Archive for category: ስብከት

ባለፉት ጥቂት ወራት በሐዋሳ ከተማ፥ በተለይም ደብረ ምሕረት ቅዱስ ገብርኤል ቤተ ክርስቲያን በርካታ ችግሮች ሲከሰቱ ቆይተዋል። ያለውን ሁኔታ በተመለከተ ወደ ሐዋሳ የተጓዘው ሪፖርተራችን ተሥፋሥላሴ የሀገረ ስብከቱን ሥራ አስኪያጅ፥ የሐዋሳ ደብረ ምሕረት ቅዱስ ገብርኤል ቤተ ክርስቲያን አስተዳዳሪንና ምእመናንን አናግሮ ዘገባ አጠናቅሯል።

በመጀመሪያ ከሀገረ ስብከቱ ሥራ አስኪያጅ ከሊቀ ኅሩያን ዓለም እሸት ገ/ጻድቅ ጋር የተደረገውን ቃለ መጠይቅ በሁለት ክፍል እናቀርባለን። በቀጣይነት በቦታው ያለውን ዝርዝር ሁኔታ የሚመለከት ሐተታዊ ጽሑፍ እንደ እግዚአብሔር ፈቃድ ለማስነበብ እንሞክራለን።

• ብፁዕ አቡነ ገብርኤልም ሆነ እርስዎ ከመጣችሁ ጥቂት ጊዜያት ቢሆንም፥ በሀገረ ስብከቱ ያሉ እንቅስቃሴዎች፣ በጎ ነገሮችና ፈተናዎች ካሉ ቢገልጹልን?

እኔም ሆንኩ የሀገረ ስብከቱ ሊቀጳጳስ ብፁዕ አቡነ ገብርኤል ተመድበን ከመጣን ወደ 3 ወር የሚጠጋ ጊዜ ብቻ አስቆጥረናል፡፡ እኛ ከመምጣታችን በፊት በቦታው ላይ አንዳንድ አለመግባባቶችና ችግሮች ነበሩ፡፡ እነዚህ ችግሮች እንዳሉ ነው እኛ የመጣነው፡፡ ቢሆንም ከመጣንበት ጊዜ ጀምሮ አብዛኛውን የማረጋጋት፣ የመምከር፣ የቤተ ክርስቲያኒቱን ደንብ፣ መመሪያ፣ ሥርዓትና ሕጉን የማሳወቅ፣ ሰዎች ሁሉ ወደ በጎና ወደ ቀና አስተሳሰብ እንዲመጡ የመመለስ፣ ያልተረዱት ነገር ካለ እንዲረዱ ያላወቁት ካለ እንዲያውቁ፤ አጠቃላይ የቤተክርስቲያኒቱን ሥርዓትና ሕግ በተከተለ መልኩ መንገዶችን የማሳየት፣ የማስተካከል፣ ይሄኛው ያስኬዳል፣ ይሄኛው አያስኬድም በማለት  እየነገርንና እያስተካከልን ነው የቆየነው። ችግሮቹ ምን እንደሆኑ፥ አነሣሣቸው ምን አንደሆነ በውል ባናውቀውም ከኛ በፊት አለመግባባቶች ነበሩ፡፡ አሁን ደግሞ ከመጣንበት ጊዜ ጀምሮ ሽማግሌዎችን ካህናትን፣ ማኅበረ ምዕመናንንና፣ የሰንበት ትምህርት ቤቶች ወጣቶችንና የሚመለከታቸውን አካላት በማነጋገር በተቻለ መልኩ ችግሮች በሰላም፥ በውይይትና በመግባባት የሚፈቱበትን የተቻለውን ያህል ብዙ ጥረት አድርገናል። ከዚህም በኋላ የሀገር ሽማግሌዎችም እንዲሁ ሃሳቡን እንዲያግዙንና ድጋፍ እንዲያደርጉልን አድርገን፤ እነርሱም የሚቻላቸውን በትብብር መልክ ሰርተዋል፡፡ የመንግሥት አካላትም ጭምር በእውነት ለቤተ ክርስቲያናችን በሚያስፈልገው በማንኛውም መልኩ ከክልሉ ርዕሰ መስተዳድር ጀምሮ በተለያዩ በፀጥታ፣ በፖሊስ፣ በደህንነት በቀበሌም በማንኛውም ሕዝባውያንና መንግስታውያን ድርጅቶች የሚገኙ፥ ቤተክርስቲያኒቷ ሕጓ፣ ሥርዓቷ፣ ደንቧ ተጠብቆ በአግባቡ ሥራዋን እንድታከናውን፤ ከቅዱስ ሲኖዶስ በሚተላለፈው መመሪያና ውሳኔ መሠረት፥ ማንኛውም ሥራ መመሪያና ደምቡ ተጠብቆ እንዲሠራ፣ ሁሉም የሚቻላቸውን ከፍተኛ ድጋፍን እገዛ እያደረጉልን ይገኛሉ፡፡ በዚህ አይነት ነው ሥራዎችን እየሠራንም እያስተካከልን የቆየነው፡፡ እንግዲህ ከቆየታው ማነስ የተነሣ /ከመጣን አጭር ጊዜ ቢሆንም/ በተቻለ መልኩ ችግሩን ከማስወገድ አንፃር ሥራዎችን በተዋረድ እያከናወንን ነው፡፡ ከዚሁ ጎን ለጎን ደግሞ ከማኅበረ ቅዱሳን ጋር በመተባበር ወደየ ወረዳዎቹ እንቅስቄሴ በማድረግ ለየወረዳዎቹ ሊቃነ ካህናትና ለየወረዳዎቹ ቤተክህነት ኃላፊዎች እንደሁም ለርዕሰ ከተማዋ /ሐዋሳ/ አድባራት አስተዳዳሪዎች ሰባክያነ ወንጌል፣ የሰበካ ጉባኤ ሊቃነ መናብርት፣ ምክትል ሊቃነ መናብርት እንዲሁም ጸሐፊዎች በሁለቱም የብፁዕነታችን ሀገረ ስብከቶች ለሚገኙት፣ ሰበካ ጉባኤን ለማጠናከር፤ ሰንበት ትምህርት ቤትን ለማደራጀት፣ ስብከተ ወንጌልን ለማስፋፋት፣ የአሥራት በኩራትና የሰበካ ጉባኤ ክፍያዎችን ለማጠናከር በብፁዕነታቸው መሪነት የ3 ቀናት ሴሚናር አካሂደናል፡፡

• ከመጣችሁ በኋላ ችግሮችን በመፍታት እንዳሳለፋችሁ ገልጸዋል፡፡ የችግሮቹ አካሄድና አፈጣጠር ምን እንደሆነ ሊነግሩን ይችላሉ?

በሀገረ ስብከታችን ከርዕሰ ከተማው በስተቀር ቢያንስ ከ125 በላይ አብያተ ክርስትያናትና 13 የወረዳ ቤተ ክህነቶች ይገኛሉ፡፡ በሌሎቹ አብያት ክርስቲያናት ምንም ዓይነት የተለየ ችግር አላጋጠመንም አልፎ አልፎ አንዳንድ ቦታዎች ቢታዩም ይሄን ያህል አይደሉም፡፡ ትልቁና ከፍተኛው ችግር አልፎ አልፎ እየተነሣ ያለው በመንበረ ጵጵስናው ርዕሰ ከተማ በሚገኘው ደብረ ምህረት ቅዱስ ገብርኤል ገዳም ነው፡፡ ውሳኔዎች፣ መመሪያዎች፣ ሰርኩላሮች ከጠቅላይ ቤተ ክህነት ወደ ሃገረ ስብከቱ በተዋረድ ይመጣሉ፤ ተወረዱንም ጠብቆ ወደ አድባራትና ገዳማት ይወርዳሉ፡፡ በደብረ ምህረት ቅዱስ ገብርኤል ገዳም አስተዳዳሪና ሰበካ ጉባኤ በኩል ግን መመሪያን የመፈጸምና የማስፈጸም፥ የቃለ አዋዲውን ሕግ የመጠበቅና የማስጠበቅ፤ በአጠቃላይ ግቢውን ከሁከትና አላስፈላጊ ከሆነ ነገሮች ሁሉ የመጠበቅና የማስጠበቅ ጉዳይ የሰበካ ጉባኤ ጉዳይ ሆኖ ሳለ አባላቱና የደብሩ አስተዳዳሪ ኃላፊነታቸውን ባለመወጣታቸው ምክንያት ነው ይሄ ሁሉ ችግር እየተፈጠረ ያለው። ይሄንንም ችግር እንዲፈቱ ለአስተዳዳሪው በብጹዕነታቸው ከአንድም ሁለት ሦስቴ መመሪያ ተሰጥቷል፡፡ የሰበካ ጉባኤውንም በጋራ አሰባስበን የአቅማቸውን ቃለ ዐዋዲውን ጠብቀው እንዲሠሩ፥ ከአቅም በላይ የሆነ ነገር ሲገኝ ደግሞ ለሃገረ ስብከቱና ለመንግሥት አካላት አቅርበው እንዲያስከብሩ፣ ግቢውን እንዲያስጠብቁ፤ ተደጋጋሚ ውይይቶች የጽሑፍም ሆነ የቃል መመሪያዎች ተሰጥተዋል፤ ነገር ግን ተፈጻሚነት ሳያገኙ እየቀሩ፥ በቸልታ እየታለፈ ችግሩ ወደ አለመወገድና መድረኩ በተለያየ ጊዜ የጭቅጭቅ መድረክ እንዲሆን አድርጎታል፡፡

ከፍተኛው ይሄ ችግር የሚታየው የገዳሙ ሰንበት ት/ቤት ወጣቶች ነን በሚሉት በኩል ነው፡፡ በካህናቱም፣ በማኅበረ ምዕመናኑንም በመላው ሐዋሳ ከተማ በሚገኙ ምዕመናን በእውነት ለቤተ ክርስቲያናቸው የሚያስፈለገውን የሚያደርጉ፣ የሚታዘዙትን የሚፈጽሙ፣ ቅንነት የዋህነት ያላቸው፣ ሃይማኖታቸውን ጠብቀው ይዘው ለቤተ ክርስቲያናቸው አስፈላጊውን ሁሉ የሚፈጽሙ ናቸው፡፡ እንደ ቃለ ዓዋዲው በሰንበት ትምህርት ቤት የሚታቀፉት ከ4 ዓመት እስከ 3ዐ ዓመት ያሉ ናቸው። ነገር ግን በቅዱስ ገብርኤል ሰንበት ትምህርት ቤት ውስጥ የ4ዐ ዓመት የ5ዐ ዓመት ትልልቅ ሰዎች ሁሉ አሉ የእድሜ ገደቡም የሚመለከታቸው አይደለም። ይሄ የሚያሳየው ድርሻቸውን ለይተው አለማወቃቸው ነው ከ3ዐ ዓመት በኋላ ወደ ማኅበረ ምዕመናን ነው መቀላቀል ያለባቸው፡፡ ይህን ማድረግም የሰበካ ጉባኤው የሥራ ድርሻ ነበር፡፡ ሰንበት ትምህርት ቤት በቤተ ክርስቲያን ሊቋቋሙ ከሚገባቸው ከ13 ንዑሳን ክፍሎች ውስጥ አንድ ነው ይሄንን መፈጸም የሰበካ ጉባኤው ድርሻ ነው እኛ ከመምጣታችን በፊት እኛ ከመጣንም በኋላ ተቀላቅለው አንድ ዓይነት ትምህርት ነበር የሚሰጣቸው፡፡ ስለዚህ ድርሻዎችን የመለየት፣ መመሪያዎችን የማወቅና ነገሮችን በቅንነት የመመልከት ሁኔታው የለም፡፡

በሌላ በኩል በቅዱስ ሲኖዶስ ተወስኖ በሰንበት ትምህርት ቤቶች ማደሪጃ መምሪያ በኩል የሚፈጸም መመሪያ አለ፡፡ ያንን ተከትሎ መሄድ ቢቻል ምንም ዓይነት ችግር አይኖርም፡፡ ነገር ግን ሰንበት ትምህርት ቤት ነን ይላሉ ዕድሜአቸው ከጣሪያ በላይ የሆኑ በውስጣቸው አሉ፡፡ እነዚያው ክፍሎች ደግሞ የገዳሙን አውደ ምህረት ይዘን እኛ ነን መስበክ ያለብን ይላሉ፡፡ ለመስበክ ደግሞ የቤተ ክርስቲያን ዶግማ ሥርዓት ቀኖና መማር ከሊቃውንት እግር ሥር ቁጭ ብሎ መጻሕፍትን መመርመር ይገባል፤ ይህ ባልሆነበት ሁኔታ እናስተምራለን እንሰብካለን ማለቱ ደግሞ ወደ ስህተት ትምህርት ይወስዳል፡፡ በአሁኑ ወቅት ደግሞ ሰባክያነ ወንጌል ነን፣ ዘማርያን ነን፣ ባሕታውያን ነን፣ እናጠምቃለን እንዲህ እናደርጋለን የሚሉትንና የመሳሰሉትን በሚመለከት የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን ቅዱስ ሲኖዶስ በ2001ዓ.ም የካቲት ወር ያሳለፈውና ለመላው ስብከት ያስተላለፈው ሰርኩላር አለ፡፡ በዚያ ሰርኩላር ላይ ከመንበረ ፓትርያሪኩ ጠቅላይ ጽ/ቤት ወይም ከሀገረ ስብከቱ ሊቀ ጳጳስ ፈቃድ ያልተሰጠው ማንም ሰው መስበክ አይችልም፡፡ ቤተ ክርስቲያኒቱ በቅዱስ ሲኖዶስ የምትመራና ከቅዱስ ሲኖዶስ እስከ አጥቢያ ቤተክርስቲያን ድረስ የራሷ የሆነ አስተዳደራዊ መዋቅር ያላት በመሆኗ፥ በዚያው በመዋቅር ውስጥ ተካቶ ሕጋዊ እውቅና ኖሮት፥ በየሃገረ ስብከቱ ያለውም የየሃገረ ስብከቱ ሊቀ ጳጳስና የሃገረ ስብከቱ ጽ/ቤት አሊያም ጠቅላይ ቤተ ክህነትም የስብከተ ወንጌል ሐዋርያዊ ተልዕኮ መምሪያው አውቆት በዚህ አይነት ነው መስበክ ያለበት ይላል መመሪያው። ይሄ መመሪያ የተላለፈው በብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ ፓትርያርክ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ዘኢትዮጵያ ሊቃነ ጳጳስ ዘአክሱም ወእጨጌ ዘመንበረ ተክለሃይማኖት የዓለም አብያተ ክርስቲያናት ፕሬዚዳንትና የዓለም ሃይማኖቶች ለሰላም የክብር ፕሬዚዳንት ክቡር ፊርማ ተፈርሞ ነው፡፡ እኛ ደግሞ እንደ ሀገረ ስብከት በቅዱስ ሲኖዶስና ከብፁዕ ወቅዱስ አባታችን የሚሰጠውን መመሪያ የመፈፀም የማስፈጸም ኃላፊነት፣ የቤተክርስቲያን ልጅነትና አደራ አለብን፡፡

እንደ ሀገረ ስብከት ግን እገሌ ይስበክ እገሌ አይሰበክ የሚል አመለካከት የለንም፡፡ በአንዳንድ አካላት ግን እንደዚህ አይነት ሰባክያን ካልመጡልን እንደዚህ ዓይነት መምህራን ካልመጡልን የሚል የግል ጥያቃቄዎች ይነሳሉ፤ ሃሳቦቹ ለምን ኖሩ አንልም፡፡ ነገር ግን ጠቅላይ ቤተ ክህነቱ የሚያሰማራቸው፣ የሚቆጣጠራቸው፣ አንድ ጥፋት  ቢያጠፉ ሊጠይቃቸው የሚችል ከጠቅላይ ቤተ ክህነት ጽ/ቤት ጀምሮ እስከ ገጠሪቱ ቤተ ክርስቲያን ድረስ በቤተ ክርስቲያኒቱ የአስተዳደርን የሥራ መዋቅር ውስጥ የተካተቱ ሊሆን ይገባል፡፡ ደግሞም በርካታ ሠራተኞችና ሊቃውንት አሏት፡፡

እናስተምራለን ለሚሉ ግን ለጠቅላይ ቤተ ክህነት ወይም ለሃገረ ስብከቱ ሊቀ ጳጳስ መጠየቂያ ቀርቦ የጠቅላይ ቤተ ክህነቱ የስብከተ ወንጌልና ሐዋርያዊ ተልዕኮ መምሪያ ጉዳዩን መርምሮና አጣርቶ፥ ይህ ሰው ብቁ ነው ብቁ አይደለም፥ ለማስተማር አስፈላጊውን የትምህርት ሆኔታ ይዟል አልያዘም፥ የሚለውን ሁሉ አይቶ ሲያሰማራ /ሲፈቀድ/ ሊሆን ይችላል፡፡

ለምሳሌ አንድ ሰው በራሱ ተነሳሽነት ተነስቶ ወይ ባሕታዊ ነኝ ወይም ሰባኪ ነኝ ብሎ አንድ አጥቢያ ቤተክርስቲያን ላይ እሰብካለሁ ቢል፡-
1.    የደብሩ አስተዳዳሪ ወይም ሰበካ ጉባኤ አያውቁም፣ የወረዳው ቤተ ክህነት፣ ሀገረ ስብከትና ጠቅላይ ቤተክህነቱም አያውቁም
2.    እዚያ ቦታ በአጋጣሚ ሆኖ /እግዚአብሔር አያድርስና/ ችግር ቢፈጠር፡፡ ጠቅላይ ቤተክህነቱም ሀገረ ስብከቱን መጠየቁ አይቀርም ሀገረ ስብከቱም የደብሩን ተጠሪ መጠየቁ አይቀርም፡፡ ስለዚህ እንደኃላፊነት ሀገረ ስብከቱ እያወቀው መሆን አለበት፡፡ ምዕመናንም ምን አልባት የስሕተት ትምህርት እየተላለፈ እንደሆነ፣ ቃለ ዐዋዲውም እየተከበረ እንደሆነ፣ አበው ያቆዩት ሥርዓት እየተጠበቀ እንደሆነ ሊከታተሉ ሊያውቁ ይገባል፡፡

ስለዚህ በአጠቃላይ ችግሮቹ የተፈጠሩት በመጀመሪያ ያለ እድሜያቸው በሰንበት ትምህርት ቤት ውስጥ ተካተው ድርሻቸውን ሳያውቁ የሚኖሩ ስላሉ፣ ቀጥሎም በተናጠልም ሆነ በቡድን ተሰባስበው እኛ መስበክ አለብን ወይም እገሌ ካልሰበከ አይሆንም በማለት እንደግል አመለካከት በመያዝ የሚንቀሳቀሱ ስላሉ ነው፡፡ ይሄንን ደግሞ ሰበካ ጉባኤው ባለው ሥልጣን ማስተካከል ይችላል፡፡

•    በአለመግባባቱ ውስጥ ሁለት ዋና ቡድኖች እንደተፈጠሩ ይነገራል፤ የቅዱስ ገብርኤል ወርሃዊ በዓል ማግስትም ግጭቶች እንደተፈጠሩ ይታወቃል፡፡ እነዚህ ቡድኖች ምንድን ነው አካሄዳቸው? ወይም ምክንያታቸው?

ሰዎች በራሳቸው እይታ ሁለት ቡድን አለ ሊሉ ይችላሉ፡፡ እንደ ሀገረ ስብከት ግን እኛ ሁለት ቡድን አለ የምንለው ነገር የለም፡፡ በመሠረቱ ቤተክርስቲያን ዓላማዋ ሰውና እግዚአብሔርን ማገናኘት ነው፡፡ በዚህ ሕይወት ደግሞ ወንጌልን፣ ፍቅርን ትህትናን እርስ በእርስ መከባበርን መተሳሰብን እንዲይዙ ማድረግ ነው፡፡ እንደ ጌታችን መድኅኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ትምህርትም የቡድን አካሄድ የመከፋፈል አካሄድ፣ የመለያየት አካሄድ አነ ዘአጵሎስ ወአነ ዘኬፋ የሚለው አነጋገር በቅዱስ ወንጌልም የተደገፈ አይደለም፡፡ እኛ ከመጣን ጀምሮ የምናየው ቅድም እንዳልኩት ነው፡፡ ከችግሮቹ ምንጮች እንደገለጽኩት ከሰንበት ትምህርት ቤት የተውጣጡ የተወሰኑ የእድሜ ገደብ ያለፋባቸውና እኛ ብቻ ነን መስበክ ማስተማር ያለብን የሚሉና ወጣቶችንም ወደ ስሜት ወደ መገፋፋት የሚያመጡና፣ የቤተክርስቲያኗ ደንብ ሥርዓትና መመሪያ ያለመቀበል ሁኔታ የሚያሳዩና እንደ ራሳቸው ሃሳብ የመሄድ ጉዳይ ይታያል በሌላ በኩል መላው ምዕመናን ማለት ይቻላል፤ ሕጉ ሥርዓቱ የሲኖዶሱ መመሪያ ተከብሮ ቤተክርስቲያን ሥራዋን በአግባቡ ታከናውን የሚል ብቻ ነው ያለው፡፡ እንግዲህ አሁን የመለያየትና የቡድን ስሜት የለውም፡፡ ሕጉና መመሪያው ሲነገር ሁሉም ይሰማል፣ ሁሉም ያከብራል እዚህ ቅዱስ ገብርኤል ሰንበት ትምህርት ቤት ያሉ ጥቂት ወጣቶች ግን የልጅነትም ሊሆን ይችላል ከረር የማለትና መድረኩን እኛ ካልያዝነው፣ ስብከቱንም እኛ ካልሰበክነው የሚል የግል አካሄድ ያሳያሉ እንጂ ከሁለት የተከፈለ ቡድን የለም፡፡

የአገር ሽማግሌዎችን አባቶች፣ እባካችሁ ይሄንን መመሪያ እንዲያከብሩ አድርጓቸው፣ ትንሽ እኛን አልሰማ አሉ የሚቻለውን ነግረናል ብለን ስናስረዳ፤ እግዚአብሔር ይስጣችሁ፥ ሸክሙን እንድናግዛችሁ ወደ እኛ ማምጣታችሁ ጥሩ ነው ብለው ብዙ ደክመዋል በዚህ ጉዳይ፡፡ የተቀበሉ አሉ፥ ልክ ነው ያሉ አሉ፡፡ አንዳንዶቹ ግን የለም አይሆንም ያሉ አሉ፡፡ እንደዚህ እንደዚህ አይነት አካሄዶች ናቸው እንጂ እንደ ሰው አባባል ሁለት ቡድን የለም፡፡

•    በቤተ ክርስቲያን ታሪክ እንደዚህ አይነት አለመግባባቶች ምንጫቸው ምንድን ነው? እንዲያው ዝም ብሎ ቃለ ዐዋዲን ብቻ ባለ ማክበር የሚፈጠሩ ናቸው ብለው ያስባሉ?

ሰው ምን ጊዜም ችግር የሚገጥመው ከሕግ፣ ከሥርዓትና ከመመሪያ ሲወጣ መሆኑ ግለፅ ነው። ያለን ቆይታ አጭር በመሆኑ እስከ አሁን ያየነው ሁኔታ ከላይ የገለፅኩትን ነው የሚመስለው። ከበስተኋላው ምንድን ነው ይሄ ነገር? ምንስ አይነት እንቅስቄሴ አለው? ወይስ የተለየ ዓላማ አለው? ወይስ ሕጉን ያለማወቅ ብቻ ነው? ወይስ ደግሞ ቃለ ዐዋዲውን ያለመቀበል ነው? እስከ አሁን እንደምናየው መመሪያው እየተነገረ እያዩ እየሰሙ ያለመቀበል ነው ያለው? ግን ከበስተኋላ ምን አለው? ተጨማሪ ነገር አለው ወይ? የሚለው ግን ትንሽ ጥናት ይፈልጋል፡፡ ሲነገራቸው ተስተካክለው በመስመር መጓዝ የጀመሩና የሄዱ አሉ፡፡ ሌሎች ደግሞ የለም እንዲህ ነው እያሉ ክርር የሚሉ አሉ፡፡ ሰው ሕሊናው እያየ አእምሮው ያስባል፡፡ ማንኛውም በአርአያ እግዚአብሔር የተፈጠረ ሰው ሲነገረው ይሰማል፤ ሲያይ ያነባል፥ ግን አንብቦ፣ ተነግሮት ሰምቶ፣ ተረድቶ፣ እውነቱን አውቆ ግን ይሄ ነው ማለት መቻል አለበት፡፡ ይሄንን ካልቻለ ችግሩ ምን እንደሆነ የሰውየው ሁኔታ ነው አላማውን የሚያውቀው፡፡

የቅዱስ ገብርኤል ሰንበት ትምህርት ቤት የራሱ የሆነ መምህር የለውም፡፡ ከዚህም የተነሳ ከብፁዕ የሀገረ ስብከቱ ሊቀጳጳስ ጋር ጉዳዩን በመመካከርና በመነጋገር፣ እንደብፁዕነታቸውም መመሪያ በመቀበል አሁን የሰበካ ጉባኤ ምርጫ ከተካሄደ በኋላ በሂደት ሰንበት ትምህርት ቤቱ በአግባቡ መምህር እንዲኖረው፣ ልጆች ተኮትኩተው የቤተክርስቲያኒቱን ሥርዓትና ደንብ ጠንቅቀው አውቀው እየተገበሩ እንዲያድጉ ለማድረግ፣ ይሄ በእቅድ ደረጃ ተይዟል፡፡ ትምህርትም ሲሰጥ እንደ እድሜ ደረጃቸው ነው። ወጣቶች አሉ፣ ህፃናት አሉ፣ አዋቂዎች አሉ፣ እንደወንጌሉም ግልገሎች፤ ጠቦቶች በጎች፣ ብሎ ይለየዋልና። እዚያ ሰንበት ትምህርት ቤት ደግሞ ተቀላቅለው ነው የሚማሩት ይህ ችግር ይፈጥራል፡፡

የትምህርት አሰጣጡ ይስተካከል ሲባል ደግሞ በአንዳንድ ሰዎች ይሄ የተለመደ ነው ይላሉ፡፡ ግን ልማድ ሲጋነን ባሕል ይሆናል ይባላልና ልማድን ትተው ሊስተካከሉና መስመር ይዘው ሊጓዙ ቃለ ዐዋዲውንም ሊያከብሩ ይገባል ማለት ነው፡፡

ሌላው ቤተክርስቲያኒቱ ውስጥ ምንም አይነት የሥራ ድርሻ የሌላቸው ያልተቀጠሩ፣ የሥራ ውል የሌላቸው ወይ ዲያቆን፣ ቄስ፣ መነኩሴ፣ መሪጌታ፣ አወዳሽ ቀዳሽ ያልሆኑ፣ እንደ አንድ ምዕመን ጸልየው ወይም ትምህርት ሰምተው መሄድ ብቻ የሚገባቸው ሆነው ሳለ በማይገባቸው አንዳንድ አስተዳደራዊ ጉዳዮች ውስጥ ጣለቃ የመግባት ነገር ይታያል፡፡ በሰንበት ትምህርት ቤትም፣ በስብከተ ወንጌልም፣ በአውደ ምህረትም ጣልቃ የሚገቡ ሰዎች ናቸው ነገሩንም እንዲባባስ እያደረጉት የሚገኙት፡፡

•    የቅዱስ ገብርኤል ገዳም አስተዳደርና ሰበካ ጉባኤ ችግሮቹን ለመፍታት ከእናንተ ጋር ያላቸው ተግባቦት ምን ይመስላል?
 
በእርግጥ አሁን ያለው ሰበካ ጉባኤ እኛ ከመምጣታችን በፊት ጊዜያዊ ተብሎ የተመረጠ ነው፡፡ በዚህ የተነሣ ብዙ ጊዜ፥ አንዳንድ ሥራዎችን ለመሥራት ሲቸገሩ እናያለን፡፡ ጠርተን በጋራ አወያይተናል፥ ተመካክረናል ጊዜያዊ ሆነው እንዴት እንደተመረጡ ለእኛም ግለፅ አይደለም፤ ምክንያቱም ባልነበርንበት ጊዜ ስለነበር፤ አንዳንድ ምዕመናንም አልመረጥንም፤ ጊዜያዊ ናቸው፤ የማለት ያለመተባበር ችግር ይታያል፡፡

እኛ ከመጣን ግን የገዳሙን አስተዳዳሪና ሰበካ ጉባኤውንም በጋራ ቁጭ አድርገን አወያይተናል፥ ማደሪያ ጉዳዩንም አገላብጠን ተመልክተን ጊዜአዊ ሰበካ ጉባኤ መሆናቸውን እነርሱም አውቀውት፥ እነርሱም ባሉበት ሆነው፣ ከወጣቱም፣ ከአገር ሽማግሌዎችም፣ ከልማት ኮሚቴም፣ ከሚመለከታቸው አካላት የተወሰኑ ይዘን የመንግሥት አካላትም በታዛቢነት እንዲገኙልን አድርገን የቃለ ዐዋዲውን ሕግና መመሪያ በጠበቀ መልኩ ተገቢውን ቅስቀሳና ትምህርት ተሰጥቶ የቤተክርስቲያኒቱን አስተዳደራዊ ሥራ በአግባቡ ሊመራና ግቢውን ሊያስከብር ሊጠብቅ የሚችል ሰበካ ጉባኤ ምርጫ እንዲካሄድ የሚል ውሳኔም ስምምነት አድርገናል፡፡
 
አሁንም ቅድመ ሁኔታዎችን በማመቻቸት ላይ እንገኛለን፡፡ እስከዚያው ድረስ ግን አሁን ያለው ሰበካ ጉባኤ ያለውን ኃላፊነት እንዲወጣና ለአንድ ቀንም ቢሆን ኃላፊነት ስላለው ግቢውን እንዲያስከብር፣ እንዲጠብቅ በተደጋጋሚ ጊዜ ተወያይተናል መመሪያ ተሰጥቷል ብፁዕ አባታችንም በሰፊው ደክመውበታል፡፡ ተፈፃሚነቱ ግን እምብዛም አይታይም፡፡ የአቅም ማደስም፣ ኃላፊነትን በአግባቡ አለመወጣት ሊሆን ይችላል እንግዲህ ምክንያቱ፡፡

በግቢው ያለው ማንኛውም እንቅስቃሴ ሰበካ ጉባኤውንም አስተዳዳሪውን በመጀመሪያ ደረጃ ይመለከታል፡፡ ስለዚህ አዛው አጥቢያው ላይ እንደ ቃለ ዐዋዲው የማስኬድ ፣ መመሪያውን የመጠበቅና የማስጠበቅ፣ መስመሮችን እንዳይለቁ የመከታተልና ቁርጥ ያለ ውሳኔና ፍትሕ የመስጠት አስተዳደራዊ ሥራ ቢሠራ ምንም አይነት ችግር አይኖርም፡፡

በዶ/ር ቤተልሔም ግርማ

 

የጥምቀት በዓል ከጊዜ ወደ ጊዜ የዓለም አቀፉን ኅብረተሰብ ቀልብ እየሳበ የመጣ ታላቅ ሃይማኖታዊ ክብረ በዓል ነው። ሀገራችን ኢትዮጵያ የጌታችን የመድኀኒታችንን የኢየሱስ ክርስቶስን ጥምቀት ከሚያከብሩ ጥቂት የዓለማችን ሀገሮች አንዷ እና ዋነኛዋ ናት። ይህ ታላቅ ሃይማኖታዊ በዓል ከሕዝቡ ባህል ጋር ጥብቅ ትስስር ያለው ስለሆነም ከሃይማኖታዊ በዓልነቱ ባሻገር ባሕላዊ ፋይዳውም ጎን ለጎን የሚሄድ ነው። የዚህም ቋሚ ምስክር ከዚህ በዓል ጋር የሚነሱ እና የሚወሱ የሥነ-ቃል ሀብቶች ናቸው።

ለሦስት ቀናት ያህል (ከከተራ እስከ ቃና ዘገሊላ) በተከታታይ የሚከበረው ይህ ታላቅ ሃይማኖታዊ ሥርዓት የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን መገለጫ ከመሆኑም በላይ ለምዕመኑ በረከት የሚያስገኝ ነው።

«እልልታን የሚያውቅ ሕዝብ ምስጉን ነው» መዝ 88፥15

ታቦታቱ ከየአብያተ ክርስቲያናቱ በክብር ወጥተው በሕዝቡ እልልታ፣ ሽብሽባ እና በካህናቱ ውብ ያሬዳዊ ዜማ ወደ ወንዝ ወይም የተዘጋጀ የውኃ ቦታ በመውረድ የሚጀምረው ይህ በዓል ሕዝቡን በሰፊው የሚያሳተፍ ነው።

ይህንን ውብና ድንቅ ክብረ በዓል ለማክበር አገር ተሻግረው ሥርዓቱን ለማየት የሚመጡ የውጭ ሀገር ዜጎች ከዓመት ወደ ዓመት ቁጥራቸው እየጨመረ መጥቷል። ይህም ጥንታዊት፣ ኦርቶዶክሳዊትንና ሐዋርያዊት የሆነችውን የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያናንን በዓለም አቀፍ ደረጃ ለማስተዋወቅ ያለው ድርሻ በዓለም ከፍተኛ መሆኑ አያጠራጥርም። በማያውቁት ሀገር እና በማያውቁት ቋንቋ በሚደረገው መጽሐፍ ቅዱሳዊና ሰማያዊ ሥነ- ሥርዓት መንፈሳዊ ሀይል ተማርከው የሚጠመቁም የውጭ ዜጎች አልጠፉም።

ጥምቀት በጎንደር

በዓሉ በድምቀት ከሚከበርባቸው ከተሞች አንዷ ጎንደር ናት። የብዙ ታቦታት ሀገር የሆነችው ይህች ከተማ በዓይነቱ ለየት ያለ ባሕረ ጥምቀትም አላት። ይህ የአፄ ፋሲል መዋኛ የነበረው ታሪካዊ ባሕረ ጥምቀት ለጥምቀት በዓሉ ትልቅ ግርማ ሞገስ የሚሰጥ ነው።

የዚህች ጥንታዊት ቤተ ክርስቲያን የነገ ተስፋ እና የቅርሱና የሥርዓቱ ውርስ ተቀባይ የሆነው ወጣት በበዓሉ ላይ ትልቅ ተሳትፎ ያደርጋል። በዓሉ ከመከበሩ ከወራት በፊት በየሰንበት ትምህርት ቤቱ በልዩ ኮሚቴዎች የተለያዩ እንቅስቃሴዎች ሲያደርግ ቆይቷል።

በተለይ ደግሞ በዓሉ ጥቂት ቀናት ሲቀሩት አካባቢን ከማስዋብ ጀምሮ በከተማዋ ለሚገቡ እንግዶች ኢትዮጵያዊ የሆነ አቀባበልና መስተንግዶም ተደርጓል።

ከጥቂት ዓመታት ወዲህ ታይቶ እና ተሰምቶ በማይታወቅ መልኩ ለታቦታቱ ልዩ ክብር በመስጠትም የምንጣፍ ማንጠፍ ሥነ ሥርዓትንም ጀምረዋል። ይህ አባቶችን ከማስደመም አልፎ በወጣቱ ሥነ ሥርአትም ያላቸውን እምነትም ጨምሯል። ወጣቱ ለሃይማኖቱ ያለውን ፍቅርና ተቆርቋሪነትም በግልጽ አሳይቷል።

ከዚህ ባለፈም ወጣቱ የበዓሉ ዝማሬ በመንፈሳዊ ሥነ ሥርዓት እንዲከናወን ሥርዓት አልባ የሆኑና ሃይማኖታዊ መሠረት የሌላቸውን ጭፈራና ሆይታም ለማስቀረት ትልቅ እና አመርቂ የሆነ አንቅስቃሴ አድርጓል።

የዘንድሮም የጥምቀት በዓል ከመቼውም ጊዜ በላይ በደማቅ መልኩ ተከብሮ አልፏል። ከላይ በጽሑፌ ለመግለጽ እንደሞከርኩት እያንዳንዱ ዓመት የየራሱ መገለጫዎች እንዳሉት ሁሉ በዘንድሮውም አንዳንድ ለየት ያሉ ክስተቶች መታየታቸው አልቀረም።

ወደ መቶ ሺህ ገደማ የውጭ ሀገር ዜጎች፣ በውጭ የሚኖሩ ኢትዮጵያዊያንና መንፈሳዊ ተጓዦች የታደሙበት የዘንድሮው የጥምቀት በዓል በሕዝቡ ቁጥር ረገድ ከቀድሞው ዓመታት ሁሉ የላቀ ነበር። ይህንን በቁጥር የበዛ ሰው ለማስተናገድም ሲባል በባሕረ ጥምቀቱ ቅጥር ግቢ ውስጥ ልዩ የሆነ የመቀመጫ ቦታ ተሰናድቶ ነበር ። ይህ በእግር ኳስ ሜዳ ውስጥ እንዳለ ክቡር ትሪቢውን ያለ የመቀመጫ ሥፍራ በአፄ ፋሲል መዋኛ ገንዳ ዙሪያ የተገነባ ነው። በዚህም ልዩ የሆነ ቦታ እንግዶች በክብር ሲስተናገዱ ውለዋል።

ያለ ምዕመናን?

የኢትዮጵያ ምዕመን በእንግዳ ተቀባይነቱ የታወቀ በመሆኑም ሥነ ሥርዓቱን ለመመልከት ለመጡት የውጭ ዜጎች የተለመደውን አቀባበል አድርጓል። የክብረ በዓሉ አፈጻጸም ሳያጠራጥረው ያላለፈ ግን ጥቂት አይባልም። ሕዝበ ክርስቲያኑ ሃይማኖታዊ ሥርዓቱን በቅርብ ለመከታተል የሌሊቱ ጨለማና ብርድ ሳይበግረው፥ ጣፋጭ እንቅልፉ እና ሙቅ መኝታው ሳያታልለው፥ በቦታው ቢገኝም እንኳን በቅርበት ለማየት ቀርቶ በአካባቢው የሥነ ሥርዓት አስከባሪ ወደ ኋላ እንዲመለስ ተደርጓል።

ምንም እንኳን የሀገር ጎብኚዎቹ(ቱሪስቶች) ለማየት የሚመጡት ባሕረ ጥምቀቱን ካህናቱንና ሃይማኖታዊ ሥርዓቱን ቢሆንም ለዚህ ሁሉ ውበት የሚሰጠው ምዕመኑ ጭምር ነውና ምዕመኑም እንድ መስህብ መሆኑ መዘንጋት የለበትም። ስለዚህም ቢያንስ የተወሰነው ሰው ቀረብ ብሎ እንዲያይ(እንዲታደም) ቢደረግና የሕዝቡንም ጉጉት ለማስተናገድ ቢሞከር የተሻለ ይሆን ነበር። ብዙሃኑ ወጣት ለበዓሉ ዝግጅት እስፓልት ማጠብ እንኳን ሳይቀረው ደክሞ የበይ ተመልካች መሆኑ ቅር ማሰኘቱ አልቀረም። የሕዝቡ ቁጥር እንዳለ ሆኖ እንግዶች ቦታ ቦታ ከያዙ በኋላ እንኳን ምዕመኑ የሚገባው ክብር ተሠጥቶት ቢስተናገድ ተገቢ ነበር።

የአውሮፓውያን መንፈሳዊያን በዓላት ዓለማዊነት

በአየርላንዳውያን ዘንድ መጋቢት 17 (እ.ኤ.አ) የሚከበር ሃይማኖታዊ በዓል አላቸው። በዓሉ ፓትሪክስ የሚባል ከ387-461 ዓ.ም እንደኖረ የሚታመንና በአየርላንድ (በቀድሞዋ ሮማ) ታዋቂ የሆነ መንፈሳዊ አባታቸው ነው።

17ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ መከበር የጀመረው ይህ ክብረ በዓል፥ የሮም ቤተ ክርስቲያን ንጹሕ ሃይማኖታዊ ክብረ በዓል ነበር። ቀስ በቀስ ግን የአየርላንድን ባሕል ብቻ የሚያሳይ ዓለማዊ ክብረ በዓል እየሆነ መጥቷል።

 

 

 

 

 

በ1990ዎቹ መካከል የአየርላንድ መንግሥት ይህን በዓልን የአገሪቱን ገጽታ ለመገንባትና ባሕሏን ለማሳየት እንቅስቃሴ አድርጎ ተጠቅሞበታል።

የአየርላንድ የሃይማኖት መሪዎች በዓሉ ዓለማዊ ገጽታ እየተላበሰ መሄዱን ይገልጻሉ። በ2007 ዓ.ም (እ.ኤ.አ) ፋዘር ቪንሰንት የተባሉ አየርላንዳዊ ቄስ the world’s magazine በተባለ መጽሔት ላይ ባወጡት ጽሑፍ «በዓሉ የቤተ ክርስቲያን ሃይማኖታዊ ክብረ በዓል፤ ዓላማውም ሃይማኖታዊ መሆኑን ማስገንዘቢያ ጊዜው አሁን ነው» ይላሉ።

በያዝነው የፈረንጆች አመት መጋቢት ወር ላይም በፋሽን፣ በፈንጠዝያ፣ በሙዚቃ፣ በመንገድ ላይ ቲአትሮችና በካርኒቫል ለማክበር እቅድ ተይዟል። 

በሌላ ሁኔታ የ”Assumption Day” ከዚሁ ዕጣ ፈንታ አላለፈም። Assumption Day በሀገራችን ፍልሰታ ብለን የምናከብረው የእመቤታችን ትንሣኤና ዕርገት በዓል ነው። ዛሬ ዛሬ በስዊዘርላንድና በብዙ የአውሮፓ ሀገሮች ምንም ዓይነት የሚታይ መንፈሳዊ እንቅስቃሴ ሳይኖር በርችት፣ በችቦ፣ ጭፈራ፣ በህብረ ቀለማትና በመንገድ ላይ ትርዒት ብቻ የሚከበር ሆኗል።

እነዚህ በዓላት መንፈሳዊነታቸው የደበዘዘውና ሲብስም የጠፋው የምዕራባዊያን አብያተ ክርስቲያናት እንደ ቤተ ክርስቲያን መቆም ሲያቅታቸውና ተልዕኳቸው እየተዳከመ ሲሔድ መሆኑ አይረሳም። በኢትዮጵያ ግን ቤተ ክርስቲያን አገልግሎቷ ሳይገታ በዓሉን በመንፈሳዊ ይዘቱ የሚያክብረው ምዕመን ሳይጠፋ ማቀላቀሉ ይጠቅም ይሆን? በጥብቅ ማሰብ ያሻል!

የበዓሉ ተግዳሮት

ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተለወጠ የመጣው የጥምቀት አከባበር ሌላ ትልቅ የማንነት ጥያቄም ከፊቱ ተጋርጦበት ይገኛል። ፈረንጆቹ እንዲህ አይነት የሕዝብ ስብስብ እና ሥርዓት በሃገራቸው የተለመደ ባለመሆኑ ይሄንን ክብረ በዓል ወደ ሚያውቋቸው የአደባባይ ትሪዒቶች ማጠጋጋታቸው አይቀርም። ከዚህም አንዱና ዋነኛው “ካርኒቫል” ነው። ይህ በተለይ በላቲን አሜሪካ አካባቢ የሚታወቅ የአደባባይ ትርዒት ነው። በዚህ ወቅት ብዛት ያላቸው ሰዎች ቀለም የበዛበት ወይም ለየት ያሉ አልባሳትን በመልበስ በየአደባባዩ ሲጨፍሩና ሲዝናኑ ይከርማሉ። ይህ ፍጹም አለማዊ የሆነ የአደባባይ ትርዒት ከየትኛውም መንፈሳዊ ክብረ ባህል ጋር ማወዳደር ከመቀሰፍ አያድንም።

የዘንድሮውን የጎንደር የጥምቀት በዓል ካርኒቫል እንዲኖረው አንዳንድ እንቅስቃሴዎች ተደርገዋል። ከዚህም ውስጥ ዋነኛው በየመንገዱ ላይ ጊዜአዊ ድንኳኖችና ዳሶችን በመጣል የባህላዊ መጠጥና ምግቦች መስተንግዶ ነው። እነዚህ በዋና ዋና መንገዶችና በጥምቀተ ባህሩ አቅራቢያ የተተከሉ ዳሶች ውስጥ ምግብና መጠጥ ከመስተናገዱም ባለፈ ዓለማዊ ዘፈኖችም ይከፈታሉ። ይህ መስተንግዶ ለእንግዶች ጥሩ አቀባበል ተያያዥ ጉዳቶችንም ማምጣቱ አልቀረም። ከዚህ ባለፈ የሚያስፈራው ደግሞ ይህ አካሄድ ወደ ፊት ወደ የት ሊያመራ እንደሚችል ነው። በአህዛብና በአማሌቃያውያን ጭምር የሚከበረው የጥምቀት በዓል የሕዝብ በዓል መሆኑ እንዳለ ሆኖ ሃይማኖታዊ መሠረቱ ግን መቼም ቢሆን ለአፍታ እንኳን ሊዘነጋ አይገባውም። ማንም ከየትኛውም አይነት የአደባባይ ትርዒት ጋር ቢያመሳስለው እንኳን የበዓኡን ትክክለኛ ትርጉምና አመጣጥ ማስረዳትና ማስተዋወቅ የእኛ የእምነቱ ተከታዮች ኃላፊነት ነው።

ከቱሪዝም አንፃርም ቢሆን ከፍተኛ የሃገር ውስጥ ገቢ የሚያስገኘው ይህ ክብረ በዓል ሃይማኖታዊ ይዘቱ ተጠብቆ እንዲቆይ ሁሉም የየራሱን ኃላፊነት መወጣት ይጠበቅበታል። በዓሉም ጥንታዊነቱን ጠብቆ እንዲዘልቅ ትልቅ ጥንቃቄና ትኩረትን ይሻል።

እንግዲህ ዓለምን የሚያስደምምና የሚያማልል ሃይማኖታዊ ትውፊት ባለቤት የሆነችው ቤተ ክርስቲያን የባለቤትነት ጥቅም ትሻለች። ኢትዮጵያና ቤተ ክርስቲያንን  ቤተ ክርስቲያንንና  ኢትዮጵያን ለይቶ ማየት ይከብዳል። ኢትዮጵያን ኢትዮጵያ የምታሰኛትን ይህችን ቤተ ክርስቲያን በክብረ በዓላቱም ብቻ ሳይሆን ሁሌም ማሰብ ግድ ይላል። በአዘቦቱም ቢሆን በመላ አገሪቱ ያሉ የቱሪስት መዳረሻዎች በአንድም በሌላም መንገድ ከቤተ ክርስቲያን ጋር የተገናኙ በመሆናቸው ቤተ ክርስቲያኗን መጠበቅ ሃገራዊ ግዴታ ያደርገዋል።

የቤተ ክርስቲያን ዓላማዋ ምንድን ነው?

ጌታችን መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ከብርሃነ ትንሣኤው በኋላ ለምዕመናን የሚገለጠው በቤተ ክርስቲያን ነው። ስለዚህ ቤተ ክርስቲያን ክርስቶስን ለዓለም እንድታሣይ ታዛለች። ለዚህም ነው በዘመነ አስተርእዮ(በመገለጥ) ክርስቶስን ለመስበክ ቤተ ክርስቲያን ታቦትን ይዛ የምታወጣው። በክብረ በዓሉም የምናሳየው ደስታ ክርስቶስ በመገለጡ ምክንያት ያገኘነውን ደስታ የሚያመለክትና ይሄንን ደስታ ለዓለም ማሳየታችን ነው።

ታቦቱ ሲወጣ ሴቶች በእልልታ ወንዶች በጭብጨባ የምናሰማው ደስታ፥ እኛ ከመሠዊያው ላይ ያገኘነውን የክርስቶስ ሥጋ በልተን ደሙን ጠጥተን ደስ ብሎናል። እናንተም ከደስታው ተካፋይ ሁኑ ማለቷ ነው፣ ቤተ ክርስቲያን።

በመሠረቱ በክርስትና፥ የበዓል ድምቀት፥ የሚያከብሩት ሰዎች መንፈሳዊነት ነው። በዓሉም ደምቆ ተከበረ ማለት ምዕመናን ሥጋ ወደሙ ተቀበሉ ማለት ነው። ቤተ ክርስቲያን እንደዚህ ነው የምታምነው።  

እንደ እኔ እንደ እኔ

ከኢኮኖሚ ከቱሪዝም አንጻር ስንመለከተው የቱሪስቶችን የቆይታ ጊዜ በማራዘም ከፍ ያለ ገቢን ለማግኘት መስራት በራሱ የሚነቀፍ አይደለም። ገቢን ለማሳደግና ልማትን ለማፋጠን የሚደረገው እንቅስቃሴ ግን ለገቢው መገኘት ዋነኛ ምክንያት የሆነውን የበዓል ሥነ ሥርዓት እንዳያደበዝዘው ማሰብንም ይጠይቃል። ለምሳሌ የበዓሉ መንፈሳዊ ሥነ ሥርዓተ ከተጠናቀቀ ታዳሚው ምዕመንም ከተሰናበተ በኋላ ባሉት ተከታታይ ዕለታት ቢደረግ የተሻለ ሳይሆን አይቀርም። አንዱ ሥነ ሥርዓት ሌላውን ሳይጋርደው የአንዱ ታዳሚ ሌላውን ሳይገፋው ከሁለቱም የሚገኘውን ጥቅም ማሳደግ (maximizing the profit) ብልህነት ነው። ከምንም በላይ በዓሉን ስናስብ ቀዳሚው ባለቤት ክርስቲያኑ ነውና ክርስቲያናዊ ፍላጎቱ ባይጎድልበት ለሁሉም ይጠቅማል። በግድ በአንድ ዕለት ይሁን ከተባለ እንኳን በቦታ መለያየቱ ሌላው አማራጭ ይሆናል። በባህረ ጥምቀቱና ታቦታቱ በሚያልፉባቸው ጎዳናዎች መንፈሳዊው ሥርዓት (ዝማሬው ዕልልታው) በሌሎች ጎዳናዎችና ሜዳዎች ደግሞ የካርኒቫሉ ትርኢት ቢካሔድ ሁሉም የወደደውን ያነሣል። ማንም የወደደውን ይመርጥ ዘንድ መብቱን መስጠት የሠለጠነ አሠራር ነውና አንዱ በሌላው ላይ ሲደርብ ግን ሌላኛውን ወገን ያስከፋልና ቢታሰብበት ብንመካከርበት ይበጃል እላለሁ።

 

(ይህንን ጽሑፍ የላኩልንን ዶ/ር ቤተልሔም ግርማን በእግዚአብሔር ስም እናመሰግናለን። የማኅበረ ቅዱሳን መካነ ድሮችን ይጎብኙ፣ ለመካነ ድሮቻችን ይጻፉ።)

 

በፈትለወርቅ

 

በከተራ ዕለት

የ2003 ዓ.ም የጌታችን የመድኀኒታችን የኢየሱስ ክርስቶስ በዓለ ጥምቀት ዋዜማ የከተራ በዓል በታላቅ ድምቀት ተከብሯል። በዋናው በዓል ዋዜማ፥ ከሥርዓተ ቅዳሴው ፍጻሜ በኋላ ታቦታተ ሕጉ ከመንበረ ክብራቸው ተነስተው በየምዕራፉ በሊቃውንት አባቶች ስብሐተ እግዚአብሔር እየተደረሰ በሰንበት ት/ቤት አባላትና ምዕመናን መዝሙር እየተዘመረ ወደ ባሕረ ጥምቀቱ አምርተዋል።

 

የበዓሉ አከባበርም ከዓመት ዓመት ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያንን እየጠበቀ፣ እየደመቀና እያሸበረቀ እየሔደ እንደሆነ በግልጽ ይታያል። መንገዱ ሁሉ ጽዱ፥ በሰንደቅ ዓላማና በዓሉን በሚመለከቱ ጥቅሶች አሸብርቋል። ከታቦታቱ ፊት መስቀልና ቅዱሳት ሥዕላት ጥላና መረዋሕ የያዙ ዲያቆናት፥ በሰልፍ ሆነው የሚዘምሩ ጥንግ ድርብና ካባ የለበሱ መዘምራን፥ የደንብ ልብስ የለበሱ የሰንበት ት/ቤት ወጣቶች፥ ፀአዳ የለበሱ የማኅበረ ቅዱሳን መዘምራን የጌታችን ጥምቀት የሚመለከቱ መዝሙሮችን በመዘመር፥  ወጣቶች ግራና ቀኝ እጅ ለእጅ በመያያዝ ሕዝበ ክርስቲያኑን ወደ ቀኝና ወደ ግራ ከፊትና ከኋላ በማድረግ ያለ ምንም ትርምስና ግርግር የተለያዩ ጥምቀትን የሚመለከቱ መዝሙሮችን በመዘመር፣ ወጣቶችም ፊት በመቅደም ለታቦታቱ ክብር ያዘጋጁትን ምንጣፍ በማንጠፍና ቄጠማ በመጎዝጎዝ የእግዚአብሔር ማደሪያ ለሆኑት ታቦታተ ሕጉና ለአባቶቻችን ካህናት ልዩ ክብር በማሳየት ወደ ባሕረ ጥምቀት/ጃንሜዳ/  ደርሰዋል። 

 

በጃንሜዳ ባሕረ ጥምቀተ፥ ከየአቅጣጫው የሚመጡ ታቦታት የሚያድሩ ሲሆን፣ ከደቡብ መንበረ ፓትርያርክ ቅድስተ ቅዱሳን ማርያም፣ መንበረ ጸባኦት ቅድስት ሥላሴ፣ ታዕካ ነገሥት በአታ ለማርያምና መንበረ መንግሥት ቅዱስ ገብርኤል፥ ከምሥራቅ ገነተ ጽጌ ቅዱስ ጊዮርጊስ፣ ደብረ ነጎድጓድ ቅዱስ ዮሐንስ፣ ቀጨኔ ደብረ ስላም መድኀኔዓለምና መንበረ ልዑል ቅዱስ ማርቆስ፥ ከሰሜን ገነተ ኢየሱስና አንቀጸ ምሕረት ቅዱስ ሚካኤል እንዲሁም ከምዕራብ መካነ ሕይወት ገብረ መንፈስ ቅዱስ ናቸው።

ታቦታተ ሕጉ ቦታቸውን ይዘው ከቆሙ በኋላ ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ ፓትርያርክ ዘኢትዮጵያ በዓሉን አስመልክተው ሲገልፁ« በዓሉ በመላው ኢትዮጵያ እንደሚከበርና በዓሉን የምናከብር ሁሉ የክርስቶስን ሥራ ሰላምን ለመስበክ እንጅ ሌላ እንዳልሆነ በማሳየትም ጭምር መሆኑን ገልፀው አክለውም ቱሪስቶች ወደዚች አገር የሚመጡት የተሻለውን ለመውሰድና ለመረዳት ተረድቶም ለመፈጸም ነው። ስለሆነም ቤተ ክርስቲያን በዓሉን ስታከብር የቱሪስትን ዐይን ለመማረክ ብላ ሳይሆን፥ የእምነትን ትክክለኛ አቋም ይዛ ነው። ይህ ደግሞ የቀደሙ አባቶች ያቆዩልን ሥርዓት የየዘመኑን ትውልድ ሁሉ ያካተተ ነው። ቱሪስቶች የሚመጡት የአገሪቱን ቱሪዝም ገቢ ለመጨመር አስበው ሳይሆን የቤተ ክርስቲያንና የምዕመናኑ ልባዊ ፍቅር ስቧቸው ነው። ስለዚህ ፍቅራችሁ የተስማማ ይሁን፥ እናንተን እያዩ የሰማዩ አባታችሁን እንዲያመሰግኑት የሚለውን ይዘን በዓሉ በሰላምና በመፈቃቀር እንዲከበር አሳስበዋል።

በዓሉን አስመልክቶ ያነጋገርናቸው ዶ/ር አባ ኀ/ማርያም በጠቅላይ ቤተ ክህነት የስብከተ ወንጌልና ሐዋርያዊ ተልዕኮ መምሪያ ሓላፊ «የዛሬው በዓል የከተራ በዓል ነው። ከተራ ስንል በዋዜማው ምዕመናን ተሰብስበው በአንድነት የሚሆኑበት ነው። ከተራ ማለት መሰብሰብ ክብ ሰርቶ በአንድ ላይ ምስጋና ማቅረብን የሚያመለክት ቃል ነው። በአራቱም ማዕዘን ምዕመናን በአንድ ላይ ሆነው በዓሉን ያከብራሉ ይህም በዓል መገለጥ/epiphany/ ይባላል። በዕለቱ ደግሞ ነገ ጌታችን በተጠመቀ ጊዜ መገለጥ ሆኗል። የአብ የወልድ የመንፈስ ቅዱስ አንድነትና ሦስትነት ተገልጿል። ክርስቲያኖችም ይህንን በዓል የምናከብረው ለበረከትና ለረድኤት ነው። ምዕመኑ በተለየ ሁኔታ ሰላማዊ በሆነ መንገድ ማራኪና አስደናቂ ነገር ለቤተ ክርስቲያኒቱ እያበረከተ መሆኑንና ይህ ደግሞ የቤተ ክርስቲያኒቱንም የአገሪቱንም መልካም ገፅታ የሚያንፀባርቅ ይሆናል። አገራዊና ዓለም አቀፋዊ ገጽታውም በጣም ከፍተኛ ትኩረት የሚሰጠው መሆኑንና በዓሉ በነገው ዕለትም በከፍተኛ ድምቀት እንደሚከበር ገልጸዋል።

ከቅዱስነታቸው ጸሎተ ቡራኬ በኋላ የዕለቱ ተረኛ ደብር የታዕካ ነገሥት በአታ ለማርያም ገዳም ሊቃውንት «ሃሌ ሉያ ወረደ ወልድ…» የሚለውን ያሬዳዊ ዜማ አቅርበዋል።

በብፁዕ አቡነ ፊሊጶስ የዕለቱ መልዕክትና በዓሉን አስመልክቶ ትምህርተ ወንጌል ተሰጥቷል። በመጨረሻም ቅዱስነታችው ቃለ ቡራኬና ምዕዳን ሰጥተው ታቦታተ ህጉ ወደ ተዘጋጀላቸው ድንኳን ገብተዋል።

አገልጋዮች ካህናትና ምዕመናንም ሌሊቱን በትምህርተ ወንጌል፣ በማሕሌትና በዝማሬ አሳልፈዋል። የቅዳሴ ሥርዓቱም ከሌሊቱ 6፡00 ጀምሮ እስከ 9፡00 ሰዓት ድረስ በታዕካ ነገሥት በአታ ለማርያም ገዳም ካህናት ተከናውኗል። በዕለቱ ብዙ ምዕመናን ቅዱስ ቁርባን ተቀብለዋል።

በዓለ ጥምቀት
ቅዱስነታቸው ብፁዓን ሊቃነ ጳጳሳት ፣ የአድባራትና የገዳማት አስተዳዳሪዎች፣ መነኮሳት፣ ካህናት ልብሰ ተክህኗቸውን ለብሰው ቅዱሳት መጻሕፍትን ይዘው፥ በአራቱም ማዕዘን ከበው የጥምቀተ ባሕሩን የቡራኬ ሥርዓት ያደርሳሉ፡፡ በቅዳሴና በማሕሌት ከታቦታተ ሕጉ ጋር ያደሩት ምዕመናን እንዲሁም ከየቤታቸው በሌሊት ተነስተው የመጡት፥ ባሕረ ጥምቀቱን ከበው ቆመው ሥርዓቱን እየተከታተሉ ምሥጋና ያቀርባሉ፡፡

በቅዱስነታቸው፣ በብፁዓን ሊቃነ ጳጳሳትና በካህናት በዕለቱ የሚደርሰው ጸሎተ አኮቴት በንባብና በዜማ ተደርሶ ባሕረ ጥምቀቱ በብፁዓን ሊቃነ ጳጳሳት ተባርኮ ምዕመናን ፀበል ተረጭተዋል፡፡

በመቀጠልም የታዕካ ነገሥት በአታ ለማርያም ገዳም ሊቃውንት መዘምራን ዕለቱን በተመለከተ በያሬዳዊ ጣዕመ ዜማ ‹‹ሃሌ ሉያ ተሣሃልከ እግዚኦ በእንተ ልደቱ ወጥምቀቱ ለክርስቶስ ማዕከለ ባሕር ገብአ ወወጽአ በሰላም›› በማለት ወርበዋል፡፡ መዘምራኑ እንደጨረሱ የእነሱን ፈለግ ተከትለው የወጡት የገዳሙ የሰንበት ት/ቤት ወጣቶችም ‹‹አጥመቆ ዮሐንስ ለኢየሱስ ወገሠሦ እንተ ኢትትገሠሥ ርእሶ›› የሚለውን ወረብ ካቀረቡ በኋላ የአጫብር ወረብ ቀርቧል።

ከዚህ በኋላ ለቃና ዘገሊላ ከሚመለሱት ሁለቱ የቅዱስ ሚካኤል ታቦታት በቀር ሌሎቹ ታቦታት መስቀል በያዙ ዲያቆናትና ጽንሐሕ በያዙ ካህናት ታጅበው በታላቅ ክብር በእልልታና በዝማሬ በተዘጋጀላቸው መድረክ ቆሙ፡፡ በብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ መልካም ፈቃድ ብፁዕ አቡነ ገሪማ የድሬዳዋ ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስና በጠቅላይ ቤተ ክህነት የውጭ ግንኙነት ኃላፊ በዓሉን በተመለከተ ሰፋ ያለ ትምህርትና መግለጫ ሰጥተዋል፡፡

በመጨረሻም ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ ዕለቱን በተመለከተ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ከምታከብራቸው ታላላቅ በዓላት ውስጥ አንዱ የሆነውን የጥምቀት በዓል ስታከብር በሚማርክና ለሌሎች አርአያ በሚሆን መልኩ እንደሆነና፥ ይህ መተሳሰብ፣ አርአያነትና ፍቅር ሌሎችን እየሳበ የበዓሉን አከባበር ሥርዓት ሊያዩና ሊካፈሉ ከአገር ውጭ የሚመጡት እንግዶቻችን ከዓመት ዓመት ቁጥራቸው እየጨመረ ነው። ለእንግዶችም ባስተላለፉት መልዕክት ወደዚህች አገር መጥተው ይህንን በዓል አብረው ማክበራቸው እድለኞች እንደሆኑና ሌሎችም ያላዩት እንዲያዩ እንዲያደርጉ አሳስበዋል፡፡ የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን ወጣቶችንም የአባቶቻቸውን ፈለግ ተከትለው የአባቶቻቸውን ሥርዓትና ሕግ ሳይለቁ የበለጠ እንዲሠሩ ሃይማኖታቸውን እንዲጠብቁ አሳስበዋል፡፡ ቃለ ቡራኬና ምዕዳን ከሰጡ በኋላ ታቦታተ ሕጉ በመጡበት አኳኋን ወደ መንበረ ክብራቸው በካህናት በሰንበት ት/ቤት ወጣቶችና በምዕመናን መዝሙር እየተዘመረ ተጉዘዋል፡፡

በመንበረ ፓትርያርክ ቅድስተ ቅዱሳን ማርያም ገዳም የተገኙት የጠቅላይ ቤተ ክህነት ምክትል ሥራ አስኪያጅ ንቡረ እድ ኤልያስ አብርሃ በሰጡት ትምህርት «ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስን ማን አጠመቀው ብንባል ማን እንላለን? ዮሐንስ አጠመቀው እንበል? እኔ ግን ቅዱስ ዮሐንስ አምላክን በማጥመቁ የሰዎች ልጆች ሁላችን ነው ያጥመቅነው ብየ አምናለሁ። ኃይሌ ገ/ሥላሴ ሩጫ ቢያሸንፍ ኢትዮጵያ አሸነፈች እንደሚባለው፣ ሁሉም እንደሚደሰተው። «ተጠምቀ ሰማያዊ በእደ መሬታዊ» እንደተባለው ሰማያዊው አምላክ እግዚአብሔር ወልድ በመሬታዊው በዮሐንስ እጅ ተጠመቀ። ፈጣሪን የምናጠምቅ ሆነን አይደለም ምን ያህል እንደወደደን ያሳያል እንጂ። ብዙ ሰማያውያን ሠራዊት ነበሩ፣ በእነርሱ እጅ መጠመቅ ይችል ነበር፤ በባሕርይ አባቱ መጠመቅ ይችል ነበር፤ በባሕርይ ሕይወቱም መጠመቅ ይችል ነበር። ፈጣሪ አምላካችን በሰው እጅ ተጠመቀ እኮ? በእውነት ምን አይነት ፍቅር ነው? ምንስ አይነት መውደድ ነው? እኛም ፈጣሪ አምላክን ለማጥመቅ በቃን እኮ!» ብለዋል።

ታቦት እንተ ውስቴታ ኦሪት እንተ ውስቴታ….እልልልልልልል