meskel damera

ወሰአረ መርገመ በዲበ ዕፀ መስቀል

መስከረም 16 ቀን 2006 ዓ.ም.

በመ/ር ምስጢረ ሥላሴ ማናየ

 

  • መርገምን በመስቀል ላይ ሻረ” ቅዱስ አትናቴዎስ ሃይማኖተ አበው

በቅmeskel dameraድሚያ ከዘመን ወደ ዘመን ያሸጋገረን ለብርሃነ መስቀሉ ያደረሰን በሀብቱ የሳበን በረድኤቱም ያቀረበን አምላካችን ልዑል እግዚአብሔር የተመሰገነ ይሁን፡፡

ከላይ በርዕሱ ያነሣነው ኃይለ ቃል ቅዱስ አትናቴዎስ የመስቀሉን ነገር በተናገረበት ድርሳኑ የተናገረው ነው፡፡ አስተሀፈረ ኃጢአተ በዲበ ምድር ወሰአረ መርገመ በዲበ ዕፀ መስቀል ወአብጠለ ሞተ በውስተ ሲዖል ወነሰተ ሙስና እምውስተ መቃብር”

“በምድር ላይ ኃጢአትን አሳፈረ መርገምን በመስቀል ላይ ሻረ ሞተ ነፍስን በሲዖል አጠፋ ፈርሶ በስብሶ መቅረትን በመቃብር አፈራረሰ” በማለት ጌታችን ለሰው ልጆች ነጻነት እና ድኅነት የከፈለውን የቤዛነት ሥራ በተናገረበት ክፍል የተናገረው ነው የሰው ልጆች ነጻነታቸው የተዋጀው በመስቀል ተሰቅሎ ቅድስት ነፍሱን ከቅድስት ሥጋው በሥልጣኑ ለይቶ ዲያብሎስን በመስቀሉ ገሎ ሥጋውን ቆርሶ ደሙን አፍሶ በአካለ ነፍስ ወደ ሲዖል ወርዶ ነፍሳትን ከዲያብሎስ ባርነት ከአጋንንት ቁራኝነት ከሲዖል ግዛት ነጻ አውጥቷቸዋልና፡፡

“ሞተ በሥጋ ወሐይወ በመንፈስ ወወረደ ኀበ እለ ሙቅሕታ ትነብር ነፍሶሙ ወሰበከ ሎሙ ግዕዛነ” በሥጋ ሞተ በመንፈስ /በመለኮት/ ግን ሕያው ነው እርሱም ደግሞ ሄደ በወህኒ /በሲዖል/ ለነበሩ ነፍሳት ነጻነትን ሰበከላቸው” 1ጴጥ.3፡18

መስቀል በዓለመ መላእክት
መስቀል በዓለመ መላእክት በጥንተ ፍጥበረት ሰባቱ ሰማያት በተፈጠሩበት ዕለተ እሑድ ሥላሴ ጽርሐ ዓርያምን ከእሳት ዋዕዩን ትቶ ብርሃኑን ነሥቶ በፈጠረበት ጊዜ በውስጧ ታቦት ዘዶርንና የብርሃን መስቀልን ቀረፀባት ይላል ሊቁ ኤጲፋንዮስ ሥነ ፍጥረትን አምልቶ አጉልቶ በጻፈበት አክሲማሮስ በተባለ መጽሐፉ ይህ በእንዲህ እንዳለ እግዚአብሔር መላእክትን ፈጥሮ በተሰወራቸው ጊዜ ዲያብሎስ እኔ ፈጠርኳቸው ባለበት ሰዓት በአለመ መላእክት በመላእክትና በዲያብሎስ በተደረገው ጦርነት መላእክት ዲያብሎስን ድል ያደረጉት በመስቀል መሣሪያነት ነው፡፡

“በሰማይ ሰልፍ ሆነ ሚካኤልና መላእክቱ ዘንዶውን /ዲያብሎስን/ ተዋጉት ዘንዶውም ከመላእክቱ ጋር ተዋጋ አልቻላቸውም ከዚያም ወዲያ በሰማይ ቦታ አልተገኘለትም ዓለሙን የሚያስተው ሁሉ ምድር ተጣለ መላእክቱም /ሠራዊተ ዲያብሎስ/ ከእርሱ ጋር ተጣሉ” ራዕ.12፡7፡፡

በዚህ ውጊያ መካከል የነበረውን ሁኔታ ሲገልፅ ቅዱስ ኤጲፋንዮስ ዲያብሎስ ሁለት ጊዜ ዲያብሎስ ድል ነሳቸው በሦስተኛው ፈጣሪያቸውን ጠየቁ ፈቃድህ አይደለምን ዲያብሎስን እንድንዋጋው አሉት፤ መላእክት ፈቃዴስ ነው ግን ድል የምታደርጉበትን ኃይል እንድታውቁ ብዬ ነው ብሎ በክንፋቸው ላይ የብርሃን መስቀል ቀረጸላቸው በእጃቸው የብርሃን መስቀል አስያዛቸው ሄደው ገጠሙት “ጐየ እግዚእ ምስለ ዓርያሙ” ጌታ ሰማይን ጠቅልሎ ሸሸ ብሎ እየደነፋ ወደ ምድር ወረደ ይላል፡፡ ስለዚህ መስቀል ፀረ ዲያብሎስነቱ የታወቀው ጌታችን ከመሰቀሉ በፊት ነው፡፡ ኃይሉም የተገለጠው ያን ጊዜ ነው፡፡

በሌላ መልኩ ነቢየ እግዚአብሔር ኢሳይያስ የመላእክትን ምስጋና በገለጠበት እንዲህ ሲል ጽፏል “ንጉሡ ዖዝያን በሞተበት ዓመት እግዚአብሔርን ከፍ ባለ ዙፋኑ ላይ ተቀምጦ አየሁት ኪሩቤልና ሱራፌል ዙሪያውን ነበሩ ለእያንዳንዱም ስድስት ስድስት ክንፍ ነበራቸው በሁለት ክንፋቸው ፊታቸውን ይጋርዳሉ በሁለት ክንፋቸው እግራቸውን ይጋርዳሉ በሁለት ክንፋቸው ጽንፍ እስከ ጽንፍ ይበራሉ፡፡ ቅዱስ፣ ቅዱስ፣ ቅዱስ፣ እያሉ ያመሰግናሉ” ኢሳ.6፡1-6፡፡

ሲበሩ ክንፋቸውን መዘርጋታቸው የመስቀል ምልክት ከመሆኑም በተጨማሪ አምላክ ሰው ሆኖ በመስቀል ተሰቅሎ ዓለምን እንደሚያድነው ምልክት ነበር፡፡
ይህን ሊቁ ቅዱስ ያሬድ “በአርአያ ትዕምርተ መስቀል” በመስቀል ተሰቅለህ ዓለምን ታድናለህ ሲሉ ነው ብሎ ተርጉሞታል፡፡

መስቀል በዘመነ አበው
በዘመነ አበው መስቀል የመባረኪያ ምልክት እንደነበረ የሚያሳዩ የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍሎች አሉ ለምሳሌ፡-
“በተአምኖ አመይመውት ያዕቆብ ባረኮሙ ለደቂቀ ዮሴፍ ለእለ አሐዱ” ያዕቆብ በሚሞትበት ጊዜ የዮሴፍን ልጆች በእምነት ባረካቸው” ዘፍ.47፡31፣ ዕብ.11፡22 “ወአስተሐለፈ እዴሁ ላዕለ ርዕሰ ኤፍሬም ወምናሴ” እጆቹን በኤፍሬምና በምሴ ላይ በመስቀል አምሳል አመሳቀለ እጆቹንም በራሳቸው ላይ ጭኖ ባረካቸው ይላል፡፡ 

ዛሬም በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ካህኑ ቀድሶ በሚወጣበት ጊዜ በእጆቹ ይባርካል ይህም የሚያሳየው ቤተ ክርስቲያኗ መሠረቷ ከላይ በዓለመ መላእክት ከታች በዘመነ አበው ያየነው መስቀል መሆኑን ነው፡፡ “በአምስት ቀን ተኩል ከልጅ ልጅህ ተወልጄ በመስቀል ተሰቅዬ ሞቼ አድንሃለሁ” የሚል የተስፋ ቃል ተሰጥቷል፡፡

መስቀል በዘመነ ነቢያት እና በዘመነ ነገሥት
መስቀል በዘመነ ነቢያት በዘመነ ነገሥት እንደየሀገሩ ግእዝን /ሁኔታ/ ልዩ ልዩ ተግባራት ሲፈጽሙበት ቆይቷል፡፡ ለምሳሌ፡- ለወንጀለኞች መቅጫነት አገልግሏል በዕርግጥ አሁንም የወንጀለኞች የአጋንንት መቅጫ ነው ለሚያምኑበት ግን የጭንቅ መውጫ የነጻነት መገለጫ ነው፡፡

በተለይ ፋርስ ሰዎችን ሰቅሎ መግደል መገለጫዋ ነበር የተጀመረውም በፋርስ ነው ሰውን በመስቀል ሰቅሎ መግደል የባቢሎን እቶነ እሳት እና አናብስት፣ የሮማውሪያንና የፋርስ ስቅለት የአይሁድ ውግረት  መቅጫቸው ነው፡፡

መርዶክዮስን ሊሰቅል ባዘጋጀው መስቀል የተሰቀለው ሐማ በፋርስ ሕግ ነበር “እነሆ ሐማ ለንጉሡ በጎ ለተናገረው ለመርዶክዮስ ያዘጋጀው አምሳ ክንድ የሆነ ግንድ በሐማ ቤት ተተክሎአል “ንጉሡም በእርሱ ላይ ስቀሉት አለ ሐማንም ለመርደክዮስ ባዘጋጀው ግንድ ላይ ሰቀሉት” አስቴ.7፡9፡፡

በእርግጥም ይህን አልን እንጂ ይህ ሥርዓት ከፋርስ ወደሮማውያን ተላልፎ በመቅጫነት አገልግሎአል፡፡ አይሁድም ብዙ ጊዜ ወንጀለኞችን የሚቀጡት በውግረት በእሳት በማቃጠል ቢሆንም በመስቀልም ይቀጡ ነበር፤ ምክንያቱም መነሻው ኦሪት ነውና የኦሪት መደበኞች ደግሞ ፋርሶች ወይ ሮማውያን ሳይሆኑ እነርሱ ናቸው፡፡

“ርጉም ውእቱ ኩሉ ዘስቁል ዲበ ዕፅ” ዘዳ.21፡23 ሰርቆ ቀምቶ በእንጨት የተሰቀለ የተረገመ ይሁን” ተብሎ የተጻፈው በኦሪት ነው፡፡ ስለዚህ መስቀል የወንበዴ የሌባ መቅጫ የጥፋተኛ መቀጥቀጫ ነበር፡፡ በአይሁድ ሕግ ከፍተኛ ወንጀል የፈጸሙ ሰዎች አይገረፉም በመስቀል ይቀጡ ነበር፡፡ ከተገረፉ ደግሞ አይሰቀሉም፤ የፈጸሙት በደል ለዚያ ርግማን የሚያበቃ አይደለም፡፡ ማለት ነው፡፡

መስቀል በዘመነ ነቢያት በብዙ ኅብረ ትንቢት አሸብርቆ በብዙ ኅብረ አምሳል ደምቆ የመጣ እንጂ፤ እንደ እንግዳ ደራሽ እንደ ውኃ ፈሳሽ ድንገት የተገኘ አይደለም፡፡ ለእስራኤል በ40 ዘመን ጉዟአቸው ውስጥ ተአምራት በማረግ የታዩት የሙሴ በትር እና በምድረ በዳ ሙሴ የሰቀለው አርዌ ብርት የታየበት አላማ የመስቀል ምልክቶች ወይም ምሳሌዎች ነበሩ፡፡

የሙሴ በትር ባሕር ከፍሏል ጠላት ገሏል መና አውርዷል ደመና ጋርዷል ውኃ ከአለት አፍልቋል፤ በግብጻውያን ላይ ድንቅ ድንቅ ተአምራት አድርጓል፡፡ ሙሴም ምሳሌው የሆነለት ክርስቶስ የተሰቀለበት መስቀልም ባሕረ እሳትን ከፍሏል ማየ ገቦን ደመ ገቦን ለመጠጣችን ለጥምቀታችን አስገኝቷል፡፡ ኃይሉን በዲያብሎስና በአጋንንት ላይ አሳይቷል፡፡ ነፍሳትን ከሲዖል ባርነት ከዲያብሎስ ቁራኝነት ነጻ አውጥቷል፡፡ “ወሀደፎሙ በመስቀሉ” በመስቀሉ አሻገራቸው” እንዲል መጽፈሐፈ ኪዳን፡፡ ሙሴ በምድረ በዳ የሰቀለው የነሐስ እባብ ክርስቶስ በመሰቀል የሚፈጽመውን የማዳን ሥራ የሚያሳይ ነበር፡፡

“ሙሴም ስለ ሕዝቡ ወደ እግዚአብሔር ጸለየ እግዚአብሔርም ሙሴን “የናስ እባብን ሠርተህ በዓላማ ላይ ስቀል እባቡም ሰውን ቢነድፍ የተነደፈው ሁሉ ይመልከተው ይድናልም” ሙሴም የናሱን እባብ ሠርቶ በዓላማ ላይ ሰቀለ እባቡም የነደፊችው ሁሉ የናሱን እባብ ባየ ጊዜ ዳነ” ዘኁ.21፡7፡፡

የነሐሱ እባብ የክርስቶስ ምሳሌ ነው፡፡ የነሐሱ አባብ ጽሩይ ነው ክርስቶስም ጽሩየ ባሕርይ ነውና የነሐሱ እባብ መርዝ የለበትም ክርስቶስም መርገመ ሥነጋ መርገመ ነፍበስን የሚያርቅ በረከተ ሥጋ በረከተ ነፍስን የሚያድል ክፋት ተንኮል የሌለበት ነውና እባቡ የተሰቀለበት ዓላማው ደግሞ ክርስቶስ የተሰቀለበት መስቀልምሳሌ ነበር፡፡

እባብ የነደፈው ሁሉ በተመለከተው ጊዜ ይድን እንደነበር የሰው ልጅ በሙሉ በእባብ ዲያብሎስ መርዝ ተነድፎ ቆስሎ በኃጢአት ተመርዞ ሲኖር በመስቀል በተፈጸመው የቤዛነት ሥራ ድኗልና፡፡
“ወበከመ ሙሴ ሰቀሎ ለአርዌ ምድር በገዳም ከማሁ ሀለዎ ለወልደ እጓለመሕያው ይሰቀል ከመ ኩሉ ዘየአምን ቦቱ ኢይትሐጐል አላ የሐዩ ለዓለም”

ሙሴ እባብን በምድረ በዳ እንደሰቀለው እንዲሁ የሰው ልጅ ይሰቀል ዘንድ ይገባዋል የአመነበት ሁሉ ለዘለዓለም ሕያው ሆኖ እንዲኖር እንጂ እንዳይጠፋ የሰው ልጅ ይሰቀል ዘንድ ይገባዋል” ዮሐ.3፡15፡፡

ከነቢያት ዳዊት እንዲሁም ልጁ ሰሎሞን የመስቀሉን ነገር አምልተው አጉልተው ተናግረዋል፡፡ “ወወሀብኮሙ ትዕምርተ ለእለይፈርሁከ ከመ ያምስጡ እምገፀ ቅሥት”  “ከቀስት ፊት ያመልጡ ዘንድ ለሚፈሩህ ምልክትን ሰጠሃቸው ወዳጆችህ እንዲድኑ” መዝ.59፡4 ለመዳን የተሰጠ ምልክት ደግሞ መስቀል ነው ለዚህ ነው እኛ ኦርቶዶክሳውያን በአንገታችን የምናስረው በእጃችን የምንይዘው የምንሳለመው የምንባረክበት ምክንያቱም የመዳን ምልክት ነውና፡፡

ጥበበኛው ሰሎሞንም የመስቀሉን ነገር በተናገረበት አንቀጽ እንዲህ ይላል “ሐረገ ወይን ኮነ መድኃኒትየ ዘእምሐሲሦን ይትገዘም ወበጎልጎታ ይተከል” “የወይን ሐረግ /መስቀል/ መድኃኒቴ ሆነ ሐሲሦን ከተባለ ቦታ ይቆረጣል በጎልጎታ ይተከላል” መኃ.3፡44 ግዕዙን ተመልከት፡፡

ዳዊት ለመዳን የተሰጠ መሆኑን ሲገልጽ ልጁ እንጨቱ ከየት ተነቅሎ በየት ቦታ እንደሚተከል እና መድኃኒትነቱን አጉልቶታል ስለዚህ መስቀል በብሉይ ኪዳን ትልቅ ቦታ ይዟል ማለት ነው፡፡
መስቀል በሐዲስ ኪዳን

መስቀል ከብሉይ ኪዳን ይልቅ የመዳን ምልክት መሆኑ የተረጋገጠበት በክርስቶስ ደም የተቀደሰ የጠብ ግድግዳን ያፈረሰ ቅድስና ያለው ክብር ያለው የአበው ተስፋ የተፈጸመበትም ሰው ከውድቀቱ የተነሳበት መሆኑ ተረጋጋጧል፡፡

ሊቃውንተ ቤተ ክርስቲያን እንደሚያስተምሩን ጌታችን የተሰቀለበት መስቀል የተዘጋጀው ከሰባት ዓይነት ዕፅዋት ነው፡፡
1.    ሳኦል ከገነት ያስመጣው ዕፅ
2.    ሰሎሞን ቤተ መቅደስን በሠራበት ወቅት ሠረገላ አድርጎ የተጠቀመበት ዕፅ
3.    ከመቃብረ አዳም የበቀለ ፅፀ ሕይወት
4.    ሎጥ በእንባው ያለመለመው ፅፀ ከርካዕ
5.    ታቦተ ጽዮንን ይሸከሙበት የነበረው ሠረገላ
6.    ጌታችን በቢታንያ የረገማት ዕፀ በለስ
7.    ዘኬዎስ ጌታችንን ለማየት የወጣበት ዕፀ ሠግለ /ሾላ/ ከእነዚህ ሰባት ዕፅዋት በተዘጋጀ መስቀል ነው ጌታችን የተሰቀለው /መጽሐፈ ኪዳን ትርጓሜ ተመልከት/ 

ጌታችን ከእነዚህ ዕፅዋት የተዘጋጀ መስቀሉን ተሸክሞ በቀራንዮ አደባባይ በመስቀሉ ሥጋውን ቆርሶ ደሙን አፍሶ ቀድሶታል በዚህ የተነሣ መስቀል ነዋይ ቅዱስ ነው መስቀል በሐዲስ ኪዳን ሁለት መሠረታዊ ትርጉሞች አሉት፡፡
1.    ጌታችን የተሰቀለበት ከሰባት ዕፅዋት የተዘጋጀውን መስቀለኛ እንጨት /ቅዱስ መስቀል/
2.    ጌታችን ዓለምን ለማዳን የተቀበለው መከራ መስቀል ይባላል መስቀል ስንል እነዚህን ከላይ ያነሳናቸውን ሁለት አበይት ትርጉሞች ማስታወስ የግድ ይላል፡፡

ስለ መስቀል የክርስቶስ ትምህርት
ክብር ይግባውና ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ደግሞ ደጋግሞ ነገረ መስቀልን አስተምሯል፡፡ “ዘኢጻረ መስቀለ ሞትየ ኢይክል ይጸመደኒ” መስቀሉን የማይዝ በኋላዬም የማይከተለኝ የእኔ ሊሆን አይገባውም” ማቴ.10፡38፣ 16፡24፣ ማር.8፡34፣ ሉቃ.9፡23፣ 14፡27፡፡

ጌታችን ይህንን ያስተማረው ከመሰቀሉ በፊት መሆኑ ግልፅ ነው በቃል ካስተማረው በኋላ በተግባር ፈጸመው መስቀሉን እንድንሸከም መከራውን እንድንቀበል አስቀድሞ አስጠነቀቀን መስቀሉ የሌለው የክርስቶስ ሊሆን እንደማይችል አስረግጦ ነገረን፡፡

ከዚህ የተነሣ ክርስቶስ ራሷ የሆነላት ሐዋርየዊት ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን መስቀሉን በየዓመቱ በየወሩ ታከብረዋለች ትሸከመዋለች፡፡ በመስቀሉ የሚገኘውን መከራ ትቀበላለች በመስቀሉ የሚገኘውን በረከት ታድላለች ክርስቶስን በግብር ትመሰለዋለች በእግር ትከተለዋለች የእርሱ መሆኗ መልክት መስቀሉ ነው፡፡

“በዚያን ጊዜ ኢየሱስ ለደቀ መዛሙርቱ እንዲህ አለ “እኔን መከተል የሚወድ ቢኖር ራሱን ይካድ መስቀሉንም ተሸክሞ ይከተለኝ” ማቴ.16፡24፡፡ “የሰው ልጅ /ክርስቶስ/ ለካህናት አለቆችና ለጻፎች አልፎ ይሰጣል የሞት ፍርድም ይፈርዱበታል ሊዘባበቱበትም ሊገርፉትም ሊሰቅሉትም ለአሕዛብ አሳልፈው ይሰጡታል” ማቴ.20፡18፡፡ መስቀል ስንል ይህን ሁሉ መከራ ያጠቃልላል ይህ ሁሉ መከራ የተፈጸመበት ነዋይ ቅዱስም መስቀል ይባላል፡፡

“ከሁለት ቀን በኋላ ፋሲካ እንዲሆን ታውቃላችሁ የሰው ልጅ ሊሰቀል አልፎ ይሰጣል” ማቴ.26፡1፡፡ ይህ እስከ አሁን ጌታችን በቃል ያስተማረውን ተመልክተናል ተግባሩ እነሆ፡-“የአይሁድ ንጉሥ ሰላም ላንተ ይሁን እያሉ ዘበቱበት ተፉበትም መቃውን ይዘው ራሱን መቱት ከዘበቱበትም በኋላ ቀዩን ልብስ ገፈፉት ልብሱንም አለበሱት ሊሰቅሉት ወሰዱት ሲወስዲትም ስምዖን የተባለ የቀሬና /ሊቢያ/ ሰው አገኙ እርሱንም መስቀሉን ይሸከም ዘንድ አስገደዱት ትርጓሜው የራስ ቅል ስፍራ ወደሚሆን ጎልጎታ ወደሚባለው ሥፍራ በደረሱ ጊዜ ሰቀሉት” ማቴ.27፡29፡፡ መስቀል ማለት ይህን ሁሉ ያጠቃልላል፡፡

ሰሎሞን የወይን ሐረግ መድኀኒቴ ሆነ ከሀሲሦን ይቆረጣል በጎልጎታ ይተከላል” ያለው ተፈጸመ መድኃኒት መስቀል መድኃኒት ክርስቶስን ተሸክሞ ታየ መድኃኒት ክርስቶስ የሚሰቀልበትን መስቀል ተሸክሞ ደፋ ቀና ብሎ መከራን ሲቀበል ተመለከትን መስቀሉን እርሱ ብቻ አይደለም ተከትዮቹ እነስምዖን ቀሬናዊም ተሸከሙት የድካሙ ተካፋይ ሆኑ፡፡ ልዩነቱ እነ ስምዖን ተገደው እኛ ግን ወደን ነው፡፡ እነ ስምዖን በአጋጣሚ እኛ ክርስቲያኖች ግን በዓላማ ክርስቶስን እንመስለው ዘንድ መስቀሉን የማይሸከም ለእኔ ሊሆን አይገባውም ብሎ አስተምሮናልና በተግባርም ፈጽሞ አሳይቶናልና፡፡
ከሰቀሉትም በኋላ እንዲህ ዘበቱበት “የእስራኤል ንጉሥ ከሆነ አሁን ከመስቀል ይውረድ እኛም እናምንበታለን” ማቴ.27፡40-42

“ኢየሱስንም ይዘው ወሰዱት መስቀሉንም ተሸክሞ በእብራይስጥ ጎልጎታ ወደተባለው የራስ ቅል ስፍራ ወደሚሉት ወጣ በዚያም ሰቀሉት” ዮሐ.19፡17፡፡ ራስ ቅል ስፍራ ማለት የአዳም የራስ ቅል የተቀበረበት ቦታ ነው መስቀሉ የተተከለበት ቦታም ይህ ነበር ለአዳምና ለልጅ ልጆቹ የተፈጸመ ካሳ ነውና፡፡

“እግዚአብሔርሰ ንጉሥ ውእቱ እምቅድመ ዓለም ወገብረ መድኃኒተ በማዕከለ ምድር” እግዚአብሔር ከዓለም በፊት ንጉሥ ነው በምድር መካከል መድኀኒትን አደረገ” መዝ.73፡13፡፡ ይህ መድኃኒት ዓለም የዳነበት ቅዱስ መስቀሉ አይደለምን?

“ተፈጸመ ተስፋ አበው በማርያም ድንግል ወበቀራንዮ ተተክለ መድኃኒት መስቀል” የአበው ተስፋ በድንግል ማርያም ተፈጸመ በቀራንዮም መድኃኒት መስቀል ተተከለ” እንዲል ስለሆነም መስቀልን ስናስብ ለእኛ የተከፈለውን የአምላካችንን የቤዛነት ሥራ የተቀበለውን መከራ የተገረፈውን ግርፋት የታሰረበት ሀብል የተሰቀለበትን መስቀል የጠጣውን መራራ ሐሞት እደቹ እና እግሮቹ የተቸነከሩበትን ቅንዋት /ችንካሮች/ ጎኑ የተወጋበትን ጦር የፈሰሰውን ደሙን የተቆረሰ ሥጋውን በጠቅላላው ለእኛ ሲል አምላካችን የተቀበለውን ጸዋትወ መከራ እናስባለን፡፡

ስለ መስቀል የሐዋርያት ትምህርት
ስለ ቅዱስ መስቀል ከክርስቶስ ቀጥሎ ያስተማሩት ቅዱሳን ሐዋርያት ናቸው፡፡ ርዕሰ ሐዋርየት ቅዱስ ጴጥሮስ እንዲህ በማለት ያስተምራል፡፡ “ወበእንተ ኃጣውኢነ ውእቱ ተሰቅለ ዲበ ዕፀ በሥጋሁ ከመያውጽአነ እምኃጣውኢነ” ስለ ኃጢአታችን እርሱ በእንጨት /በመስቀል/ ላይ ተሰቀለ በመገረፉ ቁስል ተፈወሳችሁ” 1ጴጥ.1፡24 በማለት በመስቀሉ ክርስቶስ የከፈለልንን ዋጋ ነገረን፡፡
“ወንገረ መስቀሉሰ እበድ ውእቱ በኃበ ህጉላን ወለነሰ ለእለ ድኅነ ኃይለ እግዚአብሔር ወጥበበ እግዚአብሔር ውእቱ” 1ቆሮ.1፡18፡፡ 

“የመስቀሉ ቃል /ትምህርቱ/ ለሚጠፉት ሞኝነት ለእኛ ለምንድን ግን የእግዚብሔር ኃይል ነው በማለት እግዚአብሔር ኃይሉን የገለጠበት ማዳኑን ያሳየበት ትድግናው የተከናወነበት መሆኑን ያስረዳናል፡፡ ይህን ዓለም አልተቀበለውም አላወቀምና፡፡

“እኛስ የተሰቀለውን ክርስቶስን እንሰብካለን” 1ቆሮ.1፡2 ሲል የክርስቶስ መገለጫው መስቀሉ ነው፡፡ ዙፋኑ ነውና ዲያብሎስን የቀጣበት ኃይሉን የሻረበት ነውና ሰው ይህን መቀበል ካልቻለ ሰው መሆኑ ያጠራጥራል፡፡

“እስመ ይቤ መጽሐፍ ርጉም ውእቱ ኩሉ ዘስቁል ዲበ ዕፅ ወለነሰ ተሣሃለነ እመርገማ ለኦሪት” መጽሐፍ በእንጨተ የተሰቀለ ሁሉ ርጉም ይሁን ይላልና እኛን ግን ከኦሪት ርግማን በእንጨት ተሰቅሎ ዋጀን” ገላ.3፡12፡፡

የኦሪትን ርግማን ተቀብሎ በእንጨት መስቀል ተሰቅሎ መርገሙን ወደበረከት ለወጠልን መስቀል የእርግማን ምልክት ሳይሆን የድል፣ የነጻነት፣ የበረከት ምልክት መሆኑን አወጀልን፡፡ እኛም ይህን ተቀብለን መስቀል ኃይላችን ነው መስቀል መድኃኒታችን ነው እንላለን፡፡ በመስቀሉ እንመካለን ጥግ አድርገን ጠላታችንን እንዋጋበታለን፡፡

“በሥጋ መልካም ሆነው ሊታዩ የሚወዱ ሁሉ እንድትገረዙ ግድ አሏችሁ ነገር ግን ስለ ክርስቶስ መስቀል እንዳይሰደዱ ብቻ ነው ገላ.5፡12፡፡ ነገር ግን ዓለም ለእኔ የተሰቀለበት /ከኃጢአት/ የተለየበት እኔም ለዓለም የተሰቀልሁበት /ከኃጢአት የተለየሁበት/ ከጌታችን ከመድኃኒታችን ከኢየሱስ ክርስቶስ መስቀል በቀር ሌላ ትምክህት ከእኔ ይራቅ”

እዚህ ላይ ቅዱስ ጳውሎስ ከኃጢአት የተለየበት ከእግዚአብሔር ጋር የታረቀበት መመኪያው መስቀል እንደሆነ ከመሰከረ እኛስ ከእርሱ አንበልጥም እኔን ምሰሉ ብሎናልና” 1ቆሮ.11፡1፡፡ ስለዚህ ነው በመስቀሉ የምንመካው የምናከብረው ኃይላችን ብለን የምንጠራው መስቀሉን መስቀል የሰላም መሠረት ነው ጥልን /ዲያብሎስን/ የገደለ /ድል የነሣ/ ለሰው ሰላም የተደረገበት ነው፡፡

“ሰላምንም ያደርግ ዘንድ ጥልንም በመስቀሉ ገድሎ በእርሱ ሁለታቸውን /ሕዝብና አሕዛብን/ በአንድ አካል ከእግዚአብሔር ጋር ያስታርቅ ዘንድ ነው” ኤፌ.2፡16፡፡ “ወገብረ ሰላመ በደመ መስቀሉ ለእለ ውስተ ሰማይ ወእለ ውስተ ምድር ወዘታህቴሃ ለምድር በእርሱም በኩል በመስቀሉ ደም ሰላም አድርጎ በምድር ወይም በሰማያት ያሉትን ለራሱ /ከራሱ ጋር/ እንዲያስታርቅ ፈቅዷልና ቆላ.1፡20፡፡ ለዚህ ነው መስቀል ሰላም ነው የሰላም ምልክት ነው የምንለው ሰውና መላእክት ሰውና እግዚአብሔር ሕዝብና አሕዛብ ነፍስና ሥጋ የታረቁበት ነውና፡፡

“በትዕዛዛት የተጻፈውን የእዳ ጽሕፈት ደመሰሰው እርሱንም በመስቀል ጠርቆ አስወግዶታል ቆላ.2፡14፡፡ እንግዲህ የዕዳ ደብዳቤያችን የተሻረበት እኛ ጸጋና ክብርን የተጎናጸፍንበት የዕርቅ የሰላም የመዳን ምልክት ነው መስቀል፡፡

ስለዚህ ብዙዎች መስቀልን ይወዱታል በአንጻሩም ብዙወች ባለማወቅና በክፋት ይጠሉታል ሊቀብሩት ፈለጉ ለምን? ተአምራት በማድረጉ ድውይ በመፈወሱ ሙት በማስነሣቱ፣ እውር በማብራቱ ባለቤቱን ክርስቶስን እንደጠሉት ሁሉ መስቀሉን የጠሉ አይሁድ መስቀሉን ለ300 ዓመታት ቀበሩት መስቀል ገቢረ ተአምራት የሚያደረግ ተቀብሮ ይቀር ዘንድ የማይቻል ነውና በእሌኒ ንግሥት አማካኝነት ከተቀበረበት ወጣ መስቀል በጎልጎታ ብቻ አይደለም የተቀበረው በክርስቶሳውያን ልቡና ጭምር እንጂ ስለሆነም ቀብሮ ማስቀረት አይቻልም ይልቁንም ቤዛነቱን ኃይሉን ተአምራቱን አምኖ መቀበል ነው፡፡

በጥንታውያን ክርስቲያኖች መስቀል ተቀብሮ ከወጣበት ጊዘ ጀምሮ እሌኒ ንግሥት ቤተ መቅደስ ከሠራችለት ጊዜ ጀምሮ በመስከረም አሥራ ሰባት ቀን አሁን በኢትዮጵያ እንደሚከበረው ይከበር ነበር፡፡ ዛሬ ግን በኢትዮጵያ ብቻ በደማቅ ሁኔታ ሲከበር በሌሎች ታስቦ ይውላል፡፡ ይህም የሚያሳየው የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቱያን ታሪክን በመጠበቅ ከሌሎች ይልቅ ምን ያህል ብርቱ እንደሆነች ያሳያል፡፡

ለመስቀሉ ጠላቶች የተሰጠ ተግሳጽ
ብዙዎች ለክርስቶስ መስቀል ጠላቶቹ ሆነው ይመላለሳሉና ብዙ ጊዜ ስለ እርሱ አልኳችሁ አሁንም እንኳ እያለቀስኩ እላለሁ መጨረሻቸው ጥፋት ነው ሆዳቸው አምላካቸው ነው ክብራቸው በነውራቸው ነው አሳባቸው ምድራዊ ነው” ፊል.3፡18፡፡

የመስቀሉ በረከት ይደርብን

anoros gedam 5.jpg

አቡነ አኖሬዎስ ዘደብረ ጽጋጋ

መስከረም 13 ቀን 2005 ዓ.ም.

በመ/ር ሳሙኤል ተስፋዬ

anoros gedam 5.jpgአቡነ አኖሬዎስ በ13ኛው መ.ክ.ዘ የነበሩ ኢትዮጵያዊ ጻድቅ ናቸው፡፡ ትልቁ አኖሬዎስ ይሏቸዋል፡፡ የአቡነ ዜና ማርቆስ የእኅት ልጅ ናቸው፡፡ አባታቸው ቄስ ሰላማ እናታቸው ክርስቶስ ዘመዳ ሲባሉ የትውልድ ቦታቸው ምዕራብ ሸዋ ሙገር አካባቢ ልዩ ስሙ ማትጌ በሚባል ቦታ ነው፡፡ ገድለ ዜና ማርቆስ አባቱ ዘርዐ አብርሃም የተባለ የአቡነ ተክለ ሃይማኖት አባት ዘመድ ነበረ ይላል፡፡

ለአቡነ አኖሬዎስ ወላጆቻቸው ያወጡላቸው ስም ናርዶስ ሲሆን በሕፃንነታቸው የዳዊትን ንባብና የመጻሕፍትን ትርጓሜ ከተማሩ በኋላ በወቅቱ ከነበሩበት ግብፃዊ ጳጳስ ዲቁና ተቀበሉ፡፡ በወቅቱ ሐራንኪስ የተባለ የትርጓሜ መጻሕፍትና የዜማ ዐዋቂ በቤታቸው በእንግድነት ለብዙ ጊዜ በቆየበት ወቅት ለአቡነ አኖሬዎስ ዜማና ትርጓሜ መጻሕፍት በሚገባ አስተምሯቸዋል፡፡ በዚህም ምስጢራተ ቤተ ክርስቲያን፣ ዜማና ትርጓሜ መጻሕፍት የበለጠ ለመረዳት ከነበራቸው ፍላጎት አንጻር ወደ ደብረ አስቦ (ደብረሊባኖስ) በመሔድ ከአቡነ ተክለ ሃይማኖት ጋር ተገናኙ፡፡ በደብረ አስቦ (ደብረሊባኖስ) በገዳም ለረዥም ዓመታት ካገለገሉና ከተማሩ በኋላ በአቡነ ተክለ ሃይማኖት እጅ መንኩሰው አባ አኖሬዎስ ተባሉ፡፡

የገዳሙ መነኮሳት በሊቀ ዲያቆንነት መርጠዋቸው ትርጓሜ መጻሕፍትና ዜማ ያስተምሯቸው ነበር፡፡  ትጋታቸውን ያዩት የገዳሙ መነኮሳትም ከአቡነ ተክለ ሃይማኖት በታች የገዳሙ መጋቢ አድረገው መረጧቸው፡፡ በዚያ ዘመን በገዳሙ ወንዶች እና ሴቶች መነኮሳዪያት በአንድነት ይኖሩ ነበር፡፡ ነገር ግን አቡነ አኖሬዎስ አቡነ ተክለ ሃይማኖትን አማክረው የሴትና የወንድ ገዳም እንዲለይ አደረጉ፡፡ ከዚህ በኋላ በወቅቱ በነበሩት አቡነ ቄርሎስ ዘንድ ተልከው ቅስናን ተቀበሉ፡፡

አቡነ ተክለ ሃይማኖት ካረፉ በኋላ ወደ ትግራይ ጸዐዳ አምባ ተጉዘው ከአቡነ በጸሎተ ሚካኤል ጋር ቆዩ፡፡ ነገር ግን አቡነ በጸሎተ ሚካኤል ወዲያው ስላረፉ ወደ ደብረ አስቦ ተመልሰው አበ ምኔቱን እጨጌ ፊልጶስን እየተራዱ ገዳሙን ማገለግሉ ጀመሩ፡፡

anoros gedam 7.jpgበ1317ዓ.ም ንጉሥ ዓምደ ጽዮን በዘመነ መንግሥቱ የስብከተ ወንጌልን መስፋፋት ሥራ አጠናከረ፡፡ ይኸውም ግብፃዊው ጳጳስ አቡነ ዮሐንስ ሲያርፉ ወደ ግብፅ ልዑካንን ልኮ አቡነ ያዕቆብን አስመጣ፡፡ በዚህ ወቅት አቡነ ያዕቆብ ከአቡነ ፊልጶስ ጋር በመነጋገር “ኢትዮጵያ በአንድ ጳጳስ መወሰን የለባትም፡፡” በማለት እጨጌ አቡነ ፊልጶስን ኤጲስ ቆጶስነት ሰይመው ሐዋርያዊ አገልግሎት እንዲፈጽሙ ዐሥራ ሁለቱን ንቡራነ ዕድ ለስብከተ ወንጌል በመላዋ አገሪቱ ክርስትና እንዲስፋፋ አቡነ ያዕቆብ ባቀረበው ሀሳብ መሠረት ተሰማሩ፡፡ እነሱም አቡነ ፊልጶስ ዘደብረ ሊባኖስ /ኤጲስ ቆጶስ/፣ አቡነ አኖሬዎስ ዘሞረት፣ አቡነ ማትያስ ዘፈጠጋር፣ አቡነ ሳሙኤል ዘወገግ፣አቡነ አኖሬዎስ ዘወረብ፣አቡነ ታዴዎስ ዘጽላልሽ፣አቡነ ገብረ ክርስቶስ ዘግድም፣ አቡነ መርቆሬዎስ ዘመርሐ ቤቴ፣ አቡነ አድኃኒ ዘዳሞት፣ አቡነ ቀውስጦስ ዘመሐግል፣ አቡነ ኢዮስያስ ዘወጅ፣ አቡነ ዮሴፍ ዘእናርያ ነበሩ፡፡

ሀገረ ስብከት ተሰጥቷቸው ለሐዋርያዊ ተልእኮ ተሰማሩ፡፡ ይህ የተቀናጀ የስብከተ ወንጌል ሥምሪት ሲደረግ ከተሰዓቱ ቅዱሳን በኋላ መጀመሪያና ትልቅ ለውጥ ያመጣ ነው፡፡ እነዚህ ዐሥራ ሁለቱ አበው “ንቡረ እድ” የሚል መጠርያ ኖሯቸው ክህነት ከመስጠት ውጭ ያለውን የኤጲስ ቆጶሱን ሥራ ይሠሩ ነበር፡፡ በዚህ ጊዜ ለአቡነ አኖሬዎስ እንደ ግብጦን የተባለ ቦታ ደረሳቸው፡፡ ይህ ቦታ ከግንደ በረት እስከ ባሌ ያለውን አገር ያካትታል፡፡ እርሳቸውም ባሌ በመሄድ ሰባት አብያተ ክርስቲያናት ተክለው ክርስትናን አስፋፉ፡፡ የሐዋርያነት አገልግሎታቸው እስከ ኬንያ ድንበር ደርሶ ነበር፡፡

በአካባቢው ስብከተ ወንጌልን ካስፋፉ በኋላ ባርጋባን የተባለ የአካባቢው ሰው ደግነታቸውንና ትምህርታቸውን ተመልክቶ በጽጋጋ ገዳም (ደሴ አካባቢ) እንዲመሠርቱ ጋበዛቸው፡፡ ጽጋጋ እንደ ደረሱ መምለክያነ ጣዖታት በእጅጉ ተቃውመዋቸው ነበር፡፡ ነገር ግን በእግዚአብሔር ቸርነት፣ በትምህርታቸውና በበርጋባን ረዳትነት ተቃውሞው በረደ፡፡ በርጋባንም በትምህርታቸው ይማረክ እንጂ ክርስቲያን አልነበረምና ተጠምቆ ዘካርያስ ተባለ፡፡ አቡነ አኖሬዎስም የአካባቢውን ሕዝብ ለማስተማር ካላቸው ፍላጎትና የምነና ሕይወትንም ለማጠናከር በጽጋጋ ገዳም መሠረቱ፡፡ በገዳሙ የሚሰበሰቡት መነኮሳትም ቁጥር በየቀኑ ይጨምር ነበር፡፡ ከትውልድ አካባቢያቸውም በየጊዜው ብዙዎች ይመጡ ነበር፡፡

አቡነ አኖሪዎስ ዘወረብ ተብለውም ይጠራሉ፡፡ ይህም ወረብ በሚባለው ሥፍራ በተጋድሎ የቆዩበት ቦታ በመሆኑና ዐፅማቸው በዚያ እንደተቀበረ ይነገራል፡፡ ከዚህ በተጨማሪም አንድ የእስልምና ተከታይ ወረብ ከተባለው አካባቢ የአቡነ አኖሪዎስ ነው ብሎ ያመጣው መስቀል አሁን በጽጋግ ገዳማቸው ይገኛል፡፡

 አቡነ አኖሬዎስ ንጉሥ ዓምደ ጽዮን 1297-1317 ዓ.ም የአባቱን ዕቁባት ማግባቱን ሰሙ በጉዳዩም እጅግ አዝነው እጨጌ አቡነ ፊልጶስ ዘደብረ ሊባኖስ፣ አቡነ ናትናኤል፣ አባ እንድርያስ፣ አባ ድምያኖስ፣ አባ ዮሐንስ፣ አባ ገብረ ናዝራዊ፣ አባ ዘርዐ ክርስቶስ፣ አባ ገብረ አምላክ፣ አባ ብንያም፣ አባ አቡነ አሮን ዘደብረ ዳሬት ይዘው ወደ ንጉሡ ከተማ መጡ፡፡

ንጉሥ ዓምደ ጽዮንም የአባቶችን ድንገት መምጣት አይቶ “ምን አመጣችሁ?” ብሎ ሲጠይቃቸው አቡነ አኖሬዎስ “የአባትህ ዕቁባት እናትህ ማለት ስለሆነች ማግባትህ አግባብ አይደለም፡፡ መኝታህን ማርከስህን ተው፡፡ ያለበለዝያ እንለይሃለን፤ ሥጋ ወደሙንም አናቀብልህም አሉት” ንጉሡም መነኮሳቱን አስደበደባቸው፡፡ ደማቸውም በአደባባይ ፈሰሰ፡፡ በዚያ ዕለት በከተማው እሳት ተነሥቶ እስከ ቤተ መንግሥቱ በመድረሱ ማስደብደቡን ትቶ በአማካሪዎቹ የቀረበለትን ሐሳብ በመቀበል ወደ ሩቅ አገር ለማጋዝ ወሰነ፡፡ ንጉሥ ዓምደ ጽዮን ይህንን ተግሳጽ ከቁም ነገር አልቆጠረውም ነበር፡፡ ነገር ግን ሥጋወ ደሙ በድፍረት  ሊቀበል በቀረበ ጊዜ አባቶች “የተቀደሰውን ለውሾች አትስጡ” ተብሏል ብለው  ከለከሉት፤ እየተናደደ ወደ ቤተ መንግሥት ገባ፡፡ በቤተ መንግሥቱም ጳጳሱን፣ ንቡራነ እዱንና በአንድ ሐሳብ የጸኑ ሌሎች ሰባ ሁለት ካህናት አስጠርቶ አቡነ ያዕቆብ ከእኔ አያስጥላችሁም፡፡ በአስቸኳይ ወደ ሀገሩ(ግብፅ) እልከዋለሁ፡፡ ሲል በቁጣ ተናገራቸው፡፡ እነርሱ ግን “በቤተ ክርስቲያን ትምህርት መሠረት ኑር፣ የአባትህን ሚስት መፍታት ይገባሃል” ብለው ጸኑበት፡፡

በዚህ ምክንያት አባቶች እየተጋዙ በሰሜን በደቡብና በምዕራብ ኢትዮጵያ ተሰደዱ፡፡ ከእነርሱ ስደት በኋላ ብዙ ካህናትና መነኮሳት ወደ ንጉሡ መጡ፡፡ በድፍረትም ይገሥጹት ነበር፡፡ በዚህም ምክንያት መነኩሴ ወደ ከተማ እንዳይገባ እስከ መከልከል ደርሷል፡፡ በመጨረሻ አባ እንድርያስ የተባሉ አባት ወደ ንጉሡ መጥተው መክረው ንስሐ አስገብተው ወደ ቤተ ክርስቲያን መለሱት፡፡
አቡነ አኖሬዎስ ወደ ወለቃ /ደቡብ ወሎ ጋሥጫ አካባቢ/ ተጉዘው ለጥቂት ዓመታት ከቆዩ በኋላ ዓምደ ጽዮን ዐረፈ፡፡ መንግሥቱንም ሰይፈ አርዕድ ወረሰ፡፡ ንጉሥ ሰይፈ አርዕድም የተጋዙት አባቶች በሙሉ እንዲመለሱ ዐወጀ፡፡ አቡነ አኖሬዎስም ወደ በኣታቸው ጽጋጋ ተመለሱ፡፡

ንጉሥ ሰይፈ አርዕድ እንደ አባቱ የአባቱን ዕቁባት ማግባቱን ሰሙ፡፡ ቀድሞ ንጉሥ ዓምደ ጽዮንን የገሰጹት እነዚያ ቅዱሳን አባቶች ተሰባስበው ወደ ንጉሡ መጡ፡፡ አቡነ አኖሬዎስ አፈ ጉባኤ ሆነው ንጉሡን ገሰጹት፡፡ ንጉሡም በወታደሮቹ አስደበደባቸው፡፡ በዚህ ጊዜ ከአፍ እና ከአፍንጫቸው ብዙ ደም ፈሰሰ፡፡ በኋላም ምድረ ጸወን ወደምትባል አገር /ደቡብ ወሎ፣ ቦረና/ ተጋዙ፡፡ በዚያም እጅግ ብዙ ተአምራት ማድረጋቸውና የንጉሡን ተግባር መቃወማቸው ስለተሰማ እንደገና ወደ ዝዋይ ደሴት ገማስቄ በምትባል ሥፍራ እንዲቀመጡ ተደረገ፡፡

በዝዋይ እያሉም ነገረ ሠሪዎች ወደ ንጉሡ ቀርበው “አኖሬዎስ ሠራዊትህን ሁሉ ማርኮ ሊያመነኩሳቸው ነውና አንድ ነገር አድርግ፡፡” ብለው ስለ መከሩት አቡነ አኖሬዎስ የፊጥኝ በወታደሮች ታስረው እንዲመጡ አደረገና፡፡ ባሌ ግድሞ ወደ ተባለው አገር እንዲጋዙ አደረገ፡፡

እዚያም ለብዙ ዓመታት ገዳም መሥርተው በሐዋርያነት እያገለገሉ ከቆዩ በኋላ ወደ ጥንት በኣታቸው ጽጋጋ እንዲመለሱ ተፈቀደላቸው፡፡ በዚያም በማስተማርና በምነና ሕይወት ሲተጉ ኖሩ፡፡ ኋላም የአቡነ ተክለ ሃይማኖትን ዐፅም በደብረ ሊባኖስ ከሌሎች አበው መነኮሳት ጋር አፍልሰው ከቀበሩ በኋላ በተወለዱ በ104 ዓመታቸው መስከረም 18 ቀን 1471 ዓ.ም በጽጋጋ ገዳማቸው ዐረፉ፡፡ በረከታቸው በሁላችንም ይደር፤ አሜን፡፡

 

  • ምንጭ፡- ገድለ አቡነ አኖሬዎስ፣ ገድለ ተክለ ሃይማኖት፣ የቤተ ክርስቲያን መረጃዎች

የኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠርና አጠቃቀሙ ክፍል 2

 መስከረም 22 ቀን 2005 ዓ.ም.

ዲ/ን ኃ/ኢየሱስ ቢያ

 

መጥቅዕ እና አበቅቴ ከየት መጣ ቢሉ

  1.  የፀሐይና የጨረቃ ቀን አቆጣጠር ልዩነት ነው፡፡ አንድ ዓመት በፀሐይ 365 ቀን ከ15 ኬክሮስ ሲሆን በጨረቃ 354 ቀን ከ22 ኬክሮስ ነው፡፡ ስለዚህ የሁለቱ ልዩነት 365 – 354 = ይህ ልዩነት አበቅጽ ተባለ፡፡

  2.  ሁለተኛው የቅዱስ ዲሜጥሮስ ሱባኤ ውጤት ነው፡፡ በዓላትና አጽዋማት የሚውሉበት ቀን በጥንተ ዕለቱ እንዲውል ለማድረግ ይመኝ ነበርና ከሌሊቱ 23 ሱባኤ ከቀኑ 7 ሱባኤ ገብቷል፡፡ ይህንን 23×7=161 ይሆናል፡፡ 161 ሲካፈል ለ30= 5 ይደርስና 11 ይተርፋል ይህን ቀሪ አበቅቴ አለው፡፡ 7 x7 = 49 ይሆናል፡፡ 49 ለ 30 ሲካፈል 1 ጊዜ ደርሶ 19 ይቀራል ይህን ቀሪ መጥቅህ አለው፡፡

– ዓመተ ዓለሙን

– ወንጌላዊውን

– ዕለቱን

– ወንበሩን

– አበቅቴውን

– መጥቁን

– መባጃ ሐመሩን

– አጽዋማትን

በዓላትን ለይቶ ለማወቅ ሒሳባዊ ሰሌቱ እንዲሚከተለው ነው፡፡ 

1. ዓመተ ዓለሙን ለማግኘት ስሌቱ ዓመተ ኩነኔ ሲደመር ዓመተ ምሕረት እኩል ይሆናል ዓመተ ዓለም፡፡ ምሳሌ 5500 + 2006= 7500 ዓመተ ዓለም ይባላል

2. ወንጌላዊውን ለማግኘት ስሌቱ፡- ዓመተ ዓለሙን ለአራት ማካፈል ማለትም ሰባት ሺህ አምስት መቶ ስድስት ለአራት ሲካፈል ለአንድ ወንጌላዊ አንድ ሺህ ስምንት መቶ ሰባ ስድስት ደርሶ ሁለት ይተርፋል፡፡ ዘመኑ ዘመነ ማርቆስ ይባላል፡፡
ዓመተ ዓለሙ ለ4 ተካፍሎ፡-

– ቢቀር ማቴዎስ

– ቢቀር ማርቆስ

– ቢቀር ሉቃስ

እኩል ሲካፈል ዮሐንስ ይሆናል፡፡

3. ዕለቱን/መስከረም 1 ቀንን ለማግኘት ስሌቱ ዓመተ ዓለም ሲደመር መጠነራብዒት /ለአንድ ወንጌላዊ የደረሰውን/ ሲካፈል ለሰባት ለምሳሌ ሰባት ሺህ አምስት መቶ ስድስት ሲደመር አንድ ሺህ ስምንት መቶ ሰባ ስድስት እኩል ይሆናል ዘጠኝ ሺህ ሦስት መቶ ሰማንያ ሁለት፡፡ ይህን ለሰባት ሲያካፍሉት ዘጠኝ ሺህ ሦስት መቶ ሰማንያ ሁለት ለሰባት ሲካፈል አንድ መቶ ሰላሳ አራት ደርሶ ሁለት ይቀራል፡፡

ዓመተ ዓለሙና መጠነ ራብዒት ተደምሮ ለሰባት ተካፍሎ

1. ቢቀር ማክሰኞ

2. ቢቀር ረቡዕ

3. ቢቀር ሐሙስ

4. ቢቀር ዓርብ

5. ቢቀር ቅዳሜ

6. ቢቀር እሑድ

እኩል ሲካፈል ሰኞ ይሆናል፡፡ ስለዚህ የዘንድሮው ቀሪ 2 ስለሆነ ዕለቱ ረቡዕ ነው፡፡

4. ተረፈ ዘመኑን /ወንበሩን/ ለማግኘት ስሌቱ ዓመተ ዓለሙ ለሰባት ተካፍሎ ቀሪው ተረፈ ዘመን/ ወንበር ይባላል፡፡ ከቀሪው ላይ ስለተጀመረ ተቆጠረ ስላልተፈጸመ ታተተ/ ተቀነሰ ብሎ አንድ መቀነስ ቀሪው ወንበር ይባላል፡፡
ለምሳሌ፡- 7506፥7=395 ደርሶ 1 ይቀራል 1-1=0 ዘንድሮ ወንበሩ ዜሮ ሆነ ማለት ነው፡፡

5. አበቅቴን ለማግኘት ስሌቱ ወንበር ሲባዛ በጥንት አበቅቴ /11/ ሲካፈል ለሰላሳ ቀሪው አበቅቴ ይባላል፡፡ የዘንድሮ ወንበሩ ዜሮ ስለሆነ በአሥራ አንድ ሲባዛ ውጤቱ ዜሮ በመሆኑ አበቅቴ ዜሮ/አልቦ/ ነው፡፡

6. መጥቅዕን ለማግኘት ስሌቱ ወንበር ሲባዛ በጥንተ መጥቅዕ /19/ ሲካፈል ለሰላሳ ቀሪው መጥቅዕ ይባላል፡፡ የዘንድሮ ወንበሩ ዜሮ/አልቦ ስለሆነ በአሥራ ዘጠኝ ሲባዛ ውጤቱ ዜሮ/አልቦ በመሆኑ መጥቅዕ ዜሮ/አልቦ ነው፡፡
እዚህ ላይ ስትደርስ አዋጁን ተመልከት

አዋጁ/መመሪያው – መጥቅዕ ከ14 በላይ ከሆነ በመስከረም ይውላል የመስከረም ማግስት/ሳኒታ የካቲት ነው፡፡

– 14 ራሱ መጥቅዕ መሆን አይችልም፡፡

– መጥቅዕ ከ14 በታች ከሆነ በጥቅምት ይውላል የጥቅምት ማግስት/ሳኒታ ጥር ነው፡፡

– መጥቅዕ ሲደመር አበቅቴ ሁል ጊዜ 30 ነው፡፡

– መጥቅዕ አልቦ ዜሮ ሲሆን መስከረም 30 የዋለበት የቀኑ ተውሳክ መባጃ ሐመር ይሆናል፡፡

7. መባጃ ሐመርን ለማግኘት ስሌቱ የዕለት ተውሳክ ሲደመር መጥቅዕ ሲካፈል ለሰላሳ ይሆናል፡፡ ለ30 መካፈል ካልቻለ እንዳለ ይወሰዳል፡፡
ስለዚህ ዘንድሮ መጥቅዕ አልቦ ስለሆነ መስከረም ሰላሳ የዋለበት ዕለት ሐሙሰ ነው፡፡ የሐሙስ ተውሳክ 3 ነው፡፡ ሦስት ከዜሮ ጋር ተደምሮ ለ30 መካፈል ስለማይችል እንዳለ ይወሰዳል፡፡ ስለዚህ መባጃ ሐመሩ 3 ነው፡፡ ከዚህ በኋላ የአጽዋማትና የበዓላትን ተውሳክ እየደመርክ አውጣ፡፡

8. ጾምን ለማግኘት ስሌቱ መባጃ ሐመር ሲደመር የጾም ተውሳክ ሲካፈል ለሰላሳ ይሆናል /ለ30 መካፈል ካልቻለ እንዳለ ይወሰዳል/

9. በዓልን ለማግኘት ስሌቱ መባጃ ሐመር ሲደመር የበዓል ተውሳክ ሲካፈል ለሰላሳ ይሆናል፡፡ /ለ30 መካፈል ካልቻለ እንዳለ ይወስዳል

በዚህ መሠረት የ2006 ዓ.ም. አጽዋማትና በዓላትን አውጣ

1. ጾመ ነነዌ = 3 + 0=3 የካቲት 3 ቀን ሰኞ ይውላል፡፡

2. ዐቢይ ጾም = 3 + 14 = 17 የካቲት 17 ቀን ሰኞ ይውላል፡፡

3. ደብረ ዘይት = 3 + 11= 14 መጋቢት 14 ቀን እሑድ ይውላል፡፡

4. ሆሣዕና = 3 + 2= 5 ሚያዚያ 5 ቀን እሑድ ይውላል፡፡

5. ስቅለት = 3 + 7= 10 ሚያዚያ 10 ቀን ዓርብ ይውላል፡፡

6. ትንሣኤ = 3 + 9= 12 ሚያዚያ 12 ቀን እሑድ ይውላል፡፡

7. ርክበ ካህናት = 3 + 3= 6 ግንቦት 3 ቀን ረቡዕ ይውላል፡፡

8. ዕርገት = 3 + 18= 21 ግንቦት 21 ቀን ሐሙስ ይውላል፡፡

9. ጰራቅሊጦስ = 3 + 28= 31 – 30 = 1 ሰኔ 1 ቀን እሑድ ይውላል፡፡

10. ጾመ ሐዋርያት = 3 + 29= 32 – 30= 2 ሰኔ 2 ቀን ሰኞ ይውላል፡፡

11. ጾመ ድኅነት = 3 + 1= 4 ሰኔ 4 ቀን ረቡዕ ይውላል፡፡

ሃሌ ሉያ ባዘ ንዜከር ሐሰበተ ሕጉ

ወትዕዛዛትሁ ለእግዚእነ ወአምላክነ ወመድኀኒነ ኢየሱስ ክርስቶስ

ሐሳበ ነቢያት ወሐዋርያት

ሐሳበ ጻድቃን ወሰማዕታት

ሐሳበ ደናግል ወመነኮሳት

ሐሳበ ኄራን መላእክት እንዘ ሀሎነ በዘመነ ቅዱስ ማርቆስ ወንጌላዊ ቡሩክ ያበጽሐነ እስከ ዘመነ ቅዱስ ሉቃስ ፍስሐ ዘናዊ በሰላመ እግዚአብሔር አሜን፡፡

በሃምሳ ምዕት ወበ ሃምሳቱ ምዕት ኮነ ዓመተ ኩነኔ ዓመተ ፍዳ፡፡ /5500/

በሰብአ ምዕት ወበሃምስቱ ምዕት ወስድስቱ ኮነ ዓመተ ዓለም /7506/

በእስራ ምዕት ወስድስቱ /2006/ ኮነ ዓመተ ምሕረት ዮም ሠረቀ ለነ ሠርቀ ወርህ መስከረም ቡሩክ ያብጽሐነ እስከ ወርኃ ጥቅምት በሰላመ እግዚአብሔር አሜን፡፡

ረቡዑ ሠረቀ ዕለት /ዕለቱ ረቡዕ/

አሚሩ ሠረቀ መዓልት /ቀኑ አንድ/

ሰኑዩ ሠርቀ ሌሊት /ሌሊቱ ሁለት/

ስድሱ ሠርቀ ወርኅ /በጨረቃ ስድስት ሆነ ማለት ነው/

ስብሐት በል ቀጥሎም አቡነ ዘበሰማያት በል

 

የሌሊት አቆጣጠር ስሌቱ

– አበቅቴ ሲደመር ህፀፅ ሲደመር መዓልት እኩል ይሆናል ሌሊት፡፡

የጨረቃ አቆጣጠር ስሌቱ

– አበቅቴ ሲደመር ህፀፅ ሲደመር መዓልት ሲደመር ጨረቃ እኩል ይሆናል የጨረቃ ሌሊት፡፡

አበቅቴ የተረፈ ዘመን ቁጥር ነው፤ ህፀፅ ጨረቃ ጠፍ ሆና የምታድርበት ሌሊት ነው፡፡ አንድ ጊዜ 29/30 ስለምትሆን የሁለት ወር ህፀፅ አንድ ነው፡፡ መዓልት ከ1-30 ያለው የወሩ ቀን የደረሰበት ዕለት ነው፡፡ የጨረቃ ህፀፅ ሁል ጊዜ 4 ነው፡፡

ወስብሐት ለእግዚአብሔር

 

debre tabor

የምሥጢር ቀን

ነሐሴ 13 ቀን 2005 ዓ.ም.

ሊቀ ሊቃውንት ስምዐ ኮነ መላክ  
በምዕ/ጐጃም ሀገረ ስብከት የ፬ቱ ጉባኤያት መምህር

debre taborየአምላክ ሰው መሆን አንዱ ምክንያት ምሥጢረ መለኮት ለተሰወረበት ዓለም ምሥጢረ መለኮትን መግለጥ ነው፡፡ ክፉውንና ደጉን ለይቶ ከሚያስታውቀው ዛፍ የተነሳ ከ8ኛ መዐርግ  ላይ ሆኖ በመፈጠሩ የተሰጠውን ከፍተኛ የዕውቀት ፀጋ ክፉ ዕውቀት ስለተጨመረበት ለነፍሱ ምሥጢረ መለኮትን ማወቅ የሰው ልጅ ተስኖት ነበር ፡፡ ጌታችን ወደዚህ ዓለም ሲመጣ  ዓለም ምንም ምሥጢር የላትም ነበር፡፡ ምሥጢራት ሁሉ በልበ መለኮት ተሰውረው ይኖሩ ነበር እንጂ፡፡ በሌላ አነጋገር የተፀነሰ ምሥጢር እንጂ የተወለደ ምሥጢር አልነበረም ማለት ነው፡፡ ለዚህ አይደል መድኀኒታችን እየሱስ ክርስቶስ  ለደቀ መዛሙርቱ ከሕዝብ ለይቶ ምሥጢራትን ይነግራቸዉ የነበረው ማቴ.13 ፥11፡፡ በቀዳማዊው ሰው በአዳም በኩል ለሰው ልጀች ሁሉ የተሰጠው የመንግሥቱ ምሥጢር ዳግም በሁለተኛው ሰው በክርስቶስ በኩል ካልተገለጠ በሌላ በምን ይገለጣል!!  ለዚህም በአብ ልብነት ተሰውሮ ይኖር የነበረው ብቸኛ ምሥጢር እርሱ ሆኖ  ሳለ ከልደቱ ጀምሮ የመንግሥቱን ምሥጢር በብዙ መንገድ ገለጠ፡፡

ሐዋርያው ጳውሎስ እንደተናገረው ለቀደሙት ሰዎች በብዙ መንገድ በብዙ ኅበረ አምሳል ምሥጢራትን ይናገር  የነበረ እግዚአብሔር አወጣጡ ከጥንት በሆነውና  ተቀዳሚ ተከታይ በሌለው በአንድ ልጁ  በኢየሱስ ክርስቶስ በኩል ተናገረን ዕብ 1፥1-2 ፡፡ ማንም ያየው የሌለ እግዚአብሔርነቱን ወደ ዓለም መጥቶ ተረከው፡፡ በልደቱ ቀን ከገለፀልን የተነሳ “ስብሐት ለእግዚአብሔር በሰማያት” ብለን ዘመርን፡ እግዚአብሔር ገለጠልን፡፡ “ይህንን ምሥጢር እናይ ዘንድ ኑ! እስከ ቤተልሔም እንሒድ” ሉቃ.2፡15 ብለው ሲናገሩ ከእረኞች አፍ መስማታችንስ ልደቱ ሊያዩት የሚገባ ምሥጢር መሆኑን የሚያሳይ አይደል፡፡ የሶርያው ሊቅ ቅዱስ ኤፍሬም ይህን ሲያፀናልን “ንዑ ርዕዩ ዘንተ መንክረ ይህን ድንቅ ምሥጢር ታዩ ዘንድ ኑ!” በማለት ምሥጢርነቱን በማወጅ ሕዝቡን ይጠራል፡፡

በሰው ሊገለጥ ያለው ምሥጢር ይህ ብቻ  አልነበረም፡፡ በቤተ ኢያኢሮስ በአደረገው የማዳን ሥራ ምሥጢረ ድኅነትን፤ በቤተ አልዓዛር በአደረገው ሞትን የማሸነፍ ሥራ ምሥጢረ-ትንሣኤ ሙታንን፤ ወዙ እንደ ደም ወይቦ እስኪወርድ ድረስ በጌቴ ሴማኒ ምሥጢረ ጸሎትን ካሳየ በኋላ ደገኛውን ምስሥጢር በዕለተ አርብ መጋረጃው ተቀዶ የሰው ልጅ ባሕረ እሳትን ተራምዶ እስክናይ ድረስ ታላቅ ምሥጢርን በደብረ ታቦር ገለጠልን፡፡

ጌታ ሊገልጠው የፈለገውን ማንኛውንም ምሥጢር ሦስት ነገሮችን መምረጥ የሁልጊዜ ተግባሩ ነው፡፡ ምሥጢሩን የሚገልጥበት ቦታ፣ ጊዜ እና ሰው ናቸው፡፡ በደብረ ዘይት የገለጠውን በደብረ ታቦር፣ በጌቴ ሴማኒ የገለጠውን በዮርዳኖስ፤ ለነቢያት የገለጠውን ለሐዋርያት አይገልጠውም፡፡  በተለይ በሐዋርያት ልቦና ቆልፎ ያኖረውን ከሁሉም በላይ ደግሞ በእመቤታችን ልቦና የሰወረውን ምሥጢሩን ማን ያውቀዋል?? አበው እንደነገሩን በልበ ሐዋርያት ተሰውሮ የቀረውን የወንጌል ምሥጢር እስከ ዓለም ፍፃሚ  የሚያውቀው የለም ብለውናል፡፡  ምክንያቱም የሐዋርያትን ክብር ከላገኙ ሐዋርያት ያወቁትን ማወቅ ስለማይቻል ነው፡፡ ከሐዋርያት በኋላ ተነስቶ  ወደ ሐዋርያት መዐርግ  መድረስ ከተቻለው ከቅዱስ ጳዉሎስ በቀር የተሳካለት ማንም የለም፡፡ ዛሬ ክብር ይግባውና መድኃኒዓለም ክርስቶሰ በደቀ መዛሙርቱ ልብ ሊያስቀምጠው የፈለገው አንድ ታላቅ ምሥጢር አለው በጊዜው ጊዜ የሚነገር ከትንሣኤ በኃላ በሚዘከር እንጂ በማንኛውም  ጊዜ የማይነገር አዲስ ምሥጢር ነው፡፡ ታዲያ ለዚህ ታላቅ ምሥጢር መገለጫ ትሆን ዘንድ የተመረጠችው ደግሞ ደብረ ታቦር ተራራ ናት ፡፡

ደብረ ታቦር ለምን ተመረጠ?
1.    ትንቢቱ፤ ምሳሌው ሊፈፀም፡-  
በቀደመው ዘመን ነቢያት ትንቢት ከተናገሩላቸዉ ቅዱሳት መካናት አንዱ ደብረ ታቦር ነው፡፡ ነቢዩ ዳዊት በመዝሙሩ “ታቦር ወአርሞንኤም በስመ ዚአከ ይትፌስሑ ታቦርና አርሞንኤም በአንተ ስም ደስ ይላቸዋል” መዝ፡ 188÷12 በማለት ከደብረ ታቦር እስከ አርሞንኤም በደረሰው የመለኮት ብርሃን የተፈጠረውን ደስታ ሲገልጥ እንሰማዋለን፡፡ ምንድን ነው ይህ ደስታ? ሊባል ይችላል፡፡ ነብዩ ከአንድ ሺህ ዓመት በኋላ ስለሚደረገው ተራሮችንና ኮረብቶችን ሳይቀር ያስፈነደቀ ደስታ በእውነት ይህን ተናገረ፡፡ ምናልባት “በአንተ ስም ደስ ይላቸዋል” ብሎ ለሰው በሚናገር መልኩ ግዑዛን ለሆኑ ተራሮች መናገሩ ሊያስገርም ይችል ይሆናል፡፡  የሰው የደስታው መገለጫ የገፁ ብሩህነትም አይደል? እነዚህም ተራሮች በዚህ ዕለት በተገለጠው የመለኮታዊ ክብሩ ነፀብራቅ ጨለማ ተወግዶላቸዉ የፀሐይን ብርሃን በሚበዘብዘው አምላካዊ ብርሃን፣ ብርሃን ሆነው የዋሉበት ቀን ነውና ነቢዩ ለሰው በሚናገርበት ግስ ይናገርላቸዋል፡፡ ሌላም ምሥጢር አለው ይላሉ ሊቃውንቱ፡፡

 

በተራሮች ስም የተጠሩት ልዑላኑ የጌታ ደቀ መዛሙርት ነቢያትና ሐዋርያት እና ልዑላኑ አገልጋዩችህ በጌታ ስም ደስ ይላቸዋል ማለት ነው ብለውታል፡፡ ምሳሌ በአባቶቻችን ዘመን በዚህ ቅዱስ ተራራ ጽኑ ሰልፍ እንደተደረገ የመሳፍንቱ ታሪክ በተፃፍበት መጽሐፍ እናነባለን መሳ.4 ፥1፡፡ በእሥራኤል ላይ ገዥ ሆኖ የተነሣው በክፉ አገዛዙም ምክንያት እሥራኤልን ያስለቀሰው አሕዛባዊው የሠራዊት አለቃ ድል የተነሳው በዚሁ ሥፍራ ነበር፡፡ ደብረ ታቦር 9 የብረት ሠረገሎች የነበሩትን ባለ ሠራዊት ሰው ሲሳራን ድል ለማድረግ ምቹ ቦታ ነበር፡፡ ያውም በጥቂት ኃይል በሴቲቱ ነብይት በዲቦራ በሚመራ የጦር ሰራዊት ፡፡ ይህ በእውነት በኋለኛው ዘመን ለሚደረገው የድል ዘመን ጥላ አባቶቻችንን በብረት በትር ቀጥቅጦ የገዛውን ባለ ብዙ ሠራዊት ዲያብሎስን ከሴቲቱ ነብይት የተወለደው የይሁዳ አንበሳ ኢየሱስ ክርስቶስ በዚህ ቅዱስ ሥፍራ ድል እንደሚያደርግላቸዉ እሥራኤል ዘነፍስም ነፃ እንደሚያወጣቸው የሚያሳይ ምሥጢር ነበረው፡፡ ሲሳራን፤ ባራቅ እና ዲቦራ ድል ያደርጉታል ተብሎ ታስቦ ነበርን ? ይልቁንም ሲገዛን ሊኖር አስቦ አልነበረምን? የድንግል ልጅ መድኀኒታችን ክርስቶስ ግን የሲዖልን በሮች ሰብሮ ጠላታችንን በጽኑ ሥልጣን አስሮ እኛን ነፃ አወጣ፡፡ ታዲያ ምሳሌው አማናዊ የሚሆንበትን ዘመን መድረሱን ሊያበስራቸዉ ወደ ደብረ ታቦር ወጣ፡፡ 

2.     ደብረታቦር ሁሉን የሚያሳይ ቦታ ስለነበር፡-
ደብረ ታቦር ሆኖ ዓለምን ቁልቁል መመልከት ይቻላል፡፡ የተራራው ጫፍ ላይ ሆኖ  ሲመለከቱ ሁሉም ግልጥ ነው ፡፡ ለዚህ ነው ቅዱስ ዼጥሮስ  በዚህ ቦታ መኖርን የተመኘው “ሰናይ ለነ ሀልወ ዝየ- በዚህ መኖር መልካም ነው” (ማቴ.17÷5) ሲል ነበር ፍላጐቱን የገለጠው፡፡  ከሁሉ በላይ ሆኖ ሁሉን እያዩ ሚኖሩበት ከፍ ያለ ቦታ ነውና፡፡ እግዚአብሔር ግን ይህንን በምሥጢር አደረገ፡፡ ከዘመናት አስቀድሞ የተሰወረውን ምሥጢር ለሁሉ ግልጽ ሊያደርግ አስቦ ሁሉን ወደሚያሳየው ቦታ ወሰዳቸዉ፡፡ በክርስቶስ ሰው መሆን ያልታየ ምሥጢር ያልተገለፀ ድብቅ ነገር የለምና፡፡  ለዚህ አፈ- በረከት ተብሎ የሚጠራው ቅዱስ ኤፍሬም በረቡዕ ውዳሴ ማርያም ላይ “የማይታወቅ ተገለጠ የማይታይ ታየ” ሲል የተናገረው፡፡ አሁን  የማይታየውን እግዚአብሔርን የምናይባት ድብቁን የእግዚአብሔርን ነገር በእምነት የምናስተውልባት አማናዊቷ የታቦር ተራራ ቤተ ክርስቲያን፡፡ በእርሷ ውስጥ የሚኖሩ ሁሉ ዓለምን ቁልቁል እየተመለከቱ ጣዕሟን ሲንቁባት ይኖራሉ፡፡ ከሷ ተለይቶ ከላይ ሆነው ከተራራው ጫፍ ስለሚመለከቷት ቤታቸዉን በተራራው ለማድረግ ይመኛሉ፡፡ ሁልጊዜም “እግዚአብሔርን አንዲት ልመና ለመንሁት እሷንም እሻለሁ በህይወቴ ዘመን ሁሉ በእግዚአብሔር ቤት እኖር ዘንድ” መዝ ፡ 26፡4  እያሉ ይዘምራሉ፡፡ ምክንያቱም በዚህ ዓለም ውስጥ ሁኖ ታቦርን ማየት አይቻልም፡፡ በታቦር ላይ ሆኖ የዓለምን ምሥጢር ማወቅ  ይቻላል፡፡ 

3.    በተራራ የተነጠቅነውን ፀጋ በተራራ ለመመለስ
አዳም እንደ አጥቢያ ኮከብ የሚያበራ ግርማው የሚያስፈራ ብርሃናዊ ፍጡር እንደ ነበር፤ ስነ ተፈጥሮውን የሚናገሩ መጽሐፍት ምስክሮቻችን ናቸዉ፡፡ ይህንን ብርሃናዊ የፀጋ ልብሱን ተጐናጥፎ የተቀመጠው በእግዚአብሔር ተራራ በገነት ነበር፡፡ ከመጀመሪያው ጀምሮ የጠላት ዐይን አርፎበት ኖሮ ከጥቂት አመታት በኃላ ይህን ብርሃናዊ ልብሱን ለብሶ እንደ ማለዳ ኮከብ ሲያበራ መኖር አልተቻለውም፡፡ እናም በዚያው በእግዚአብሔር ቅዱስ ተራራ ላይ ሳለ ይህን ፀጋውን ባለማወቅ ተገፈፈ፡፡ የክርስቶስ ወደዚህ ዓለም መምጣት የተቀማነውን ለማስመለስ አይደል፡፡ ስለዚህም በዚህ ቅዱስ ተራራ ላይ ለደቀ መዛሙርቱ በገለጠው ብርሃን ላይ ተስፋን አስጨበጠን፡፡ ቅዱስ ወንጌል እንደተናገረው በዚህ ዕለት ሐዋርያት ነቢያት በተገኙበት በዚህ ሥፍራ የክርስቶስ ሦስት ክንድ ከስንዝር አካሉ ብሩህ ሆነ፤ ልብሱም ከበረዶ ይልቅ ነጭ ሆነ፡፡

 

የሰው ልጅ ከቅዱስ ተራራ ከገነት ከወጣበት ጊዜ ጀምሮ እንዲህ ሆኖ  አያውቅም፡፡ ሰውነቱ በኀጢያት በልዞ በበደል መግነዝ ተገንዞ የሚያስቀይም መልክ ነበር እንጂ እንደዚህ የአማልእክት ልጆችን አይነት መልክ መች ነበረው? ዛሬ ግን  እንደዚያ አይደለም፡፡ የአዳም አካል መልኩ ተለውጧል፡፡ ከጥቁረቱ ነጥቷል፡፡ ወንጌላውያን ይህን ሲገልጡት “ወተወለጠ ራዕዩ በቅድሜሆሙ፣ መልኩ በፊታቸዉ ተለወጠ” ማቴ17፥2፤ማር 9፥2፡፡ ኢትድጵያዊ ቄርሎስ ተብሎ የሚጠራው የሀገራችን ሊቅ ቅዱስ ጊዮርጊስ ዘጋስጫ ይሄን ሲተረጉም ክርስቶስ በዚህ ዕለት የተገለጠው አዳም ከበደል በፊት በነበረው መልኩ እንደነበረ መጽሐፈ  ምስጢር በተሰኘው  ድርሳኑ ይናገራል፡፡ ያማ ባይሆን ኖሮ ደብረ ታቦር እንደምን ልፍረስ አልፍረስ አላለችም፡፡ ምክንያቱም ሊጦን በተሰኘው ምስጋናችን ውስጥ ስለእግዚአብሔር ስንናገር የምንለውን እናውቃለን፡ “ዘይገሥሶሙ ለአድባር ወይጠይሱ – ተራሮችን በእጁ ሲዳስሳቸው የሚጤሱት” ብለን አይደል የምናመሰግነው፡፡ 

ታቦር ታዲያ እንደምን አልተናወጠችም? ለሙሴ እንኳን በተገለጠበት በዚያ በመጀመሪያው ተራራ የተደረገው እንደዚህ አልነበረም፡፡ ሕዝቡ የሚደርሱበትን አጥንው  እስኪንቀጠቀጡ ድረስ  ከባድ የመብረቅና  የነጐድጓድ  ድምፅ  በተራራው ላይ  ነበር ዘጸ.19÷18፡፡ የዛሬው ግን ከዚያ  ልዩ ነው፡፡ ምንም እንኳን ከተገለጠው ክብር የተነሳ በዙሪያ የነበሩትን እንደ በድን ያደረገ የብርሃን ነፀብራቅ ቢኖርም ቅሉ ለቀደመው ሰው ለአዳም ከመርገም በፊት የነበረውን የፀጋ ግርማ ሞገስ የሚያሳይ ነው እንጂ ሌላ ምን ይሆናል? አብርሃም ዮርዳኖስን ተሻግሮ የተገናኘውን ሰው የመልከጸዴቅን ግርማ በአይኖቹ መመልከት አልችል ብሎ መልከጸዴቅ ቀርቦ እስኪያነሳው ድረስ በፊቱ እንደ በድን ሆኖ የወደቀ አይደለምን? ከእግዚአብሔር ይነጋገር የነበረው የሙሴን ፊት ማየት ተስኗቸዉ የእስራኤል ልጆች አልፈሩምን? ይህማ ምን ይገርማል በእውነቱ ይህ ሁሉ የሆነው በቅዱሱ የእግዚአብሔር ተራራ በገነት የተነፈግነው ልጀነታችንን የሚያስፈራና የሚያስደነግጥ ግርማ ሞገሳችንን እንደመለሰልን ለማጠየቅ ነው፡፡ በመጀመሪያው ሰው ያጣነው የልጅነት መልካችንን በሁለተኛው ሰው አገኘነው፡፡

ዛሬ እስከ ዓለም ፍፃሜ ድረስ በቤተ ክርስቲያን በኩል ይህ ዕድል ሲታደል ይኖራል፡፡ ወንዶቹ በ4ዐ ቀን ሴቶቹ በ8ዐ ቀን ወደ ቤተ ክርስቲያን መጥተው በማየገቦ ተጠምቀው ዳግመኛ ከብርሃን ተወልደው ሰይጣንን የሚያስደነግጥ መልክ ይዘው እንደሚመለሱ በፍትሕ መንፈሳዊ በ3ኛው አንቀጽ ተመዝግቧል፡፡

ያስተውሉ!! ደብረ ታቦር የቤተ ክርስቲያን ምሳሌ ናት፡፡ በደብረ ታቦር ነቢያትና ሐዋርያት  መዐስባንና ደናግል፣ አረጋውያንና ወጣቶች እንደተገኙ ሁሉ ቤተ-ክርስቲያንም በነቢያትና በሐዋርያት መሠረት ላይ የታነፀች ናት፡፡ ለመዐስባንና ለደናግል፣ ለአረጋውያንና ለወጣቶች የተዘጋጀች የእግዚአብሔር መገለጫ ተራራ ነቸ፡፡ ከነቢያት 2ቱ ከሐዋሪያት 3ቱ መገኘታቸዉ ዛሬ በቤተ መቅደስ የሚያገለግሉት አምስት ልዑካን ምሳሌ ነው፡፡ እነዚያ ክርስቶስን እንደ  ታቦት በመሀል አድርገው ነበር የተገኙት፡፡ በቤተክርስቲያንም በቃል ኪዳኑ ታቦት ዙሪያ የክብሩን ዙፋን ከበው የሚቆሙት አገልጋዮች  በነዚያኞቹ አምሳል  የቆሙ ናቸው፡፡

ተረፈ አይሁዳዊነት በኤልያሳዊነት ስም ሲበቅል

ዲ/ን ማለደ ዋስይሁን

ሚያዝያ 8 ቀን 2005 ዓ.ም.

ባለፉት ሁለትና ሦስት ዓመታት ውስጥ አንዲት ሴት ”መሲህን ልወልድ ነው” እያለች ሰዎችን ታስከትል ነበር፡፡ ይህቺ ሴት አስገራሚ በሆነ ሁኔታ በየገዳማቱ እየዞረች ካህናቱን ሁሉ ለማንበርከክ ተንቀሳቅሳለች፡፡ ለዚህም ወንጪ ቂርቆስ ላይ ያደረገችውን ማስታወስ በቂ ነው፡፡

የዚህች ሴት አካሔድ አነጋጋሪ የሚሆነው ጌታችን መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ራሱ በደሙ በመሠረታት፣ ሥጋውና ደሙም በሚፈተትበት ቤተ ክርስቲያን ውስጥ የአይሁድ ወገኖች አስተምህሮ የሚመስል ሰበካ ይዛ መገኘቷ ነው፡፡ የክርስቶስ ዳግም ምጽአት በምትጠባበቅ ቤተ ክርስቲያን ውስጥ ክርስቶስ ገና እንደሚወለድ ያለ አስተምህሮ ሲነገር መስማት ማሳፈሩ ብቻ ሳይሆን በጊዜው ቤተ ክርስቲያን ትንሹም ትልቁም በወደደ ጊዜ የሚሻውን የሚፈጽምባት፣ የሚናገርባት ተቋም ሆና እንደ ነበር የሚያሳይ ነው፡፡ ሴቲቱ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ ሊታሰብ የማይችል በማሰቧ፣ ሊነገር የማይችል በመናገሯ በአብዛኛው የክርስቲያን ወገን ይታሰብ የነበረው የአንዲት ሴት ከንቱ ቅዠት ተደርጎ ነው፡፡ ከዚህ አልፎ ተመሳሳይ ዝንባሌዎች ያቆጠቁጣሉ ብሎ ያሰበ የለም፡፡

 

እነሆ ዛሬ ደግሞ ሌላ የአይሁዳዊነት ዝንባሌ ያለው አስተምህሮ በኤልያስ ስም በተደራጀ ቡድን አማካኝነት ማብቀል ጀምሮ እስከ አራት መቶ ተከታዮች እንዳሉት እየተነገረ ነው፡፡ አስገራሚው ይኸው አስተምህሮ ተለጥፎ የመጣው በዚህችው በመከራ ውስጥ በምትጓዝ ቤተ ክርስቲያን ውስጥ መሆኑ ነው፡፡ ስሙንም በተዋሕዶነት ሰይሞ ሲጓዝ አላፈረም፡፡ መከፋፈል፣ ማሰለፍ የሚፈልገውም የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ምእመናንን ነው፡፡ አስተምህሮው የተደበላለቀና ወጥ ያልሆነ ዘርፍ፣ መልክ፣ መነሻም መድረሻም የሌለው ክርስትና ይሁን አይሁዳዊነት ፖለቲካ ይሁን ሃይማኖት ጥንቆላ ይሁን እብደት ያለየለት እንቅስቃሴ ነው፡፡

 

ይህ ቡድን አውቆም ሆነ ሳያውቅ ጥለን ወደመጣነው እርሾ ወደ አይሁዳዊነት ያዘነበለ አስተምህሮ ይዞ መገኘቱ ብቻ ሳይሆን ቤተ ክርስቲያንን ለመከፋፈል አንዱን አንሥቶ ሌላውን ለመጣል የሚሞክር አፍራሽ አካሔድም የያዘ ነው፡፡ ቤተ ክርስቲያን ላይ ባለፉት ዘመናት ከተወረወሩት ፍላጻዎች ተከትሎ የመጣ በአቅሙ ፍላጻ ሆኖ ለማደግ የሚተጋ ነው፡፡

 

በዚህች ቤተ ክርስቲያን ባለፉት ዘመናት በብሕትውና ስም በአጥማቂነት ስም ብዙዎች የተለያዩ ፍላጎቶቻቸውን ለማስተጋባት ምእመናንን ግራ በማጋባት ተሰልፈው እንደነበር አይዘነጋም፡፡ ሁሉም እየታዩ መጥፋታቸው እንዳለ ሆኖ ያጠፉት፣ ተስፋ ያስቆረጡት ያሰናከሉት መንጋ እንዳለም አይረሳም፡፡ በአብዛኛው ግን አሁን አሁን እንደሚታዩት መሠረት የለሽ ከክርስትና ሃይማኖት እሳቤ ፍጹም የወጣ ጽንፍ ይዘው ግን ታይተዋል ማለት አይቻልም፡፡ አብዛኛውም ምእመናን እርካታ ሊሰጣቸው ያልቻለውን የቤተ ክርስቲያኒቱን አስተዳደር በመንቀፍ ስለሚመሠረቱ ተከታዮችን በቀላሉ ለማግኘት አስችሏቸው ነበር፡፡ በአብዛኛው የባሕታውያኑና የአጥማቂዎቹ ትኩረት አስተዳደሩን፣ አገልጋይ ማኅበራትን፣ ሰንበት ትምህርት ቤቶችን፣ ግለሰቦችን መንቀፍ ላይ የሚያተኩርና ከዚያ አለፍ ሲል የራሳቸውን ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን ለመደንገግ ሲጥሩ መታየታቸው ነው፡፡

 

እነዚህ የአሁኖቹ የአይሁዳዊነት ዝንባሌ ያላቸው እንቅስቃሴዎች ግን የተናቁ ቢመስሉም የአካሔድ ሚዛኑ ፍጹም ፀረ ክርስትና ነው፡፡ ለኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ  ቤተክርስቲያን የሚሠሩ እንደሆነ ይናገሩ እንጂ የሚያሳስባቸው የስብከተ ወንጌል ሥርጭት አይደለም፡፡ የቤተ ክርስቲያን የአገልግሎት አቅም ስለማደግ አለማደጉ አይደለም፡፡ አስተዳደራዊ መሻሻል ስለማምጣት አይደለም፡፡ ቤተ ክርስቲያንን ውስጥ ለውስጥ ለማዳከምና ለመከ ፋፈል ስለሚሠራው የተሐድሶ ቡድን አይደለም፡፡ ወይም በሀገሪቱ እየተስፋፋ ስላለው ዓለማዊነት አይደለም፡፡ በሀገሪቱ እየተስፋፋ እንደሆነ ስለሚነገርለት ግብረሰዶምና እጅግ የከፋ የኃጢአት ሥራ አይደለም፡፡ ስለ ሰላም ስለ ዕርቅ አይደለም፡፡ እነዚህ ወገኖች የሚያሳስቧቸው ነገሮች ሲመረመሩ የጸሐፍት ፈሪሳውያን እርሾ ከቤተ ክርስቲያን የመወገዱ ጉዳይ ያንገበገባቸውና የቤተ ክርስቲያን አገልግሎትን ሊያሳድጉ ሊያሰፉ ሊያጠናክሩ የሚችሉ ፍንጮች መታየታቸው ያበሳጫቸው መሆኑን መረዳት እንችላለን፡፡ እነዚህ ወገኖች ነግቶ በመሸ ቁጥር የሚናገሯችው የተደበላለቁ ያልሰከኑ ገና እየተደራጁ ያሉ ዝብርቅርቅ ሐሳቦች ያሏቸው ስለሆኑ በሚያነሡት ነጥብ ላይ መልስ በመስጠት ጊዜን ማጥፋት ለጊዜው አስፈላጊ ሆኖ አልተገኘም፡፡ ነገር ግን ይህን የሚወዛወዝ አስተምህሯቸውን ዝንባሌ መጠቆም አግባብ ይሆናል፡፡

የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን ኦርቶዶክስ መባል የለባትም 
እነዚህ ወገኖች ክርስትና ማለት ሀበሾች ብቻ ተጠምቀው ይዘውት የሚገኙ ሃይማኖት አድርገው የማሰብ ያህል አጥብበው ያያሉ፡፡ የአሐቲ ቤተ ክርስቲያን እሳቤ የሌላቸውና ለሁሉም ወገን የተሰጠች መሆኗን በመዘንጋት “ተዋሕዶ ብቻ ነን” ይላሉ፡፡ ኦርቶዶክስ መባልን ሲኮንኑ ከኒቅያ ጉባኤ ጀምሮ ያሉ ሊቃው ንትን ከዚያም ለብዙ ምዕተ ዓመታት የነበሩ ሊቃውንትና ምእመናንን አኀት አብያተ ክርስቲያናትን ወዘተ እየኮነኑ መሆኑን እንኳ አላስተዋሉም፡፡ ሃይማኖታችን አንዲት/one/ ኩላዊት/catholic/ ሐዋርያዊት /apostolic/ ቅድስት /holy/ መሆኗን አያውቁም ወይም ብለን እንደምናስተምር ስናስተምርም እንደኖርን ረስተዋል፡፡

 

የጌታችን የመድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስን ወንጌል ተቀብ ለው የቅዱሳን ሐዋርያትን ትምህርትና ትውፊት የተቀበሉ፣ ያቆዩ፣ ያጸኑ፣ በኒቅያ፣ በቁስጥንጥንያ፣ በኤፌሶን የተደረጉ መንፈ ሳዊ ጉባኤያትን የተቀበሉ፣ ሐዋርያዊ ውርስ ያላቸው፣ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን የምታስተምረውን ምስጢረ ሥላሴ፣ ምሥጢረ ሥጋዌ፣ ምሥጢረ ጥምቀት፣ ምስጢረ ቁርባንና ምስጢረ ትንሣኤ ሙታን ትምህርትን እነርሱም የሚያስተምሩ አኅት አብያተ ክርስቲያናትን ሁሉ ኦርቶዶክስ እንደሚባሉ ማወቅ መረዳት ያለመቻልና ክርስትናን ከብሔርተኛ ስሜት /nationalism/ አስተሳሰብ ጋር አቆራኝተው ማየታቸው ነው፡፡

 

እነዚህ ሰዎች ይህን ለማለት እንደመነሻ የሚያሳብቡት “የቅባት እምነት ተከታይ የሆኑ ካህናት በጎጃም አሉ፤ ዘጠኝ መለኮት የሚሉ በዋልድባ አሉ የሚልና ተሸፍነው የሚኖሩት በኦርቶዶክስ ስም ነውና ኦርቶዶክስ የሚለውን አንቀበልም” የሚል ነው፡፡ እነዚህን አለመቀበላቸው መልካም ነው፡፡ ሊቃውንተ ቤተክርስቲያን ሲታገሏቸው እንደኖሩ አሁንም ያንንኑ መንገድ ተከትለው ቢታገሉ መልካም ነው፡፡ ነገር ግን ጥያቄው ያ አይደለም፡፡ እነዚህ ሰዎች ቤተ ክርስቲያኒቱ የምትጠራበት ስም በራሱ ከእነዚህ የኑፋቄ ወገኖች የተለየች ሆና “የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን” ተብላ እንደሆነ እያወቁ “ተዋሕዶ” መባል አለብን የሚል ጉንጭ አልፋ ክርክር ያነሣሉ፡፡ “ተዋሕዶ” የሆነውን እኛን መልሰው “ተዋሕዶ እንሁን” ሲሉን ነገር እንዳለው ሁሉም ወገን መገንዘብ ይገባዋል፡፡ “ተዋሕዶ ነን” ብለን በይፋ የምንጠራበት ስም ካለን፣ ቅባትና ዘጠኝ መለኮትን የሚያነሣ መጠሪያ ከሌለን፣ በእምነትም ተዋሕዶ እምነትን እንደ ምንከተል ከታወቀ የሚፈለገው ምንድነው፡፡ ከዚህ ከሚያነሡት ክርክር ጋር ኦርቶዶክስ መባልንስ የሚያስጥል ምን መነሻ አለ፡፡

 
ኦርቶዶክሳዊነት እጅግ በስፋት ተተንትኖ መታየት የሚችል ለእውነተኛዋ ቤተ ክርስቲያን የተገባ ስም መሆኑን ማሳየት ቢቻልም በዚህ ጽሑፍ ማሳወቅ የተፈለገው ግን የእነዚህ ወገኖች የአለማወቅ ደረጃ በዚህ ላይ ያለ መሆኑን ነው፡፡ ኦርቶዶክስ መባልን ደባ ነው፣ ሸክም ነው ወዘተ እያሉ መለፈፋቸው ብዙ እርምጃ የማያስኬድ መሆኑን አውቀው ሊታረሙበት የሚገባ ጉዳይ ነው፡፡ “ኦርቶዶክስ” የሚለውን ቃል መለካውያን ተጠቅመውበታል ይላሉ፡፡ እነርሱ በመጠቀማቸውም እኛ እንድንጥለው ይመክሩናል፡፡ እነርሱ ክርስቲያን ተብለው እንደሚጠሩ ቤተክርስቲያን ብለው እንደሚጠሩም መገንዘብ አልቻሉም፡፡ ስለዚህ ቆይተው ደግሞ እነርሱ ክርስቲያን ተብለው ተጠርተዋልና እኛ ክርስቲያን መባልን እንድንተው፣ ቤተ ክርስቲያን መባልን እንድናስቀር ሊመክሩን ይነሣሉ ማለት ነው፡፡ ለዚህ ነው ሐሳባቸው የአይሁዳዊነት እርሾ አለው የምንለው፡፡

 
ስም አጠራራችን “አይሁዳዊ” የሚል ነው
እነዚህ ወገኖች ኦርቶዶክሳዊ መባልን ኮንነው ሲያበቁ ሊያሻግሩን የሚጥሩት አይሁዳዊ ወደሚለው መጠሪያ ነው፡፡ ለማስተማር ብለው በበተኑት ወረቀት ላይ ”አይሁዳዊ የሚለውን የጌታን የእመቤታችንን የንጹሐን ኢትዮጵያውያንን የከበረ ስም አጠራር ለዐመፀኛ አሕዛብ አሳልፎ መስጠት ፈጽሞ አይገባም ነበር” ይላሉ፡፡ ኦርቶዶክሳዊ ከሚለው የክርስቲያኖች ስም ሲነጥሉን ያልራሩ ሰዎች በስያሜ ከአይሁድ ጋር ተቀራረቡ በማለት ጭካኔያቸው ሲያይል ያሳዩናል፡፡ ኦርቶዶክሳዊነት የክርስትና ስም ነው፡፡ አይሁዳዊ፣ ግሪክ፣ ኢትዮጵያዊ ወዘተ የሚለው ግን የወገን፣ የብሔር ስም መሆኑን እንኳን አላስተዋሉም፡፡ ለዚህ ነው ዝንባሌው ወደ ጸሐፍት ፈሪሳውያን እርሾ ነው የምንለው፡፡

ሰንበተ አይሁድ እንጂ ሰንበተ ክርስቲያን እሑድ የሚባል የለም
እነዚህ ወገኖች የተረፈ አይሁዳውያን ትምህርት አላቸው ስንል ለዝንባሌያቸው ሌላው መነሻ ስለ ሰንበተ ክርስቲያን መስማት አለመፈለጋቸውና ሰንበተ አይሁድ እንድትነግሥ ማነሣሣታቸው ነው፡፡ “ብዙዎች በየዋሕነት ጌታ ያዘዘው ሐዋርያት የደነገጉት ነው ብለው ዕለተ እሑድን ሰንበት ነች እያሉ እንደሚያስቡ ይታወቃል፤ ነገር ግን እሑድ መቼ እነማን ለምን ዓላማ ሰንበት ተብላ ልትሰየም ቻለች ብለን ስንመረምር የሰይጣንን ተንኮል እናስተውላለን…” እያሉ እሑድ ሰንበት መባሏን የሰይጣን ሥራ ያደርጉታል፡፡

   

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ሰንበተ አይሁድን ቀዳሚት ሰንበት ብላ እንደ ክርስትናው ሕግና ሥርዓት ተገቢውን ክብር እንደምትሰጥ ይታወቃል፡፡ ይሁን እንጂ ከቅዱሳን ሐዋርያት ጀምሮ እስከ አሁን የክርስቲያን ወገን ሁሉ ሲቀድሳት የነበረችን ሰንበተ ክርስቲያንን ግን ገናና፣ ክብርት፣ ልዕልት ሆና የጌታችን መድኃኒታችን የኢየሱስ ክርስቶስ የማዳን ሥራ ሲዘከርባት የኖረችና የምትኖር ናት፡፡ እነዚህ ወገኖች ግን የተረፈ አይሁድን ሐሳብ ዳግም ለማራገብ በመነሣት መከራከሪያ እንድትሆን ጥረት ማድረጋቸው ወደ ኋላ የሚስባቸውን አሮጌ እርሾ ያሳያል፡፡

የዳዊት ኮከብ መሠረቱ የሆነ ትእምርተ መስቀል መለያችን ይሁን
የዳዊት ኮከብ የአይሁድ ምኩራቦች መለያ ምልክት ነው፡፡ የዳዊት ኮከብ ሰሎሞናዊ እንደሆኑ በሚነገርላቸው በኢትዮጵያ ነገሥታት ዘንድ የቤተ መንግሥቱ ትእምርት ሆኖ እንደኖረ እስከ አሁን ድረስ በቤተ መንግሥትና በዩኒቨርሲቲዎቻችን አጥሮች በሚታዩት ምልክቶች እንረዳለን፡፡ ይሁን እንጂ ክርስትናውን አሽቀንጥሮ ለመጣል መሠረቱን ለመናድ ያዋሉት ሳይሆን የቤተ መንግሥቱ ምልክት ሆኖ የመንግሥቱን የትመጣ ለማጠየቅ የተገለገሉበት ትእምርት ነው፤ ከዚህ ባለፈ ግን እኛ ሁላችን ከዳንበት ከጌታችን መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ የመስቀሉ ትእምርት ጋር ቁርኝት የምንፈጥርበት አይደለም፡፡ ስለዚህ እነዚህ ወገኖች አሁንም ክርስትናችንን ከአይሁዳዊነት ጋር የመቀላቀል አሳብ ወይም ሌላ በሃይማኖት ስም ሊተክሉ የሚፈልጉት የፖለቲካ ርእዮት አለ ማለት ነው፡፡ እኛ ሃይማኖታችን ትእምርት የሚያደርገው የዳዊትን ኮከብ ሳይሆን ዳዊትን ጨምሮ ሰዎች ሁሉ የዳኑበትን የክርስቶስን መስቀል መሆኑን በመረዳት ሊታረሙ ይገባል፡፡

 

በሌላም በኩል “ቶ” እንደ ብቸኛ የመስቀል ምልክት አድርጎ ለመጠቀምና በዳዊት ኮከብ ምልክት ላይ ተቀጽሎ እንዲቀርብ ይሰብካሉ፡፡ በአልባሳቶቻቸው አትመው ወይም ቀርጸው ያሳያሉ፡፡ የ “ቶ” ቅርጽ በተለያዩ ዘመናት በተለያዩ የክርስቲያን ማኅበረሰቦች እንደሚታየው በሆነ ዘመንና ሁኔታ ወስጥ የመስቀል ምልክት ሆኖ አገልግሎ ሊሆን ይችላል፡፡ ከዚያ በመለስ ግን የሆነ የቤተ ክርስቲያናችን መለያ እንዲሆን አድርጎ የመቀሰቀስ ሥልጣን ግን ለዚህ ቡድን የሰጠው የለም፡፡ ካልሆነ ግን የሚኖረው ፋይዳ በእነ ዴርቶጋዳ፣ ራማቶሐራ፣ ዣንቶዣራ ከሚነገረን ልቦለዳዊ የርእዮተ ዓለም መግባቢያነት ያለፈ አይሆንም፡፡ በዚያም ልቦለዳዊ ታሪክ እንኳ ቢሆን ይህን የምስጢር መልእክት መቀባበያ አድርጎ ሲጠቀምበት የነበረው ገጸ ባህርይ በቤተ ክርስቲያን ስም የሚኖር አባ ፊንሐንስ የተባለ የይሁዲ እምነት ተከታይ ነበር፡፡ ታሪኩን ስናነብ የሌላዋን ገጸ ባሕርይ የልጁን የሲጳራን ክርስቲያናዊ ሕይወት ለማስጣል የአንገቷን መስቀል ለመበጠስ ሲታገል የነበረ አስመሳይ መነኩሴ ነው፡፡ በዚህ ታሪክ ወስጥ ታዲያ “ቶ” የዚህ አስመሳይ መጠቀሚያ ነበር፡፡ ታዲያ እነዚህ በእውኑ ዓለም ያሉ ወገኖች “ቶ”ን ካልተጠቀመን ሞተን እንገኛለን ሲሉ በክርስትና ስም በቤተ ክርስቲያን ውስጥ እየኖሩ የራሳቸውን ተልእኮ ለማሳካት የሚሮጡ ተረፈ አይሁዳውያን ናቸው አያስብል ይሆን!  

ዮዲት ጉዲት ስሟ ታሪኳ ተዛብቷል
“ደቂቀ ኤልያስ” ብለው ራሳቸውን የሚጠሩት እነዚህ ወገኖች አይሁዳዊ እንደሆነች ታሪክ የጻፈላትን ዮዲት ወይም ጉዲት ወይም እሳቶ የሠራችውን ሥራ እንደበጎ ተቆጥሮ ታሪክ እንዲገለበጥ ይሠራሉ፡፡ ዮዲት ጉዲት አብያተ ክርስቲያናትን ስታጠፋ ክርስቲያኖችን ስታርድ መኖሯን ታሪክ እየመሰከረ ነቢዩ ኤልያስ ነገረን በሚል ማስረጃ እውነታው ተገልብጦ ጠንቋዮችን ዐመፀኛ ካህናትን ወዘተ እንዳጠፋች እንዲታሰብ ሊያግባቡን ይጥራሉ፡፡ ሰልፋቸው የአይሁድን ገጽታ የመገንባት ከተቻለም ከይሁዲነት የሃይማኖት እሳቤዎች እየሸራረፉ ለማጉረስ በመሆኑ እንቅስቃሴው የተረፈ አይሁድ ነው፡፡
 
 
የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን መዋቅር በአውሬው መንፈስ የሚመራ ነው
እነዚህ ወገኖች ያዘሉት ጭፍንነት የተሞላበት አካሔድ በአጠቃላይ ቤተ ክርስቲያኒቱን እንደሚጠሏት ያሳብቃል፡፡ በታሪክ ረገድ ከንግሥተ ሳባ እስከ ደቂቀ እስጢፋ፣ በአስተዳደር ዘማዊና መናፍቅ ከሚሏቸው ጳጳሳት እስከ ሰንበት ትምህርት ቤቶች፣ በሃይማኖት ከኦርቶዶክስ አይደለንም እስከ ሰንበተ ክርስቲያንን መሻር ድረስ የተመሰቃቀለ መሠረት የለሽ ቅዠትን ይዘው ተከታይ ለማፍራት መንቀሳቀሳቸው፣ ሊያውም በቤተ ክርስቲያኒቷ ውስጥ መሆኑ ለሃይማኖት ቤተሰቡ ያላቸውን ንቀትና የድፍረት አሠራራቸውን ያስረዳል፡፡ ስለዚህ ሲቀሰቅሱም ቤተ ክርስቲያኒቱ እንደፈረሰች አደርገው ነው፡፡ ለዚህም “የኢትዮጰያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን የተባለው መዋቅር ማንንም ሊደግፍና ሊጠልል ቀርቶ እራሱን እንኳን ማቆም ያልቻለ በገዛ ራሱ የፈረሰ የእንቧይ ካብ መሆኑን እንረዳለን” ይሉናል፡፡ ተስፋ ማስቆረጥ ይፈልጋሉ፤ መንጋውን መበተን ይሻሉ፤ ለማን ሊሰጡት እንደሆነ አይታወቅም፤ ግን ምእመኑ እንዲሸሽ ይመክራሉ፡፡ የሆነውም ያልሆነውም በካህናትና መነኮሳት ተሠሩ የሚሏቸውን የሥነ ምግባር ችግሮች መቀስቀሻ ያደርጉታል፡፡ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ ያሉ አስተዳደራዊ ችግሮችን የሃይማኖታዊ አስተምህሮ ችግር ያህል አድርገው ይሰብካሉ፡፡ በእነርሱ እሳቤ የቤተ ክርስቲያኒቱ ዲያቆናት ቀሳውስት ጳጳሳትም ሁሉ የቅባት፣ የዘጠኝ መለኮት ወልድ ፍጡር የሚሉ አሪዮሳውያን ወዘተ ኑፋቄ ተከታዮች ናቸው፡፡ ስለዚህ ከእነርሱ መስቀል መሳለም፣ በእነርሱ እጅ መቁ ረብ የማይገባ ነው፡፡ ስለዚህ ቤተ ክህነቱ መንጋውን እንዲሰበስብ አይፈልጉም፡፡

 

ቤተ ክህነቱ መንጋውን መሰብሰብ እንዳይችል ሆነ ማለት የክህነትን ሥልጣን እንደሌሎች መናፍቃን ካድን ማለት ነው፡፡ እንደውም በኢትዮጵያዊው መልከጼዴቅ ሥርዓተ ክህነት የሆነ አዲስ ሊቀካህን ይኖርና ክህነት እንደ አዲስ ኤልያስ ለመረጣቸው ይሰጣል፤ ይላሉ፡፡ ልብ በሉ “ሊቀ ካህን” የሚለው እሳቤ ዳግም ወደ አይሁድ ዓለም የሚስብ ነው፡፡ ለአንዳንዶችም መስቀል ከሰማይ እንደተላከ ሆኖ ሲሰጣቸው የታየበት መድረክም አለ፡፡ ስለዚህ በእነሱ እሳቤ ሐዋርያዊ ውርስ የሚባል ነገር በክህነት አይታሰብም፡፡ ስለዚህ ክህነቱ ተክዷል፡፡ ይህንን ካላመንን ደግሞ የሚያጠምቀን የሚያቆርበን የሚናዝዘን የሚያመነኩሰን የሚያጋባን የሚፈውሰን በቅብዐ ሜሮን ለእግዚአብሔር የሚለየን ማን ይሆናል፡፡ እንዳትቆርቡ ብለው ሲቀሰቅሱ ከጌታችን ከኢየሱስ ክርስቶስ እየለዩን ነው፡፡ ስለዚህ እርሱን እንዳንቀበል የሚሠ ሩትስ ለምንድነው፡፡ ካህን ከግብጽ ይመጣል እንዳይሉን ግብፆችም ለእነዚህ ወገኖች መሰሪና ተንኮለኞች ናቸው፡፡

 

“ካህናቱ የበኣል የጣዖት ካህናት ሆነዋልና አትቀበሏቸው” በሚለው በእነዚህ ሰዎች ልፈፋ የሚከሰሰው ሁሉም ከሆነ ቤተ ክርስቲያኒቱ ያለችው ከእነማን ጋር ነው፡፡ ማኅበራቱ፣ ሰንበት ትምህርት ቤቶቹ ሁሉ በዚህ ቡድን እሳቤ የአውሬው ወገኖች ናቸውና፡፡ ታዲያ ያለክህነት እና ካህናት ያለ አገልጋይ መምህራን ሰባክያነ ወንጌል የምትኖር የተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን እንዴት ያለች ናት፡፡ ስለዚህ ያላችሁት ያለሰብሳቢ ነው እያሉን ነው፡፡ ታዲያ የሚፈልጉት እንድንበተን ብቻ ከሆነ “ደቀ መዛሙርቱ ሰርቀውታል እንጂ አልተነሣም” እያሉ በክርስቶስ አምነው የነበሩትን ክርስቲያኖች ተስፋ አስቆርጠው ሊበትኑ ከተነሡት አይሁድ አሠራር በምን ይለያል፡፡ መንገዳቸው ቅስቀሳቸው ሁሉ የማፍረስና የጭካኔ ነውና፡፡

 

ከመጽሐፍ ቅዱስ ማኅበር ከዓለም አብያተ ክርስቲያናት ኅብረት እንለይ
ለእነዚህ ወገኖች በክርስትና ስም ካሉ ከሁሉም ወገኖች ጋር መጎራበታችንን አይወዱም፡፡ ስለዚህ ከሃምሳ ዓመታት ያላነሰ የኢትዮጵያ ክርስቲያኖች መጽሐፍ ቅዱስን እንዲያነቡ ለማድረግ አስተርጉሞ አሳትሞ በማከፋፈል አገልግሎት እየሰጠ ያለውንና የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያንም በዋናነት ተሳትፎ ከምታደርግበት ማኅበር እንድንርቅ ይመክራል፡፡ ሰዎችን ያነሣሣል፡፡ እነርሱን ጨምሮ ብዙዎች በሀገራችን በአማርኛና በሌሎችም ቋንቋዎች ተተርጉመው የቀረቡ መጻሕፍት በቀላሉ ማግኘት እንዲቻል ድጋፍ እየሰጠ ያለውን ማኅበር የጥፋት መልእክተኛ ማድረግ ሚዛናዊነት የጎደለው ብቻ ሳይሆን የቤተ ክርስቲያንን አገልግሎት ስልታዊ በሆነ መልኩ የማዳከም ፍላጎት ነው፡፡

በመሠረቱ እነዚህ ወገኖች የመጽሐፍ ቅዱስ ማኅበርን ብቻ ሳይሆን መጽሐፍ ቅዱስን የእምነት መሠረት ማድረግን የሚቀበሉ አይደሉም፡፡ መጽሐፍ ቅዱስ ቃሉ በተንኮልና በአውሬው አሠራር ተለውጧል ብለው ያስባሉ፡፡ የዚህ ምክንያት ግን ግልጽ ነው እነርሱ ለሚነዟቸው ልፍለፋዎች ሁሉ ደጋፊ የሚያደርጉት መጽሐፋዊ መነሻ አለመኖሩ ነው፡፡ ስለዚህ ሲመቻቸው “በመጽሐፍ ቅዱስ የተነገረው የዓለም የፍጻሜ ዘመን ተቃርቧል” ይላሉ፤ ሳያስፈልጋቸው ደግሞ “መጽሐፍ ቅዱስና መጽሐፍ ቅዱስ ማኅበርን አትመኑ” እያሉ ይቀሰቅሳሉ፡፡ ለእነርሱ ታማኙ የእምነታቸው መጽሐፍ “የኤልያስ ዐዋጅ ነው” የሚሉት በቤተ ክርስቲያናችን ላይ የሚሠራውን ደባ እያቀነባበረ ያለው የእነርሱ “አባትዬ” ተራ ድርሰት ነው፡፡ እርሱ ለዘመናት ተሻግሮ ከመጣው ቃለ እግዚአብሔር በላይ ታማኝ ነው፡፡ ስለዚህ መጽሐፍ ቅዱስን ያስጥላል፡፡  

 

ከዚህም ተሻግሮ የዓለም አብያተ ክርስቲያናት ኅብረት አባል መሆን ገንዘብ መውደድ እንደሆነ አድርጎ አጥብቦ ለማሳሰብ ይሠራሉ፡፡ ከኅብረቱ ወጥቶ እነርሱን መሳብ እንጂ መተባበር ሃይማኖት ያጠፋል ብለው ያስባሉ፡፡ ሃይማኖትን ማስፋፋት ከማይፈቅዱ ወገኖች ጋር ቤተ ክርስቲያን የተባበረች አድርጎ በማሳሰብ የክርስትና ሽታ ካላቸው ኦርቶዶክስ የሚባሉ አኀት አብያተ ክርስቲያናትን ጨምሮ ቤተ ክርስቲያን አጠገባቸው እንድትደርስ አይሹም፡፡ ክርስትናን መሸሹ እንዳለ ሆኖ እንድንጠነቀቅ ከማሳሰብ የሚነሣ ሳይሆን አጠገባቸው እንዳንደርስ በፍርሃትና በጥርጣሬ ተሞልተን፣ ራሳችንን ብቻ አጽድቀን እንድንነሣ ስለሚገፉ አካሔዱ አይሁዳዊ እርሾ የተቆራኘው ነው፡፡ ሌላውን የኃጢአት ጎተራ አድርጎ ከመፍረድ ያልፍና አይሁድ ጌታን በሚከሱበት “የአብሮ በላ አብሮ ጠጣ” ክስ ቤተ ክርስቲያንንም ሊከሱ ይነሣሉ፡፡

 
ሰንበት ትምህርት ቤቶች አያስፈልጉም
እነዚህ ወገኖች የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን አገልግሎት ለማዳከም የሚሠሩ ሤረኞች መሆናቸውን በቀላሉ የምንረዳው በዚህ ዘመን ያሉ የቤተ ክርስቲያንን የአገልግሎት ምሰሶዎች ለመነቅነቅ መቋመጣቸው ነው፡፡ ለዚህ ማሳያው ሰንበት ትምህርት ቤቶችን በማመስገን ፈንታ ሲወቅሷቸው፣ በማበረታታት ፈንታ ሲሰደቧቸው መታየታቸው ነው፡፡ እነዚህ ወገኖች በረጩት ጽሑፍ ላይ ያስነበቡንን ስናይ “ሰንበት ትምህርት ቤት አውሬው የቤተ ክርስቲያን ልጆችን ለማጥመድ የመሠረተው ረቂቅ ስውር ወጥመድ ነው” ይላሉ፡፡ ሴቶችን ከሊቃውንት በላይ አድርጎ ወረብ ያስወርባል፤ የአውሮፓ ባህል ነው፣ አስነዋሪ ሥራዎች ይሠሩበታል…ወዘተ እያሉ ተራና ጽንፈኛ ቅስቀሳ ያደርጋሉ፡፡ ይህ ክርስትናን ሃይማኖቴ ነው ብሎ ከሚከተል ወገን የሚሰነዘር አይደለም፡፡

ሰንበት ትምህርት ቤቶች ምእመናንን ከመናፍቃን ለመጠበቅ የሠሩትን፣ ሕፃናትና ወጣቶች ቤተ ክርስቲያንን እንዲያውቋት፣ የፈጸሙትን አገልግሎትና ቤተ ክርስቲያንም የአገልግሎት ውጤቱን አይታ አንድ መምሪያ ያቋቋመችለት መሆኑን እያወቁ፤ ካላቸው የተረፈ አይሁዳዊነት ስውር ተልእኮ አንጻር ሰንበት ትምህርት ቤቶች በሠሩት አገልግሎት ተቆጥተው የሚያስተጋቡት ስም ማጥፋት ነው፡፡ አካሔዳቸው ፀረ ስብከተ ወንጌል ነው፤ ስለዚህ ፀረ ክርስትና ነው፤ ስለዚህም የአይሁድ ቅናትን ያዘለ ነው፡፡

 
ማኅበረ ቅዱሳን አጥማጅ ስለሆነ ይጥፋ
የእነዚህ ወገኖች ሌላው ዒላማ ደግሞ ማኅበረ ቅዱሳን ነው፡፡ ለብዙ መናፍቃን ራስ ምታት የሚሆንባቸው የማኅበረ ቅዱሳን አገልግሎት ለዚህም ኃይል ራስ ምታት ሆኗል፡፡ በዚህ ቡድን ደግሞ ማኅበረ ቅዱሳን የሚነቀፈው እንዲህ እየተባለ ነው “የኢትዮጵያ ቅዱሳን ያዘኑበት፣ የዐመፀኞች ስብስብ፣ ምን ያህል ያጌጠ ሽፋን እንደተከናነበ በውስጥ ግን ምን እንደሚያካሒድ ግልጽ ነው፡፡ ይህ ካለ እኔ ለቤተ ክርስቲያን ማንም የለም እያለ ከመናፍቃንና ከዘማውያን ጳጳሳት ጋር ሽር ጉድ የሚል የኢትዮጵያ ቅዱሳንን ቃል የሚያስተሐቅር ትእቢተኛ ጎራ ጌታ የተለሰኑ መቃብራት ናቸው ሲል የተናገረበት ነው” ብለዋል፡፡ መናፍቃን የቅዱሳንን ገድል ብቻ የሚሰብክ እያሉ የሚተቹትን ማኅበረ ቅዱሳንን እነዚህ ወገኖች ደግሞ የቅዱሳንን ቃል ያስተሐቅራል በማለት በሌላ ጽንፍ ስም ለማጥፋት ይንቀሳቀሳሉ፡፡ የዚህ ሰልፍ መሠረት የተቃውሞው መነሻ ግን የአይሁድ ቅናት ነው፡፡ ማኅበሩ በከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ላሉ ክርስቲያን ተማሪዎች የሚሰጠው አገልግሎት፣ በሚዲያዎቹና በመምህራኑ የሚሰጠው አገልግሎት፣ ከቤተ ክርስቲያን አባቶች ጋር ተስማምቶ የመሔዱ ነገር፣ ለቤተ ክርስቲያን አንድነት የሚያደርገው ጥረት፣ መናፍቃንን ለማስታገስ የሚጥረው ጥረት፣ ገዳማትና አድባራት እንዳይዳከሙ የሚተጋው ትጋት ወዘተ ሰይጣንን ማስቀናቱ ያመጣው ስድብ ነው፡፡ ቢያንስ ወጣቶች የክርስትና የሞራል ሰብእና ወይም ሥነ ኅሊና እንዲኖራቸው ያደረገው ጥረት አልታሰባቸውም፡፡ ይህ በመሆኑ እነዚህ ወገኖች የሚደሰቱት በተቃራኒው ሲሆን ነው ማለት ነው፡፡ በዚህ ተቃራኒ ሲቆሙ የሚቆሙት የኢትዮጵያ ክርስትናን በመቃረን ነው፡፡ ሰለዚህ ክርስትናን በማጥላላት ወደ ቀደመ በሰው ወግ ወደ ተፈጠረ አሮጌ እርሾ ሊወስዱን መዳዳታቸውን ብንጠረጥር ያስኬዳል፡፡

 
ኤልያስ መጥቷል
ኤልያስ ከብሔረ ሕያዋን መምጣቱንም ሊያበስሩን ይሞክራሉ፡፡ አስገራሚው ነገር ከላይ የተነሡ ሁሉንም ጉዳዮች የገለጠው ያወጀው የፈረጀው የለወጠው የሻረው ያጸደቀው የኮነነው ነቢዩ ኤልያስ እንደሆነ በየምዕራፉ ይነግሩናል፡፡

 

ነቢዩ ኤልያስና ሄኖክ በመጽሐፍ ቅዱስ ቃል መሠረት በምድር ላይ እንደሰው ተመላልሰው በኋላ ግን ሞትን ሳይቀምሱ በማረግና በመሰወር በብሔረ ሕያዋን እስከ አሁን እንደሚኖሩ ይታመናል፡፡ ሰው ሆኖ ተፈጥሮ በለበሱት ሥጋ መሞት ለማንም አይቀርምና ወደዚህ ዓለም መጥተው በሰማዕትነት እንደሚያርፉ የቤተ ክርስቲያናችን ነገረ ሃይማኖት ያትታል፡፡ ከዚያም በመነሣት ስለኤልያስ መምጣት የተነገሩባቸው ሁለት የትንቢት ቃሎች በመጽሐፍ ቅዱሳችን አሉ፡፡ የመጀመሪያው ከመሲሑ ከክርስቶስ መምጣት አስቀድሞ እንደሚመጣ የተነገረው ምጽአት ነው፡፡ ይህም በነቢዩ ሚልክያስ “እነሆ ታላቁና የሚያስፈራው የእግዚአብሔር ቀን ሳይመጣ ነቢዩን ኤልያስን እልክላችኋለሁ፡፡ መጥቼም ምድርን በእርግማን እንዳልመታ እርሱ የአባቶችን ልብ ወደ ልጆች የልጆችንም ልብ ወደ አባቶች ይመልሳል፡፡” ተብሎ የተነገረው ነው /ሚል. 4፥5/፡፡

ሌላው የትንቢት ቃል ደግሞ በዮሐንስ ራእይ መጽሐፍ ላይ የተነገረው የሚከተለው የትንቢት ቃል የተተረጎመበት ክፍል ነው፡፡ “ለሁለቱም ምስክሮቼ ማቅ ለብሰው ሺሕ ከሁለት መቶ ስድሳ ቀን ትንቢት ሊናገሩ እሰጣለሁ፡፡ እነዚህ በምድር ጌታ ፊት የሚቆሙ ሁለቱ ወይራዎችና ሁለቱ መቅረዞች ናቸው፡፡ ማንምም ሊጎዳቸው ቢወድ እሳት ከአፋቸው ይወጣል፡፡ ጠላቶቻ ቸውንም ይበላል፡፡ ማንም ሊጎዳቸው ቢወድም እንዲሁ ሊገደል ይገባዋል፡፡ እነዚህ ትንቢት በሚናገሩበት ወራት ዝናብ እንዳ ይዘንብ ሰማይን ሊዘጉ ሥልጣን አላቸው፤ ውኃዎችንም ወደደም ሊለውጡ በሚፈልጉበትም ጊዜ ሁሉ በመቅሰፍት ሁሉ ምድርን ሊመቱ ሥልጣን አላቸው፡፡ ምስክራቸውን ከፈጸሙ በኋላ ከጥልቁ የሚወጣው አውሬ ይዋጋቸዋል፤ ያሸንፋቸውማል፡፡ ይገድላቸውማል፡፡ በድናቸውም በታላቂቱ ከተማ አደባባይ ይተኛል፡፡ እርሷም በመንፈሳዊ ምሳሌ ሰዶምና ግብፅ የተባለች ደግሞ ጌታቸው የተሰቀለባት ናት፡፡ ከወገኖችና ከነገዶችም ከቋንቋዎችም ከአሕዛብም የሆኑ ሰዎች ሦስት ቀን ተኩል በድናቸውን ይመለከታሉ፡፡ በድናቸውም ወደ መቃብር ሊገባ አይፈቅዱም እነዚህ ሁለት ነቢያት በምድር የሚኖሩትን ስለ ሣቀዩ በምድር የሚኖሩት በእነርሱ ላይ ደስ ይላቸዋል፡፡ በደስታም ይኖራሉ እርስ በእርሳቸውም ስጦታ ይሰጣጣሉ፤ ከሦስት ቀን ተኩልም በኋላ ከእግዚአብሔር የወጣ የሕይወት መንፈስ ገባባቸው፤ በእግሮቻቸውም ቆሙ፡፡ ታላቅም ፍርሐት በሚመለከቱት ላይ ወደቀባቸው፤ በሰማይም ወደዚህ ውጡ የሚላቸውን ታላቅ ድምፅ ሰሙ፡፡ ጠላቶቻቸውም እየተመለከቷቸው ወደ ሰማይ በደመና ወጡ፡፡…” /ራእ. 11፥3-03/ በዚህ ቃለ እግዚአብሔር ውስጥ “ሁለቱ ምስክሮቼ”፣ “ሁለቱ ወይራዎች”“ሁለቱ መቅረዞች”፣ “ሁለት ነቢያት” እያለ የሚጠራቸው በዚህ ዓለም ሞትን ያልቀመሱ ሁለቱ የእግዚአብሔር ወዳጆች ሄኖክና ኤልያስ እንደሆኑ ሊቃውንቱ በትርጓሜ ያስቀምጣሉ፡፡ እነዚህም ቅዱሳን የሚገለጹት ከጥልቁ የሚወጣውን አውሬ ሊዋጉ ነው እንጂ ቤተ ክርስቲያንን ሊዋጉ አይደለም፡፡

 

እነዚህ ከላይ የተጠቀሱ ትንቢቶች ትንቢት እንደመሆናቸው መጠን የተፈጸሙበትን ጊዜና ሁኔታ ሊረዱ የሚችሉት ቅዱሳን ናቸው፡፡ “በመጽሐፍ ያለውን ትንቢት ማንም ለገዛ ራሱ ሊተረጉም አልተፈቀደም” /2ጴጥ.1፥21/ እንደተባለ በሥጋና ደም ሰዎች የሚረዷቸው አይደሉም፡፡ ይህ አካሔድ አይሁድን ከሃይማኖት መንገድ ያስወጣቸው ነው፡፡

አይሁድ በኤልያስ መምጣት ጉዳይም ስተዋልና፡፡ ደቀ መዛሙርቱ ለጌታችን “እንግዲህ ጻፎች ኤልያስ አስቀድሞ ሊመጣ ይገባዋል ስለምን ይላሉ ብለው ጠየቁት” የነቢያት ጌታ ኢየሱስ ክርስቶስም እንዲህ ሲል መለሰላቸው “ኤልያስማ አስቀድሞ ይመጣል ሁሉንም ያቀናል፤ ነገር ግን እላችኋለሁ ኤልያስ ከዚህ በፊት መጣ የወደዱትንም ሁሉ አደረጉበት እንጂ አላወቁትም” አላቸው፡፡ ስለ መጥምቁ ዮሐንስ እንደነገራቸው አስተዋሉ፡፡/ማቴ.17፥11/ አይሁድ ግን በሥጋና ደም ለትንቢቱ ትርጓሜ አበጅተው ይጠባበቁ ነበር፡፡ በግብሩ፣ በመንፈሱ፣ በአኗኗሩ ኤልያስን መስሎ ንስሐ ግቡ እያለ በምድረ በዳ የሚጮኸው ድምፅ ኤልያስ የተባለው ዮሐንስ መሆኑን አላስተዋሉምና እርሱንም መሲሁንም ሳይቀበሉ ቀሩ፡፡ ለዚህም ነው እንዲህ ያለው አስተሳሰብ የአይሁድ በመሆኑ የአሁኖቹ “ኤልያሳውያን” አካሔድ ተረፈ አይሁዳዊነት ነው የምንለው፡፡

 

በአንድ በኩል ይህንን የነቢዩ ሚልክያስን ቃል ይዘው እየሞገቱን ከሆነ ዮሐንስ መጥምቅን በኤልያስ መንፈስ መምጣቱን አለመቀበልና ብሎም መሲሁን ኢየሱስ ክርስቶስንም እንዳለመቀበል ነው፡፡ ይህ ከሆነ ደግሞ ነገ ከነገወዲያ ባለፉት ዓመታት በየአደባባዩ ስታውከን እንደነበረችው ሴት መሲሁ ተወልዷል ወይም ሊወለድ ነው ሊሉን ተዘጋጅተዋል ማለት ነው፡፡ ይህ በግልፅ የመጣ የይሁዲ እምነት አራማጅነት ነው፡፡

 

በሌላ በኩል ደግሞ በዮሐንስ ራእይ የተቀመጠውን የትንቢት ቃል መነሻ አድርገው እየሞገቱን ከሆነ ደግሞ አስተሳሰቡ አሁንም ትንቢትን ለገዛ ራስ መተርጎም እንዳይሆን ልንጠነቀቅበት የሚገባ ነው፡፡ ለገዛ ራስ መተርጎም የጸሐፍት ፈሪሳውያን እርሾ ነው፡፡ የእነዚህ ሰዎች አካሔድ ሃይማኖትን ተራ ጨዋታ ወደ ማድረግ የሚወስድ ነው፡፡ ሃይማኖትን በንቀት እንዲታይ የማራከስ አካሔድ ነው፡፡ ኤልያስ መጥቷልና አጅቡት ተቀበሉት እያሉ በየመንደሩ መቀስቀስ እገሌን ይጥላል እገሌን ያፈርሳል እያሉ በማውራት ለምእመናንን ምልክት ፈላጊነትን ማለማመድ ነው፡፡ ሰዎች ሃይማኖት ከምግባር ይዘው እንዲገኙ ከማስተማር ይልቅ ኤልያስን ፈልጉት እያሉ ማባዘን ተገቢ አይሆንም፡፡ ይህ “የአመንዝራ ትውልድ” ጠባይ ነው፡፡ ምልክትን የሚፈልግ ማኅበረሰብ እምነትን ይዞ ለመገኘት አይቻለውም፡፡

 

እነዚህ ወገኖች አሳባቸው ሥጋዊ ስለሆነ የትንቢቱን መፈጸም ሊነግሩን የሚቻላቸው አይደሉም ሊባል የሚችልበት ምክንያት አለ፡፡ ለእነዚህ ሰዎች ኤልያስ የሚመጣው የአትዮጵያን ቤተክህነት አፍርሶ ሊያድስ ነው፡፡ የኢትዮጵያን ቤተ መንግሥት  ሊያስተካክል ነው፡፡ ባንዲራውን ከአረንጓዴ ቢጫ ቀይም አልፎ በሰባቱ የቀስተ ደመና ረቂቅ ቀለማት /spectrum/ አስውቦ ሊተክል ነው፡፡ የኢትዮጵያን ታሪክ እየከለሰ ሊያስጠናን ነው፡፡ ስብከተ ወንጌል የሚያካሒዱ ሰንበት ትምህርት ቤቶችና ማኅበራትን ሊያፈርስ ነው፡፡ ሰንበትን ሊሽር ወይም ሊተካ ነው፡፡ ነግሦ የኢትዮጵያን ሕዳሴ ሊያመጣ ነው፡፡ ይህ ፍጹም ብሔርተኛና ፍጹም ሥጋዊ የሆኑ ሐሳቦች ናቸው፡፡ ካልሆነም የጥንቆላና የመናፍስት ሥራ ነው፡፡ ካልሆነም ለሥጋዊ ጥቅም የሚደረግ ሩጫ ነው፡፡ ካልሆነም ብዙዎች እንደሞከሩት የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያንን ለመፈታተን የመጣ ሌላ አዲስ የዘመቻ ጽንፍ ነው፡፡ በስሕተትም ቢሆን ግን ስሕተቱ ትንቢትን ለገዛ ራስ የመተርጎም ዝንባሌ ነውና ተረፈ አይሁዳዊነት ነው፡፡   

       
 
ማጠቃለያ
እነዚህ ወገኖች ያነሧቸው የማሳሰቻ ቅስቀሳዎች በራሳቸው የትም የማያደርሱ የተሰነካከሉ ሐሳቦች ቢሆኑም ፀጉሩን የገመደ፣ ቆዳ የለበሰ፣ ባዶ እግሩን የሚታይ “ባሕታዊ” አንድ መዓዝን ላይ ሲጮኽ አይተው ቆመው ለሚሰሙ የዋሐን ግን ጥርጥርና ማደናገሪያ ማሳቻ መሆኑ አይቀርም፡፡ ቡድኑ ከዚህ አልፎ በሕዝብ ዘንድ ይታወቃሉ የሚላቸውን አንዳንድ የዋሕ አርቲስቶች ቀስቃሽ ለማድረግ እንደ ስልት መያዙ ደግሞ የምር ታስቦበት ለመዝመት እየተሠራ መሆኑን ያሳያል፡፡

 

እነዚህ ወገኖች በየዓለሙ መዓዝን ዓለም ሊጠፋ ነው ብለው እንደሚቀሰቅሱት ምጽአት ናፋቂዎች ናቸው ብሎ ደፍሮ ለማውራትም የማይመች ነው፡፡ የሚያወሩልን ስለፍፃሜ ዓለምም አይደለም፤ ኢትዮጵያ በኤልያስ ገና ወደ ልዕልና እንደ ምትመጣ፣ በረከት መልካም ዘመን እንደሚቀርብ ሊነግሩን ነው፡፡ ስለዚህ ስለነገረ ምጽአት የሚነግሩን ከሆነ ምጽአት ናፋቂዎች ብለን ልንፈርጃቸው በቻልን፤ ነገር ግን ኤልያስን የሚፈልጉት አይሁድ የክርስቶስን መወለድ ለሚፈልጉበት ለሥጋቸው፣ በዓለሙ ላለ ልዕልናቸው ነው፡፡ የሀገርን ክብርና ልዕልና መመኘት መልካም ነው፤ ነገር ግን በሃይማኖት ስም ሰዎችን እያስጎመጁ እያማለሉ ከመንገዳቸው ማሳት ግን ነውር ነው፡፡

 

የቅዱሳንን ስም የሚያከብረው የኢትዮጵያ ክርስቲያን ወገን በቅዱስ ኤልያስ ስም የመጡ እነዚህን ስዱዳን ማንነት እንዲረዳ ያስፈልጋል፡፡ “ደቂቀ የሎስ” ሆነው የደካሞችን ነፍስ ሊነጥቁ መምጣታቸውን ማስገንዘብ አለብን፡፡ ከተቻለ ሁሉንም ማረምና ማስተካከል የቤተ ክርስቲያን ወገኖች ድርሻ ሊሆን ይገባል፡፡ ካልሆነ በዓላማ ለጥፋት እየሠሩ ካሉት ደበኞች የዋሐኑን መለየት ተገቢ ይሆናል፡፡ አስቀድመን በጽሑፉ መግቢያ ያነሣናት አሳች ሴት እንኳ ለረጅም ጊዜ በማሳቷ ጸንታ ምእመናንን ግራ ስታጋባ መቆየቷ ይታወቃል፡፡ ይህም እንቅስቃሴ ይህቺ ሴት ባደረገችው መንገድ የመናፍስትና የጥንቆላ አሠራር አብሮ እየታከለበት ከሔደ ደግሞ ነገሩ ውስብስብ ስለሚሆን ካሁኑ ሁሉም ወገን የድርሻውን ተወጥቶ በእንጭጩ መቅጨት ይገባል፡፡

 

ሐመር መጽሔት 20ኛ ዓመት ቁጥር 12 ሚያዚያ 2005 ዓ.ም.

belaae sebe

በእንተ በላኤ ሰብእ

belaae sebe

ስምዖን/የበላኤ ሰብእ ታሪክ በተአምረ ማርያም ከተመዘገቡትና የእመቤታችንን አማላጅነት ከሚያሳዩት ታሪኮች አንዱ ነው፡፡ ዘወትር በየዓመቱ በየካቲት 16 ቀን ይዘከራል፣ ይተረካል፣ ይተረጎማል፡፡ የስምዖን በላኤ ሰብእ ዘመን በሁለት ይከፈላል፡-

 

ደገኛው የስምዖን/በላኤ ሰብእ ዘመን

በላኤ ሰብእ አስቀድሞ አብርሃማዊ ኑሮ የሚኖር ደገኛ ሰው ነበር፡፡ እንግዳ በመቀበል ዘመኑን የፈጀ ባዕለ ጸጋ ነው፡፡ ነገር ግን የሰውን ልጆች ጽድቅ የማይወደው ዲያብሎስ ሴራ አሴራበት፡፡ በቅድስት ሥላሴ አምሳል እንግዳ ሆኖ ወደ ቤቱ መጣ፡፡ በላኤ ሰብእም እንደ አብርሃም ዘመን ቅድስት ሥላሴ ከቤቱ በመገኘታቸው ተደስቶ ምንጣፍ ጎዝጉዞ ወገቡን ታጥቆ አስተናገደው፡፡ አብርሃም ለሥላሴ ከቤቱ ከብት መርጦ መሥዋዕት እንዳቀረበ በላኤ ሰብእም የሰባውን ፍሪዳ አቀረበ፡፡ ዲያብሎስ ግን የምትወደኝ ከሆነ ልጅህን እረድልኝ ሲል ጠየቀው፡፡

 

በላኤ ሰብእ የዋሕና ደግ ክርስቲያናዊ ስለ ነበር እሺ በጄ ብሎ ልጁን አቅርቦ ሰዋው፡፡ በኋላም “አስቀድመህ ቅመሰው” የሚል ትእዛዝ ሰጠው፡፡ በላኤ ሰብእም ትእዛዙን ፈጸመ፡፡ ዲያብሎስም ተሰወረው፡፡ በላኤ ሰብእ የልጁን ሥጋ በመብላቱ ደሙንም በመጠጣቱ እንዲሁም በዚህ ጊዜ ሥላሴ ነው ብሎ በቤቱ የተቀበለው ዲያብሎስ ምትሐቱን ጨርሶ በመሰወሩ የተፈጠረበት ድንጋጤ ጠባዩ እንዲለወጥ አእምሮው እንዲሰወር አድርጎታል፡፡ ዲያብሎስ ልቡናውን ስለሰወረበት ከዚያ በኋላ ያገኘውን ሰው ሁሉ የሚበላ ሆኗል፡፡

 

አሰቃቂው የስምዖን/በላኤ ሰብእ ዘመን

በላኤ ሰብእ አእምሮውን ካጣ በኋላ አስቀድሞ ቤተሰቦቹን በላ፤ ከዚያ በኋላ የውኃ መጠጫውንና ጦሩን ይዞ ከሀገሩ ወጣ፡፡ በየቦታው እየዞረ በጉልበቱ ተንበርክኮ፤ በጦሩ ተርክኮ ያገኘውን ሁሉ ይበላ ጀመር፡፡ ይኸ ጊዜ በላኤ ሰብእ ፍጹም በዲያብሎስ ቁጥጥር ሥር የዋለበት አሰቃቂው የበላኤ ሰብእ ዘመን ነበር፡፡

የንስሐ ዘመኑ

ያገኘውን ሁሉ እየገደለ የገደለውንም እየበላ ሲዘዋወር ከአንድ መንደር ደረሰ፡፡ በዚያውም የሚበላውን ሲሻ ሰውነቱን በቁስል የተወረረ ሰው ተመለከተ፡፡ ይበላውም ዘንድ ተንደረደረ፡፡ ያ ድኃ ፈጽሞ የተጠማ ነበርና ውኃ ይሰጠው ዘንድ በላኤ ሰብእን ለመነው፣ በእግዚአብሔር ስም፣ በጻድቃን በሰማእታት ሁሉ ለምኖት ሊራራለት አልቻለም፡፡ በመጨረሻም “ስለ እመቤታችን ብለህ” ሲለው ይህቺ ደግ እንደሆነች በልመናዋም ከሲዖል የምታድን እንደሆነች እኔም ከሕፃንነቴ ጀምሮ ሰምቼ ነበር አለው፡፡ በላኤ ሰብእ “ወደ ልቡናው ተመለሰ”፡፡ ጨካኝ የነበረው ልቡ ራርቶ ለድኃው ጥርኝ ውኃ ሰጠው፡፡ በሕይወቱም ከባድ ውሳኔ ወሰነ፡፡ ከእንግዲህ ከዋሻ ገብቼ ስለ ኀጢአቴ ማልቀስ ይገባኛል፣ እህል ከምበላ ሞት ይሻለኛል” ብሎ እየተናገረ ንስሓ ገብቶ እህልና ውኃ ሌላም አንዳችም ሳይቀምስ በእግዚአብሔር ኀይል ሃያ አንድ ቀን ከተቀመጠ በኋላ ይህ በላኤ ሰብእ ሞተ፡፡

 

ድኅነተ ስምዖን/በላኤ ሰብእ

ከዚህ በኋላ ተአምረ ማርያም የሚተርክልን የበላኤ ሰብእ መዳን ነው፡፡ የበላኤ ሰብእ ነፍስ በፈጣሪ ፊት ለፍርድ ቆመች፡፡ የመጀመሪያው ፍርድም ተሰማ፤ “ይህቺን ነፍስ ወደ ሲዖል ውሰዷት” የሚል፡፡ እመቤታችን ማርልኝ ስትል ለመነችው፡፡ በላኤ ሰብእ ያጠፋቸው ነፍሳትና የሰጠው ጥርኝ ውኃ በሚዛን ተመዘነ በመጀመሪያም የበላኤ ሰብእ ጥፋት መዘነ፡፡ ነገር ግን እመቤታችን ቃል ኪዳኗ ባረፈበት ጊዜ ጥርኝ ውኃው ሚዛን ደፋ፡፡ የበላኤ ሰብእ ነፍስ በእመቤታችን አማላጅነት ዳነች ይህም የእግዚአብሔር ቸርነት የሚያሳይ ነው፡፡ “እንበለ ምግባር ባህቱ እመ ኢየጸድቅ አነ ቦኑ ለከንቱ ኪዳንኪ ኮነ” በማለት የመልክአ ኪዳነ ምሕረት ደራሲ የተናገረው አስቀድሞም በወንጌልም በደቀ መዝሙር ስም ብቻ ቀዝቃዛ ውኃ ያጠጣ ዋጋው አይጠፋበትም /ማቴ.10፥42/ የሚለው ቃል ተፈጸመ፡፡

 

በምልጃዋ በላኤ ሰብእን ያስማረች እመ ብርሃን ሁላችንም ታስምረን፡፡ አሜን፡፡

ምንጭ፡-

  • ተአምረ ማርያም ባለ 402 ምዕራፍ፣ 1988 ዓ.ም.

  • ሐመር መጽሔት 1994 ዓ.ም. ነሐሴ እትም

photo 4

የ5ቱ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን እጩ ፓትርያርኮች አጭር የሕይወት ታሪክ

የካቲት 19 ቀን 2005 ዓ.ም.

ዲ/ን ኅሩይ ባየ

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ስድስተኛውን ፓትርያርክ ለመምረጥ በዝግጅት ላይ እንደምትገኝ ይታወቃል፡፡ በዚህም መሠረት ቅዱስ ሲኖዶስ አስመራጭ ኮሚቴ በመሠየም እጩ ፓትርያርኮችን ለመምረጥ ከብፁዐን ሊቃነ ጳጳሳት፤ ከካህናት፤ ከሰንበት ትምህርት ቤቶች፤ ከማኅበረ ቅዱሳን፤ እንዲሁም ከምእመናን ጥቆማ እንዲያካሒዱ ተደርጓል፡፡ አስመራጭ ኮሚቴው ጥቆማውን በግብአትነት በመጠቀም አምስት ሊቃነ ጳጳሳትን በእጩነት በማቅረብ የካቲት 16 ቀን 2005 ዓ.ም. ለቅዱስ ሲኖዶስ ምልዓተ ጉባኤ አቅርቧል፡፡ የቅዱስ ሲኖዶስ ምልዓተ ጉባኤም ከየካቲት 16 – 18 ቀን 2005 ዓ.ም. ድረስ ውይይት በማካሔድ አምስቱም ሊቃነ ጳጳሳት በእጩነት እንዲቀርቡ አጽድቋል፡፡ የካቲት 21 ቀን 2005 ዓ.ም. ለሚካሔደው የስድስተኛው የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ የፓትርያርክ ምርጫ የቀረቡት ብፁዐን ሊቃነ ጳጳሳት፡-  ብፁዕ አቡነ ማትያስ በኢየሩሳሌም የኢትዪጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ገዳማት ሊቀ ጳጳስ፤ ብፁዕ አቡነ ኤልሳዕ የሰሜን ጎንደር ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ፤ ብፁዕ አቡነ ዮሴፍ  የባሌ ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ፤ ብፁዕ አቡነ ሕዝቅኤል የምዕራብና የደቡብ አዲስ አበባና የከፋ ቤንች ማጂ አህጉረ ስብከት ሊቀ ጳጳስና የቅዱስ ሲኖዶስ ዋና ጸሐፊ፤ ብፁዕ አቡነ ማቴዎስ የወላይታና ዳውሮ አህጉረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ ናቸው፡፡ በዚህም መሠረት አጭር የሕይወት ታሪካቸውን እንደሚከተለው እናቀርባለን፡-

 

ብፁዕ አቡነ ማትያስ :- photo 4

የቀድሞው የአባ ተክለ ማርያም ዐሥራት የአሁኑ ብፁዕ አቡነ ማትያስ በ1934 ዓ.ም ተወለዱ፡፡ ቅዳሴ፣ ዜማ፣ ቅኔ፣ ባሕረ ሐሳብ፣ የመጻሕፍተ ሐዲሳት ትርጓሜ ተምረዋል፡፡ በ1948 ዓ.ም ከብፁዕ አቡነ ማርቆስ ዲቁናን ጮኸ ገዳም ተቀብለዋል፡፡ ከመ/ር ዐሥራተ ጽዮን ኰኲሐ ሃይማኖት መርገ ምንኩስናን ተቀብለዋል፡፡ በ1955 ዓ.ም በ1969 ዓ.ም ከብፁዕ አቡነ መቃርዮስ መርገ ቁምስናን ተቀብለዋል፡፡

 

በጮኸ ገዳም በቄሰ ገበዝነት፣ በመጋቢነትና በልዩ ልዩ ገዳማዊ ሥራ አገልግለዋል፡፡ በገዳሙ ውስጥ በነበራቸው ቆይታ ሐዲስ ኪዳንን አስተምረዋል፡፡ ከ1964 — 68 ዓ.ም በቅድስት ሥላሴ ካቴድራል በቅዳሴና በልዩ ልዩ አገልግሎቶች ተመድበው አገልግለዋል፡፡ ከ1968 ዓ.ም ጀምሮ ለሦስት ዓመታት የብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ተክለ ሃይማኖት አቡነ ቀሲስና ምክትል ልዩ ጸሐፊ በመሆን አገልግለዋል፡፡ ጥር 13 ቀን 1971 ዓ.ም በብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ተክለ ሃይማኖት አንብሮተ እድ ብፁዕ አቡነ ማትያስ በኢየሩሳሌም የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ገዳም ኤጲስ ቆጶስ ሆነው ተሹመዋል፡፡ በአሁኑ ሰዓትም በኢየሩሳሌም የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን ገዳም ሊቀ ጳጳስ ናቸው፡፡

 

ብፁዕ አቡነ ኤልሳዕ :-

photo 1የቀድሞው አባ ኅሩይ ወልደ ሰንበት የአሁኑ ብፁዕ አቡነ ኤልሳዕ በ1930 ዓ.ም ተወለዱ፡፡ ጸዋትዎ ዜማ፣ ቅኔ፣ ትርጓሜ መጻሕፍት፣ ፍትሐ ነገሥት፣ ባሕረ ሐሳብና ሐዲስ ኪዳንን ተምረዋል፡፡ በ1945 ዓ.ም ከብፁዕ አቡነ ሚካኤል ዲቁና፤ በ1964 ዓ.ም ምንኩስናን በደብረ ሊባኖስ ገዳም ተቀብለዋል፡፡ በ1965 ዓ.ም ከብፁዕ አቡነ ሚካኤል ቅስና በ1969 ዓ.ም ከብፁዕ አቡነ ሰላማ ቁምስናን ተቀብለዋል፡፡ በደብረ ጽጌ ገዳም በመዘምርነትና በቅዳሴ አገልግለዋል፡፡ ጥር 13 ቀን 1971 ዓ.ም  በብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ተክለ ሃይማኖት አንብሮተ እድ የከፋ ሀገረ ስብከት ኤጲስ ቆጶስ ተብለው ተሹመዋል፡፡ በአሁኑ ሰዓት የሰሜን ጎንደር  ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ ናቸው፡፡

 

ብፁዕ አቡነ ዮሴፍ :-

ነሐሴ  16  ቀን  1944  ዓ.ም  በሰሜን  ሸዋ  ክፍለ  ሀገር  በሸኖ አውራጃ  ልዩ  ስሙ  ጨቴ  ጊዮርጊስ  በተባለው  ቦታ ተወለዱ፡፡ የቀድሞ ስማቸው photo 2 ቆሞስ  አባ ኀይለጊዮርጊስ ኀይለ ሚካኤል ይባላል፡፡ ፊደል የቆጠሩት፣ ዜማን የተማሩት፣ ቅኔን የተቀኙት በሀፋፍ ማርያም በኢቲሳ ደብረ ጽላልሽ ገዳም ነው፡፡ ቅዳሴን በዳግማዊ ምኒሊክ መታሰቢያ የቀሳውስት ማሠልጠኛ ት/ቤት ተምረዋል፡፡ በሰዋሰወ ብርሃን ቅዱስ ጳውሎስ መንፈሳዊ ት/ቤት ለ4 ዓመታት ተምረው በዲፕሎማ ተመርቀው ዘመናዊ ትምህርታቸውን እስከ 12ኛ ክፍል በማጠናቀቅ በምዕራብ ጀርመን እሸት ኬርከሌ መንፈሳዊ ት/ቤት ስለ ገዳማት አስተዳዳር አጥንተዋል፡፡

 

ሐምሌ 5 ቀን 1991 ዓ.ም. በብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ አንብሮተ እድ ብፁዕ አቡነ ዮሴፍ የምዕራብ ሐረርጌ ሀገረ ስብከት ጳጳስ ተብለው ተሹመዋል፡፡ በአሁኑ ሰአት የባሌ ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ ናቸው፡፡

ምንጭ፡- ዜና ቤተ ክርስቲያን 31ኛ የዓመት ቁ.3፣ ጥር 4 ቀን 1971 32ኛ ዓ.ም ቁ.4


ብፁዕ አቡነ ሕዝቅኤል፡-

photoየቀድሞ ስማቸው መልአከ ምሕረት አባ ሀብተ ማርያም ይባላል፡፡ ግንቦት 7 ቀን 1946 ዓ.ም በደቡብ ወሎ አማራ  ሳይንት ልዩ ስሙ ደብረ ብርሃን ለንጓጥ ሥላሴ ተወለዱ፡፡ አባታቸው ግራ ጌታ መኮንን ኀይሉ እናታቸው ወ/ሮ አታላይ ደርሰህ ይባላል፡፡ ዜማ፣ አቋቋም፣ ቅኔ፣ ፍትሐ ነገሥት ትርጓሜ ተምረዋል፤ የቅኔ መንገድ ከነአገባቡ ተምረው በመምህርነት ተመርቀዋል በ1956 ዓ.ም ከብፁዕ አቡነ ገብርኤል ዲቁና ተቀብለዋል፡፡

 

ጳጉሜን 3 ቀን 1981 ዓ.ም በደብረ ሊባኖስ ገዳም ሥርዓተ ምንኩስና ፈጽመዋል፡፡ ኅዳር 12 ቅን 1982 ዓ.ም የቅስና ማዕረግ ከብፁዕ አቡነ ሳዊሮስ፤ ከብፁዕ አቡነ ቄርሎስ መዓርገ ቁምስና ተቀብለዋል፡፡  ከ1982 – 87 ዓ.ም በአዲስ አበባ ሀገረ ስብከት በደብረ ሰላም ቅዱስ እስጢፋኖስ በጽርሐ ጽዮን ጎላ ቅዱስ ሚካኤል ቤተ ክርስቲያን የመጽሐፍ መምህር ሆነው አገልግለዋል፡፡ ከሠኔ 20 ቀን 1987-1990 ዓ.ም በምሥራቅ ሐረርጌ ሐደሬ ጤቆ መካነ ሥላሴ ደብር፣

 

ከየካቲት 1990-93 ዓ.ም የድሬዳዋ ደብረ ምሕረት ቅዱስ ሚካኤል ቤተ ክርስቲያን፣ ከሠኔ 1 ቀን 1993 ዓ.ም – ሐምሌ 1 ቀን 1994 ዓ.ም ጀምሮ ለጵጵስና መአርግ እስከ በቁበት ዘመን በአዲስ አበባ ቦሌ ደብረ ምጽላል እግዚአብሔር አብ ቤተ ክርስቲያን አገልግለዋል፡፡ ከሐምሌ 1 ቀን 1994 ዓ.ም የሰሜን ወሎ ደብረ ሮሐ ቅዱስ ላሊበላ ገዳም አስተዳዳሪ ሆነው አገልግለዋል፡፡ ነሐሴ 22 ቀን 1997 ዓ.ም በብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ አንብሮተ እድ ብፁዕ አቡነ ሕዝቅኤል የከፋ ሀገረ ስብከት ጳጳስ ተብለው ተሹመዋል፡፡ በአሁኑ ሰዓት የምዕራብና ደቡብ አዲስ አበባ ፤ የከፋ ሸካ ቤንች ማጂ አህጉረ ስብከት  ሊቀ ጳጳስና የቅዱስ ሲኖዶስ ጸሐፊ ሊቀ ጳጳስ ናቸው፡፡

 

ብፁዕ አቡነ ማቴዎስ፡-

በ1955 ዓ.ም በሰሜን ሸዋ በምንጃር ሸንኮራ ወረዳ ልዩ ስሙ ምንታምር ቀበሌ ከአቶ ጌታነህ የኋላሸትና ከወ/ሮ አምሳለ ወርቅ ማሞ ተወለዱ፡፡photo 3 አቋቋም፣ ቅኔ ከነአገባቡ ቅዳሴ ኪዳን አንድምታ፣ ዜማ፣ ሠለስት፣ አርያም፣ ጾመ ድጓ፣ ቁም ዜማ ተምረዋል፡፡ በ1969 ዓ.ም ከብፁዕ አቡነ መቃርዮስ ዲቁና ተቀብለው ቅስና ከብፁዕ አቡነ ሳሙኤል ተቀብለዋል፡፡ በ1975 ዓ.ም በደብረ ዝቋላ አቡነ ገብረ መንፈስ ቅዱስ ገዳም ሥርዓተ ምንኩስና ፈጽመዋል፡፡ በሰዋሰው ብርሃን ቅዱስ ጳውሎስ መንፈሳዊ ትምህርት ቤት ለ4 ዓመታት ያህል ተምረው በዲፕሎማ ተመርቀዋል፡፡ በሆላንድ ሆህ እስኩል የነገረ መለኮት ትምህርት ቤት ገብተው ለ4 ዓመታት ተምረው የመጀመሪያ ዲግሪ ተቀብለዋል፡፡

 

በሰሜን ሸዋ ሀገረ ስብከት በሰበካ ጉባኤ አደራጅነት፣ በሰ/ት ቤት ሓላፊነት፣ አ/አ ሀገረ ስብከት ሸሮ ሜዳ መንበረ ሥላሴ ቤተ ክርስቲያን በሰባኪነት፣ በአ/አ ሀገረ ስብከት በአቃቂ መድኀኔዓለም፣ በቃሊቲ ቅዱስ ገብርኤል፣ በሳሎ ደብረ ፀሐይ ቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተ ክርስቲያን፣ በመካነ ሰማዕት ቅዱስ ቂርቆስ ደብርና በሐረር ደብረ ገነት መድኀኔዓለም አብያተ ክርስቲያናት በአስሪተዳዳሪነት አገልግለዋል፡፡ በውጭ ሀገር በአሜሪካ ዳላስ ቅዱስ ሚካኤል በአውሮፓ ስዊዘርላንድ በጀኔቫ፣ በሎዛን፣ በዙሪክና በበርንባዝል ከተሞች ባሉ አድባራት በቀዳሽነትና በሰባኪነት አገልግለዋል፡፡

 

ነሐሌ 22 ቀን 1997 ዓ.ም በብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ አንብሮተ እድ ብፁዕ አቡነ ማቴዎስ የዋግ ህምራ ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ ሆነው ተሾሙ፡፡ በአሁኑ ሰዓት የየወላይታና ዳውሮ አህጉረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ ናቸው፡፡

ፍርድ ለነነዌ÷ ሥልጣን ለነነዌ

የካቲት 18 ቀን 2005 ዓ.ም.

በዲ/ን ዮሴፍ ይኩኖአምላክ


ኮናኔ በርትዕ÷ ፈታሄ በጽድቅ÷ የሆነው መድኀኒዓለም ኢየሱስ ክርስቶስ ጻፍት ፈሪሳውያንን በቋንቋቸው በዕብራያስጥ ቢያስተምራቸው “እንደ ሙሴ፡- ባሕር ከፍለህ÷ ጠላት ገድለህ÷ ደመና ጋርደህ÷ መና አውርደህ፣ እንደ ኢያሱ፡- በረድ አዝንመህ÷ ፀሐይ አቁመህ÷ እንደ ጌዴዎን፡- ፀምር ዘርግተህ ጠል አውርደህ፣ እንደ ኤልያስ ሰማይ ለጉመህ እሳት አዝንመህ ልታሳየን እንወዳለን” የሚል ጥያቄ በቀረበለት ጊዜ የሰጣቸው ምላሽ “ክፉና አመንዝራ ትውልድ ምልክት ይሻል÷ ከነቢዩ ከዮናስ ምልክት በቀር ምልክት  አይሰጠውም፡፡ ዮናስ በዓሣ አንበሪ ሆድ ሦስት ቀንና ሦስት ሌሊት እንደ ነበረ÷ እንዲሁ የሰው ልጅ በምድር ልብ ሦስት ቀንና ሦስት ሌሊት ይኖራል፡፡ የነነዌ ሰዎች በፍርድ ቀን ከዚህ ትውልድ ጋር ተነሥተው ይፈረዱበታል፤ በዮናስ ስብከት ንስሐ ገብተዋልና÷ እነሆም ከዮናስ የሚበልጥ ከዚህ አለ” የሚል ነው፡፡ ጻፍት ፈሪሳውያንን ምልክት ያስፈለጋቸው ዋነኛ ምክንያት በጌታችንና በመድኀኒታችን በኢየሱስ ክርስቶስ የባሕርይ አምላክነት ለማመን አልነበረም፤ ይልቅስ እንደ ዘማ ሴት ምልክት በምልክት እየተደራረበ ማየትን በመናፈቅ ነው፡፡

 

በመጽሐፍ ቅዱሳችን በተደጋጋሚ እንደተገለጠው የአይሁድ ማኅበረሰብ ሁሉ የጌታችንን የባሕርይ አምላክነቱን አይተው ይረዱ ዘንድ ከሌሎቹ ይልቅ በእነርሱ መኖሪያና መንደር እየተዘዋወረ ድንቅ ሥራን ሠርቷል÷ ድውያነ ሥጋን በተአምራት÷ ድውያነ ነፍስን በትምህርት አድኗል፣ ሙታንን አንሥቷል (ማቴ.8÷28-34፣ ማቴ.9÷18-26፣ ዮሐ.9÷1 እስከ ፍጻሜ ምዕራፍ )፡፡ ነገር ግን ቤተ አይሁድ የእጁን ሥራ አይተው፣ የቃሉን ትምህርት ሰምተው ሊያምኑበት እየተገባቸው አላመኑበትም፡ አሁንም አሁንም እየመላለሱ ምልክትን ታሳየን ዘንድ እንወዳለን ይሉ ነበረ(ማቴ.12÷38)፡፡ ብርሃነ ዓለም ቅዱስ ጳውሎስ ለቆሮንቶስ ምእመናን በላካት ክታቡ “መቼም አይሁድ ምልክትን ይለምናሉ” በማለት የአይሁድን መሻት (ፈቲው) ምን እንደሆነ ገልጦ ተናግሯል፡፡(1ኛ.ቆሮ. 1÷22)፡፡ ነባቤ መለኮት የተሰኘው ሐዋርያው ቅዱስ ዮሐንስ በወንጌሉ “ለሰው ሁሉ የሚያበራው እውነተኛው ብርሃንስ ወደ ዓለም የመጣው ነው፡፡በዓለም ነበረ፤ ዓለሙም በእርሱ ሆነ፤ ዓለሙ ግን አላወቀውም፡፡ ወደ ወገኖቹ መጣ፤ ወገኖቹ ግን አልተቀበሉትም፡፡ ለተቀበሉት ሁሉ ግን በስሙ ለሚያምኑት የእግዚአብሔር ልጆች እንዲሆኑ ሥልጣንን ሰጣቸው፡፡” በማለት መናገሩ የሚታወቅ ነው(ዮሐ.1÷9-12)፡፡የቃሉን ትምህርት ሰምተው፣ የእጁን ተአምር አይተው ሊያምኑበት እየተገባቸው በአንጻሩ ከሀገራችን ውጣልን የሚል ቃል ይናገሩት እንደነበር መጽሐፍ ቅዱስ ይመሰክራል፡፡ ጌታችንም “ ነቢይ ከገዛ አገሩና ከገዛ ዘመዶቹ ከገዛ ቤቱም በቀር ሳይከበር አይቀርም አላቸው።”(ማር.6÷4) በአይሁድ መካከል እየተመላለሰ ማስተማሩ፣ ተአምር ማድረጉ÷ጌታችንን እንዲያምኑትና እንዲያከብሩት አላደረጋቸውም፡፡ ይልቁንም በገዛ ወገኖቹ ተይዞ ባልተገባ ፍርድ ለሞት ተላልፎ እንዲሰጥ ሆነ እንጂ፡፡

 

እንግዲህ የነነዌ ሰዎች በፍርድ ቀን በአይሁድ ላይ ተነስተው ይፈርዱባቸው ዘንድ ሥልጣንን ያሠጣቸው ዋነኛው ምክንያት በነቢዩ በዮናስ ስብከት ንስሐ ገብተው  ከእግዚአብሔር ጋር ስለታረቁ ነው (ዮና.3÷10) ፡፡ ቁጥራቸው ከመቶ ሃያ ሺህ በላይ የነበሩና ግራና ቀኛቸውን የማይለዩ ተብሎ የተጻፈላቸው በአሁኑ ጊዜ ኩዌት ቀድሞ ነነዌ ትባል በነበረችው ከተማ የሚኖሩ ሰዎች እንደ እግዚአብሔር ፈቃድ ባለመመላለሳቸው ምክንያት የሚመጣባቸውን መቅሰፍት በንስሐ፣ በጾምና በጸሎት ወደ እግዚአብሔር ተመልሰው እንዲያርቁት እንዲያስተምራቸው ነቢዩ ዮናስን አዘዘው (ዮና.1÷2) ፡፡ በአጭር ቃል በነቢዩ ዮናስ አማካኝነት የተላለፈውን መንፈሳዊ ትእዛዝና መመሪያ ተቀብለው ተግባራዊ በማድረጋቸው የሚመጣባቸውን መዐት ማራቅ ቻሉ፡፡ “እግዚአብሔርም ከክፉ መንገዳቸው እንደተመለሱ ሥራቸውን አየ እግዚአብሔርም ያደርግባቸው ዘንድ በተናገረው ክፉ ነገር ተጸጽቶ አላደረገውም”(ዮና.3÷10) መምህረ ዮናስ፣ የዮናስ ፈጣሪ ልዑለ ባሕርይ እግዚአብሔር ወልድ ኢየሱስ ክርስቶስ በአይሁድ መካከል እየተመላለሰ በሠራው ሥራ አለማመናቸው፣ በኀጢአታቸው ተጸጽተው ንስሐ አለመግባታቸው እንደሚስፈርድባቸው ነገራቸው፡፡ በዕለተ ምጽአት (በፍርድ ቀን) በአይሁድ ላይ ለመፍረድ የነነዌ ሰዎች ተነስተው “እኛ እግዚአብሔርን ባለመወቅ÷ እርሱንም በማሳዘን፡- በኀጢአትና በበደል ሥራ ተጠምደን ስንኖር ነቢዩ ዮናስን ልኮልን ባስተማረን ጊዜ ንስሐ ገብተን ምሕረት ቸርነቱ ተደረገልን፤ እናንተ ግን የዮናስ አምላክ፣ የዮናስ ፈጣሪ በመከከላችሁ እየተመላለሰ ያስተማረውን ትምህርት ባለመቀበላችሁ÷ የእጁን ተአምራት አይታችሁ ባለማድነቃችሁ ሊፈረድባችሁ ይገባል፤” ብለው ይፈርዱባችኋል አላቸው፡፡ በእግዚአብሔር ቸርነት ሕዝበ እግዚአብሔር እየተባሉ ይጠሩ የነበሩት እስራኤላውያን የተደረገላቸውን ቸርነት ማድነቅ ሲገባቸው ነገር ግን አልተጠቀሙበትም፡፡ ወደ እነርሱ ከእግዚአብሔር ተልከው የሄዱትን ነቢያት፣ መምህራን  የእግዚአብሔር ሰዎችን ቃላቸውን ከመስማት ይልቅ÷ እኩሌቶቹን አሳደዱ፣ እኩሌቶቹን ደበደቡ፣ እኩሌቶቹን ገደሉ፡፡ቀዳሜ ሰማዕታት ሊቀ ዲያቆናት ቅዱስ እስጢፋኖስ እንደተናገረው ፡-“ከነቢያትስ አባቶቻችሁ ያላሳደዱት ማን ነው? የጻድቁንም መምጣት አስቀድሞ የተናገሩትን ገደሉአቸው፤ በመላእክት ሥርዓት ሕግን ተቀብላችሁ ያልጠበቃችሁት እናንተም አሁን እርሱን አሳልፋችሁ ሰጣችሁት ገደላችሁትም።” (የሐዋ.ሥራ.7÷52-53)፡፡

 

ከነነዌ ሰዎች  የምንማረው ምንድር ነው?

1ኛ. የእግዚአብሔርን ቃል መስማትና ለመፈጸም መነሣትን፤ ሰብአ ነነዌ አስቀድመው ፈቃደ እግዚአብሔርን የማያውቁ እንደነበሩ ይታወቃል፡፡ በትእዛዘ እግዚአብሔር ለመኖር የሚያስችላቸው ቃሉን እንኳ የሚነግራቸው ነቢይ ስላልነበራቸው በኃጢአት ተጠምደው መኖራቸው ታውቋል፡፡ “እኔስ ቀኛቸውንና ግራቸውን የማይለዩ  ከመቶ ሀያ ሺህ የሚበልጡ ሰዎችና ብዙ እንስሶች ላሉባት ለታላቂቱ ከተማ ለነነዌ አላዝንምን?” የሚለው የእግዚአብሔር ቃል የሚያስረዳን እኒህ የነነዌ ሰዎች ቃለ እግዚአብሔርን አለማወቃቸውን ነው፡፡ ይህንኑ አለማወቃቸውን ያሳውቃቸው ዘንድ ነቢዩ ዮናስ ያስተማራቸውን  የእግዚአብሔርን ቃል በመስማት ፈጽመዋል፡፡(ዮና.3÷4)

 

በዚህ ዘመን ያለን ሰዎች ከምንቸገርባቸው ምክንያቶች አንዱ ቃሉን ለመስማትና ለመፈጸም ያለን ትጋት ደካማ መሆን ነው፡፡ አምላካችን “ይሰሙኝስ ዘንድ ለማን እናገራለሁ? ለማንስ አስጠነቅቃለሁ? እነሆ፥ ጆሮአቸው ያልተገረዘች ናት ለመስማትም አይችሉም እነሆ፥ የእግዚአብሔር ቃል ለስድብ ሆኖባቸዋል፥ ደስም አያሰኛቸውም” ብሎ የተነገረው ቃል እንዳይፈጸምብን ልናስብ ይገባናል፡፡ (ኤር.6÷10) ከዚህ ላይ አብሮ መታየት የሚገባው ዐቢይ ጉዳይ ቃሉን ከመስማት ባሻገር እንደቃሉ መኖር የሚገባ መሆኑን ነው፡፡ ብዙዎቻችን የመጽሐፍ ቅዱስን ቃላት በማወቅ ደረጃ እናውቃቸው ይሆናል፤ ነገር ግን ማወቃችን ወደ ሕይወት (ወደ ተግባር) የተሻገረልን ስንቶቻችን እንሆን? እንጃ እግዚአብሔር ይወቀው፡፡ሐዋርያው ቅዱስ ያዕቆብ በመልእክቱ “ቃሉን የምታደርጉ ሁኑ እንጂ ራሳችሁን እያሳታችሁ የምትሰሙ ብቻ አትሁኑ” በማለት የሰጠንን መንፈሳዊ ምክር ተግባራዊ ማድረግ ያሻናል፡፡(ያዕ.1÷22) ንስሐን የሚቀበል ልዑል እግዚአብሔር ኀጥአን ልጆቹን ከርኩሰታቸው ያጠራቸው ዘንድ በነቢዩ ኢሳይያስ አድሮ ባስተላለፈው የንስሐ ጥሪ ውስጥ “…እሺ ብትሉ ለእኔም ብትታዘዙ…” የሚል ቃል ተናግሯል(ኢሳ.1÷19)፡፡ እንግዲህ ልብ እናድርግ “እሺ” ብሎ ለቃሉ ምላሽ መስጠትና መታዘዝ የተለያዩ ነገራት ናቸው፡፡ ብዙዎቻችን “እሺ” እንል ይሆናል፤ ነገር ግን ታዝዘናል? እንደ ፈቃዱስ ኖረናል? የነነዌ ሰዎች ግን ከዮናስ አንደበት የተላለፈውን መመሪያ (ቃለ እግዚአብሔር) ሰምተው ተግባራዊ አድርገዋል÷ እንዲህ ተብሎ እንደተጻፈ ፡-“ዮናስም የአንድ ቀን መንገድ ያህል ወደ ከተማይቱ ውስጥ ሊገባ ጀመረ ጮኾም፡፡ በሦስት ቀን ውስጥ ነነዌ ትገለበጣለች አለ፡፡ የነነዌም ሰዎች እግዚአብሔርን አመኑ ለጾም አዋጅ ነገሩ÷ ከታላቁም ጀምሮ እስከ ታናሹ ድረስ ማቅ ለበሱ፡፡”(ዮና.3÷4-5)፡፡ እንግዲህ “ዛሬ ድምፁን ብትሰሙት፥ አባቶቻችሁ እኔን የፈተኑበት የመረመሩበትም አርባ ዓመትም ሥራዬን ያዩበት በምድረ በዳ በፈተና ቀን በማስመረር እንደ ሆነ፥ ልባችሁን እልከኛ አታድርጉ” (ዕብ.3÷8-9) ተብሎ እንደተነገረ፤ ቃሉን በሰማን ጊዜ ልቡናችንን ከጥርጥር፣ ከትዕቢት አንጽተን ለንስሐ እንድንበቃ ፈጣሪያችን ይርዳን!

 

2ኛ. ነቢየ እግዚአብሔር ዮናስን  አክብረው መገኘታቸው፤  ከነነዌ ሰዎች ከምንማራቸው ተግባራት ሁለተኛው ነገር የእግዚአብሔር ሰዎችን አክብሮ መቀበልን ነው፡፡ “ከየት መጣህ? ዘርህ ምንድር ነው?…” የሚሉና እነዚያን የመሳሰሉ ጥያቄዎችን በመጠየቅ ነቢዩን አላስጨነቁም፡፡ ከእግዚአ ነቢያት፣ ከእግዚአ ካህናት የተላከ መሆኑን በመረዳት አክብረው፣ ተግሳፁንም ተቀብለው እንዳስተማራቸው ሆነው ተገኙ እንጂ፤ “ነነዌ ትጠፋለች፣ ነነዌ ትገለነጣለች፣ ትጠፋላችሁ የምትለን የምታሟርትብን አንተ ማነህ” በማለት ለሰይፍ ለእሳት አልዳረጉትም፡፡  “ኢየሩሳሌም ኢየሩሳሌም ሆይ÷ነቢያትን የምትገድል ወደ እርስዋ የተላኩትንም የምትወግር÷…”(ማቴ.23÷37) በማለት መድኀኔዓለም ኢየሱስ ክርስቶስ የተናገረባት የኢየሩሳሌም ሰዎች እንኳ ፊት፡- ነቢያትን፣ የእግዚአብሔርን ሰዎች፤ ኋላም ሐዋርያትን ያሳደደችና የወገረች መሆኗን ገልጦ ተናግሯል፡፡

 

በዳዊት መዝሙር ውስጥ “እግዚኦ መኑ የኀድር ውስተ ጽላሎትከ፡፡ ወመኑ ያጸልል ውስተ ደብረ መቅደስከ…ዘያከብሮሙ ለፈራሀያነ እግዚአብሔር፤ አቤቱ በድንኳንህ ውስጥ ማን ያድራል? በተቀደሰውም ተራራህ ማን ይኖራል?”(መዝ.14÷1-4) የሚል ቃል ይገኛል፡፡ ከዚህ የምንረዳው ቅዱሳን ነቢያትን፣ ሐዋርያትን ካህናትን በአጠቃላይ ከእግዚአብሔር የተላኩትን ማክበር እነርሱን የላከ ፈጣሪን ማክበር ነው፡፡ እነርሱን መቀበል የላካቸውን መቀበል ነው፡፡ ይህም ሊታወቅ ጌታችንና መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ለቅዱሳን ሐዋርያቱ በሰጣቸው ሐዋርያዊ ተልእኮ ውስጥ፡-“እናንተን የሚቀበል እኔን ይቀበላል÷ እኔንም የሚቀበል የላከኝን ይቀበላል” በማለት የተናገረውን ልብ ይሏል፤(ማቴ. 10÷40) በሐዋርያት ሥራ ላይ እንደተጠቀሰው ያ ከእናቱ ማኅጸን ጀምሮ ሲወጣ አንካሳ ሆኖ የተወለደውና በቤተ መቅደስ ተቀምጦ ምጽዋት ይለምን የነበረውን ሰው÷ ብርሃናተ ዓለም ቅዱስ ጴጥሮስና ቅዱስ ዮሐንስ “ወደ እኛ ተመልከት” በማለት ባዘዙት ጊዜ ወደ እነርሱ ተመልክቶ ከደዌው ለመፈወስ ችሏል፡(የሐዋ.ሥራ.3÷4-6) እኛም ወደ ቅዱሳን ገድል፣ ቃል ኪዳናቸው… ብንመለስ ወደ እግዚአብሔር መመለሳችን እንደሆነ አስበን÷ በቅዱሳኑ ጸሎት ምልጃና ቃል ኪዳን ለመጠቀም እንችል ዘንድ የእግዚአብሔር ቸርነት አይለየን፡፡

 

3ኛ ኃጢአት በደልን አምኖ ንስሐ መግባትን ከነነዌ ሰዎች ልንማረው የሚገባን ክርስቲያናዊ ተግባር ነው፡፡ አንዳንድ ጊዜ ሰዎችን በኀጢአት በበደል እንዲጸኑ ከሚያደርጓቸው ሁኔታዎች አንዱ ምክንያተኝነት ወይም ለራስ ይቅርታ ማድረግ ነው፡፡ በኀጢአታችን ንስሐ መግባት እየተጠበቀብን ነገር ግን ለፈጸምነው ስህተት ሌላ ምክንያት ስናቀርብ እንሰማለን፡፡ ይህ ነገርም ቅጣታችንን ያበዛው እንደሆነ እንጂ በበደል ከመጠየቅ ነጻ አያደርገንም፡፡ በመጽሐፍ እንዲህ ተብሎ እንደተገለጠው “ኀጢአቱን የሚሰውር አይለማም የሚናዘዝባትና የሚተዋት ግን ምሕረትን ያገኛል፡፡”(ምሳ.28÷13) የነነዌ ሰዎች የሚያተምሩን አንዱ ነገር ኀጢአት በደልን መታመንን ነው፡፡ ስለሆነም ለበደላችን ምክንያትን የምንደረድር ሰዎች ምን ያህል ከጸጋ እግዚአብሔር እንደተራቆትን ልናስብ ልንጸጸትም ይገባናል፡፡ ንጉሥ ዳዊት ቤርሳቤህን አስነውሮ÷ ኦርዮንን ባስገደለ ጊዜ እግዚአብሔር በነቢዩ በናታን አድሮ ስለኀጢአቱ ሲወቅሰው፡-“ዳዊትም ናታንን፦ እግዚአብሔርን በድያለሁ አለው።” ተብሎ ነው የተጻፈው(2ኛ.ሳሙ12÷13)፡፡ ኃጢአት በደላችንን ብናምን እንደ ቅዱስ ቃሉም በካህናትም ፊት ቀርበን ብንናዘዝ አምላካችን ከኀጢአታችን ሊያነጻን የታመነ ነው፡፡ “በኀጢአታችን ብንናዘዝ ኀጢአታችንን ይቅር ሊለን ከዓመፃም ሊያነጻን የታመነና ጻድቅ ነው፡፡”ተብሎ እንደ ተጻፈ፡(1ኛ.ዮሐ.1÷8-9) እንግዲህ ከዚህ በመማር እንደ ሰብአ ነነዌና እንደ ዳዊት ኀጢአታችንን በማመንና ንስሐ በመግባት ምሕረት እንድናገኝ አምላካችን ይርዳን፡፡ዳዊት ኀጢአቱን በታመነ ጊዜ “ናታንም ዳዊትን፦ እግዚአብሔር ደግሞ ኀጢአትህን አርቆልሃል አትሞትም” ብሎታል፡፡ “የነነዌ ሰዎችም ከክፉ መንገዳቸው እንተመለሱ ሥራቸውን አየ፤ እግዚአብሔርም ያደርግባቸው ዘንድ በተናገረው ክፉ ነገር ተጸጽቶ አላደረገውም፡፡” (2ኛ.ሳሙ12÷13፤ዮና.3÷10)

 

4ኛ ፍጹም የሆነ የጾም የጸሎት ሕይወትን እንማረለን፤ ሰብአ ነነዌ ባለማወቅ ሠርተውት ሊመጣባቸው ካለ መአት ለመዳን፣ ወደ እግዚአብሔርም ለመመለስ የተጠቀሙበት የጾም የጸሎት መንገዳቸው ፍጹም ሊያስተምረን ይገባል፡፡ በትንቢተ ኢዩኤል ላይ ፈጣሪያችን  እግዚአብሔር፥ “በፍጹም ልባችሁ፥ በጾምም፥ በልቅሶና በዋይታ ወደ እኔ ተመለሱ።” (ኢዩ.2÷12)ብሎናል፡፡ ስለሆነም በፍጹም ልባችን (ያለ ተከፍሎ ልቡና) ወደ ፈጣሪይችን ተመልሰን ቸርነት ምሕረቱን ደጅ ልንጠና ይገባናል፡፡ የነነዌ ሰዎች ለሦስት ቀንና ለሦስት ሌሊት  በፍጹም ልቡናቸው ተጸጽተው፣ ጹመው ጸልየው  ምሕረትን አግኝተዋል፡፡ እኛ በቁጥር ከዚያ የበለጠውን ጾመን፣ ጸልየን ልመናችን ምላሽ ያላሰጠን ለምንድር ነው? በእርግጥ ጾም ጸሎታችን በፍጹም ልቡና የቀረበ ነው? በትንቢተ ኢሳይያስ እንዲህ የሚል ቃልተጽፎ እናነባለን፡- “ስለ ምን ጾምን አንተም አልተመለከትኸንም? ሰውነታችንንስ ስለ ምን አዋረድን÷ አንተም አላወቅህም? ይላሉ፡፡እነሆ÷ በጾማችሁ ቀን ፈቃዳችሁን ታደርጋላችሁ÷ ሠራተኞቻችሁንም ሁሉ ታስጨንቃላችሁ፡፡ እንሆ÷ለጥልና ለክርክር ትጾማላችሁ በግፍ ጡጫም ትማታላችሁ ድምፃችሁንም ወደ ላይ ታሰሙ ዘንድ ዛሬ እንደምትጾሙት አትጾሙም። እኔ የመረጥሁት ጾም ይህ ነውን?ሰውስ ነፍሱን የሚያዋርደው እንደዚህ ባለ ቀን ነውን? በውኑ ራሱን እንደ እንግጫ ዝቅ ያደርግ ዘንድ ማቅንና አመድንም በበታቹ ያነጥፍ ዘንድ ነውን? በውኑ ይህን ጾም፥ በእግዚአብሔርም ዘንድ የተወደደ ቀን ትለዋለህን?እኔስ የመረጥሁት ጾም ይህ አይደለምን? የበደልን እስራት ትፈቱ ዘንድ፥ የቀንበርንስ ጠፍር ትለቅቁ ዘንድ፥ የተገፉትንስ አርነት ትሰድዱ ዘንድ፥ ቀንበሩንስ ሁሉ ትሰብሩ ዘንድ አይደለምን?እንጀራህንስ ለተራበ ትቈርስ ዘንድ፥ ስደተኞቹን ድሆች ወደ ቤትህ ታገባ ዘንድ፥ የተራቈተውንስ ብታይ ታለብሰው ዘንድ፥ ከሥጋ ዘምድህ እንዳትሸሽግ አይደለምን?የዚያን ጊዜ ብርሃንህ እንደ ንጋት ይበራል፥ ፈውስህም ፈጥኖ ይበቅላል፥ ጽድቅህም በፊትህ ይሄዳል፥ የእግዚአብሔርም ክብር በኋላህ ሆኖ ይጠብቅሃል።”(ኢሳ.58÷3-9)

 

እንግዲህ ከነነዌ ሰዎች ተምረን ጾም ጸሎታቻንን÷ ከቂም፣ ከበቀል፣ ከአመጻና…ይህን ከመሳሰለው የሥጋ ፈቃድ ሁሉ ለይተን በፍጹም ልባችንና በፍጹም ሰውነታችን ወደ እግዚአብሔር በመመለስ÷ ንጹህ መስዋእት አድርገን ልናቀርበው ይገባናል፡፡  ፈጣሪያችን ልኡል እግዚአብሔር ወርሃ ጾሙን የንስሐ የምሕረት ያድርግልን! ለሰብአ ነነዌ የተለመነ ለእኛም ይለመነን! አሜን!!

KidaneMihret

ኪዳነ ምሕረት

የካቲት 15 ቀን 2005 ዓ.ም.

በዲ/ን ኀይለ ኢየሱስ ቢያ

KidaneMihret

“ኪዳነ ተካየድኩ ምስለ ኅሩያንየ ከመረጥኋቸው ጋር ቃል ኪዳን አደረግሁ” 88፥3 በማለት በነቢዩ ቅዱስ ዳዊት አድሮ ራሱ እግዚአብሔር ከመረጣቸው አበው ነቢያት ጻድቃን ቅዱሳንና ሰማዕታት ጋር ቃል ኪዳን እንደ ገባና እንደሚገባ ተናግሯል፡፡ ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስም እግዝአብሔር እንደሚጠራ እንደሚያከብር እንደሚቀድስ ቃል ኪዳን እንደሚሰጥ ነግሮናል፡፡ /እንግዲህ እርሱ ራሱ ከጸደቀ እግዚአብሔር የመረጣቸውን ሰዎት የሚቃወማቸው ማን ነው? ብሏል፡፡ ሮሜ.8፥33

 

ቅዱስ ዳዊትም “ነኪር ነገሩ በእንቲአኪ ሀገረ እግዚአብሔር የእግዚአብሔር ከተማ ሆይ ስለ አንቺ የተነገረው ነገር ድንቅ ነውብሏል፡፡ መዝ.86፥3 ስለዚህ ለእመቤታችን ለቅድስት ድንግል ማርያም የገባው ቃል ኪዳን ከቅዱሳን ቃል ኪዳን ሁሉ ልዩ ነው፡፡

 

ቃል ኪዳን መሐላ የሚለው መዝገበ ቃላዊ ፍች እንደሚከተለው ተገልጿል፡-

ኪዳነ ምሕረት የካቲት 16 ቀን እመቤታችን ከልጇ የምሕረት ቃል ኪዳን /ውል / ስምምነት፣ የተቀበለችበት ዕለት የበዓል ስም ነው፡፡ ኪዳን ማለት ኪዳን፡- ውል፣ መሐላ፣ ቃል ኪዳን፣ የውል ቃል ማለት ነው፡፡ ተካየደ፡- ተዋዋለ፣ ቃል ኪዳን ተጋባ፣ ተማማለ ማለት ነው፡፡ ዘዳ.29፥1፣ ኤር.31፥31-33፣ መዝ.88፥3 በሌላ በኩል ኪዳን፡- የጸሎት ስም ነው፡፡ ጌታችን ሞትን ድል አድርጎ ከተነሣ በኋላ ከማረጉ በፊት ለሐዋርያት ያስተማራቸው ጸሎት “ኪዳን” ይባላል፡፡

 

በየዓመቱ የካቲት 16 ቀን የምናከብረው በዓል እመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም በጎልጎታ በልጇ በመቃብር ላይ ሁና ከወትሮው ለየት ባለ መልኩ “ኦ ወልድየ ወፍቁርየ እስእለከ በእንተ ዘተሰባእከ እምኔየ ወበማሕፀንየ ዘጸረተከ፤ ልጄ ወዳጃ ሆይ ከሥጋዩ ሥጋ ከነፍሴ ነፍስ ነሥተህ ሰው በመሆንህ ዘጠኝ ወር ከአምስት ቀን በቻለችህ ማኅፀኔ ከአንተ ጋር ሀገር ለሀገር ስለመሰደዴ መጥተህ ልመናዬን ትሰማኝ ዘንድ እለምንሃለሁ” እያለች ስትጸልይ÷ ጌታ እልፍ አእላፍ መላእክቱን አስከትሎ መጥቶ “ሰላም ለኪ ማርያም እምየ፤ እናቴ ማርያም ሰላም ላንቺ ይሁን እንዳደረግልሽ የምትለምኚኝ ምንድን ነው?” አላት፡፡

 

  • ኩሉ ዘጸውአ ስምዬ፤ በስሜ የተማጸነውን

  • ወዘገብረ ተዝካርየ፤ መታሰቢያዬን ያደረገውን

  • ስለስሜ ለችግረኛ የሚራራውን

  • በስሜ ቤተ ክርስቲያን ያነጸውን

  • በስሜ ለቤተ ክርስቲያን ዕጣንና ዘይት መብአ የሰጠውን

  • ከሃይማኖት ፍቅር ጽናት፣ ልጁን በስሜ የጠራውን ሁሉ ማርልኝ ከሞተ ነፍስ አድንልኝ” አለችው፡፡

 

ጌታም “ይህን ሁሉ እንዳደርግልሽ መሐልኩ ለኪ በርእስየ ወበአቡየ ወበመንፈስ ቅዱስ ሕያው” ብሎ ቃል ኪዳን ገብቶላት ዐርጓል፡፡

 

ከዚህ የተነሣ ነው ያዕቆብ ዘሥሩግ በቅዳሴው “ዳግመኛም በእናትህ በማርያም ተማፅነናል÷ ይህችውም አንተን በመውለድ እመቤታችንና የባሕርያችን መመኪያ ናት÷ አንተ መታሰቢያሽን ያደረገ÷ ስምሽንም የጠራ ÷የዘላለም ድኅነትን ይድናል ብለሃታልና፡፡” ያለው (ገጽ 242)

 

በዚህ ዕለት የሚታሰብ በተአምረ ማርያም መጽሐፍ….. የተገለጸ ሁለት ተአምር አለ፡፡

  1. ስምዖን የሚባል እንግዳ ተቀባይ ደግ ሰው ነበር፡፡ ሰይጣን ለምቀኝነት አያፍርምና ከዕለታት አንድ ቀን በእንግድነት እቤቱ ገብቶ “ልጅህን አርደህ ካላበላኸኝ÷ ሌላ ምግብ አልበላም” አለው፡፡ በዚህ ጊዜ ስምዖን ወደ እርሱ የመጣውን “የእግዚአብሔር እንግዳ” ላለማሳዘን አወጣ አወረደ፤ በዚያውም ላይ “አብርሃም ልጁን ሰውቶ ነው፡ የእግዚአብሔር ሰው የተባለው፣” በማለት÷ ልጁን አርዶ ሰጠው፡፡ “በግድ ቅመስልኝ” አለው፡፡ ስምዖን አርዶ የቀቀለውን የልጁን ሥጋ በቀምሰ ጊዜ ተዋሕዶት፤ ቤተሰቦቹን ጎረቤቶቹን መንገደኛውን ሁሉ ይበላ ጀመር፡፡ በዚህም 78 ሰው በልቶ አንድ በቁስል የተመታ ሰው ሊበላው ሲል፡- “በሥላሴ ስም፣ በቅዱስ ሚካኤል ስም፣ በቅዱስ ገብርኤል ስም ውኃ አጠጣኝ” ብሎ ለመነው፤ ዝም አለው፡፡ በመጨረሻም “በድንግል ማርያም ስም” አለው፡፡የእመቤታችንን ስም በሰማ ጊዜ በላኤሰብእ ወደ ልቡናው ተመልሶ “እስኪ ድገመው” አለው፤ “ስለ ድንግል ማርያም ውኃ አጠጣኝ” ብሎ ለመነው፡፡ ያን ጊዜ “ይህችስ እንደምታስምር በልጅነቴ ሰምቻለሁ” ብሎ ጥቂት ውኃ ሰጠው፣ ጉሮሮ እንኳን ሳይርስለት ጨረስህብኝ ብሎ ነጥቆት ሄደ፡፡ “ገበሬው በላኤ ሰብ የምትባል አንተነህ?” አለው፡፡ ያን ጊዜ “ለካስ ሰው ሁሉ አውቆብኛል” ብሎ ዋሻ ገብቶ በመጸጸት በዚያው ሞተ፡፡ ነፍሱን መላእክተ ጽልመት መጥተው ሲወስዷት እመቤታችን “መሐር ሊተ ዛተ ነፍሰ ኦ ወልድየ ዘይትሔሰው ቃልከ፤ ልጄ ይህችን ነፍስ ማርልኝ ቃልህ ይትበላልን” አለችው፡፡ “ሰባ ስምንት ነፍስ ያጠፋ÷ ፈጣሪውን የካደ ይማራልን?” አላት፤ እመቤታችንም “በስሜ የተጠማውን ውኃ አጥጥቶ የለምን?” ብላ አስምራዋለች፡፡ ነፍሱንም መላእክተ ብርሃን መጥተው ወደ ገነት አስገብተዋታል፡፡

  2. ከክርስቲያን ወገን የሆነ ሀብት አግኝቶ ያጣ አንድ ሰው ነበር፡፡ “ከብሬ በኖርሁበት ሀገር÷ተዋርጄ አልኖርም” ብሎ ጓዙን ጠቅልሎ ሲሄድ፣ ሰይጣን ያዘነ መስሎ÷ ደንጊያውን፡- በምትሐት ወርቅ አስመስሎ÷ “አብን ወልድን መንፈስ ቅዱስን፣ ጻድቃን፣ ሰማዕታትን፣ መላእክትን ካድልኝና ይህን እሰጥሃለሁ” አለው፡፡ ካደለትና ተቀብሎ ዞር ሲል፤ “ምእመናን የሚመኩባት ድንግል ማርያም `የአምላክ እናት አይደለችም` ብለህ ካድልኝ” አለው፡፡ “እሷንስ አልክድም” አለው፡፡ በደንጊያ ቀጥቅጦ ገደለው፡፡ መላእክተ ጽልመት ነፍሱን እጅ አደረጉ፤ መላእክተ ብርሃንም አብረው ቀረቡ እመቤታችንም ቀርባ፤ “ልጄ ይህችን ነፍስ ማርልኝ” አለችው፡፡ “ከልብኑ ይታመሐር እምየ፤ እናቴ ውሻ ይማራልን” አላት፡፡ “ስምሽን የጠራውን መታሰቢያሽን ያደረገውን እምርልሻለሁ ያልኸው ቃል ይታበላልን” አለችው “ምሬልሻለሁ” አላት፡፡

 

እግዚአብሔር ከመረጥኳቸው ጋር ቃል ኪዳን አደረግሁ ባለው መሠረት ከቅዱሳን ጋር ያደረጋቸው ቃል ኪዳኖች ብዙዎች ናቸው (መዝ.88፥3)፡፡ ከእነዚህም መካከል አንዱ የእመቤታችን ኪዳን/አማላጅነት/ ነው፡፡

 

አማላጅነትዋ

እንደሚታወቀው ማማለድ ማለት ስለሌላው መጸለይ፣ መለመን፣ የደረሰውን ችግር እንዲወገድ ማስደረግ፣ ማስማር ማለት ነው፡፡ በዚሁ መሠረት ከእግዚአብሔር በታች ከቅዱሳን ሁሉ በላይ ከፍ ከፍ ያለችና የከበረች ቅድስት ድንግል ማርያም ከእግዚአብሔር በተሰጣት የማማለድ ሥልጣን “ሰአሊ ለነ ቅድስት፤ ቅድስት ሆይ ለምኚልን” እያሉ ለሚለምኑአት ሁሉ ከእግዚአብሔር እያማለደችና እየለመነች ምሕረትን እንደምታሰጥ ቀናውንና የተመሰገነውን ሃይማኖት የሚከተሉ ሁሉ ያምናሉ፡፡ ምክንያቱም ቅድስት ድንግል ማርያም የእግዚአብሔር እናትና አገልጋይ በመሆንዋ ከሁሉም ቅዱሳን በበለጠ ለእግዚአብሔር ቅርብ ናትና፡፡ በእግዚአብሔር ዘንድም ሆነ በሰው ዘንድ ባለሟልነት ወይም ቅርብ መሆን ጉዳይን ያስፈጽማል፡፡

 

ለምሳሌ

  • መልአኩ ቅዱስ ገብርአል በእግዚአብሔር ፊት የሚቆም ባለሟል በመሆኑ የድኅነትን ምሥጢር አብሣሪ ሆኗል፡፡ ሉቃ.1፥19፣ 1፥26

  • አስቴር የንጉሡ አርጤክስስ ሚስት በመሆኗ በወገኖቿ አይሁድ የታወጀውን የሞት አዋጅ አስለውጣለች፡፡ መጽሐፈ አስቴር.3፥10

  • ነቢዩ ሙሴ በእግዚአብሔር ፊት ባለሟል በመሆኑ ለእስራኤላውያን ምሕረት አሰጠ፡፡ ዘጸ.32፥14 “ይህንን ኀጢአታቸውን ይቅር በላቸው ያለዚያ ግን እኔን ከጻፈከው መጽሐፍህ እባክህ ደምስሰኝ አለው እግዚአብሔርም ራራላቸው፡፡”

  • የቅድስት ድንግል ማርያምም አማላጅነት እንደ ፀሐይ የበራ ሐቅ ነው፡፡ ይህንን እውነት ቅዱስ ያሬድ ሲመሰክር “ወታስተሠርዪ ኀጢአተ ሕዝብኪ ተበውሀ ለኪ እም አብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ ወከመ ትኩኒ ተንከተመ ለውሉደ ሰብእ ለሕይወት ዘለዓለም” ማለት “ለሕዝብሽ ለወገኖችሽ የኃጢአት ይቅርታን ታሰጪ ዘንድ ዘለዓለማዊ ሕይወትንም ለሚወርሱ ሁሉ መሸጋገሪያ ድልድይ ትሆኚ ዘንድ ከአብ ከወልድ ከመንፈስ ቅዱስ÷ከአንድ አምላክ ሥልጣን አግኝተሻል በማለት አመስግኗታል፡፡” /አንቀጸ ብርሃን ተመልከት/

 

በአባ ጽጌ ድንግልም በማኅሌተ ጽጌው “ሶበሰ ኪዳንኪ ምክንያተ ድኂን ኢሀሎ ፈለገ እሳት ወደይን እም አሰጠመ ኩሎ፤የድኅነት ምክንያት ቃል ኪዳንሽ ባይኖር ኖሮ የጥፋት እሳት ፤መርገም /ኀጢአት/ ባጠፋን ነበር” ብሏል፡፡

 

በሥርዓተ ቅደሴአችንም

  • ድኅነትን የምንለምንሽ ክብርን የተመላሽ ቅድስት ሆይ ደስ ይበልሽ

  • ሁል ጊዜ ድንግል የምትሆኚ አምላክን የወለድነሽ የክርስቶስ እናት ሆይ ኀጢአታችንን ያስተሠርይልን ዘንድ ወደ ልጅሽ ወደ ወዳጅሽ ወደ ላይ ጸሎታችንን አሰርጊ፣

  • በእውነት የጽድቅ ብርሃን የሚሆን አምላካችንን ክርስቶስን የወለድሽልን ንጽሕት ሆይ ደስ ይበልሽ፣

  • ንጽሕት ድንግል ሆይ ለነፍሳችን ይቅርታን ያደርግ ዘንድ ኀጢአታችንንም ያስተሠርይልን ዘንድ ወደ ጌታችን ለምኚልን፡፡

  • በእውነት ለሰው ወገን አማላጅ የምትሆኝ አምላክን የወለድሽ ንጽሕት ቅድስት ድንግል ማርያም ሆይ ደስ ይበልሽ፡፡

  • የኀጢአታችንን ሥርየት ይሰጠን በልጅሽ በክርስቶስ ፊት ለምኝልን፣

  • በእውነት ንግሥት የምትሆኝ ንጽሕት ድንግል ሆይ ደስ ይበልሽ

  • የባሕርያችን መመኪያ ሆይ ደስ ይበልሽ

  • አምላካችን አማኑኤልን የወለድሽልን ሆይ ደስ ይበልሽ

  • በጌታችን በኢየሱስ ክርስቶስ ፊት እውነተኛ አስታራቂ ሆነሽ ታስቢን ዘንድ እንለምንሻለን፡፡

  • ለነፍሳችን ይቅርታን ያደርግልን ዘንድ ኀጢአታችንንም ያስተሰርይልን ዘንድ” በማለት እንማጸናታለን፡፡

አባ ሕርያቆስም በቅዳሴው

  • ጥፋትን ያይደለ ይቅርታን አሳስቢ

  • ማዓትን ያይደለ ምሕረትን አሳስቢ

  • ለጻድቃን ያይደለ ለኀጥአን አሳስቢ

  • ለንጹሐን ያይደለ ለተዳደፉት አሶስቢ ብሏል፡፡ ቁ.165-171

 

የእመቤታችን ክብር ከቅዱሳን ክብር ሁሉ የተለየ ነው፤ ይህም እንደምን ነው ቢሉ

  • ለአምላክ እናትነት የተመረጠች ልዩ እናት በመሆኗ ሉቃ.1፥26

  • አምላክ ከሥጋዬ ሥጋ ከነፍሷ ነፍስ ነሥቶ ከእርሷ በመወለድ

  • ከመለለዷ በፊት በወለደች ጊዜ ከወለደች በኋላ ምን ጊዜም ድንግል በመሆኗ ኢሳ.7፥14

  • በሁለቱም ወገን /በአሳብም በገቢርም/ ድንግል በክልኤ በመሆኗ

  • አማላጅነቷ የወዳጅነት ሳይነሆን የእናትነት በመሆኑ ዮሐ.2፥5

  • ዓለም ይድን ዘንድ የድኅነት ምክንያት አድርጎ አምላክ የመረጣት ስለሆነ የእመቤታችን ክብር /ቃል ኪዳን/ ከቅዱሳን ክብር ፈጽሞ የተለየ ነው፡፡ ቅዱስ ዳዊትም በመዝሙሩ

“እግዚአብሔር ጽዮንን መርጧታልና ማደሪያውም ትሆነው ዘንድ ወዷታልና ይህች ለዘለዓለም ማረሪያዬ ናት መርጫታለሁና በዚህች አድራለሁ፡፡” በማለት ነግሮናል፡፡ እግዚአብሔር የመረጠውንና የከበረውን መቃወም እንደሣይቻ ሐዋርያውቅ ቅዱስ ጳውሎስም “እንግዲህ እርሱ ራሱ ከጸደቀ እግዚአብሔር የመረጣቸውን ሰዎች የሚቃወመቸው ማን ነው” ብሏል፡፡ ስለዚህ ብዙ ከንቱ አሳቦችን ትተን እንደበላኤሰብ በቃል ኪዳኗ ተጠቅመን ንስሐ ገብተን ቅዲስ ሥጋውን ክቡር ደሙን ተቀበልን የስሙ ቀዳሽ የመንግሥቱ ወራሽ ለመሆን ያብቃን፡፡

የእግዚአብሔር ቸርነት የእመቤታችን አማላጅነት የቅዱሳን ተራደኢነት አይለየን፡፡

ዋቢ መጻሕፍት

  • ተአምረ ማርያም

  • ስንክሳር

  • መዝገበ ታሪክ

  • ክብረ ቅዱሳን

  • አማርኛ መዝገበ ቃላት

“ወበእንተ ዝንቱ አስተርአየ ወልደ እግዚአብሔር ከመ ይሰዐር ግብሮ ለጋኔን”

ጥር 27 ቀን 2005 ዓ.ም.

በዲ/ን ኃይለ ኢየሱስ ቢያ

“የዲያብሎስን  ሥራ ይሽር ዘንድ የእግዚአብሔር ልጅ ተገለጠ፡፡” 1ኛ ዮሐን.3፥8

 

ይህንን ኀይለ ቃል የተናገረው  ቅዱስ ዮሐንስ ወንጌላዊ ነው፡፡ የተናገረበት ምክንያት፡-

የእግዚአብሔር አብ የባሕርይ ልጅ የጌታችን መድኀኒታችን የኢየሱስ ክርስቶስን መገለጥ /ሰው ሆኖ የማዳን ሥራውን/ መፈጸሙን ለመግለጥ  የተናገረው /የጻፈው ኀይለ ቃል ነው፡፡

  • መገለጥ ማለት ፡- ረቂቁ አምላክ በተአቅቦ ርቀቱን ሣይለቅ ውሱን ሥጋን ውሱኑም ሥጋ በተአቅቦ ውስንነቱን ሳይለቅ ረቂቅ መለኮትን የሆነበት በአጭር ቃል የቃል ግብር ለሥጋ የሥጋ ግብር ለቃል የሆነበት ረቂቅ ምስጢር ነው፡፡ በዚህም ምክንያት ቀዳማዊ ደኃራዊ የሆነው አምላክ ሞት የሚስማማው ሆነ፤ ዘመን የሚቆጠርለት ሥጋ ዘመን የማይቆጠርለት ሆነ፡፡ ሥጋ በማይመረመር ምስጢር የመለኮትን ገንዘብ ገንዘቡ ቢያደርግ “ፊተኛውና መጨረሻው ሕያውም እኔ ነኝ ሞቼም ነበርሁ ከዘላለም እስከ ዘላለም ድረስ ሕያው ነኝ” /ራእ.1፥17/ ማለት የቻለበት ምስጢር ነው፡፡ የረቀቀው ገዝፎ የገዘፈው ረቆ፣ ሰማያዊው ምድራዊ  ምድራዊው ሰማያዊ ሆኖ መታየት ማለት ነው፣  ከዓለም ተሰውሮ የነበረው ምስጢር  ግልጥ ሆኖ መታየት ማለት ነው ይህንንም ምሥጢር ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ በጢሞቴዎስ  መልእክቱ “እግዚአብሔርን የመምሰል ምስጢር ያለጥርጥር ታላቅ ነው፤ በሥጋ የጠገለጠ፣ በመንፈስ የጸደቀ፣ ለመላእክት የታየ፣ በአሕዛብ የተሰበከ፣ በዓለም የታመነ፣ በክብር ያረገ /1ጢሞ 3፥16/ በማለት፡፡ ከልደት እስከ ዓቢይ ጾም መጀመሪያ  ያለው ጊዜ  ዘመነ አስተርእዮ /የመገለጥ ዘመን/ የመታየት ወቅት ይባላል

 

ጌታችን መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ከእመቤታችን ከቅድስት ድንግል ማርያም ከሥጋዋ ሥጋ ከነፍሷ ነፍስ ነሥቶ በፍጹም ተዋሕዶ ሰው መሆኑን /ዓለምን ለማዳን መወለዱን የምንገልጽበት ወቅት ነው፡፡

የእግዚአብሔር መገለጥም በ3 ዘመናት ከፍሎ ማየት ይቻላል

  1. በሕገ ልቡና፡- በቃል፣ በራእይ፣ በተአምር እየተገለጠ በማነጋገር አምላክነቱን አስረድቷል፡፡ ዘፍ.2፥8-18፣ ዘፍ.3፥9፣ ዘፍ.12፥1

  2. በሕገ ኦሪትም፡- በቃል በራእይ በተአምር እና ሕግና ሥርዓት በመስጠት አምላክነቱን አስረድቷል/አስተምሯል፡፡

  3. በሕገ ወንጌል፡- ፍጹም ሰው ፍጹም አምላክ ሆኖ በመካከላቸው ተገኝቶ መምህር ሆኖ የአምላክ ልጅ አምላክ መሆኑን በግልጽ አስረድቷል፡፡

 

“መቼም ቢሆን እግዚአብሔርን ያየው አንድ ስንኳ የለም፤ በአባቱ እቅፍ ያለ አንድ ልጁ እርሱ ተረከው፡፡ ብሏል” ዮሐ.1፥18

አስቀድመን የገለጥነው ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ

  • በሥጋ የተገለጠ

  • በመንፈስ የጸደቀ

  • በመላእክት የታየ

  • በአሕዛብ የተሰበከ

  • በዓለም የታመነ

  • በክብር ያረገ በማለት የገለጠው ፤/1ኛ ጢሞ.3፥16/

 

ጌታ ተወልዶ በመጀመሪያ የሠራው ሥርዓት ምሥጢረ ጥምቀትን ነው፡፡ ለምን ተጠመቀ ቢሉ፤

  • የተነገረውን ትንቢት ለመፈጸም መዝ.113፥3-6

  • አምላክነቱን ለመግለጥ /አንድነትና ሦስትነቱን/ ማቴ.3፥17

  • ለእኛ አብነት ለመሆን ማቴ.11፥28-29

  • የዕዳ ደብዳቤአችንን ለመደምሰስ ቆላ.2፥13-15

  • ውኆችን ለመቀደስ

  • በጥምቀት የሚገኘውን ኀይል /የልጅነት ጸጋ/ ለማስረዳት

እኛስ ለምን እንጠመቃለን ብንል

  • ከኀጢአት ለመንጻት ለመቀደስ ነው 1ኛ ቆሮ.6፥11

  • የሥላሴን ልጅነት ለማግኘት ነው ማቴ.28፥19፣ ዮሐ.1፥12፣ ዮሐ.3፥5

  • ለመዳን እንጠመቃለን ማር.16፥16፣ ኤፌ.1፥3-15

 

የእግዚአብሔር ልጅ ለምን ተገለጠ ቢሉ

1.    የሰይጣንን ሥራ ይሽር ዘንድ ነው፡፡

  • ሰይጣን ማለት፡- መስተጻርር፣ መስተቃርን ባለጋራ፣ ጠላት ማለት ነው 1ኛ ጴጥ.5፥8፣ ማቴ.13፥25

  • ጋኔን ማለት፡- ዕሩቅ፣ ውዱቅ የተጣለ ማለት ነው ራእ.12፥9፣ ራእ.20፥2

  • ዲያብሎስ ማለት፡- ዖፍ፣ ሠራሪ፣ ነድ፣ ውዑይ፣ /የተቃጠለ/ ፈታዌ አምላክነ /አምላክነትን የሚሻ/ ማለት ነው፡፡

 

የሰይጣን ሥራው ምን ነበር ቢሉ

በ3ቱ አርዕስተ ኀጦውዕ /የኀጢአት መሠረቶች/ በመጥለፍ /በማታለል/ የሰውን ልጅ ከክብር ማዋረድ ነው፡፡ በዚህም ሥራው የሰው ልጆችን ለ5500 ዘመን በኀልዮ በነቢብ እና በገቢር  ከመርገም በታች  አድርጎ ገዛ ዮሐ.14፥3

 

“እንግዲህ ልጆቹ በሥጋና በደም ስለሚካፈሉ፣ እርሱ ደግሞ በሞት ላይ ሥልጣን ያለውን በሞት እንዲሽር፣ ይኸውም ዲያብሎስ ነው፣ በሕይወታቸውም ሁሉ ስለሞት ፍርሃት በባርነት ይታሠሩ የነበሩትን ሁሉ ነጻ እንዲያወጣ በሥጋና በደም እንዲሁ ተካፈለ፡፡” ብሏል ዕብ.2፥14-16

  • ስለዚህ ጌታ በዘር ይተላለፍ የነበረውን ኀጢአት  እንበለ ዘር በመፀነስ

  • የአዳምንን የሔዋን የዲያቢሎስ አገልጋይነት የሚያሳየውን በዮርዳኖስ የቀበረውን  የዕዳ ደብዳቤ በጥምቀቱ

  • በሲኦል ያኖረውን በስቅለቱ እንደሰውነቱ ረግጦ እንደአምላክነቱ አቅልጦ

  • ሞትን በትንሣኤው አጥፍቶ ነጻነትን  ሰብኮልናል 1ኛ ጴጥ.3፥19

 

ሦስቱ አርእስተ ኀጣውዕ የሚባሉትም፡-

  1. ስስት፡- ያልሰጡትን መሻት /መፈለግ ስግብግብነት ማለት ነው፡፡

  2. ፍቅረ ንዋይ፡- በቃኝ አለ ማለት ነው፡፡

  3. ትዕቢት፡- አምላክ እሆናለሁ ብሎ መሻት መፈለግ ነው፡፡

 

ዲያብሎስ ጌታን በእነዚህ በሦስቱ ኀጣውዕ ፈትኖት ድል ተነስቷል፡፡ ማቴ.4፥2-8 እኛም በስስት በፍቅረ ንዋይ እና በትዕቢት እንዳንጠፋ እንደ ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ኑሮየ ይበቃኛል ማለትን ልንለምድ ይገባናል፡፡ ወደ ዓለም ያመጣነው አንዳች ነገር የለንም፤ ከእርሱም ልንወስደው የምንችል የለምና፡፡ ምግባችንንና ልብሳችንን ካገኘን ይበቃልና፡፡ ባለጸጋ ሊሆኑ የሚወዱ ግን በጥፋትና በመፍረስ፥ ሰዎችን የሚያሰጥምና በሚያሰንፍ፥ በሚጎዳም በብዙ ምኞትና በፈተና፥ በወጥመድም ይወድቃሉ፡፡ ገንዘብን መውደድ የክፋት ሁሉ ሥር ነውና፥ ይህንም በመመኘት ተሳስተው ሃይማኖታቸውን የለወጡ ብዙዎች ናቸውና፥ ለራሳቸውም ብዙ መቅሠፍትን ሽተዋልና፡፡” 1ኛ.ጢሞ.6፥6-11 በማለት መክሮናል፡፡

 

2.    ለሰው ልጅ ነጻነትን ይሰብክ ዘንድ ነው፡፡ /ይዋጀን ዘንድ ነው/

  • ለድኆች የምሥራችን ይነግራቸው ዘንድ፣ ለተማረኩትም ነጻነትን ይሰብክላቸው ዘንድ

  • ያዘኑትንም ደስ ያሰኛቸው ዘንድ፣ ዕውሮችም ያዩ ዘንድ፣ የተገፉትንም ያድናቸው ዘንድ፣ የታሰሩትንም ይፈታቸው ዘንድ የቈሰሉትንም ይፈውሳቸው ዘንድ

  • የተመረጠችውንም የእግዚአብሔርን ዓመት ይሰብክ ዘንድ ነው፡፡ሉቃ.4፥18-20፣ ገላ.4፥4

 

3.    እኛ ከእግዚአብሔር እንወለድ ዘንድ ነው፡፡

አምላክ ሰው የሆነው በስሙ አምነን ተጠምቀን የመንግሥተ ሰማያት ዜጋ እንሆን ዘንድ ነው፡፡ ዮሐ.1፥12፣ ማቴ.28፥19፣ ዮሐ.3፥5፣ ማር.10፥16፣ ገላ.3፥26

 

4.    ጽድቅን ያስተምረን ዘንድ ነው፡፡

ክርስቶስ ወደ ዓለም የመጣበት ዋና ዓላማ ሰውን ለማዳን ሲሆን በተጨማሪ፡-

  • ክርቶስ ፍጹም በሆነ መልካም አኗኗሩ፣ ጠፍቶ የነበረውን የእግዚአብሔርን አርዓያና አምሳል /ዘፍ. 1፥26-27/ እንደገና ለመመለስ ለሰዎችም የመልካም ኑሮ አብነት ለመሆን፤

  • እንደመምህርነቱ እውነተኛውን ትምህርትና ዕውቀት ለመስጠት ሐሰት አስተምህሮዎች  አስተሳሰቦችን ለማረምና ለማስተካከል፤

  • እግዚአብሔር ሰውን የሚወድ ሰማያዊ አባት መሆኑን በተግባር ለማሳወቅና ልባችንም በፍቅር እንዲሞላ ለማድረግ፤

  • እንደ መልካም እረኛና ጠባቂ ድሆችንና ችግረኞችን ለመርዳት ነው፡፡ ቅድስት ቤተክርስቲን ይኼንን ታምናለች፡፡ በመዋዕለ ስብከቱ “እናንተ ደካሞች ሸክማችሁ የከበደ ሁሉ ወደ እኔ ኑ እኔም አሳርፋችኋለሁ፤ ቀንበሬን በላያችሁ ተሸከሙ፤ ከእኔም ተማሩ እኔ የዋህ በልቤም ትሑት ነኝና ለነፍሳችሁም ዕረፍት ታገኛላችሁ ቀንበሬ ልዝብ ሸክሜም ቀሊል ነውና፡፡” ብሏል ማቴ.11፥28-29

 

5.    ፍቅርን ያሳየን ዘንድ ነው፡፡ ምንም ዓይነት ረብ ጥቅም ሳይፈልግ እንዲሁ በከንቱ ወደደን፡፡ ዮሐ.3፥16

  • ፍቅር ሰሐቦ ለወልደ ኃያል እመንበሩ ወአብጽሆ እስከ ለሞት በማለት ሊቃውንት የተናገሩበት ምክንት ይህ ነው፡፡
  • “እግዚአብሔር ምን ያህል እንደወደደን እነሆ እዩ እኛ ኀጢአተኞች ስንሆን ክርስቶስ ስለ እኛ ሞተ፤ እንግዲህ በደሙ  ከጸደቅን ከሚመጣው መከራ በእርሱ እንድናለን፡፡ እኛ የእግዚአብሔር ጠላቶቹ ስንሆን በልጁ ሞት ይቅር ካለን ከታረቅን በኋላም በልጁ ሕይወት እንድናለን፡፡” ብሏል፡፡ ሮሜ.5፥8-11 ወንድሞቻችን ሆይ እግዚአብሔር ይህን ያህል ከወደደን እኛም እርስ በርሳችን ልንዋደድ ይገባናል፡፡ እግዚአብሔርንስ ከቶ ያያሉ ሰው የለም እርስ በርሳችን ከተዋደድን ግን እግዚአብሔር አብሮን ይኖራል፡፡ ፍቅሩም በእኛ ፍጹም ይሆናል፡፡” ብሏል፡፡ 1ኛ ዮሐ.4፥10-13

 

እንግዲህ በአጠቃላይ እግዚአብሔር ወልድ በሕግም በቃልም በተግባርም ያስተማረን ገብቶን/ ተረድተን በሕይወታችን ዘመን ሁሉ እርሱ ባሳየን ባስተማረን ኖረን የስሙ ቀዳሽ የመንግሥቱ ወራሸ ለመሆን ያብቃን፡፡

የእግዚአብሔር ቸርነት የቅዱሳን አማላጅነት አይለየን፡፡