዋውቂን?

ፋንታነሽ ፡- ፋንታነሽ ንብረት እባላለሁ፡፡ የመጣሁት ከሚዛን ቴፒ ዩኒቨርስቲ ሚዛን ግቢ ጉባኤ ነው፡፡ የተመረቅሁት አዲስ የትምህርት ዘርፍ በሆነው በኮፕሬቲቭ አካውንቲንግ /Cooprative Accounting/ በመጀመሪያ ዲግሪ ነው፡፡

ጥያቄ፡- ከቤተሰብ ርቀሽ ወደ ዩኒቨርስቲ መግባቱ አልከበደሽም?

ፋንታነሽ፡- ወደ ዩኒቨርስቲው ስገባ ከለመድኩትና ካደግሁበት አካባቢ የተለየ ስለነበር ከብዶኛል፡፡ የገጠሙኝ ችግሮችም ነበሩ፡፡ ሴት መሆኔ፤ ለዩኒቨርስቲው አዲስ ከመሆን ጋር ተዳምሮ ብቸኝነት፤ እንዲሁም የትምህርት ቁሳቁስ ያለመሟላት ችግሮች ነበሩ፡፡ ቀስ በቀስ ለመድኩት፡፡ በእግዚአብሔር ኃይል ችግሮቹን ሁሉ መቋቋም ቻልኩ፡፡

ጥያቄ፡- በግቢ ጉባኤ ላይ የነበረሽ ተሳትፎ ምን ይመስል ነበር?

ፋንታነሽ፡- ወደ ዩኒቨርስቲው ስገባ በግቢ ጉባኤ ውስጥ ይሳተፉ የነበሩ የማውቃቸውን ልጆችን አገኘሁ፡፡ በግቢ ጉባኤያት አማካይነት ከእሑድ እስከ ሰኞ የሚካሔዱትን መርሐ ግብሮች መረጃ ወሰድኩኝ፡፡ ሰዓቴን አብቃቅቼ በዚሁ መሠረት መከታተል ጀመርኩኝ፡፡ ከቤተሰቦቼ ጋር እያለሁ በሰንበት ትምህርት ቤት ውስጥ እሳተፍ ስለነበር ብዙም አልተቸገርኩም፡፡ ከሁለት ወራት በኋላ በአስተባባሪነትና በመዝሙር ክፍል ውስጥ በአባልነት ማገልገል ጀመርኩ፡፡ ዩኒቨርስቲ ከገባሁ በኋላ የቤተሰብ ተጽእኖ ውጪ ስለሆንኩ ራሴን በአግባቡ የመምራት ሓላፊነት ስላለብኝ ከፍተኛ ጥንቃቄ አደርግ ነበር፡፡በግቢ ጉባኤ አገልግሎትም ጥሩ ተሳታፊ ነበርኩ ማለት እችላለሁ፡፡

ጥያቄ፡- የትምህርት አቀባበልሽ እንዴት ነበር?

ፋንታነሽ፡- ብዙ ማንበብ አልወድም፡፡ ትልቁ አቅሜ የነበረው በክፍል ውስጥ የነበረኝ ትምህርት የመቀበል ችሎታ ነው፡፡ በምንም ምክንያት የትምህርት ክፍለ ጊዜዬን አልቀጣም፡፡ በአግባቡም እከታተላለሁ፡፡ ከትምህርት ውጪ የማሳልፈው ቤተ ክርስቲያን ውስጥ ነው፡፡ ማታ ማታ በጣም ለአጭር ሰዓት የቤት ሥራዎቼን መሥራት፤ በክፍል ውስጥ ስማር ግር ያለኝ ነገር ካለ በድጋሚ መከለስ ላይ አተኩራለሁ፡፡ እንደ ሌላው ተማሪ ለረጅም ሰዓት መሸምደድ አልወድም፡፡

የመጀመሪያ ዓመት ላይ ግን ትንሽ ያነበብኩ ይመስለኛል፡፡ ግቢውን ለመላመድ፤ የአስተማሪዎቹን የትምህርት አሰጣጥና የፈተና አወጣጥ ግንዛቤ ስላልነበረኝ ይህንን ለመቋቋም በመጠኑም ቢሆን አነበብኩ፡፡ ቀሪዎቹን ዓመታት ግን ለንባብ ብዙም አልተጨነቅሁም፡፡ ተማሪ ከተማሪ በትምህርት አቀባበል ረገድ እንለያያለን፡፡ አንዳንዱ ለረጅም ሰዓት የማንበብ ልምድ ይኖረዋል፡፡ እኔ ግን ከእግዚአብሔር የተሰጠኝ ስጦታ ነው፡፡ ክፍል ውስጥ በአስተማሪዎቼ የሚሰጠውን ገለጻ በደንብ የመያዝ ብቃቱ አለኝ፡፡ ሙሉ ለሙሉ እንዳልረሳው መጠነኛ ክለሳ ብቻ ነው የማደርገው፡፡

ጥያቄ፡- ከተማሪዎች ጋር ለመላመድ አልተቸገርሽም?

ፋንታነሽ፡- የክፍለ ሀገር ልጅ ነኝ፡፡ የመጣሁት ከዳንግላ ነው፡፡ ዶርም/ማደሪያ/ የተመደብኩት ከአዲስ አበባ ልጆች ጋር ነበር፡፡ ቀስ በቀስ ለመቅረብ ጥረት አድረጌ ነበር፡፡ ዓለማዊ ፕሮግራሞች በግቢው ውስጥም ሆነ ውጪ ሲዘጋጁ አብሬያቸው እንድሔድ ይገፋፉኛል፡፡ “ሕይወት ማለት እኮ ይህ ነው” ይሉኛል፡፡ እኔ ግን በትምህርቴም ሆነ በመንፈሳዊ ሕይወቴ ስኬታማ መሆን ዋነኛው ዓላማዬ ስለነበር አሳባቸውን አልተቀበልኳቸውም፡፡ የራሴን አካሔድ በመምረጥ በእነሱ ተጽእኖ ሥር ላለመውደቅ ጥረት አደረግሁ፡፡ ቅርበቴ ሁሉ ከመንፈሳዊ እኅቶችና ወንድሞች ጋር እንዲሆን ወሰንኩ፡፡ የወሰድኩት አቋም ትክክል እንደነበር ዛሬ ላይ ሆኜ ሳስበው ያስደስተኛል፡፡ ትክክል ነበርኩ፡፡

ጥያቄ፡- እስቲ ስለ ውጤትሽ አጫውቺን?

ፋንታነሽ፡- በመጀመሪያ ዓመት ያመጣሁት ውጤት 3.98 ነበር፡፡ አንድ “B” ብቻ ነው ጣልቃ የገባው እንጂ ሁሉንም “A” ነው ያመጣሁት፡፡ በተከታታይ ዓመታት አራት ነጥብ ነው ያስመዘገብኩት፡፡ ነገር ግን በመጨረሻ ዓመት ላይ ፈተና እየወሰድን እናቴ በመታመሟ ምክንያት ከቤተሰብ እንድመጣ መልእክት ስለደረሰኝ ለዩኒቨርስቲው አስፈቅጄ ሄድኩኝ፡፡ ስመለስ ምንም ሳላጠና ተፈትኜ “B” አመጣሁ፡፡ በዚህም መሠረት ስመረቅ አጠቃላይ ውጤቴ /GPA/ 3.96 ሆነ፡፡

ጥያቄ፡- በአንደኛና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት የደረጃ ተማሪ ነበርሽ?

ፋንታነሽ፡- በጭራሽ!! በአንደኛም ሆነ በሁለተኛ ደረጃ ትምህርቴ የደረጃ ተማሪ አልነበርኩም፡፡ በመካከለኛ ደረጃ ላይ እገኝ ነበር፡፡ ዩኒቨርስቲ ስገባ ውስጤን በደንብ ያሳመንኩት ይመስለኛል፡፡ ዓላማዬ ስኬታማ እሆን ዘንድ ነበር ተሳካልኝ፡፡

ጥያቄ፡- በዩኒቨርስቲው ቆይታሽ ከቤተሰብ ቁጥጥር ውጪ መሆንሽ ያሳደረብሽ ተጽእኖ አልነበረም?

ፋንታነሽ፡- ከቤተሰብ ጋር ስንኖር እያንዳንዱን እንቅስቃሴያችን፤ የት ገባሽ፤ የት ወጣሽ ስለምንባል ቁጥጥሩ ይበዛል፡፡ ቁጥጥራቸው ለመልካም እንደሆነና ጥሩ ደረጃ ላይ እንድንደርስ ከማሰብ የሚመነጭ ነው፡፡ ዩኒቨርስቲ እንደምገባ ካወቅሁበት ቀን ጀምሮ ራሴን ሳዘጋጅ ነበር፡፡ ከገባሁም በኋላ በዙሪያዬ ያሉትን ፈተናዎች ለመቋቋም ጥረት አድርጌያለሁ፡፡ የቤተሰቦቼ ቁጥጥር ጠቅሞኛል እንጂ አልጎዳኝም፡፡ ተጽእኖም አልፈጠረብኝም፡፡

ጥያቄ፡- በቤተ ክርስቲያን አገልግሎት ውስጥ በመኖርሽ ተጠቅሜያለሁ ትያለሽ?

ፋንታነሽ፡- ቤተ ክርስቲያን ለኔ መሠረቴ ናት፡፡ እምባዬን ጠርጋልኛለች፡፡ በዩኒቨርስቲው ውስጥ የማማክረው፤ የሚደግፈኝ በሌለበት ሲጨንቀኝ፤ ዙሪያው ገደል ሲሆንብኝ ቤተ ክርስቲያን ሄጄ አለቅሳለሁ፡፡ ለእመቤቴ ጭንቀቴን ሁሉ እነግራታለሁ፡፡ መንገዴንም ቀና ታደርግልኛለች፡፡ እረጋጋለሁ፡፡ በዚህ ሁኔታ እግዚአብሔር ባይደግፈኝ ኖሮ እዚህ ደረጃ መድረስ አልችልም ነበር፡፡ በመንፈሳዊም ሆነ በስጋዊ ሕይወቴ ተጠቅሜያለሁ ማለት ይቻላል፡፡

ጥያቄ፡- በግቢ ውስጥ ትልቁ የተማሪዎች ችግር ምንድነው?

ፋንታነሽ፡- ብዙ ችግሮች አሉ፡፡ በተለይም ራስን ካለማዘጋጀት የሚመነጩ ችግሮች በቀላሉ የሚታለፉ አይደሉም፡፡ ተማሪዎች በእምነት ከማይመስላቸው ሰው ጋር ይገጥማሉ፡፡ በተለይም እህቶች ከወንዶች ጋር በሚኖራቸው ቅርበት የማንኛውም እምነት ተከታይ ይሁን እንዳልባረር ያስጠናኛል፤ ይደግፈኛል፤ ያለብኝን የፋይናንስ ችግር ያቃልልልኛል በማለት ይቀራረባሉ፡፡ ወዳልተፈለገ አቅጣጫም ያመራሉ፡፡ ሂደቱ ያስፈራል፡፡ አደርግልሻለሁ – አድርጊልኝ ወደመባባል ይደርሳሉ፡፡

ሌላው በዩኒቨርስቲ ውስጥ ጎልቶ የሚታየው ሃሜት ነው፡፡ በግቢ ጉባኤያት ውስጥ ጭምር የሚከሰት ነው፡፡ አንመካከርም፡፡ በነበርኩበት ግቢ ጉባኤ ውስጥ ትልቅ ክፍተት ነው ከምላቸው ነገሮች አንዱ ይህ ጉዳይ ነው፡፡ አንዱ አንዱን መገሰጽ ያለመቻል ችግር፡፡

ጥያቄ፡- በግቢ ጉባኤ ውስጥ የሚሰጠው ትምህርት ምን ያህል ረድቶሻል?

ፋንታነሽ፡- በግቢ ጉባኤ ውስጥ የሚሰጠው ትምህርት ጥሩ ነው፡፡ ሁሉንም ኮርሶች መጨረስ ባንቸልም ስለ እምነታችን ጥሩ ግንዛቤ የሚያስጨብጥ ነው፡፡ የማላውቀውን እንዳውቅ አድርጎኛል፡፡ በተለይም መንፈሳዊ ሕይወቴ ላይ ከፍተኛ ለውጥ እንዳመጣ ረድቶኛል፡፡ በራስ ጥረት ደግሞ ማበልጸግ፤ ማጠንከር ያስፈልጋል፡፡

ጥያቄ፡- ከወንድሞችና እህቶች ጋር የነበራችሁ ቅርበትና መደጋገፍ እንዴት ይገለጻል?

ፋንታነሽ፡- የመደጋገፍ፤ የመተባበር እንቅስቃሴዎች አሉ፡፡ አንዳችን ከተኛን ሌሎቻችን የመቀስቀስ፤ የመደጋገፍ፤ አብሮ ቤተ ክርስቲያን የመሄድ ልምዱ የዳበረ ነው፡፡
ጥያቄ፡- ከንስሀ አባቶቻችሁ ጋር ያላችሁ ቅርበት ብትገልጪልን?

ፋንታነሽ፡- ዩኒቨርስቲው በቅርቡ ከመከፈቱ አንጻር ከንስሀ አባቶቻችን ጋር የመገናኘትና የመመካከር ጥረቶች እየተደረጉ ነው፡፡ ከዚያ በፊት ግን አብረውን የነበሩ ብዙ ወንድሞችንና እህቶችን አጥተናል፡፡

ጥያቄ፡- ከፍተኛ ውጤት በማምጣትሽ ምንድነው የተሸለምሽው?

ፋንታነሽ፡- ሁለት የወርቅ ሜዳልያዎችን ነው የተሸለምኩት፡፡ አንዱ ከዩኒቨርስቲው አጠቃላይ ተመራቂዎች መካከል ከፍተኛ ነጥብ በማምጣቴ የተሸለምኩት ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ ከተመራቂ ሴት ተማሪዎች ከፍተኛ ነጥብ በማምጣቴ ነው፡፡

ጥያቄ፡- ከፍተኛ ውጤት ለማስመዝገብ የበቃሽበት ዋነኛ ምሥጢር ምንድነው?

ፋንታነሽ፡- የኔ ከፍተኛ ውጤት ማስመዝገብ ትልቁ ምስጢር በቤተ ክርስቲያን ውስጥ መኖሬ ነው፡፡ ይህ ደግሞ ለሌሎች ምሳሌ መሆን የሚችል ነው፡፡ በዩኒቨርስቲው የሚሰጠውን ትምህርት ከመንፈሳዊ ትምህርት ጋር አጣጥሞ መጓዝ እንደሚቻል የኔ ውጤት ምስክር ነው፡፡ ሌሎችንም የሚያስተምር ነው፡፡

ጥያቄ፡- ሜዳልያሽን ለማኅበረ ቅዱሳን ለመስጠት እንዴት ወሰንሽ?

ፋንታነሽ፡- ማኅበሩ የሚያከናውናቸው ተግባራት ለቤተ ክርስቲያን የሚጠቅሙ በመሆኑ፤ በተለይም በግቢ ጉባኤያት ተማሪዎች እምነታቸውን እንዲያውቁ የሚያደርጋቸው ጥረቶች በጣም ያስደስተኛል፡፡ እኔም የዚህ ጥረት ውጤት በመሆኔ፤ ሌሎችም የኔን አርአያ እንዲከተሉ ለማድረግ ነው፡፡

ጥያቄ፡- ወደፊት ካንቺ ምን እንጠብቅ?

ፋንታነሽ፡- እድሉ ቢያጋጥመኝ አዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ በየአመቱ የሚሰጠውን የነጻ ትምህርት እድል / /Scholarship/ ተጠቃሚ መሆን እፈልጋለሁ፡፡ በጣም እያሰብኩበት ነው፡፡ በተጨማሪም ቤተ ክርስቲያንንና አገሬን ማገልገል እፈልጋለሁ፡፡ በቤተ ክርስቲያን አገልግሎት ውስጥ በመሳተፍ አቅሜ የሚፈቅደውን አስተዋጽኦ አደርጋለሁ፡፡ በተለይም ማኅበረ ቅዱሳን የሚያከናውናቸውን ሥራዎች ማገዝ እንዳለብኝ አምናለሁ፡፡

ጥያቄ፡- ለተማሪዎች የምታስተላልፊው መልእክት ካለሽ?

ዩኒቨርስቲ ስንገባ ማንም አያየኝም የሚል ድምዳሜ ላይ ስለምንደርስ ራሳችንን ወደፈለግነው አቅጣጫ የመምራት ነገር ይታያል፡፡ ከጓደኛ ምርጫ ጀምሮ ችግሮች ይታዩብናል፡፡ የመጣንበትን ዓላማ በመዘንጋት ደካማ ውጤት በማስመዝገብ እስከ መባረር እንደርሳለን፡፡ ከማይመስሉን ጋር በመግጠም ዳግም ልንንሳ በማንችልበት ሁኔታ አልባሌ ቦታዎች ላይ እንወድቃለን፡፡

በመጀመሪያ ደረጃ የወደፊት ህይወታችንን ለማሳካት ብለን ከቤተሰቦቻችን መለየታችንን ማሰብ ይገባናል፡፡ ዓላማችን መማር ነው፡፡ ጠንክረን በመማር የወደፊት ህይወታችንን አቅጣጫ ማስያዝ ይጠበቅብናል፡፡ የወደፊት ህይወታችን የተመሰረተው ዛሬ በምናስመዘግበው ውጤት ነው፡፡ የመጨረሻ ግባችን ምን መሆን እንዳለበት ከመጀመሪያው ውስጣችንን አሳምነን መነሳት ያስፈልጋል፡፡ ነፃነት የሚባለውን ነገር ከፈለግን ከተመረቅን በኋላ የራሳችንን ሕይወት የምንመራበት አንዱ መንገድ ስለሆነ ያኔ እንደርስበታለን፡፡ ነፃነትን እንደፈለጉ ከመሆን ጋር ማዛመድም የለብንም፡፡ ዓላማ ሊኖረን ግድ ነው፡፡

እግዚአብሔር ይስጥልኝ፡፡

እኔም እግዚአብሔር ይስጥልኝ!!

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን በዝርወት

ሐምሌ 3 ቀን 2005 ዓ.ም

በዲ/ን ዶ/ር መርሻ አለኸኝ

የዚህ ጽሑፍ ዓላማ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን በዝርወት /ከኢትዮጵያ ውጭ/ ያደረገችውን ረጅም ሐዋርያዊ ጉዞ በአጭሩ በመዳሰስ፤ ጉዞዋ ዛሬ የደረሰበትን ምዕራፍ መቃኘት ነው፡፡ የዛሬው ከታየ ዘንድ ግን ጽሑፉ በመጠኑም ቢሆን ጥናታዊ መልክ ይኖረው ዘንድ ዛሬ ቤተ ክርስቲያኗ በውጭው ዓለም ለምትሰጠው አገልግሎት እንቅፋት ናቸው ተብለው ሊጠቀሱ ከሚችሉ ችግሮች ዋና ዋና የሚባሉትን በማቅረብ የይሁንታ አሳብ ይሰነዝራል፡፡

ኢትዮጵያ እንደ ሀገር እምነትን በተመለከተ የግንኙነት መስመሯን ወደ ውጭ መዘርጋት የጀመረችው ቅድመ ክርስትና ከ1000 ዓ.ዓ. ገደማ ጀምሮ ነው፡፡ በቃልም በመጣፍም የቆየን የሀገራችን ወፍራም የእምነት ታሪክ እንደሚነግረን ንግሥተ ሳባ በሕገ ልቡና እግዚአብሔርን ሲያመልክ የነበረ ሕዝቧን በመወከል ወደ ኢየሩሳሌም ተጉዛ ከንጉሡ ከሰሎሞን ጋር በመወያየት እግዚአብሔር ለእሱና ለሕዝቡ የገለጠውን ሕገ ኦሪት ይዛ ወደ አገሯ ተመልሳለች፡፡ ሕዝቧንም በዚሁ የኦሪት ሕግና እምነት እንዲመራ አድርጋለች፡፡ እሷ የጀመረችው ግንኙነትም በኋላ የመንፈሳዊ ጥበብ ፍለጋ ጉዞዋ ሌላ ውጤት በሆነው ልጇ ቀዳማዊ ምንልክና እሱ ባመጣቸው ሌዋውያን ካህናት አማካይነት ተጠናክሮ ቀጥሏል፡፡

ከክርስትና በፊት የነበረውን ድዮስጶራዊ እንቅስቃሴና ግንኙነት በዚሁ እንተወውና የክርስቶስ መወለድና ታላቅ የማዳን ሥራ ለዓለም ከታወጀበት ወዲህ ያለውን ታሪክ እንመልከት፡፡ መግቢያ ይሆነን ዘንድ የዝርወት እንቅስቃሴዋን የምናይላት የኢ.ኦ.ተ.ቤ. እንዴት እንደ ተመሠረተች በሌላ አገላለጥ ክርስትና ወደ ሀገራችን እንዴትና መቼ እንደገባ በአጭሩ እንመልከት፡፡ እኛ ኢትዮጵያውያን ከክርስትና ጋር የተዋወቅንበትን ጊዜ አስመልክቶ ከላይ እንደተጠቀሰው ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በአበው ያስቆጠረው ሱባኤ ሞልቶ፣ በነቢያት ያስነገረው ትንቢት እውነት ሆኖ በቤተልሔም በተወለደ ጊዜ ይህንን ታላቅ ዜና በጥበብ ተረድተው፣ በኮከብ እየተመሩ ቤተልሔም ደርሰው በመስገድ ለንጉሠ ሰማይ ወምድርነቱ ወርቅ፣ ለክህነቱ ዕጣን፣ አዳምን ለማዳን በመስቀል ላይ ስለሚቀበለው ሕማምና ሞት ከርቤ እጅ መንሻ አቅርበው ወደ ሀገራቸው ከሔዱት ነገሥታት አንዱ ኢትዮጵያዊ ነው የሚል ታሪክ አለ፡፡

በክርስቶስ የባሕርይ አምላክነት አምኖ በአብ በወልድ በመንፈስ ቅዱስስም ተጠምቆ ክርስትናን በመያዝ ወደ ሀገራችን የገባው የኢትዮጵያ ንግሥት ሕንደኬ በጅሮንድ /የገንዘብ ሹም/ የነበረው ኢትዮጵያዊው ጃንደረባ ነው፡፡ እንደኦሪቱ ሥርዐት ማንኛውም የብሉይ ኪዳንን እምነት የተቀበለ ወንድ የሆነ ሁሉ በዓመት የሚያከብራቸው በዓላት ነበሩ፡፡ እነዚህም በዓላት በዓለ ናዕት /የቂጣ በዓል/፣ በዓለ ሰዊት /የእሸት በዓል/፣ በዓለ መጸለት /የዳስ በዓል/ ይባሉ ነበር፡፡ በዚህም መሠረት በርካታ ኢትዮጵያውያን የእምነታቸው ሥርዐት በሚያዝዘው መሠረት ከበዓለ ፋሲካ ሰባት ሱባኤ በኋላ የሚከበረውን በዓለ ሰዊትን ወደ ኢየሩሳሌም መንፈሳዊ ጉዞ በማድረግ ያከብሩ ነበር፡፡ /ሶፎ. 3፥10/፡፡ ቅዱስ መጽሐፍ መዝግቦት በምናገኘው ታሪክ መሠረት ሐዋርያት በጌታ ልደት የተበሰረችውን ወንጌል ያለፍርሐትና ያለመሰቀቅ ዓለምን ዞረው ያስተምሩ ዘንድ አጽናኝ የሆነውን መንፈስ ቅዱስን የላከላቸው በ34 ዓ.ም በዓለ ሰዊት በተከበረበት ዕለት ነበር፡፡ /ሐዋ. 3፥10/ በዚህም መሠረት ሐዋርያት መንፈስ ቅዱስን ተቀብለው በየሀገሩ ቋንቋ ሲናገሩና እግዚአብሔርን ሲያመሰግኑ በመደነቅ ከሰሙት ምእመናን መካከል ኢትዮጵያውያንም ይገኙበት እንደነበረ ቅዱስ ዮሐንስ አፈወርቅ በዓለ ሐምሳን አስመልክቶ በሰጠው ስብከቱ መስክሯል፡፡ /ድርሳን ዘቅዱስ ዮሐንስ አፈ ወርቅ ዘበዓለ ሃምሳ/፡፡

በዚሁ በዓል ተሳትፎ የቅዱሳት መጻሕፍትን ምሥጢር እየመረመረ ወደ ሀገሩ በመመለስ ላይ የነበረው ኢትዮጵያዊው ጃንደረባ ከወንጌላዊው ፊል ጶስ ጋር ተገናኘ፡፡ ፊልጶስም ያነበው የነበ ረውን የትንቢት መጽሐፍ ለክርስቶስ እንደተነገረ አምልቶ አስፍቶ ተረጎመ ለት፡፡ ጃንደረባውም በትምህርቱ አመነ፡፡ ተጠመቀ፡፡ በዚህ ዓይነት ክርስትናን ይዞ ወደ ኢትዮጵያ ገባ፡፡ እሱም በተራው ይኸንኑ የክርስቶስን የባሕርይ አምላክነት ዜና ለሕዝቡ አሰማ፡፡ /ሐዋ. 8፥26-40/ አውሳብዮስ ዘቂሳርያ የቤተ ክርስቲያን ታሪክ 2ኛ መጽሐፍ ቀ. 1/፡፡ በዚህ ዓይነት እንደ ሕገ ኦሪቱ ሁሉ በቤተ መንግሥቱ በኩል አድርጎ ወደ ኢትዮጵያ የገባው ክርስትና በዐራተ ኛው መ.ክ.ዘ. ተቋማዊ መልክ ይዞ በሀገር ውስጥና በውጭው ዓለም ኢትዮ ጵያዊ ጉዞውን ጀምሯል፡፡

ከላይ ከቀረበው ታሪክ የምንረ ዳው ሀገራችን ኢትዮጵያ አስቀድሞ ከሕገ ኦሪት ኋላም ከሕገ ወንጌል ጋር የተዋወቀችው በዘረጋችው የውጭ ግንኙነት አማካይነት እንደሆነ ነው፡፡

I. የአገልግሎት ጉዞ ከትላንት እስከ ዛሬ
ቤተ ክርስቲያኗ እንደ መንፈሳዊ ተቋም ከተመሠረተችበት ጊዜ ጀምሮ እስከ አሁን ድረስ በዝርወት ያደረገችውን እንቅስቃሴ እንደሚከተለው በወፍ በረር በክፍል በክፍል እናየዋለን፡፡

1. በመካከለኛው ምሥራቅ
የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን በውጭው ዓለም ካላት ሐዋርያዊ ጉዞ ታሪክ ሰፋ ያለውንና ቀዳሚውን ምዕራፍ የሚወስደው በመካከለኛው ምሥራቅ የጻፈችውና ያጻፈችው ነው፡፡ ይህም ሊሆን የቻለው ኢትዮጵያ ከአካባቢው ሀገራት ጋራ ካላት መልክአ ምድራዊ መቀራረብ እንዲሁም የባሕልና የእምነት መዛመድ የተነሣ ነው ማለት ይቻላል፡፡ ቤተ ክርስቲያኗ በዚህ አካባቢ ያደረገችው እንቅስቃሴና አስቀምጣ ያለፈችው የታሪክ አሻራ በወግ አልተጠናም፡፡ የሆነው ሆኖ የሚታወቀውን እንቅስቃሴዋን በሀገራቱ በመከፋፈል ለማየት እንሞክር፡፡

1.1 በኢየሩሳሌም
ኢትዮጵያ እምነትን በሚመለከት ከኢየሩሳሌም ጋር ያላት ግንኙነት ከንግሥተ ሳባ ዘመነ መንግሥት ጀምሮ እንደሚሔድ ተመልክተናል፡፡ ከዚያ ጊዜ ጀምሮ ሀገራችን ከእስራኤል ጋር ባላት ቅርርብ መሠረት በተለያዩ ጊዜ ያት ልዩ ልዩ ገዳማትን በማቋቋም ስታገለግልና ስትገለገል ቆይታለች፡፡ በአሁኑ ጊዜ ቤተ ክርስቲያኗ በኢየሩሳሌም የራሷ ሀገረ ስብከት ያላት ሲሆን በሀገረ ስብከቱ ሊቀ ጳጳስ የበላይ ጠባቂነት የሚተዳደሩ ሰባት ቅዱሳት መካናት አሏት፡፡

1.2 በግብፅ
ቤተ ክርስቲያኗ ከምሥረታዋ ጀምሮ ከአምስቱ አኃት አብያተ ክርስቲያናት አንዷ ከሆነችው የግብፅ ቤተ ክርስቲያን ጋር የጠበቀ ግንኙነት ነበራት፡፡ ለ1600 ዓመታት ያህል ግብፃውያን ሊቃነ ጳጳሳት ወደ ሀገራችን በመምጣት ቤተ ክርስቲያኗን መርተዋል፡፡ የዚያኑ ያህል የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን ምእመናንና አባቶችም ወደ ግብፅ እየሔዱ ሐዋርያዊ አገልግሎት ሰጥተዋል፡፡ ከሐዋርያዊ አገልግሎቷ መካከል ለግብፃውያኑ ስለእምነት ነፍስን አሳልፎ መስጠት /ሰማዕትነት/ ተጠቃሽ ነው፡፡ አባ ሙሴ ጸሊም ወደ ግብፅ በመሔድ ልዩ ልዩ ተጋድሎ ሲፈጽም ቆይቶ መነኮሳትን ለማጥፋትና ገዳማቸውን ለማቃጠል አረማዊ ሠራዊት በመጣ ጊዜ ከግብፃውያኑ ቀድሞ ሰማዕትነት ተቀብሏል፡፡ ይህ አባት ሰማዕትነትን እንዲቀበሉ ያጸናቸው ታላቅ ኢትዮጵያዊ ሐዋርያ እንደሆነ ቅዱሳት መጻሕፍት ምስክርነታቸውን ይሰጣሉ፡፡ የዚህ ሐዋርያ ተግባር ተሰዐቱ ቅዱሳንን ወደ ኢትዮጵያ እንደሳበ በስፋት ተመዝግቦ የሚገኝ ታሪክ ነው፡፡

በ11ኛው መ.ክ.ዘ. በአስቄጥስ በረሃ በሚገኘው ዮሐንስ ሐፂር ገዳም ውስጥ የኢትዮጵያውያን መነኮሳት እንደነበሩ፤ በ1330 በ1330 አቡነ ብንያም 2ኛ የተባሉት የግብፅ ፓትርያርክ የዮሐንስ ሐፂርን ገዳም በጎበኙ ጊዜ ኢትዮጵያውያንና ግብፃውያን መነኮሳት በዝማሬ እንደ ተቀበሏቸው፣ ጻድቁ አቡነ ተክለ ሃይማኖት በገዳመ አስቄጥስ ጉብኝታቸው ወቅት በገዳመ ዮሐንስ ሐፂር ቆይታ ማድረጋቸው፣ የኢትዮጵያዊው ጻድቅ አቡነ ተክለ ሃይማኖት ሥዕል በ1517 ዓ.ም በአቡነ መቃርዮስ ገዳም ለጎብኝዎች ማረፊያ በተሠራው ቤተ ክርስቲያን ግድግዳ ላይ ተሰቅሎ መገኘቱ፤ እንዲሁም በግብፅ ውስጥ ዴር አል ሱርያን ተብሎ በሚታወቀው በሶርያውያን ገዳም ኢትዮጵያውያን መነኮሳት ይኖሩ እንደ ነበርና አንድ ትልቅ ቤተ መጻሕፍት እንዳቋቋሙ መዛግብት ያስረዳሉ፡፡ በደቡብ ግብፅ በሚገኘው የቁስቋም ገዳም ከ14ኛው እስከ 17ኛው መ.ክ.ዘ. ድረስ ኢትዮጵያውያን የራሳቸው ገዳም ነበራቸው፡፡ በዚህ ዘመን የተጋድሎን ሕይወት ለግብፃውያኑ ካስተማሩት ኢትዮጵያ ውያን አበው መካከል አቡነ አብደል ጣሉት አል ሐበሽና አቡነ አብደል መሢሕ /ገብረ ክርስቶስ/ በመባል የሚታወቁት ሁለት አበው ተጠቃሽ ናቸው፡፡

በአሁኑ ወቅት ከ1985 ዓ.ም ጀምሮ ብዙ ኢትዮጵያውያን ወደ ግብፅ በስደት በመግባታቸው በግብፅ የአባስያ ሰንበት ት/ቤት አቋቁመው አገልግሎት በመስጠት ላይ ይገኛል፡፡

1.3 በሀገረ ናግራን
በዛሬዋ የመን ደቡብ ዓረቢያ ይገኝ የነበረ የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን ሀገረ ስብከት ሲሆን በዚህ ቦታ ቤተ ክርስቲያን ለ300 ዓመታት አገልግላለች፡፡ በዚህ አካባቢ ጻድቁ ዐፄ ካሌብ በአይሁድና አረማውያን እንግልት የደረሰባቸውን ክርስቲያኖች በማዳን ታላቅ ተጋድሎ ከመሥራታቸውም ባሻገር አብያተ ክርስቲያናትን አሳንፀው ቤተ ክርስቲያኗ የተገፉትን በመጠበቅ የተበተኑትን በመሰብሰብ በኩል ሰፊ አገልግሎት እንድትሰጥ አድርገው ተመልሰዋል፡፡

1.4 በሶርያ
በዚህ አካባቢ ቤተ ክርስቲያናችን የሰጠችው ሰፊ አገልግሎት በወግ ስላልተጠና ሰፊ ሐተታ ማቅረብ ባይቻልም ዛሬም ድረስ ሙሴ አል ሐበሻ በመባል የሚታወቀው ገዳምና የዐፄ ገብረ መስቀል ልጅ አባ ሙሴ እንደ መሠረተው የሚነገረው ገዳም መገኘቱ ቤተ ክርስቲያናችን በአካባቢው ያላትን ታሪካዊነትና ጥንታዊነት ይመሰክራል፡፡

1.5 አርመን
ኢትዮጵያዊው ጻድቅ አቡነ ኤዎስ ጣቴዎስ፣ አባ ባኪሞስ፣ አባ መርቆ ሬዎስና አባ ገብረ ኢየሱስ የተባሉ ደቀ መዛሙርታቸውን አስከትለው ግብፅ ወርደው የግብፁን ፓትርያርክ አቡነ ብንያምን አነጋግረው ወደ ኢየሩሳሌም ከሔዱ በኋላ በአርመን በተለይም ዛሬ ቱርኮች በያዟት ሲሲሊያ በተባለች ቦታ ለ14 ዓመታት ሐዋርያዊ አገልግሎት ሰጥተዋል፡፡

1.6. በአሁኑ ጊዜ በመካከለኛው ምሥራቅ
ቤተ ክርስቲያናችን ጥንት ቀይ ባሕርን ተሻግራ በመካከለኛው ምሥራቅ የሰጠችውን አገልግሎት በዚህ ዓይነት ካየን ዘንድ በአሁኑ ወቅት በየመን፣ በሰንዓ፣ በዓረብ ኢምሬቶች፣ በሊባኖስ አብያተ ክርስቲያናት መንፈሳዊ አገልግሎት ለመስጠት ተቋቁመዋል፡፡ በዓረብ ኢምሬቶች ውስጥ በሻርጂያ፣ ዱባይ፣ አቡዳቢ እና አል ዓይን ከተሞች አገልግሎት የሚሰጥ ሲሆን ሕንፃ ቤተ ክርስቲያን ለመሥራት እንቅስቃሴው ተጀምሯል፡፡

ምንጭ፡- ስምዐ ጽድቅ ጋዜጣ 20ኛ ዓመት ቁጥር 19 ከሰኔ 1-15 ቀን 2005 ዓ.ም.