ትኩረት ለፊደላት

 

ጥቅምት 25 ቀን 2006 ዓ.ም. 

በዳዊት ደስታ

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ለሀገራችን በርካታ ነገሮችን አበርክታለች፡፡ ከዚህም ካበረከተቻቸው ነገሮች ውስጥ አንዱ ኢትዮጵያ የራሷ ፊደል እንዲኖራት በማድረግ ነው፡፡ የቅርሳቅርስ ጥናት ሊቃውንትና ታሪክ ጸሐፊዎች እንደሚያረጋግጡት የአጻጻፍ ስልት በኢትዮጵያ የተጀመረው ከጌታ ልደት በፊት እንደነበር ነው፡፡ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን አጭር የታሪክ የሃይማኖትና የሥርዐት መጽሐፍ ይገልጻል፡፡ /ገጽ. 9-11/

በአክሱም ዘመነ መንግሥት የሳባውያንና የአግዓዝያን ፊደላት በኅብረት ይሠራባቸው ነበር፡፡ በአክሱም ዘመነ መንግሥት ግን የግእዝ ፊደልና የግእዝ ቋንቋ እያደገ ስለመጣ በክርስቲያን ነገሥታት በአክሱም ዘመነ መንግሥት በሐውልቶችና በሌላም መዛግብት የተጻፉ ጽሑፎች በግእዝ ፊደልና በግእዝ ቋንቋ ተጽፈው እናገኛለን፡፡ የጽሑፍ መሠረት የሆነው ፊደልና የጽሑፍ ስልት በደንብ የታወቀው የክርስትና ሃይማኖት ማለት የኦርቶዶክስ ተዋሕዶ እምነት በኢትዮጵያ መስፋፋት በጀመረበት ወቅት መሆኑ ግልጽ ነው፡፡

የፊደል መነሻ
የግእዝ ፊደል መነሻ መልክእንና ቅርፅን በመስጠት እንዲስፋፋ ያደረጉት በአክሱም ዘመነ መንግሥት የነበሩ የቤተ ክርስቲያን /የቤተ ክህነት/ ሰዎች መሆናቸው የታመነ ነው፡፡ በሥነ ጽሑፍ የምትታወቀው ሀገራችን ኢትዮጵያ መሠረቷና መነሻዋ ፊደል ነው፡፡ ፊደል ያልተቀረፀለት ፣ጽሑፍ ያልተሰጠው ማንኛውም ቋንቋ ሁሉ መሠረት ስለሌለው የሚሰጠው አገልግሎት ያልተሟላ ነው፡፡ መሠረታዊ ቋንቋ ታሪካዊ ቋንቋ ተብሎ የሚሰየመው ፊደል ተቀርጾለት የምርምርና የሥነ ጽሑፍ መሠረት በመሆን ለትውልድ ሲተላለፍ ነው፡፡ ቤተ ክርስቲያናችን የታሪክ ማኅደር እንደመሆኗ ለግእዝና ለአማርኛ ቋንቋ መሠረትና መነሻ የሆነውን ፊደል ቅርጽና መልክ ሰጥታ ሕዝቡ እንዲጠቀምበት፣ ሥነ ጽሑፍ እንዲስፋፋና ታሪክ እንዲመዘገብ፣ ያለፈውን የማንነት አሻራ እንድናውቅ፣ አሁን ያለንበትን እንድንረዳና ወደፊት ስለሚሆነውም ዝግጅት እንድናደርግ በፊደል አማካኝነት ድርሳናትን ጽፈን እንጠቀም ዘንድ ፊደል መጠቀም ተጀመረ፡፡

ምክንያተ ጽሕፈት
ለዚህ ጽሑፍ መነሻ የሆነኝ በመስከረም ወር ስለ ኢትዮጵያ ፊደል መሻሻል በሚዩዚክ ሜይዴይ አዘጋጅነት ለውይይት የሚረዳ መነሻ ጽሑፍ ቀርቦ ነበር፡፡ የዚህ ጽሑፍ አቅራቢ አማርኛ ፊደል ለመሻሻሉ መነሻ ያሉትን ምክንያትና የሌሎች ሀገራትን ተሞክሮ በማንሳት አሁን ያለው እየተገለገልንበት ያለው ፊደል ችግር አለው ያሉበትን ምክንያት አቅርበዋል፡፡ ፊደላቱ ተመሳሳይነት ድምጽ ስላላቸው ሊቀነሱ ይገባል በማለት ጽሑፋቸውን አቅርበዋል፡፡በዕለቱ የተለያዩ ምሑራን በመርሐ ግብሩ ላይ ተገኝተው ስለነበር ጽሑፍ አቅራቢውን ሞግተዋቸዋል፡፡ የእኛም ዝግጅት ክፍል ፊደላት መቀነሳቸው/መሻሻላቸው/ የሚያመጣው ችግር ምን እንደሆነ ሊቃውንተ ቤተ ክርስቲያንን በመጠየቅ ምላሻቸውን አአስነብበናችሁ ነበር፡፡ ከዚህም በተለጨማሪ የቋንቋ ባለሙያዎች በእንደዚሁ ዓይነት የውይይት መድረኮች በመገኘት ምላሽ ሰጥተው በጽድፎቻቸውም በመጽሐፋቻቸውም ትክክለኛውን ለንባብ አብቅተውልናል፡፡

ይኼ ጽሑፍ የግእዝ ፊደል አመጣጥን የሚተርክ ሳይሆን ፊደላቱ ይሻሻሉ የተባለበትን መንገድ መሠረት አድርገን ምላሽ ብለን የምናስበውን የመፍትሔ ሐሳብ ለመጠቆም ነው፡፡ ተመሳሳይነት ያላቸውን ፊደላት ይቀነሱ፣ ይሻሻሉ…ወዘተ የሚሉ አሳቦች መቅረብ ከጀመሩ ቆይተዋል፡፡ ለዚህም እነ ዶ/ር ሐዲስ አለማየሁ “ፍቅር እስከ መቃብር” በሚል መጽሐፋቸው የተወጠነው፣ በኢትዮጵያ ቋንቋዎች ጥናትና ምርምር ማእከል የተዋሀደው ፊደላትን የመቀነስ ዘመቻ በመጽሔቶችና ጋዜጦች ብቻ ሳይሆን በጥናታዊ ጽሑፎችና በፈጠራ ድርሰቶች ሳይቀር ይዞታውን እያስፋፋ እንደመጣ /ሊቀ ኅሩያን በላይ መኮንን ሥዩም፣ ትንሣኤ አማርኛ፣ ግእዝ መዝገበ ቃላት/ በሚለው መጽሐፋቸው ላይ ገልጸዋል፡፡

የዚህ ፊደል የማሻሻል ዘመቻ የፊደል ገበታችን አካል የሆኑት “ሀ፣ ሐ፣ ኀ፣ ሠ፣ሰ፣አ፣ዐ እና ጸ” ፊደላቱ ከትውልዱ አእምሮ ውስጥ መፋቅ /መጥፋት/አለባቸው የሚል አሳብ የያዘ ይመስላል፡፡ ይህን ዘመቻ በመቃወም ብዙ ሊቃውንት ብዕራቸውን አንስተዋል፣ አስተያየታቸውን ሰጥተዋል፡፡ ማኅበረ ቅዱሳንም በኅትመት ውጤቶቹ በሆኑት ሐመርና ስምዐ ጽድቅ ላይ የቋንቋ ምሁራንና የቤተ ክርስቲያናችንን ሊቃውንት በማናገር ምላሽ ብሎ ያሰበውን በተከታታይ ኅትመቶች አስነብቦናል፡፡

እነዚህ ፊደላት ተመሳሳይነት አላቸው የተባሉት የ“ሀ፣ ሐ፣ ኀ፤ ሠ፣ ሰ፤ አ፣ ዐ እና ጸ፣ ፀ” ፊደላት ቀደም ባለው ጊዜ በግእዝ፣ በተለይ ደግሞ በትግርኛ ቋንቋዎች የየራሳቸው መካነ ንባብና ድምፀት ስላላቸውና እልፍ አእላፋት የሥነ ጽሑፍ ሥራዎችም ስለተሠሩባቸው ፊደላቱን መቀነስ ኪሣራ እንጂ ትርፍ የለውም የሚል አስተያየት ከብዙ ምሁራን ተሰጥቶበጣል ፡፡

ከዚህ በመነሣት የፊደል ይቀነሱ፣ይሻሻሉ የሚሉት ጥያቄዎች ስናጤነው አንድን ፊደል በሌላ ፊደል ማጣፋት፣ ከቃላት ወይም ሐረጋት ፍቺ እንዲያጡ ወይም የተዛባ ፍቺ እንዲሰጡ ማድረጉ አይቀሬ ነው፡፡ ለዚህም አንድ ቀላል ምሳሌ ማንሳት እንችላለን፡፡ በግእዝ ቋንቋ “ሠረቀ” ማለት ወጣ፣ ታየ፣ ተገለጠ ማለት ሲሆን፣ “ሰረቀ” ማለት ደግሞ ሰረቀ፣ ቀጠፈ፣ አበላሸ ማለት ነው፡፡ የቃሉ ማእከላዊ ድምፅ “ረ” በሁለቱም አይጠብቀም፡፡ ጠብቆ ከተነበበ ስድብ ይሆናል፡፡ “ሠረቀ” የሚለውን ቃል የተወሰኑ ሰዎች ሲጠሩበት እናውቃለን፡፡ የአባት ስም ብርሃን፣ ፀሐይ ሕይወት ወዘተ ቢሆንና ሙሉ ስም አድርገን ስንጠራቸው ሠረቀ ብርሃን፣ ሠረቀ ፀሐይ፣ ሠረቀ ሕይወት እንላቸዋለን፡፡ ነገር ግን ንጉሡን “ሠ” በእሳቱ “ሰ” ቀይረን ብንጽፍ “ሌባው ብርሃን፣ ሌባው ፀሐይ. . .” እያልን የስድብ ቃል/ትርጉም/ ስለሚያመጣ ፊደላቱን አገባባቸውን የሚሰጡትን ትርጉም ካላወቅን ችግሮች ይፈጠራሉ፡፡

ሌላው ግእዝ “ሀ” በራብዕ “ሃ” አና “አ” በ”ኣ” መተካቱ ደግሞ “ሳይቸግር ጨው ብድር” የሚለውን የሀገራችንን አባባል የሚያስታውሰን ይመስለኛል፡፡ ሌላም እንመልከት ሀብታም ስንል ባለፀጋ ማለት ሲሆን ‹‹ሐብታም›› ካልን ደግሞ ዘማዊ ይሆናል፡፡ሰገል ጥበብ ማለት ሲሆን ሠገል ጥንቆላ ማለት ነው፡፡ ሰብዓ ፸ ቁጥር ሲሆን ሰብአ ሰዎች ማለት ነው፡፡ ሰአለ ለመነ ማለት ሲሆን ሠዓለ ሲሆን ደግሞ ሥዕል ሳለ ማለት ነው፡፡ ፊደላቱ አንዱ ባንዱ መቀየራቸው ወይም መተካታቸው ችግሮች እንደሚፈጥሩ ከላይ ያየነው ምሳሌ ጥሩ አድርጎ ያስረዳናል፡፡

ለዚህም አንዱ ከሌላው የሚሰጠውን የተለየ ትርጉም አለማወቅ የሚያመጣውን ችግርን አስመልክቶ ወጣቱ ገጣሚ ኤፍሬም ሥዩም “ሶልያና” በተሰኘው የግጥም የድምፅ መድብሉ በቅኔ መልክ ያቀረበውን ማንሳት ያስፈልጋል፡፡ የግጥሙ ርእስ “እሳቱ ሰ” የሚል ነው፡፡

“ይኼው በጉብዝናም በፈቃድ ስተት
ትርጓሜው አይደለም አንድ ነው ማለት
እጽፋለሁ ጽፈት እስታለሁ ስተት
እሳት ስባል ንጉሥ፣ ንጉሥ ስባል እሳት”

እያለ ገጣሚው ፊደላት ያለ አገባባቸው ቢገቡ፣ የሚፈጥረውን የአሳብና የትርጉም ስሕተት እንደሚያመጣ ከፊደል ገበታ እንዲሠረዙ መደረጉ ያሳደረበትን የቁጭት ስሜት አሰምቶናል፡፡ ፊደላችን ይቀነስ፣ ይሻሻል የሚሉ አሳቦችን ከማንሳት በፊት ቀድሞ ሊነሣ የሚገባው ፊደላቱ የሚሰጡትን ድምጽና ትርጉም ማወቅ ከዚያም መቀነሳቸው ወይም መሻሻላቸው በኢትዮጵያ ሥነ ጽሑፍ ውስጥ የሚያመጣውን ተፅዕኖ ማየት ያስፈልጋል፡፡ከዚህም በተጨማሪ የታሪክና የቅርስ ማጥፋት ሥራ እንደሆነ መረዳት ያስፈልጋል፡፡

ፊደላቱ የሚሰጡትን ድምጽና ትርጉም አውቆ የአንዱ ፊደል መውጣት መሻሻል ለረጅም ዘመናት የተጻፉ መጻሕፍት የአሳብ፣ የትርጉም፣ የቅርስ ጥፋት እንደሚያመጣ ማወቅ ይሻል፡፡ጉዳዩ የሚመለከታቸው ሊቃውንተ ቤተ ክርስቲያን፣ የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ምሁራን ዳግም ጥያቄ በማያስነሳ መልኩ ትክክለኛውን ነገር ሊያስቀምጡና ጥናት በማጥናት ምላሻቸውን ሊሰጡ ይገባል፡፡ ከዚህም በላይ ደግሞ ባለድርሻ የሆነችው ቅደስት ቤተ ክርስትያን ምላሿን ማሳወቅ እንደሚገባት የጥያቄው መብዛት አፋጣኝ እንደሆነ ያመላክታል፡፡

 

ማእከሉ Tewahedo/ተዋሕዶ /የተሰኘ የስልክ አፕ አዘጋጀ

 

ጥቅምት 22 ቀን 2006 ዓ.ም.

በዳዊት ደስታ

 

የማኅበረ ቅዱሳን የሰሜን አሜሪካ ማእከል የቤተ ክርስቲያን አገልግሎት ዘመኑን የዋጀ እንዲሆን Tewahedo /ተዋሕዶ የተሰኘ የስልክ አፕ/ በአይቲ ክፍል አዘጋጀ፡፡

 

በማእከሉ የተዘጋጀው አፕ የኢትዮጵያና የጎርጎሮሳዊያንን የዘመን አቆጣጠር አጣምሮ የያዘ ነው፡፡ የፈለጉትን ዓመት የበዓላት እና አጽዋማት ቀናት በቀላሉ ማየት ያስችላል፡፡ የየቀናቱን የቅዳሴ ምንባብ በመጽሐፈ ግጻዌ መሠረት ያሳያል፡፡ በመቶዎች የሚቆጠሩ የቤተ ክርስቲያኒቱን ሥርዓት የጠበቁ መዝሙራት፣ ስብከቶች፣ ትረካዎች እና የሬዲዮ ስርጭቶች ለአድማጭ እንዲመቹ በዓይነት ከፋፍሎ ያቀርባል፡፡ አፑን በመጠቆም የቤተ ክርስቲያንን ድምጽ በየትኛውም ጊዜና ቦታ /በመንገድ ላይ ሥራዎችን እያከናወኑ፣ በእረፍትና በመዝናኛ ቦታዎች/ ሆነው በስልክ እነዚህን መረጃዎች እንደሚያገኙ ማእከሉ በላከልን መረጃ ለማወቅ ተችሏል፡፡

 

ሌላው በሰሜን አሜሪካ የሚገኙ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን መረጃ እንዲያገኙ የሚያግዝ ሲሆን በቀጣይ በሀገር ውስጥና በውጭ ላሉ የቤተ ክርስቲያን ልጆች በቀላል መንገድ ቤተ ክርስቲያንን የሚያውቁበትና ትምህርቷን የሚከታተሉበት የቴክኖሎጂ ውጤቶች በስፋት እንደሚሠሩ ማእከሉ አሳውቋል፡፡

 

1 abune mathias

የቅዱስ ሲኖዶስ ምልዐተ ጉባኤ ልዩ ልዩ ውሳኔዎችን በማሳለፍ አጠናቀቀ፡፡

 

1 abune mathias
ጉባኤው ከጥቅምት 11 ቀን 2006 ዓ.ም. ጀምሮ ላለፉት 10 ቀናት ተወያይቶ ያሳለፋቸውን ውሳኔዎች አስመልክቶ ዛሬ ከሰዓት በኋላ ቅዱስ ሲኖዶስ አባላት በተገኙበት በብፁዕ ወቅዱስ ፓትርያርኩ ጋዜጣዊ መግለጫ ተሰጥቷል፡፡ የመግለጫውን ሙሉ ቃል እንደሚከተለው አቅርበነዋል፡፡

 01 sts02 sts03 sts04 sts

 

የሐዊረ ሕይወት መርሐ ግብር እንደሚካሔድ ተገለጸ

 ጥቅምት 19 ቀን 2006 ዓ.ም. 

በእንዳለ ደምስስ

 

ማኅበረ ቅዱሳን ሐዊረ ሕይወት /የሕይት ጉዞ/ የተሠኘውንና ምእመናንን በማሳተፍ በተመረጡ ቅዱሳት መካናት የሚያካሒደውን መርሐ ግብር ታኅሣሥ 6 ቀን 2006 ዓ.ም. በደብረ ዘይት ደብረ መድኀኒት ኢየሱስ ክርስቶስ ቤተ ክርስቲያን እንዳዘጋጀ የመርሐ ግብሩ አስተባባሪ ኮሚቴ ገለጸ፡፡

አቶ ግርማ ተሾመ የማኅበረ ቅዱሳን ምክትል ዋና ጸሐፊና የሐዊረ ሕይወት መርሐ ግብር አስተባባሪ ኮሚቴ ሰብሳቢ ዝግጅቱን አስመልክቶ በሰጡት ማብራሪያ በመርሐ ግብሩ ላይ ከ5000 በላይ ምእመናን ይሳተፋሉ ተብሎ እንደሚጠበቅና የቲኬት ሽያጩንም በማሰራጨት ላይ እንደሚገኙ ገልጸዋል፡፡ ምእመናን ቲኬቱን በማኅበረ ቅዱሳን ዋናው ማእከል ጽ/ቤት፤ በማኅበሩ የንዋያተ ቅዱሳት ማከፋፈያና መሸጫ ሱቆች እንደሚያገኙ የተናገሩት አቶ ግርማ የቲኬት ሽያጩም ኅዳር 25 ቀን 2006 ዓ.ም. እንደሚጠናቀቅ አሳውቀዋል፡፡

በእለቱም ሰባኪያንና ዘማሪያን የሚገኙ ሲሆን ከምእመናን ለሚቀርቡ በመንፈሳዊ ሕይወት ዙሪያ ያተኮሩ ጥያቄዎች በሊቃውንተ ቤተ ክርስቲያን ምላሽ ይሰጥባቸዋል፡፡
የትራንስፖርት ክፍያን ከግምት ውስጥ በማስገባትና ከዚህ በፊት ከተካሔዱት የሐዊረ ሕይወት መርሐ ግብራት ተሞክሮዎች በመነሳት የተሻለ አገልግሎት ለምእመናን ለመሥጠት ጥረት እየተደረገ መሆኑን የሚገልጹት አቶ ግርማ የምሣ መስተንግዶን ጨምሮ የቲኬት ዋጋው 195.00 /አንድ መቶ ዘጠና አምስት ብር መሆኑን አስታውቀዋል፡፡

 

የቲኬት ሽያጩ ከተጠናቀቀ በኋላ ምእመናን ቱኬቱን ለመግዛት ጥያቄ በማቅረብ በአገልግሎት ላይ ከፍተኛ ጫና እየተፈጠረ እንደሚገኝ ካለፉት ተሞክሮዎች ኮሚቴው የተረዳ በመሆኑ በተያዘለት መርሐ ግብር መሠረት ምእመናን ቲኬቱን እንዲገዙ ኮሚቴው አሳስቧል፡፡

 

የሐዊረ ሕይወት መርሐ ግብር ከ2003 ዓ.ም. ጀምሮ ለአራት ጊዜያት መከናወኑ ይታወሳል፡፡

 

meglecha 11

ቅዱስ ሲኖዶስ ችግሮችን በውይይት መፍታት እንዳለበት ተገለጸ

 ጥቅምት 12 ቀን 2006 ዓ.ም. 

በእንዳለ ደምስስ

meglecha 11
ቅዱስ ሲኖዶስ ችግሮችን በውይይትና በውይይት ብቻ በጋራ የመፍታት ባሕልን መደገፍና ማጎልበት እንደሚገባው ተገለጸ፡፡

በዛሬው ዕለት ጥቅምት 12 ቀን 2006 ዓ.ም. ጠዋት የቅዱስ ሲኖዶስ ምልዐተ ጉባኤ ከመጀመሩ በፊት ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ዘኢትዮጵያ ሊቀ ጳጳስ ዘአክሱም ወእጨጌ ዘመንበረ ተክለ ሃይማኖት በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ በአሁኑ ጊዜ በጥልቀት፣ በማስተዋልና የሓላፊነት መንፈስ በተላበሰ ወኔ፣ አጥብቆ ሊወያይባቸውና ሊወስንባቸው፤ ከውሳኔ በኋላም ለተግባራዊነታቸው ሊረባረብባቸው የሚገቡ በርከት ያሉ ጉዳዮች እንዳሉ አመልክተዋል፡፡

ቤተ ክርስቲያን ልጆቿን ከጉያዋ እየተነጠቁ ወደ ሌላ ካምፕ ሲወሰዱ የወላድ መካን መሆን እንደሌለባት ያወሱት ቅዱስነታቸው የታሪክ ተወቃሽ ከመሆን ለመዳን አስተማማኝና ዘላቂ መፍትሔ ሊፈለግለት እንደሚገባ ገልጸዋል፡፡ ከአስተዳደር ጋር በተያያዘም “ከአድልዎና ከወገንተኝነት ሙሉ በሙሉ ያልተላቀቀው አስተዳደራችን የቤተ ክርስቲያናችን ታላቅነትና ተሰሚነትን ክፉኛ እየጎዳው መሆኑ አሌ ልንለው አይገባም” ብለዋል፡፡

ቤተ ክርስቲያኗ የተማረና የሰለጠነ የሰው ኃይል ከማፍራት አንጻርም የአብነት ትምህርት ቤቶች፤ የማሠለጠኛና የከፍተኛ ትምህርት ተቋሞቿን በብዛትም፤በጥራትና በአደረጃጀት ተማሪውን ለመለወጥና ለመቅረጽ በሚያስችል አዲስ አሠራር ማስተካከልና ማብቃት እንደሚገባም ጠቁመዋል፡፡

የመግለጫው ሙሉ ቃል እንደሚከተለው ይቀርባል፡፡

 

 meglecha 12

abatoch

የቅዱስ ሲኖዶስ ጉባኤ መክፈቻ በምሕላ ጸሎት ተጀመረ

 

 

ጥቅምት 11 ቀን 2006 ዓ.ም. 

በእንዳለ ደምስስ

የጥቅምት 2006 ዓ.ም. የቅዱስ ሲኖዶስ ምልዓተ ጉባኤ በዛሬው እለት ጥቅምት 11 ቀን 2006 ዓ.ም. ከቀኑ ዐሥር ሰዓት ጀምሮ ቅዱስ ፓትርያርኩና ብፁዓን አበው ሊቃነ ጳጳሳት በተገኙበት በመንበረ ፓትርያርክ ቅድስተ ቅዱሳን ማርያም ገዳምabatoch በምሕላ ጸሎት ተጀመረ፡፡

 

የቅዱስ ሲኖዶስ ምልዓተ ጉባኤ ከጥቅምት 12 ቀን 2006 ዓ.ም. ጀምሮ በሚያካሒደው ስብሰባ ለቤተ ክርስቲያን የሚጠቅሙ ውሳኔዎችን ያሳልፋል ተብሎ ይጠበቃል፡፡

 

ለቅዱሳን ፓትርያርኮችና ለብፁዓን ሊቃነ ጳጳሳት መታሰቢያ ጸሎተ ፍትሐት ተደረገ

ጥቅምት 8 ቀን 2006 ዓ.ም. 

በእንዳለ ደምስስ

 

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያንን ሲመሩ ለነበሩና ከዚህ ዓለም በሞት ለተለዩ ቅዱሳን ፓትርያርኮችና ሊቃነ ጳጳሳት በመንበረ ጸባዖት ቅድስት ሥላሴ ካቴድራል ጥቅምት 10 ቀን 2006 ዓ.ም. የመታሰቢያ ጸሎተ ፍትሐትና ቅዳሴ ተካሔደ፡፡

በጸሎተ ፍትሐትና ቅደሴ ሥነ ሥርዓት ላይ ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ዘኢትዮጵያ ሊቀ ጳጳስ ዘአክሱም ወእጨጌ ዘመንበረ ተክለ ሃይማኖት፤ ብፁዓን ሊቃነ ጳጳሳት፤ የ32ኛው የሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ ተሳታፊዎች በመርሐ ግብሩ ላይ ተገኝተዋል፡፡

ጸሎተ ፍትሐቱ በመንበረ ፓትርያርክ ቅድስተ ቅዱሳን ማርያም ገዳም ካህናት የተመራ ሲሆን ቅዱስነታቸው ባስተላለፉት ቃለምእዳን “ይህ ታላቅ በዓል ነው፡፡ ቅዱሳን ፓትርያርኮቻችንና ብፁዓን አባቶቻችንን ልንዘክር ይገባል” በማለት የተናገሩ ሲሆን ከዚህ ዓለም በሞት የተለዩትን የአራቱን ቅዱሳን ፓትርያርኮችና የብፁዓን ሊቃነ ጳጳሳት ስም በመጥራት ታስበዋል፡፡

በእለቱ ምሽትም ማኅበረ ቅዱሳን በየዓመቱ የሚያዘጋጀውን የቅዱሳን ፓትርያርኮችና ሊቃነ ጳጳሳት መታሰቢያ /ዝክረ አበው/ በጠቅላይ ቤተ ክህነት ስብከተ ወንጌል አዳራሽ የእራት መርሐ ግብር ተካሒዷል፡፡ በመርሐ ግብሩ ላይም ቅዱስ ፓትርያርኩን ጨምሮ ሊቃነ ጳጳሳትና የ32ኛው መንፈሳዊ ጉባኤ ተሳታፊዎች ተገኝተዋል፡፡

ብፁዕ አቡነ ቄርሎስ የሰሜን ወሎና የዋግ ሕምራ አኅጉረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ ባስተላለፉት መልእክት “የሃይማኖት ጉዳይ በመምሰል ሳይሆን በመሆን ነው የሚገለጸው፡፡ መከራውን የምትጋፈጡት የሀገረ ስብከት ሥራ አስኪያጆች፤ ወረዳ ሥራ አስኪያጆችና በየአጥቢያው ያላችሁት ናችሁ፡፡ ነገር ግን የስብከተ ወንጌል ጉዳይ ትኩረት ሊሰጠው ይገባል፡፡ ስብከተ ወንጌል በቄሱ፣ በሰባኪያኑና በዲያቆናቱ መሰበክ አለበት፡፡ ቤተ ክርስቲያን ራሷን ቻለች የምንለው ቄሱም፣ ሰባኪውም ሆነ ዲያቆናቱም መስበክ ሲችሉ ነው” ብለዋል፡፡

በመጨረሻም ብፁዕ አቡነ ናትናኤል በሰጡት ቃለምዕዳን “ማኅበረ ቅዱሳን በቅዱስ ሲኖዶስ ፈቃድ የተመሠረተ የቤተ ክርስቲያን አርበኛ ነው፡፡ በርቱ” በማለት ማኅበሩ በአገልግሎት እንዲበረታ መልእክታቸውን አስተላልፈዋል፡፡
በተያያዘ ዜና ጥቅምት 9 ቀን 2006 ዓ.ም. ምሽት የሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ ማደራጃ መምሪያ ለ32ኛው አጠቃላይ ሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ ተሳታፊዎች ባዘጋጀው የእራት መርሐ ግብር ጉባኤውን ለማካሔድ ድጋፍ ላደረጉ አካላት የምሥክር ወረቀት ሰጠ፡፡

የማኅበረ ቅዱሳን ዋናው ማእከልም የተዘጋጀለትን የምሥክር ወረቀት ከቅዱስ ፓትርያርኩ እጅ ተቀብሏል፡፡
የሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ ማደራጃ መምሪያው ለብፁዓን ሊቃነ ጳጳሳት ያዘጋጀውን የመስቀል ሥጦታ የማኅበረ ቅዱሳን ልማት ተቋማት አስተዳደር ጽ/ቤት 24 ሺህ ብር የሸፈነ ሲሆን ቀሪውን /ግማሹን/ ደግሞ በመምሪያው ወጪ መደረጉን የሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ ማደራጃ መምሪያ ሓላፊ ሊቀ ማእምራን ፋንታሁን ሙጬ ለጉባኤው ገልጸዋል፡፡ ለጉባኤው መሳካትም ትብብር ላደረጉ አካላት ምስጋናቸውን አቅርበዋል፡፡

ለሊቀ ማእምራን ፋንታሁን ሙጬ ለጉባኤው መሳካት ላደረጉት ከፍተኛ አስተዋጽኦ የሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ መምሪያ ሠራተኞችና የስብከተ ወንጌል መምሪያ ሥጦታ አበርክተውላቸዋል፡፡

 

መንፈሳዊ ኮሌጆች ወጥ የሆነ ሥርዓተ ትምህርት ሊኖራቸው እንደሚገባ ተጠቆመ

 

ጥቅምት 11 ቀን 2006 ዓ.ም. 

በይብረሁ ይጥና

በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ሥር የሚገኙት መንፈሳዊ ኮሌጆች አንድ ወጥ የሆነ ሥርዓተ ትምህርትና የትምህርት ጥራት ሊኖራቸው እንደሚገባ ተገለጠ፡፡

 

ከጥቅምት 4-11 ቀን 2006 ዓ.ም. በተካሄደው የ32ኛ መንፈሳዊ የሰበካ ጉባኤ መደበኛ ስብሰባ ላይ በተሳታፊዎች ተደጋግሞ እንደተነሣው የአቋም መግለጫው እንደሚያመለክተው የቅድስት ሥላሴ፣ የሰዋሰወ ብርሃን ቅዱስ ጳውሎስና የቅዱስ ፍሬምናጦስ አባ ሰላማ ከሣቴ ብርሃን መንፈሳዊ ኮሌጆች በርካታ ደቀ መዛሙርትን ድኅረ ምረቃ፣ በዲግሪ፣ ዲፕሎማና ሠርተፍኬት በማስተማር እንደሚያስመርቁ ተገልጿል፡፡

 

ነገር ግን ከአቀባበል፣ የትምህርት አሰጣጥ ክትትልና ምዘና ክፍተት የሚታይባቸው በመሆኑ ሁሉም ኮሌጆች ወጥ የሆነ ሥርዓተ ትምህርትና የትምህርት ጥራት ሊከተሉ እንደሚገባ ተጠቁሟል፡፡

 

በተጨማሪም ከመንፈሳዊ ትምህርቱ ጎን ለጎን የሥራ ተነሳሽነት ያለው ትምህርትና በቤተ ከርስቲያን ሁለንተናዊ አገልግሎት የሚያበረክቱበት ሥልጠና ለተማሪዎች አብሮ መሰጠት እንዳለበት ተወስቷል፡፡ ከዚሁ ጋር በተያያዘ በቅድስት ሥላሴ መንፈሳዊ ኮሌጅ በተደጋጋሚ እየተከሰተ ያለው አስተዳደራዊ ችግር ተጠንቶ እልባት እንዲያገኝም የአቋም መግለጫው ያመለክታል፡፡

 

kesis semu

ሲያሳድዷችሁና ሲነቅፏችሁ በእኔም ምክንያት ክፉውን በውሸት ሲናገሩባችሁ ብጹዓን ናችሁ፡፡ ማቴ 5፡11

 ጥቅምት 10 ቀን 2006 ዓ.ም.

በእንዳለ ደምስስ

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን 32ኛው የሰበካ መንሳዊ ጉባኤ ከጥቅምት 4 ቀን 20006 ዓ.ም. ጀምሮ በጠቅላይ ቤተ ክህነት ስብከተ ወንጌል አዳራሽ በመካሔድ ላይ ይገኛል፡፡ በጉባኤው ላይ በሀገር ውስጥና በውጭ ሀገር የሚገኙ አኅጉረ ስብከት እንዲሁም የልዩ ልዩ መምሪያዎች ሪፖርቶች ቀርበዋል፡፡

በአንድ ሀገረ ስብከትም ማኅበረ ቅዱሳንን በሚመለከት የቀረበው ሪፖርት በቦታው የነበሩ አንዳንድ የቤተ ክርሰቲያን አባቶችንና ተሳታፊዎች ላይ ብዥታን ሲፈጥር አስተውለናል፡፡ በተለያየ አጋጣሚም ስለጉዳዩ በመጠየቅ ላይ ይገኛሉ፡፡ በዚህም መሠረት ከሪፖርቱ ጋር በተያያዘ የተፈጠረውን ብዥታ ለማጥራትና ማኅበሩ ላይ የቀረበውን ጉዳይ አስመልክቶ ምላሽ እንዲሰጡን ከማኅበሩ ሰብሳቢ ቀሲስ ዶ/ር ሰሙ ምትኩ ጋር ቆይታ አድርገናል፡፡

የማኅበረ ቅዱሳን አባላት በቤተ ክርስቲያን መዋቅር ውስጥ እየገቡ የቤተ ክርስቲያንን መዋቅር ያዳክማሉ በማለት በአንድ ሀገረ ስብከት ዘገባ ላይ ቀርቧል፡፡ ይህንን በሚመለከት ማኅበሩ ምን ምላሽ አለው?

ማኅበረ ቅዱሳን የተቋቋመው በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን በቅዱስ ሲኖዶስ ፈቃድ የቤተክርስቲያን ልጆች በሆኑና ቤተ ክርስቲያን ባወጣችው ሕግና ሥርዓት መሠረት በሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ ወይም በሰንበት ትምህርት ቤት ውስጥkesis semu ተመዝግበው የቤተ ክርስቲያንን መመሪያ የሚያከብሩ ልጆች በማኅበር ተሰባስበው አገልግሎት የሚፈጽሙበት ማኅበር ነው፡፡ የማኅበረ ቅዱሳን አባላት በያሉበት ሀገረ ስብከትና አጥቢያ ትክክለኛ የቤተ ክርስቲያን አስተዋጽኦ ማበርከት ግዴታቸው ነው፡፡ ግዴታቸውንም መወጣት አለባቸው፡፡ ምክንያቱም እያንዳንዱ ምእመን ይህንን ማደረግ መንፈሳዊ ግዴታው ስለሆነ፡፡ በሚያገለግሉበት ወቅት የሰበካው ምእመናን በሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ አስተዳደር ውስጥ አቅሙ እንዳላቸው ሲታመን የቤተ ክርስቲያን አባላት እስከሆኑ ድረስ በሕዝቡ ታይተው ያገለግላሉ ተብለው ይመረጣሉ፤ ያገለግላሉም፡፡ ወይም በሰንበት ትምህርት ቤት አገልግሎት ሰንበት ትምህርት ቤትን እንዲመሩ በአገልግሎት አቅም ያላቸው አባላት ሆነው ከተገኙ የመመረጥ መብት አላቸው፡፡ በመሆኑም ቤተ ክርስቲያን የሰጠቻቸውን ሓላፊነት በአግባቡና በቅንነት የማገልገል የመፈጸም ግዴታ ይኖርባቸዋል፡፡ የማኅበረ ቅዱሳን አባላት ሲሆኑ ከዚህ በተጨማሪ በትሩፋት ቤተ ክርስቲያንን ማገልገል እፈልጋለሁ ካሉም ተጨማሪ ጊዜያቸውን፤ ገንዘባቸውን፤ ጉልበታቸውን አውጥተው አስፈላጊውን ነገር ለቤተ ክርስቲያን ማዋል ይችላሉ፡፡ የማኅበሩ አባላት እንዲህ በማድረጋቸው የቤተ ክርስቲያንን አቅም ያሳድጋሉ እንጂ ያዳክማሉ ሊባል አይችልም፡፡ እንደውም ጥሩ አደረጋችሁ ተብለው ሊመሰገኑ ይገባቸዋል፡፡

እያንዳንዱ ምእመን በአጥቢያው ቤተ ክርስቲያንን የማገልገል፤ ዐሥራት በኩራት የማውጣት ግዴታ እንዳለባቸው ሁሉ የማኅበሩ አባላትም የሚጠበቅባቸውን የማድረግ ግዴታ ይኖርባቸዋል፡፡ በተጨማሪም ማኅበራቸውን ለማጠናከር ከራሳቸው ገቢ የአባላት መዋጮ ይከፍላሉ፡፡ ይህንን ሲያደርጉ ለቤተ ክርስቲያን ከሚያደርጉት አስተዋጽኦ ቀንሰው አይደለም፡፡ የማኅበሩ ዓላማም ይህ አይደለም፡፡ በማንኛውም መንገድ የማኅበረ ቅዱሳን አባላት ቤተ ክርስቲያንን ያጠናክራሉ፤ ያሳድጋሉ እንጂ የማዳክም ሥራ ሊሠሩ አይችሉም፡፡

አንዳንድ የቤተ ክርስቲያን አገልጋዮች ቤተ ክርስቲያንን በአግባቡ ባለማገልገላቸው የማኅበሩን አገልግሎትና አባላቱን እንደ ስጋት እንዲመለከቱት ሲያደርጋቸው ይታያል፡፡ ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን ሲጥሱ መቃወሙ እንደ ስጋት ሊቆጠር ይችላል?


የማኅበሩ አባላት የከፍተኛ ትምህርት ተቋማትን ጨምሮ የቤተ ክርስቲያንን ትምህርት ይማራሉ፡፡ የተማሩም በመሆናቸው አባቶችን ያከብራሉ፡፡ አባትን ማክበር ምን እንደሆነ ያውቃሉ፡፡ የቤተ ክርስቲያን አስተዳደር የተሻለ ሆኖ፤ የሚያስተምሩ ካህናትና ቀዳስያን ፤ ለቤተ ክርስቲያን ዘወትር የሚደክሙ አባቶች የተሻለ ክፍያ እንዲያገኙ፤ ራሳቸውን እንዲችሉ የተቸገሩትን እንዲመጸውቱ እንጂ ተመጽዋች እንዳይሆኑ የማኅበሩ አባላት ጽኑ ምኞት ነው፡፡ ነገር ግን የቤተ ክርስቲያን ሥርዓት ሲጣስ አባላቱ መናገራቸው እንደ ክፋት መታየት የለበትም፡፡ እንደ ስጋትም የሚቆጠሩ አይደሉም፡፡ አሁን አሁን እየተለመደ የመጣ አባባል አለ፤ አንዳንድ አገልጋዮችም ሆኑ ምእመናን ከሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን ውጪ የሆነ ተግባር ሲፈጽሙ የሚገስጽ አካልን “ማኅበረ ቅዱሳን ነህ እንዴ?” ሲባል እናደምጣለን፡፡ የቤተ ክርስቲያን ሥርዓት ሲጣስ መገሰጹ ለቤተ ክርስቲያን ከመቆርቆር የመነጨ እንጂ ለክፋት የሚደረግ ተግባር አይደለም፡፡

አንዳንድ አባላት ከግል ባሕርይ የተነሳ በአነጋገር አባቶችን ሊያስከፉ ይችሉ ይሆናል፡፡ ነገር ግን አባት ልጅን ይገስጻል ፤ ይመክራል፡፡ በዚህም ተነጋገሮ መግባባት ይቻላል፡፡ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ የሚከናወኑ ከሥርዓት የወጡ ድርጊቶች ሲያጋጥሙ አባላት መቃወማቸውን እንደ ስጋት ማየት አይገባም፡፡ በምንም ዓይነት መንገድ ማኅበሩም ሆነ አባላቱ ስጋት ሊሆኑ አይችሉም፡፡ ይልቁንም ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያንን ማክበራችን ሁላችንንም ተጠቃሚ ነው የሚያደርገን፡፡

ማኅበሩ የበላይ አካላትን መመሪያ አይቀበልም በማለት በአንድ ሀገረ ስብከት ዘገባ በሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ ላይ ቀርቦበታል፡፡ ማኅበሩ በዚህ ላይ ምን ይላል?


ቤተ ክርስቲያን የራሷ ሕግና ሥርዓት አላት፡፡ ሕጓን የምታስፈጽምባቸው ልዩ ልዩ የአስተዳደር መዋቅርም አላት ይህንን የሚያስፈጽሙም አገልጋዮችም አሏት፡፡ ለአፈጻፀሙ መመሪያ የሚሆን ቃለ ዓዋዲው አለ፡፡ ይህንንም የማኅበረ ቅዱሳን አባላት በግቢ ጉባኤ ውስጥ እንደ አንድ ትምህርት ይማሩታል፤ ያውቁታልም፡፡ ቅዱስ ሲኖዶስ የማኅበረ ቅዱሳንን ደንብ መመሪያ ሲያወጣ ከቃለ ዓዋዲ፤ ደንብ፤ ከቤተ ክርሰቲያን የአስተዳደር ሥርዓት ጋር በሚጣጣም መልኩ አይቶና አገናዝቦ አጥንቶ ያጸደቀው ነው፡፡ በእያንዳንዱ ሀገረ ስብከት የሚገኙ ማእከላት የሚሠሩት ከሀገረ ስብከቱ ሊቀ ጳጳስ ጋር በመነጋገር ነው፡፡ ከሀገረ ስብከቱ መመሪያ በመቀበል ሲፈቀድላቸው ነው የሚያገለግሉት፡፡ ገዳማትንና የአብነት ትምህርት ቤቶችን መርዳት፤ ፕሮጀክቶችን ለአጥቢያ አብያተ ክርስቲያናት ማዘጋጀትና ሌሎችም ሥራዎች የሚከናወኑት ለሀገረ ስብከቱ አሳውቀው ነው፡፡ አባቶች መመሪያ አስተላልፈው የማይፈጽሙ አባላትም ሆኑ የማእከላት ሓላፊዎች የሉንም፡፡ የደረሰን ሪፖርትም የለም፡፡ እኛም በየጊዜው ክትትል እናደርጋለን፡፡

በደቡብ ምዕራብ ሸዋ ሀገረ ስብከት ወንጪ ወረዳ የማኅበሩ አባላት ማኅበሩ የተቋቋመበትን ዓላማ ወደ ጎን በመተው ቤተ ክርስቲያን የራሷ መተዳደሪያ ቃለ ዓዋዲ እያላት ቃለ ዓወዲ አሻሽለው ሌላ መተዳደሪያ ደንብ በአማርኛና በኦሮምኛ አውጥተዋል የሚል ሪፖርት ቀርቧል፡፡ አባላቱ ይህን የማድረግ ሥልጣን አላቸው?


አባላት ቤተ ክርስቲያንን ለማገልገል ሲመጡ ምን ላይ ማገልገል እንዳለባቸው አምነውበትና ተረድተው ነው የሚመጡት፡፡ ቤተ ክርስቲያኗ ያወጣችውን ቃለ ዓዋዲ መሠረት አድርገው ነው የሚያገለግሉት፡፡ የማኅበረ ቅዱሳን አባላት ደንብን አያሻሽሉም፤መመሪያም አያወጡም፡፡ እንኳን ቃለ ዓዋዲውን ይቅርና በግለሰቦች ፈቃድ የማኅበረ ቅዱሳንን ደንብ የማሻሻል ሥልጣን የላቸውም፡፡ ሕግ የሚወጣበት የራሱ የሆነ ሥርዓት አለው፡፡ የሚጸድቅበትም ሥርዓት አለው፡፡ ይህንን የሚረዱ አባላት በየአጥቢያው ያለውን የቤተ ክርስቲያን አስተዳደር ቃለ ዓዋዲውን የሚሽር መመሪያ ያወጣሉ ብሎ ማሰብ ትክክል ያልሆነ አስተሳሰብ ነው፡፡ ትክክለኛ ያልሆነ መረጃ ለሰው ለመስጠትና ለማደናገር የተደረገ ነው፡፡

በወንጪ ወረዳ የማኅበሩ ሰብሳቢ ቃለ ዓዋዲውን በአማርኛና በኦሮምኛ ተርጉሞ አሻሽሏል በሚል የቀረበውን ሪፖርት እኛም ሰምተናል፡፡ በቃለ ዓዋዲው አንቀጽ 12 ቁጥር 21 መሠረት እንዴት ሥራ ላይ እንደሚያውሉት ሲገልጽ “የዚህን ቃለ ዓዋዲ መሠረታዊ ሐሳብ ሳይለቅ ለሰበካው ቤተ ክርስቲያን የሚያስፈልገውን የውስጥ መተዳደሪያ ደንብና መመሪያ እንዲሁም የሥራ ዕቅድ አዘጋጅቶ የአጥቢያው ካህናትና ምእመናን ጠቅላላ ጉባኤው አውቆት ሲስማማበት እንዲፈቀድ በወረዳው ቤተ ክህነት በኩል ለሀገረ ስብከቱ ሊቀ ጳጳስ እንዲቀርብ ያደርጋል፡፡” ይላል፡፡ የውስጥ መተዳደሪያ ደንባቸው በዘፈቀደ እንዳይተገብሩት የውስጥ ደንባቸውን ከተፈራረሙበት በኋላ በወረዳው ቤተ ክህነት አማካይነት ለሀገረ ስብከቱ ያስገባሉ፡፡ በወንጪም የሆነው ነገር እንዳጣራነው በአንድ አጥቢያ ያለ ሰበካ ጉባኤ ከላይ የተጠቀሰውን አንቀጽ መሠረት በማድረግ በአማርኛና በኦሮምኛ የውስጥ መተዳደሪያ ደንብ አዘጋጅተው በወረዳው ቤተ ክህነት በኩል ለሀገረ ስብከቱ አቅርበዋል፡፡ ሀገረ ስብከቱም ይህንን ማድረግ አትችሉም በማለት በደብዳቤ መልሶላቸዋል፡፡ የማኅበሩ የወንጪ ወረዳ ማእከል ሰብሳቢ የአጥቢያው የሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ ጸሐፊ በመሆን ነው የተባለው ግን ትክክል አይደለም፡፡ የወረዳ ማእከሉ ሰብሳቢ የአጥቢያው ሰበካ መንፈሳዊ ጉባኤ አባል አይደለም፡፡ ይህንንም አላዘጋጀም፡፡ ማኅበሩም ከዚህ ጋር ምንም ግንኙነት የለውም፡፡

የማኅበሩ አባላት ምእመናን ዐሥራት በኩራት ለቤተ ክርስቲያን እንዳይከፍሉ ይቀሰቅሳሉ በማለት ሥራ አስኪያጁ በሪፖርታቸው አቅርበዋል፡፡ በዚህ ጉዳይ ላይ ማብራሪያ ቢሰጡን?

የማኅበሩ አባላት አንድ ምእመን ካለው ላይ ለቤተ ክርስቲያን ከዐሥር አንድ እንዲሰጥ ያበረታታሉ፤ ያስተምራሉ፡፡ ይህንንም የማኅበሩ አባላት ጠንቅቀው ያውቃሉ፡፡ ተግባራዊም ያደርጋሉ፡፡ ከዚያም አልፈው ዐሥራታቸውን ለቤተ ክርስቲያን ካወጡ በኋላ ማኅበሩ አገልግሎት የሚሰጠው አባላት በሚከፍሉት መዋጮ ስለሆነ ግዴታቸውን ይወጣሉ፡፡ ይህንንም በማድረጋቸው ተጠቃሚ የምትሆነው ቤተ ክርስቲያን ናት፡፡ ከዚህ በፊት እንዲህ ያለ ክስ በሀገረ ስብከቱ የነበሩ አባቶች አቅርበው አያውቁም፡፡ እውነት ተፈጥሮ ከሆነ እስከ ዛሬ የት ነበሩ? በማንስ አስመከሩ፡፡ ክሱም ተገቢ አይደለም፡፡ ይህ የሚመነጨው የማኅበረ ቅዱሳን አገልግሎትን ካለመረዳት የተነሣ ሊሆን ይችላል፡፡

ማኅበሩ ሥራ ፈት ወጣቶችን በማደራጀት ሁከትን ለመፍጠር ይቀሰቅሳል በማለት ለቀረበው ጉዳይ ምላሽዎ ምንድነው?


የማኅበሩ አባላት ሥራ የሌላቸው ሳይሆኑ ሥራ እየሰሩ በትርፍ ጊዜያቸው ቤተ ክርስቲያንን የሚያገለግሉ ሲሆኑ፤ ሥራ የሌላቸውም ምእመናን ቢሆኑ ቤተ ክርስቲያን አስተምራ ሥራ ፈጣሪ ማደረግ ይገባል፡፡ ማኅበረ ቅዱሳን ማንንም አደራጅቶ ሁከትን አይፈጥርም፤ ዓላማውም፤ ተልእኮውም አይደለም፡፡ ሐሰት ቢደጋገም እውነት አይሆን፡፡ ሀሰት ምን ጊዜም ሐሰት ነው፡፡ “ሲያሳድዷችሁና ሲነቅፏችሁ በእኔም ምክንያት ክፉውን በውሸት ሲናገሩባችሁ ብጹዓን ናችሁ፡፡” ማቴ 5፡11/ እንዲል፡፡

ማኅበረ ቅዱሳን ለብፁዓን አባቶችና መነኮሳት ስጋት ነው የሚለው በቀረበው ሪፖርት ከተካተቱት አሳቦች አንዱ ነው፡፡ ማኅበሩ በዚህ ላይ ያለው አቋም ምንድነው?

አባቶችም ሆኑ ምእመናን የማኅበረ ቅዱሳንን አገልግሎት የሚያውቁት ነው፡፡ ማኅበራችን የአብነት ትምህርት ቤቶች እንዲጠናከሩ፤ ቅዱሳት መካናት የበለጠ እንዲያድጉ፤ ገዳማት አቅማቸውን አሳድገው ሌሎችን መርዳት እንዲችሉ የልማት ፕሮጀክቶችን ሠርቶ ማስረከቡን፤ ድጋፍ ማድረጉን ሁሉም የሚረዳው ነው፡፡ የቤተ ክርስቲያንን አባቶች የሚያግዝና ክብራቸውን ከፍ ለማድረግ የሚጥር ማኅበር እንጂ በምንም መልኩ ለአባቶች ስጋት የሚሆን አይደለም፡፡

ነገር ግን በቤተ ክርስቲያን ስም ቤተ ክርስቲያንን ተጠግተው የሚዘርፉ፤ የማይገባቸውን ጥቅም ለማግኘት የሚጥሩ፤ ቤተ ክርስቲያኒቱ እንድትጠፋ በውስጥ ሆነው የሚሠሩትን፤ ሥራቸውን ስለሚያጋልጥባቸው ማኅበሩ ለእነዚህ ሰዎች ስጋት ሊሆን ይችላል፡፡ በዚህም በቀናው መንገድ የሚጓዙ የቤተ ክርስቲያን አባቶች ተረካቢ ስላገኙ ደስ ይላቸዋል፡፡

በጉባኤው ላይ ማኅበሩን በተመለከተ ከተነሱ ጉዳዮች አንዱ ማኅበሩ የሒሳብ ምርመራውን በጠቅላይ ቤተ ክህነት ባለሙያዎች ከማስደረግ ይልቅ በውጭ ኦዲተሮች ያስደርጋል የሚል ነው፡፡ የማኅበሩ ምላሽ ምንድነው?

ማኅበረ ቅዱሳን በፈቃደኝነት የተመሠረተ ማኅበር ነው፡፡ በቅዱስ ሲኖዶስ ጸድቆ የተሰጠውን ደንብና አሠራር ተከትሎ ስለመሥራቱ የሚያረጋግጥ የውስጥ ቁጥጥር ወይም ኦዲትና ኢንስፔክሽን አለው፡፡ ይህ ክፍል በተገቢው መንገድ መሠራቱን ይከታተላል፡፡ በዓመቱ መጨረሻም በደንቡ መሠረት ለጠቅላላው ጉባኤ ያቀርባል፡፡ ግድፈትም ካለ እንዲታረም ያደርጋል፡፡ ሪፖርቱ ተጠናቅሮ በየዓመቱ ለሚመለከተው የበላይ አካል ማለትም ለጠቅላይ ቤተ ክህነት ያስገባል፡፡ ጠቅላይ ቤተ ክህነት ማኅበሩን በበላይነት የሚመራ አካል እንደመሆኑ መጠን የቀረበለትን ኦዲት አላሳመነኝምና ባለሙያ ልኬ የአሠራርም ሆነ የሒሳብ ቁጥጥር ላድርግ ብሎ አያውቅም፡፡ እኛም ይህ አሳብ መጥቶ እምቢ አላልንም፡፡ በ2002 ዓ.ም. የሰንበት ትምህርት ቤቶች ማደራጃ መምሪያ ሓላፊ የነበሩት ማኅበሩ ኦዲት ተደርጎ አያውቅም፣ የማኅበሩን የዐሥር ዓመት የሒሳብ እንቅስቃሴ ኦዲት ማድረግ እንፈልጋለን በማለት ጠየቁን፡፡ ከዚያ በፊት መስከረም 2002 ዓ.ም. በሚመለከተው የመንግሥት አካል ተጠይቀን ስለነበር ለጠቅላላ ጉባኤው አስወስነን በጀት አጽድቀን በመንግሥት አካል ተቀባይነት ያለው ገለልተኛ የውጭ ኦዲተሮችን አወዳድረን አስመርምረናል፡፡ ለሚመለከታቸው የመንግሥትም ሆነ የቤተ ክርስቲያን አካላት የኦዲት ሪፖርቱን አስገብተናል፡፡ ተጨማሪ ኦዲት ማድረግ ከፈለጋችሁ ሰነዶች አሉን፤ ማኅበሩ ለተጨማሪ ኦዲት የያዘው በጀት ስለሌለው ወጪውን ችላችሁ ማስመርመር ትችላላችሁ ፈቃደኞች ነን በማለት አቀረብን፡፡ ነገር ግን ማደራጃ መምሪያው ማስመርመር አልቻለም፡፡ እንደ አሠራር አንድ ሕጋዊ ኦዲተር የመረመረውን እንደገና መመርመርም ትክክለኛ አሠራር ነው ተብሎ አይታሰብም፡፡ ጠቅላይ ቤተ ክህነቱም ከዚያ በኋላ ባሉት ሦስት ዓመታት ጠይቆን አያውቅም፡፡ አሁንም በውጭ ኦዲተር በየዓመቱ ያስመረመርነውን ሪፖርት በማቅረብ ላይ ነን፡፡ የ2004 ዓ.ም. የኦዲት ሪፖርታችንም እየተጠናቀቀ ስለሆነ እንደደረሰን እናቀርባለን፡፡ ጠቅላይ ቤተ ክህነት የማኅበሩን አሠራርም ሆነ የሒሳብ ሪፖርት መመርመር እፈልጋለሁ ካለ በእኛ በኩል ፈቃደኞች ነን፡፡

የጠቅላይ ቤተ ክህነት የቁጥጥር አገልግሎት ክፍል ማኅበሩ የጠቅላይ ቤተ ክህነት ደረሰኝን ለምን አይጠቀምም በሚል ጥያቄ አንስቷል፡፡ ማኅበሩ የጠቅላይ ቤተ ክህነት ደረሰኝ መጠቀም ያልቻለበት መሠረታዊ ምክንያት ምንድነው?

ቤተ ክርስቲያን የራሷ የሆነ የአስተዳደር መዋቅር አላት፡፡ በዚህ አስተዳደር መዋቅር መሠረት የሚሠሩ አገልጋዮቸም አሏት፡፡ ሥራዋን ለማከናወን ደግሞ ገንዘብ ያስፈልጋታል፡፡ ገንዘቡንም ከስዕለት፤ ከዐሥራት በኩራት፤ ከልማት ሥራዎች ባላት የአሠራር መዋቅር መሠረት ታገኛለች፡፡ ይህንንም መልሳ ለአገልግሎት ታውለዋለች፡፡ ማኅበረ ቅዱሳንም በፈቃደኝነት በተሰባሰቡ የቤተ ክርስቲያን ልጆች የተመሠረተ በመሆኑ ቤተ ክርስቲያን ከምትጠብቅበት ማንኛውም አስተዋጽኦ በተጨማሪ ድጋፍ መስጠት ያስፈልጋል ብሎ አምኖ በዕውቀትም፤ በገንዘብም ሆነ በጉልበት ቤተ ክርስቲያንን ማገልገል አለብኝ ብሎ አምኖ ይንቀሳቀሳል፡፡ ቅዱስ ሲኖዶስ ማኅበሩን ሲያቋቁም ገንዘብ እንዴት እንደሚሰበስብ፤ ከአባላቱ እንዴት አስተዋጽኦ እንደሚሰበስብ፤ እንዴት ወጪ እንደሚያደርግ በደንቡ ላይ በትክክል አስቀምጦታል፡፡ የቤተ ክርስቲያኑን ደረሰኝ ሳይሆን የራሱን የገቢና ወጪ ደረሰኝ አሳትሞ እንዲጠቀም በትክክል ተገልጧል፡፡ የቤተ ክርስቲያኒቱን ቃለ ዓዋዲ ያጸደቀው ቅዱስ ሲኖዶስ ነው፤ እንዲሁም የማኅበረ ቅዱሳንን ደንብ ያጸደቀው ራሱ ቅዱስ ሲኖዶስ ነው፡፡ ይህንንም ሲያደርግ በሚገባ በባለሙያ አስጠንቶ ነው፡፡ ቤተ ክርስቲያንን ለመርዳት ሰዎች በፈቃዳቸው በማኅበር ተደራጅተው ሲመጡ፤ ለአገልግሎት ያወጡት ገንዘብ ወደ አንድ ቋት ማለትም ወደ ጠቅላይ ቤተክህነት ገብቶ እንደገና በጀት ይበጀትልኝ ብለው የሚጠይቁ ከሆነ የበጎ ፈቃድ አገልግሎት ሊሆን አይችልም፡፡ ማኅበረ ቅዱሳን በጠቅላይ ቤተክህነት በጀት አይበጀትለትም፡፡ ምንም ዓይነት ፈሰስ አይደረግለትም፡፡ የሚሠራውንም ሥራ በዘፈቀደ የሚሠራ ሳይሆን አባላት በሚፈጽሙት የትሩፋት አገልግሎት ከአባላት በሚያገኘው ገንዘብ ነው፡፡ የሚሠራውንም ሥራ ቤተ ክርስቲያንን የሚጠቅም ሥራ እንደሆነ ብፁዓን አበው ሊቃነ ጳጳሳትም ሆኑ በገዳማት የሚገኙ አባቶች የሚያውቁት ጉዳይ ነው፡፡

እግዚአብሔር ይስጥልኝ፡፡

 

ግልጽነትና መገማገም የቤተ ክርስቲያኗ ባሕል መሆን ይገባዋል ተባለ

 

ጥቅምት 9 ቀን 2006 ዓ.ም. 
ያለንበት ዘመን የግልጽነትና የመገማገም ዘመን ስለሆነ በሁሉም የቤተ ክርስቲያኗ አካላትና ደረጃዎች ሊለመድ የሚገባው ባሕል እንዲሆን ብፁዕ ወቅዱስ ፓትርያርኩ ገለጹ፡፡
ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ፓትርያርክ ዘኢትዮጵያ ሊቀ ጳጳስ ዘአክሱም ወእጨጌ ዘመንበረ ተክለ ሃይማኖት ይህንን ያሉት 32ኛው የቤተ ክርስቲያኗ አጠቃላይ መንፈሳዊ ጉባኤ በመንበረ ፓትርያርክ ስብከተ ወንጌል አዳራሽ ሲያካሔድ የነበረውን ጉባኤ የዕለት ውሎ ባጠናቀቀበት ጊዜ ነው፡፡

ቅዱስ ፓትርያርኩ የጉባኤውን አጠቃላይ አካሔድ በገመገሙበት ንግግራቸው እንደገለጹት፤ ከወትሮው በተለየ በዘንድሮው ጉባኤ የታዩትን ግልጽ ውይይቶች አድንቀዋል፡፡ “እግዚአብሔር ለሰው ልጆች ሁሉ የነፃነት ኅሊና ሰጥቷል” ካሉ በኋላ “አንድ ሰው የፈለገውን እንዲናገር በሥልጣንና በገንዘብ ኃይል መታፈን የለበትም፡፡ ምክንያቱም ካልተናገረ ወደ ሌላ መጥፎ አዝማሚያ ይሔዳልና” በማለት በጉባኤው የነበረውን ግልጽነትና መገማገም አድንቀዋል፡፡ በተነገሩ ነገሮችም ሰዎች ቅሬታ እንዳይገባቸው መክረዋል፡፡

ቅዱስ ፓትርያርኩ በንግግራቸው አጽንኦት ሰጥተው የተናገሩት ሌላው ነጥብ በቤተ ክርስቲያኗ ሊስተካከሉ ስለሚገባቸው ጉዳዮች ነው፡፡ “ሙስናና የገንዘብ ብክነት ይጥፋ፤ ሀቀኝነትና መልካም አስተዳደር ይስፋፋ” ያሉት ቅዱስነታቸው፤ ችግሮቹ በሁሉም ጥረት ካልተቀረፉ ጉዳዮቹ ከቤተ ክርስቲያኗ አልፎ ሀገርን የሚያጠፋ በመሆኑ ከላይ እስከታች ያለው የቤተ ክርሰቲያኗ አካላት መረባረብ እንዳለባቸው አጽንኦት ሰጥተው ተናግረዋል፡፡

በጉባኤው የቀረቡትን ሪፖርቶች በዳሰሱበት የንግግር ክፍላቸውም በጣም አንገብጋቢና ቅዱስ ሲኖዶስ ሊመክርባቸው ይገባቸዋል ያሉትን ጠቃቅሰዋል፡፡ ከነዚህም ውስጥ በምዕራብ ወለጋ ሀገረ ስብከት በምእመናን ላይ እየደረሰ ያለው ግፍና በደል እንዲሁም በየአኅጉረ ስብከቱ ያሉ ካርታ አልባ ይዞታዎች በአፋጣኝ ስለሚያገኙበት ሁኔታ የሚሉት ዋና ዋናዎቹ ናቸው፡፡

“ስብከተ ወንጌል ካልተጠናከረ ቤተ ክርስቲያናችን ትራቆታለች” ያሉት ቅዱስነታቸው የቤተ ክርስቲያኗ ዐቢይ ተልእኮ የሆነው የወንጌል አገልግሎት በየቦታው መጠናከር አለበት ብለዋል፡፡ በመጨረሻም ጉባኤው በተሳካ ሁኔታ እንዲከናወን የደከሙትን አካላትና ተሳታፊዎች በማመስገን ንግግራቸውን ፈጽመዋል፡፡