Archive for category: Uncategorized

በቀሲስ ኃይለሚካኤል ብርሃኑ

ሆሣዕና  በዕብራይስጥ  ሆሼዕናህ የሚል ሲሆን  ትርጒሙም “አቤቱ አሁን አድን” ማለት ነው፡፡ በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ቀኖና መሠረት ዐቢይ ጾም ስምንት ሳምንታ አሉት፡፡ ሳምንታቱም የየራሳቸው ስያሜ አላቸው፡፡ ለማስታወስ ይረዳን ዘንድ ስንቃኛቸውም የመጀመሪያው ሳምንት ዘወረደ፣ ሁለተኛው ሳምንት ቅድስት፣ ሦስተኛው ሳምንት ምኲራብ፣ አራተኛው ሳምንት መጻጉዕ፣ አምስተኛው ሳምንት ደብረ ዘይት፣ ስድስተኛው ሳምንት ገብር ኄር፣ ሰባተኛው ሳምንት ኒቆዲሞስ ሲሆን ስምንተኛውና የመጨረሻው ሳምንት ከትንሣኤ ቀድሞ የሚገኝ የሕማማት መግቢያ ዋዜማ ላይ የሚከበረው ከዘጠኙ አበይት በዓላት መካከል አንዱ የሆነው በዓለ ሆሣዕና ነው፡፡

ይህ የሆሣዕና በዓል ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በአህያ ጀርባ ተቀምጦ ወደ ኢየሩሳሌም ሲገባ የሚቀድሙት እና የሚከተሉት ህዝብ በተለይም አእሩግ እና ሕጻናት “ሆሣዕና ለዳዊት ልጅ በጌታ ስም ሚመጣ የተባረከ ነው፤ ሆሣዕና በአርያም” በማለት ጌታችንን መቀበላቸው የሚታወስበት በዓል ነው።

በኦርቶዶክሳዊት ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ሥርዓተ አምልኮ የሆሣዕና በዓል ከረቡዕ ጀምሮ የሚታሰብ ታላቅ የቤተ ክርስቲያን በዓል እንደ ሆነና በዕለተ እሑድ ከቅዳሜ ምሽት ጀምሮ በደማቅ ሥነ ሥርዓት እንደሚከበር ይታወቃል። በዚሁ በዓለ ሰንበትና ከዋዜማው በፊት በነበሩት ዕለታት/ጥቂት ቀናት/ የሚዘመረው ጾመ ድጓ ‘ሆሣዕና በአርያም፣ሆሣዕና ለወልደ ዳዊት፣ዕለተ ሆሣዕናሁ አርአየ፣… ወዘተ. የሚለው የቅዱስ ያሬድ ቀለም ይባላል፡፡

በዚህ ዕለት ሆሣዕና የሚለውን ቃል ቅዱስ ያሬድና ሌሎችም አባቶች በቅዱሳት መጻሕፍት የጠቀሱት እየተወሳ እየተዘመረለት በአህያ ውርንጭላ ላይ ተቀምጦ ኢየሩሳሌም የገባበትን ሁኔታ እየተተረከ ስለሚዘመር ልዩ የምስጋና ቀን ነው፡፡

ይህ የሆሣዕና ሰንበት በጌትነትና በክብር በውዳሴና በዝማሬ ሆሣዕና በአርአያም እየተባለ በሽማግሌዎችና በሕፃናት አንደበት በድንጋዮችም ልሳን ሳይቀር እየተመሰገነ ወደ ቅድስት ሀገር ኢየሩሳሌም በከብር ሲገባ በምስጋና ለተባበሩት ሁሉ ለሰጣቸው ለተቀደሰ ሰላሙና ፍቅሩ መታሰቢያ ሆኖ የሚከበር ቀን ነው።

አስቀድሞ በነቢየ እግዚአብሔር ዘካርያስ እንደተነገረው ‘አንቺ የጽዮን ልጅ ሆይ እጅግ ደስ ይበለሽ ፣አንቺ የኢየሩሳሌም ልጅ ሆይ እልል በይ እነሆ ንጉሥሽ ጻድቅና አዳኝ ነው ትሑትም ሆኖ በአህያም በአህያያቱም ግልገል በውርንጫይቱ ላይ ተቀምጦ ወደ አንቺ ይመጣል’’ ይላልና ይህንን የትንቢት ቃል ፈጸመው ፡፡ (ዘካ.፱፥፱)

ለስም አጠራሩ ክብር ምስጋና ይድረሰውና አምላካችን ልዑል እግዚአብሔር ነቢያትን ትንቢት ሳያናግር፣ለአበው በምሳሌ እና በራእይ ሳይገለጥ የፈጸመው የማዳን ሥራ እንደሌለ ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ብሉይን ከሐዲስ አስማምታ በሊቃውንቱ ትርጓሜ አመሥጥራ ታስተምራለች፡፡ በዕለተ ሆሣዕናም የሆነው ሁሉ ከላይ እንዳየነው ቀድሞ በትንቢተ ነቢያት የተነገረ፣በቅዱሳን አበው በምሳሌ የተገለጠ ሲሆን ፍጻሜውን አግኝቷል፡፡ ይህም አራቱም ወንጌላውያን ተባብረው የጻፉት ሲሆን እስኪ ወንጌላዊው ማቴዎስ የጻፈውን እንመልከት፡-

“ጌታችን ኢየሱስ ወደ ኢየሩሳሌም ቀርቦ ወደ ደብረ ዘይት ወደ ቤተ ፋጌ በደረሰ ጊዜ ከደቀ መዛሙርቱ ሁለቱን ላከ እንዲህም አላቸው በፊታችሁ ወደ አለችው መንደር ሂዱ ያንጊዜም የታሰረች አህያ ከውርንጫዋ ጋር ታገኛላችሁ ፍቱና አምጡልኝ “ምን ታደርጋላችሁ የሚላችሁ ቢኖር ለጌታ ያስፈልጉታል በሉ ያን ጊዜ ይሰዱአችኋል” ይህም ሁሉ የሆነው በነቢይ እንዲህ ተብሎ የተነገረው ይፈጸም ዘንድ ነው… ደቀ መዛሙርቱም ሄደው ጌታችን ኢየሱስ እንደ አዘዛቸው አደረጉ አህያይቱንና ውርንጫዋንም አመጡለት ልብሳቸውንም በላያቸው ጫኑ ጌታችን ኢየሱስም በእነርሱ ላይ ተቀመጠ ብዙ ሕዝብም ልብሳቸውን በመንገድ ላይ አነጠፉ ሌሎችም ከዛፎች ጫፍ ጫፉን እየቆረጡ በመንገድ ላይ ያነጥፉ ነበር”(ማቴ.፳፩፥፩ ) ፡፡

በዚህ ገጸ ንባብ እንደተመለከትነው ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ   በቤተ ፋጌ መንደር ውስጥ ታስረው የነበሩ አህያቱንና ውርንጫዋን ፈትታችሁ አምጡልኝ በማለት በሞት ጥላ፣ በዲያብሎስ ቁራኝነት፣ በሲኦል በርነት ታሥሮ ይሠቃይ የነበረውን የሰውን ልጅ ከባርነት ነፃ ለማውጣትና ከኃጢአት ማሠሪያ ለመፍታት የመጣ መሆኑን ሲያስረዳ “ፈታችሁ አምጡልኝ” አለ፡፡ ይኸውም ሰው ሁሉ ከኃጢአት ማሠሪያ የሚፈታበት ጊዜ እንደደረሰ ለማጠየቅ ሲሆን በደላችንን ሁሉ ይቅር ብሎ በምሕረቱ ጎብኝቶን በእኛ አድሮ ይኖር ዘንድ ሊቀድሰን በደሙ ፈሳሽነት ከኃጢአታችን ሊያነጻን መዋረዳችንን አይቶ ስለ እኛ እሱ ተገብቶ መከራ መስቀልን በመቀበል ወደ ቀድሞ ክብራችን ሊመልሰን እንደ መጣ ለማሳየት ነው፡፡

“ማንም ምንም ቢላችሁ ለጌታ ያስፈልጉታል በሉ” ማለቱም የጠፋናውን እኛን ሁላችንን ሊፈልግ የመጣ በመሆኑ በኃጢአት ማሠሪያ ለተያዝን ሁሉ ነጻነትን ሰጥቶ ልጆቹ ሊያደርገን መምጣቱን ሲነግራቸው የታሠረችውን አህያ ከነ ውርንጭላዋ ፈታችሁ አምጡልኝ አለ፡፡

በዚያችም ዕለት ክብር ይግባውና ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ የሚሳነው ነገር የለምና በአህያዋና በውርንጭላዋ ላይ በተአምራት በአንድ ጊዜ ተቀምጦባቸዋል፡፡  ብዙዎችም ልብሳቸውን በአህያዋና በውርንጫዋ ላይ አነጠፉ በመንገዱም ላይ እየተሸቀዳደሙ የለበሱትን ልብስ ሳይቀር አነጠፉላቸው ይህንንም ያደረጉት መንፈስ ቅዱስ ምሥጢር እያስተረጎማቸው መሆኑን እንረዳለን፡፡  ይኸውም በአህያዋ ጀርባ ኮርቻ ከማድረግ ይልቅ ልብሳቸውን ማንጠፋቸው ኮርቻ ይቆረቁራል ልብስ አይቆረቁርም የማትቆረቁር ሕግ ሠራህልን ሲሉ፤ አንድም ልብስ በአካል ያለውን ነውር ይሸፍናል አንተም ከባቴ አበሳ /በደልን የምትሸፍን/ ነህ ሲሉ ነው፡፡

በአህያ የተቀመጠበት ምክንያት ደግሞ ቀድሞ ነቢያት  የጦርነት፣የበሽታ፣የረኃብ ዘመን የሚመጣ እንደሆነ  በፈረስ ተቀምጠው ይታያሉ፡፡ ዘመነ ሰላም የሆነ እንደሆነ በአህያ ተቀምጠው መነሳንስ ይዘው ይታያሉና ዘመነ ሰላም ደረሰ ሲል ትንቢቱን ባወቀ  አናግሯል፡፡ ምስጢሩም በአህያ የተቀመጠ ሸሽቶ  አያመልጥም አሳዶም አይዝም እሱም ካልፈለጉኝ አልገኝም ከፈለጉኝም አልታጣም ሲል ነው፡፡ ሲሄዱም ሕዝቡ ልብሳቸውን በመንገድ ማንጠፋቸው አንተ የተቀመጥክባት አህያ መሬት መርገጥ አይገባትም ሲሉ ነው፡፡

እንዲሁም ሕዝቡ፣ ሕፃናቱ ሳይቀሩ ዘንባባ ይዘው የሚቀድሙትም የሚከተሉትም “ሆሣዕና ለወልደ ዳዊት፣ ቡሩክ ዘይመጽእ በስመ እግዚአብሔር፤ለዳዊት ልጅ መድኃኒትን መባል ይገባዋል፣ በእግዚአብሔር ስም የሚመጣ የተባረከ ነው፡፡ ሆሣዕና በአርያም” እያሉ ያመሰግኑ ነበር፡፡ ታላላቆችም ሆኑ ታናናሾች የሰላም አምላክ ኢየሱስ ክርስቶስ በአህያ ላይ ተቀምጦ ሲሄድ ዘንባባ ይዘው አመስግነውታል፡፡ ደቀ መዛሙርቱ ሲያመሰግኑ ከሕዝቡ መካከል ከፈሪሳውያንም “መምህር ሆይ ደቀ መዛሙርትህን ገሥጻቸው አሉት፡፡ መልሶም እላችኋለሁ እነዚህ ዝም ቢሉ ድንጋዮች ያመሰግናሉ አላቸው” ይህም እንደሚቻል በግልጽ ድንጋዮች ሳይቀሩ አመስግነውታል፡፡ (ሉቃ. ፲፱፥፵)

በመሆኑም የሆሣዕና በዓል በቤተክርስቲያን ጌታ ወደ ቤተመቅደስ ሲገባ ሕዝቡ ፀበርት ወይም ዘንባባ በመያዝ “ቡርክ ዘይመጽእ በስመ እግዚአብሔር፤በእግዚአብሔር ስም የሚመጣ የተባረክ ነው”  በማለት ስለተቀበሉት ይህን በማሰብና በማድረግ ቤተክርስቲያናችን ዘንባባ ለሕዝበ ክርስቲያኑ ታድላለች።(መዝ.፻፲፯፥፳፮) በቤተክርስቲያን በአራቱም ማዕዘናት ይህን በዓል የሚመለከቱ ምንባባት ይነበባሉ፡፡ ሥርዓቱም ከሌሎች ቀናት ለየት በሚል መልኩ ይከናወናል፡፡ እነዚህም (ማቴ.፳፩፥፩-፲፯፣ ማር.፲፩፥፩-፲፣ሉቃ.፲፱፥፳፱፣ ዮሐ.፲፪፥፲፪) በየማዕዘኑ የሚነበቡ  ምንባባት ናቸው፡፡

በዚህ  መሠረት ዕለቱ የምስጋና ቀን እንደመሆኑ ከሰንበት ትምህርት ቤት ወጣቶች ጀምሮ ልዩ ድባብ ባለው ሥርዓት ዘንባባ በመያዝ ሊቃውንተ ቤተ ክርስቲያን አጠቃላይ ምእመናን ሁሉ ያሉበት የጸሎትና የምስጋና ሥርዓት ይከናወናል፡፡ ከላይ እንደ ተመለከትነው ሕፃናትና አረጋውያን  በጌታችን በኢየሱስ ክርስቶስ ፊት “ሆሣዕና ለዳዊት ልጅ፣ በእግዚአብሔር ስም የሚመጣ የተመሰገነ ነው” እያሉ ሲዘምሩ  አይሁድ በቅንዓት ስለተናደዱ የምስጋና ማዕበል ያቀርቡ የነበሩትን ሕፃናትን መከልከልና ዝም እንዲሉ መገሠጽ ሞከሩ፡፡

እነሱ ግን ከአይሁድ ቁጣ ይልቅ ለኢየሱስ ክርስቶስ በሚያቀርቡት ምስጋና ደስ ተሰኝተው ይበልጥ ድምጻቸውን ከፍ እያደረጉ “ሆሣዕና በአርያም ሆሣዕና ለወልደ ዳዊት” እያሉ አመሰገኑት፡፡ አይሁድም ኢየሱስ ክርስቶስን “ዝም እንዲሉ ገሥጻቸው” አሉት፡፡ እሱ ግን ሕፃናቱ እንዲዘምሩ በሚያበረታታ ቃል እንዲህ ሲል መለሰላቸው “አስቀድሞ በነቢይ ከሕፃናትና ከሚጠቡ ልጆች አፍ ምስጋናን አዘጋጀህ” እንደተባለ አታውቁምን እናንተ እንዳሰባችሁት ሕፃናቱ ዝም ቢሉ እንኳን እነዚህ ድንጋዮች ያመሰግኑኛል” አላቸው፡፡(መዝ.፰፥፪) ያን ጊዜም የቢታንያ ድንጋዮች በሰው አንደበት በተአምር አመስግነውታል፡፡

ፍጥረት ሁሉ እንዲያመሰግነው ማድረግ ይቻለዋልና በቢታንያ ድንጋዮች ተመሰገነ፡፡  ስለ ሁሉ ነገር በየትኛውም ጊዜና ሁኔታ ውስጥ ብንሆን ፈጣሪያችንን  ማመስገን  አለብን፡፡ የተፈጠርነውም ስሙን ለመቀደስ ክብሩን ለመውረስ ነውና፡፡ ስሙን ለመቀደስ ማለት ስሙን ለማመስገን ማለት ሲሆን  ክብሩን ለመውረስ ማለት ደግሞ መንግሥተ ሰማያትን ለመውረስ ማለት ነው፡፡ የተፈጠርነው ለዚህ የተቀደሰ ዓላማ ስለሆነ ሁል ጊዜ እግዚአብሔርን ማመስገን ይገባል፡፡ ምስጋናውም በፍጽም እምነት፣ በቅንነትና በንጹሕ  ልብ  መሆን  አለበት፡፡

ልበ አምላክ ቅዱስ ዳዊት “እባርኮ  ለእግዚአብሔር  በኵሎ  ጊዜ  ወዘልፈ  ስብሐቲሁ  ውስተ  አፉየ፤ እግዚአብሔርን ሁልጊዜ አመሰግነዋለሁ ምስጋነውም ዘወትር በአፌ ነው” በማለት እንደተቀኘ እኛም ሁል ጊዜ እግዚአብሔርን ማመስገን የዘወትር ተግባራችን ሊሆን  ይገባል፡፡(መዝ.፴፫፥፩)

የቅዱሳን አምላክ ልዑል እግዚአብሔር ለምስጋና የነቃን የተጋን ያድርገን አሜን፡፡

ኤልያስ ገ/ሥላሴ

አሐቲ፣ ቅድስት፣ ኵላዊት እና ሐዋርያዊት የሆነችው ቤተክርስቲያናችን እኛ ምእመኖቿ በዓለም ሐሳብ ድል እንዳንነሣ፣ ይልቅስ ፍትወታትን ሁሉ ድል አድርገን ራሳችንን ገዝተን (ተቈጣጥረን) በውስጣችን ፈቃደ እግዚአብሔርን አንግሠን ምድራዊውን ሳይሆን ሰማያዊውን እያሰብን እንድንኖር በዓመቱ ውስጥ በተለያዩ ወራት የሚጾሙ አጽዋማትን ሠርታልናለች፡፡ ከነዚህ አጽዋማት ውስጥ አንዱና ዋነኛው ደግሞ አሁን በዚህ ወቅት እየጾምነው ያለነው ዐቢይ ጾም ነው፡፡ ዐቢይ ጾም የኀምሳ አምስት ቀን ጾም ሲሆን፣ በውስጡም ስምንት ሳምንታት አሉ፡፡ እነዚህ ስምንት ሳምንታት ሁሉም የየራሳቸው መጠሪያ ስም ሲኖራቸው ሰባተኛው ሳምንት ኒቆዲሞስ በመባል ይታወቃል፡፡

ይህ ሰባተኛ ሳምንት ታሪኩን በዮሐንስ ወንጌል ምዕ.፫፤፩ ጀምሮ በምናገኘው በኒቆዲሞስ ስም የተሰየመ በመሆኑ ነው፡፡ ኒቆዲሞስ ከፈሪሳውያን ወገን ሲሆን የእስራኤል መምህርና የአይሁድ ሸንጎ አባል ነበር፡፡ የስሙ ትርጓሜም “የሕዝብ ገዢ” እንደ ማለት ሲሆን፣ በትውፊት እንደሚታወቀው ኒቆዲሞስ በአይሁድ ላይ አለቃ ከመሆኑ በተጨማሪ እጅግ ባለጸጋም ነበር፡፡

ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በፋሲካ በዓል በኢየሩሳሌም ሳለ ያደረገውን ተአምራት አይተው ብዙዎች አምነውበት ነበር፡፡ ኒቆዲሞስም ከነዚህ ምልክትን አይተው ካመኑ አማኞች ውስጥ አንዱ ነው፡፡ (ዮሐ.፪፥፳፫)፡፡ ኒቆዲሞስ በሌሊት ወደ ኢየሱስ ሄዶ “መምህር ሆይ እግዚአብሔር ከእርሱ ጋር ከሆነ በቀር አንተ የምታደርጋቸውን እነዚህን ምልክቶች ሊያደርግ የሚችል የለምና መምህር ሆነህ ከእግዚአብሔር ዘንድ እንደመጣህ እናውቃለን” እንዳለውም ተጽፏል፡፡ (ዮሐ.፫፡፪)፡፡ ይሁንና ኒቆዲሞስ የኦሪት ሊቅ እንደመሆኑ መጠን በብሉይ ኪዳን ዘመን እግዚአብሔር ከእነርሱ ጋር በመሆኑ ምክንያት ታላላቅ ድንቆችንና ምልክቶችን ሲያደርጉ ስለነበሩ ነቢያት ያውቅ ነበርና ኢየሱስ ክርስቶስም እንደ ሙሴና ኢያሱ ሁሉ እግዚአብሔር ከእርሱ ጋር ስለሆነ ድንቆችን የሚያደርግ እንደሆነ እንጂ ራሱ እግዚአብሔር እንደሆነ አላወቀም ነበር፡፡ (ዘፍ.፳፮፥፳፬፤ኢያ.፩፥፭)

ኒቆዲሞስ በሌሊት ወደ ጌታ መምጣቱ (ዮሐ.፫)

ኒቆዲሞስ በመጀመሪያ ወደ ኢየሱስ ክርስቶስ የመጣው በቀን ሳይሆን በሌሊት ነበር፡፡ ለዚህም የቤተ ክርሰቲያን አባቶች በዋናነት ሁለት ምክንያቶችን ያስቀምጣሉ፡፡ የመጀመርያው የአይሁድ መምህር ሆኖ ሳለ በቀን በሕዝብ ፊት ከጌታችን ከኢየሱስ ክርስቶስ መማር ስላፈረ ነው የሚል ሲሆን፣ ሁለተኛው ደግሞ አይሁድ “ከእኛ ወገን በክርስቶስ ያመነ ቢኖር ከምኩራብ ይሰደድ” የሚል አዋጅ አውጀው ነበርና ያንን ፈርቶ ነው ይላሉ፡፡ ነገር ግን እነዚህ ፍራቻዎች ኒቆዲሞስን ወደ ክርስቶስ ከመምጣት አላገዱትም፡፡

ኒቆዲሞስ በርቀት በአደባባይ ድንቅ ተአምራትን ሲያደርግ ያየውን ኢየሱስ ክርስቶስን  ቀርቦ መጠየቅ ፈልጓል፡፡ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ካደረጋቸው ተአምራት የተረዳው ነገር ቢኖርም ቀርቦ ደግሞ ከእርሱ ከራሱ ስለማንነቱ መስማት ፈልጓል፡፡ ጌታችን ኢየሱስ በኒቆዲሞስ እይታ እግዚአብሔር አብሯቸው እንደነበረ እንደቀደሙት የእስራኤል አባቶች መስሎት ነበር፡፡ ምክንያቱም እግዚአብሔር አብሮት ካለ ሰው በስተቀር እርሱ የሚያደርጋቸውን ተአምራት ሊያደርግ የሚችል የለምና፡፡ ወደ ክርስቶስ ቀርቦም ያለው ይህንኑ ነው፡፡ “መምህር ሆይ እግዚአብሔር ከእርሱ ጋር ከሆነ በቀር አንተ የምታደርጋቸውን እነዚህን ምልክቶች ሊያደርግ የሚችል የለምና መምህር ሆነህ ከእግዚአብሔር ዘንድ እንደመጣህ እናውቃለን” አለ፡፡

ኒቆዲሞስ መጀመሪያ ወደ ክርስቶስ ሲመጣ ልክ እንደ ናትናኤል “መምህር ሆይ አንተ የእግዚአብሔር ልጅ ነህ” (ዮሐ.፩፥፶) ብሎ አምላክነቱን አምኖና መስክሮ አልነበረም፡፡ በኒቆዲሞስ እይታ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ከእግዚአብሔር ተልኮ የመጣ መምህር መሰለው እንጂ አምላክነቱን አልተረዳም ነበር፡፡ የክርስቶስ አምላክነት እና የዓለም መድኃኒትነት ገና አልተገለጠለትም፡፡ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስም ይህንን ስላወቀ ለኒቆዲሞስ የሚድንበትን እና ስለ እርሱ ማንነት የሚያውቅበትን ትምህርት አስተምሮታል(ዮሐ.፫፥፲፫)፡፡ ቅዱስ ዮሐንስ አፈወርቅ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ለኒቆዲሞስ ያስተማረውን ሲያብራራ “ሰው ከውኃና ከመንፈስ ድጋሜ ካልተወለደ በስተቀር የእግዚአብሔርን መንግሥት ማየት አይችልም፡፡ አንተ ገና ከእግዚአብሔር አልተወለድክምና ስለ እኔ ያለህ ዕውቀት መንፈሳዊ ሳይሆን ሥጋዊና ሰዋዊ ነው፤ ግን እልሃለሁ ማንም ሰው ከእግዚአብሔር ድጋሚ ካልተወለደ በስተቀር ክብሬን ማየት አይችልም ከመንግሥቴም ውጪ ነው” እንዳለ፡፡

ኒቆዲሞስ ፈሪሳዊ ነው፡፡ ፈሪሳውያን ደግሞ የአብርሃም ልጆች በመሆናቸው እጅግ የሚመኩና ዳግም ስለመወለድ ቢነገራቸው ፈጽመው የማይቀበሉ ነበሩ (ዮሐ.፰፥፴፫)፡፡ ኒቆዲሞስ ግን ምንም ስንኳ ከፈሪሳውያን ወገን ቢሆንም ክርስቶስ ዳግም መወለድ እንዳለበት ሲነግረውና የአይሁድ መምህር ሆኖ ሳለ ክርስቶስ እየነገረው ያለውን ነገር ባለመረዳቱ ምክንያት “አንተ የእስራኤል መምህራቸው ነህ፣ ነገር ግን ይህን እንዴት አታውቅም?” ብሎ ሲገሥጸው በእምነት ተቀብሎ ተጨማሪ ጥያቄ ወደ መጠየቅ አለፈ እንጂ “የአብርሃም ዘር ሆኜ ሳለ እንዴት ድጋሚ መወለድ አለብህ ትለኛለህ?” አላለም፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የአይሁድ መምህር ሆኖ ሳለ ምንም ስንኳ በቀን በሰዎች ፊት ሊያደርገው ባይደፍርም የራሱን ኩራት (ትዕቢት) አሸንፎ ከጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ጠይቆ ለመማር ወደኋላ አላለም፡፡

ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስም ይህን ፍላጎቱ በማየት ታላቁን ምሥጢር አስተምሮታል፡፡ “ለተቀበሉት ሁሉ ግን በስሙ ለሚያምኑ የእግዚአብሔር ልጆች እንዲሆኑ ሥልጣንን ሰጣቸው” (ዮሐ.፩፥፲፪)ተብሎ እንደተጻፈ፡፡ ይህ ልጅነት እንዴት እንደሚሰጥ በግልጥ የተነገረውም ለኒቆዲሞስ ነው (ዮሐ፫፥፭)፡፡ ይህን ታላቅ ምሥጢር የገለጸለትም ስለ ትሕትናውና ራሱን ዝቅ ስለ ማድረጉ ነው፡፡

ሰው በማንነቱና ባለው ነገር ለራሱ ከፍተኛ ግምት ሲኖረው በትዕቢት ኃጢአት ይወድቃል፡፡ ሰው በሀብቱ፣ በሥልጣኑ፣ በዘሩ፣ በዘመዶቹ፣ በዕውቀቱ፣ በመልኩ …ወዘተ ምክንያት የትዕቢት ስሜት ሊያድርበት ይችላል፡፡ ክርስቲያን የሆነ ሰው ግን እነዚህ ሁሉ አላፊና ጠፊ መሆናቸውን አውቆ ትምክህቱን ሊያድኑት ከማይችሉ ምድራዊ ነገሮች ላይ አንሥቶ በእግዚአብሔር ላይ ማድረግ አለበት(መዝ.፻፵፭፥፫፤ መዝ ፫፥፰)፡፡ ከነዚህም በተጨማሪ ትዕቢት በትሩፋት ሕይወት ላይ ያሉትን ሳይቀር ሊያጠምድ ይችላል፡፡ የሚጾመው ከማይጾመው፣ የሚጸልየው ከማይጸልየው፣ የሚያስቀድሰው ከማያስቀድሰው፣ የሚመጸውተው ከማይመጸውተው፣ ትሑቱ ከትዕቢተኛው፣ መነኩሴው ከሕጋዊው፣ ገዳማዊው ከዓለማዊው፣ ክርስቲያኑ ከአሕዛቡ … ወዘተ እሻላለሁ በሚል የትዕቢት ስሜት እንዳይወድቅ መጠንቀቅ አለበት፡፡

ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ራሳቸውን ለሚያመጻድቁና ባልንጀራቸውን ለሚንቁ እንዲህ ብሎ መለሰላቸው “ሁለት ሰዎች ሊጸልዩ ወደ ቤተ መቅደስ ወጡ አንዱ ፈሪሳዊ ሁለተኛውም ቀራጭ ነበር፡፡ ፈሪሳዊውም ቆመና እንዲህ ብሎ ጸለየ “አቤቱ እንደ ሌሎች ሰዎች እንደ ቀማኞችና እንደ ዐመፀኞች እንደ አመንዝሮችም ወይም እንደዚህ ቀራጭ ያላደረግከኝ አመሰግንሃለሁ፡፡ እኔ በየሳምንቱ ሁለት ቀን እጾማለሁ፣ ከማገኘውም ሁሉ ከዐሥር አንድ እሰጣለሁ፡፡” ቀራጩ ግን ራቅ ብሎ ቆመ፤ ዓይኖቹንም ወደ ላይ ወደ ሰማይ ሊያነሣ አልወደደም፤ ደረቱን እየመታ “አቤቱ እኔን ኃጢአተኛውን ይቅር በለኝ” አለ፡፡ እላችኋለሁ ከዚያኛው ይልቅ ይህ ጻድቅ ሆኖ ወደ ቤቱ ተመለሰ፡፡ ራሱን ከፍ ከፍ የሚያደርግ ሁሉ ይዋረዳልና፤ ራሱንም የሚያዋርድ ይከብራልና፡፡”(ሉቃ.፲፰፥፲-፲፬)፡፡ ስለዚህ ትዕቢት ወደ ኃጢአት የማይቀይረው ምንም ትሩፋት እንደሌለ ማስተዋልና እርምጃችንን ሁሉ በጥንቃቄ ማድረግ ያስፈልጋል፡፡

ኒቆዲሞስ ባለ ሀብት፣ የአይሁድ መምህር እና አለቃ ሆኖ ሳለ በትዕቢት ሳይያዝ ራሱን በመንፈስ ድኃ አድርጎ ስለቀረበ “በመንፈስ ድኆች የሆኑ ብፁዓን ናቸው መንግሥተ ሰማያት የእነርሱ ናትና” በሚለው ቃል መሠረት መንግሥተ ሰማያትን ገንዘብ ማድረግ የሚችልበትን ትምህርት እንዲማር ሆኗል ምሥጢሩንም ገልጾለታል፡፡(ማቴ ፭፥፫)፡፡

ዳግም መወለድ ማለት ሥጋዊ፣ ምድራዊና ጊዜያዊ የሆነውን የድሮ ማንነታችንን ትተን  መንፈሳዊ፣ ሰማያዊና ዘለዓለማዊ የሆነውን አዲስ ማንነት ገንዘብ ማድረግ ማለት ነው፡፡ ይህ አዲስ ማንነትም ከውኃና ከመንፈስ ቅዱስ ከመወለድ የሚገኝ ነው፡፡ ያጣነውንና የተወሰደብንን ጸጋ እርሱም የእግዚአብሔር ልጅነት የምናገኘው በጥምቀት ነው፡፡ “ጌታችን ከመንፈስ ቅዱስ እንድንወለድ ያዘዘን ሥጋዊው ልደት በሥጋ የወለዱንን የእናት የአባታችንን ርስት ያወርሰናል እንጂ ሰማያዊውን ርስት ሊያወርሰን አይችልምና ነው፡፡ ሰማያዊውን ርስት ልንወርስ የምንችለው መንፈሳዊውን ልደት ስንወለድ ነው፡፡ “እንኪያስ እናንተ ልጆች ናችሁ እንጂ ባሮች አይደላችሁም፤ ልጆች ከሆናችሁም በኢየሱስ ክርስቶስ የእግዚአብሔር ወራሾች ናችሁ፡፡” (ገላ ፬፥፯) እንዲል፡፡ መንፈሳዊውን ልደት የምንወለድ ደግሞ ከመንፈስ ቅዱስ ስለሆነ ዳግመኛ ከውሃና ከመንፈስ ቅዱስ ያልተወለደ የእግዚአብሔርን መንግሥት ሊያይ አይችልም በማለት አስተማረው፡፡

ጥምቀት ዳግመኛ ተወልደን ክርስቶስን የምንመስልበት ነው፡፡ “እኔ ክርስቶስን እንደምመስል እኔን ምሰሉ” (1፩ኛቆሮ.፲፩፥፩) እንዳለ ሐዋርያው፡፡ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስም ይህንን ለኒቆዲሞስ ሲያብራራ “ከሥጋ የተወለደ ሥጋ ነው” እንዳለ ከሥጋ የተወለደ ሥጋን እንደሚመስል ከመንፈስ ቅዱስ የተወለደም መንፈስ ቅዱስን ይመስላልና፡፡(ዮሐ.፫፥፮)

ኒቆዲሞስ ስለ ጌታ ከአይሁድ ጋር መከራከሩ (ዮሐ.፯)

ኒቆዲሞስ ጌታ በዮሐንስ ወንጌል ምዕራፍ ሦስት ላይ ያስተማረውን ትምህርት ተቀብሎና አምኖ ሄዷል፡፡ ለዚህም ሁለት ማሳያዎችን ማቅረብ ይቻላል፡፡ የመጀመርያው የወንጌላቱ ጸሓፍያን ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ከሰዎች ጋር ያደረገውን ንግግር ሲጽፉ ሰዎቹ የጌታችን የኢየሱስ ክርስቶስን ትምህርት የተቀበሉት እንደሆነ በዝምታ ያልፉታል፣ ያልተቀበሉት እንደሆነ ግን ይጽፉታል፡፡ ለምሳሌ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስን “የዘላለም ሕይወት እንዳገኝ ምን መልካም ነገር ላድርግ” ብሎ የጠየቀው ሰው የክርስቶስን መልስ ከሰማ በኋላ አለመቀበሉ ተጽፏል፡፡ (ማቴ.፲፱፥፳፪፣ማር.፲፥፳፪፣ሉቃ ፲፰፥፳፫)፡፡ የኒቆዲሞስ ግን በዝምታ መታለፉ ትምህርቱን አምኖ ለመቀበሉ ማሳያ ነው፡፡ ሁለተኛው በዮሐንስ ወንጌል ምዕራፍ ፯ ላይ የምናገኘው ኒቆዲሞስ በአይሁድ ፊት ለጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ መከራከሩ በጌታችን በኢየሱስ ክርስቶስና በትምህርቱ ለማመኑ ማሳያ ነው፡፡

ፈሪሳውያንና የካህናት አለቆች ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስን ሊይዙት ሎሌዎችን ልከው ነበር፡፡ ሎሌዎቹ ግን ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስን ሳይዙት ተመለሱ፡፡ የካህናት አለቆቹና ፈሪሳውያኑ በዚህ ተቈጥተው ሲገሥጹአቸው ኒቆዲሞስ ጣልቃ ገብቶ ለእውነት ቆመ፡፡ “ሕጋችን አስቀድሞ ከእርሱ ሳይሰማ ምንስ እንዳደረገ ሳያውቅ በሰው ይፈርዳልን?” ብሎ ጠየቃቸው፡፡ ያ አይሁድን በመፍራቱ ምክንያት ወደ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በቀን መሄድ ፈርቶ የነበረው ኒቆዲሞስ ጥላቻቸው እጅግ ከመጠን ያለፈ በመሆኑ ሕግ ጥሰው ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስን ሊይዙት የሚሹትንአይሁድ በግልጽ በአደባባይ ተቃወማቸው፡፡ ያን ጊዜ እምነቱ ጠንካራ ባልነበረ ጊዜ በድብቅ ወደ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ የሄደው ኒቆዲሞስ አሁን ግን ላመነበት ጌታ እና ለእውነት በአደባባይ ጥብቅና ቆመ፡፡

በፍርሃት፣ በዝምድና፣ በእውቅና፣ በገንዘብ …ወዘተ ምክንያት ከእውነት ይልቅ ለሐሰት ለምንቆም፣ ለባለ ጊዜዎች በማድላት ፍርድን ለምናጣምም ይህ ጥሩ ትምህርት ነው፡፡ ኒቆዲሞስ ክርስቶስን ከሚከተሉት ከሐዋርያት ወገን አልነበረም፡፡ ቅርበቱ ከጌታችን ከኢየሱስ ክርስቶስ ይልቅ ወገኖቹ ለነበሩት አይሁድ ነበር፡፡ ነገር ግን ኒቆዲሞስ በሐሰት ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስን ሊከሱት ለሚሹት ለወገኖቹ ለአይሁድ ሳይሆን ለእውነተኛው ለጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ጥብቅና ቆመ፡፡ ክርስቲያንም በጠባዩ እንዲህ መሆን አለበት፡፡ ሥጋ ላይ ብቻ ሥልጣን ያላቸውን ሳይሆንበሥጋም በነፍስምላይ ሥልጣን ያለውን አምላክ መፍራት አለብን፡፡ እውነት ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ነው፤ ስለ እውነት መከራ የሚደርስበትና የሚሰደድ ደግሞ በወንጌል እንደተጻፈ ዋጋውን አያጣምና (ማቴ ፭፥፲፩-፲፪፡፡) ጊዜያዊውን መገፋት እየታገሥን ተድላ መንግሥተ ሰማያትን እያሰብን በጽናት መጓዝ አለብን፡፡

ኒቆዲሞስ በጌታችን ስቅለት ጊዜ (ዮሐ.፲፱)

ጌታችን በመስቀል ላይ ነፍሱን በገዛ ፈቃዱ አሳልፎ ከሰጠ በኋላ የጌታችን የኢየሱስ ክርስቶስን ሥጋ በአዲስ መቃብር ከቀበሩት ሁለት ሰዎች ውስጥ አንዱ ኒቆዲሞስ ነበር፡፡ ወንጌላዊው ቅዱስ ዮሐንስም ይህንን ሲመሰክር “ደግሞም አስቀድሞ በሌሊት ወደ ኢየሱስ መጥቶ የነበረ ኒቆዲሞስ መቶ ልጥር የሚያህል የከርቤና የእሬት ቅልቅል ይዞ መጣ የኢየሱስንም ሥጋ ወስደው እንደ አይሁድ አገናነዝ ልማድ ከሽቱ ጋር በተልባ እግር ልብስ ገነዙት፡፡ በተሰቀለበት ስፍራ አትክልት ነበረ በአትክልቱም ማንም ገና ያልተቀበረበት አዲስ መቃብር ነበረ፡፡ “ጌታችን ኢየሱስንም በዚያ ቀበሩት፡፡ ለአይሁድ የመሰናዳት ቀን ነበርና መቀብሩንም ለሰቀሉበት ቦታ ቅርብ ነበር፡፡” ብሏል፡፡

ኒቆዲሞስ ወደ ጌታችን ወደ ኢየሱስ  ክርስቶስ በድብቅ ከመምጣት በአደባባይ ለጌታችን  ለኢየሱስ ክርስቶስ እስከመመስከርና በኋላም ሦስት ዓመት ከሦስት ወር ሙሉ ያስተማራቸው ደቀመዛሙርቱ(ከወንጌላዊው ዮሐንስ በስተቀር) ከፍርሃት የተነሣ ጥለውት በሸሹ ጊዜ እንኳ የጌታችን የኢየሱስ ክርስቶስን ሥጋ ለመቅበር እስከ መብቃት ደረሰ፡፡ በትውፊት እንደሚታወቀውም ኒቆዲሞስ ከቅዱስ ጴጥሮስና ከቅዱስ ዮሐንስ እጅ የክርስትና ጥምቀትን በመጠመቅስለ ክርስቶስ ስደትን የተቀበለ ጠንካራ ክርስቲያን እስከመሆን ደርሷል፡፡ ሉችያንየተባለ የኢየሩሳሌም ቄስ “የቅዱስ እስጢፋኖስ ቀዳሜ ሰማዕት ዐፅም መገኘት” በሚለው ጽሑፉ የቅዱስ ጳውሎስ የኦሪት መምህር የነበረው ገማልያል ተገልጦ ነገረኝ ብሎ ተከታዩን አስፍሯል፡፡ “አይሁድ ኒቆዲሞስ ክርስቲያን መሆኑን ሲያውቁ ከአለቅነቱ አንሥተው፣ ንብረቱን ሁሉ ቀምተውና ክፉኛ ደብድበው ሞቷል ብለው ትተውት ሄዱ፡፡ እኔ ገማልያል በመንገድ ከወደቀበት አንሥቼ ወደቤቴ ወሰድኩት፤ እስኪሞትም ድረስ ከእኔ ጋር ኖረ፡፡ በሞተም ጊዜ ከቅዱስ እስጢፋኖስ ቀዳሜ ሰማዕት አጠገብ ቀበርኩት” ብሏል፡፡ የኒቆዲሞስ ዐፅሙም በ፬፻፳፰ ዓ.ም ከኢየሩሳሌም ወደ ቁስጥንጥንያ ፈልሶ እስከአሁን ድረስ “ቅዱስ ዲያቆን ላውረንስ” በሚሉት ቤተክርስቲያን አለ፡፡

በወንጌልና በትውፊት ከሚታወቀው የኒቆዲሞስ ታሪክ የመንፈሳዊ ሕይወት ዕድገቱን በማስተዋል እኛም የክርስትና ጉዞአችን ምን እንደሚመስል መመልከት ይገባናል፡፡ ክርስትና ጉዞ ነው፡፡ ዕለት ዕለት በእምነት እየጠነከርን በትሩፋት እየበረታን እስከ ዕለተ ሞታችን ድረስ በጽናት መቆየት ያስፈልጋል፡፡

ወስብሐት ለእግዚአብሔር

በቀሲስ ኃይለሚካኤል ብርሃኑ

ክፍል ሦስት

ፍቅር የሁሉ ማሰሪያ ነው፡” የሺህ ፍልጥ ማሰሪያው ልጥ” “እንደሚባለው የምግባራት ሁሉ መደምደሚያ  ፍቅር ነው፡፡ ስለዚህ በወንድማማችነት ፍቅር መጨመር እንደሚገባ ሐዋርያው ቅዱስ ጴጥሮስ በመልእክቱ አስገንዝቦናል፡፡ “እርስ በርሳችሁ ከመዋደድ በቀር ለማንም   ዕዳ አይኑርባችሁ ባልንጀራውን የወደደ ግን ሕግን ሁሉ ፈጸመ” (ሮሜ.፲፫፥፰) ብሏልና፡፡ የሕግ ሁሉ ፍጻሜው ፍቅር ነው፡፡ እሱም በሁለት መልኩ ይፈጸማል የመጀመሪያው ሕግ እግዚአብሔር አምላካችንን በፍጹም ልባችን፣ በፍጹም አሳባችን፣ በፍጹም ኃይላችን መውደድ ሲሆን ሁለተኛውም ባልጀራችንን እንደ ራሳችን አድርገን መውደድ ነው፡፡

በመሆኑም  እነዚህ  ከላይ  ጀምሮ የዘረዘርናቸው ሁሉ  በእኛ  ቢሆኑ  መንፈሳዊ  ፍሬን ማፍራት እንደሚቻለን ቅዱስ ጴጥሮስ በመልእክቱ እንዲህ አስገንዝቦናል፡፡ ይህም ወጣትነት መንፈሳዊ ፍሬዎቻችን ጎልተው የሚታዩበት ተግተን ለአገልግሎት የምንሰማራበትን ሰፊ አገልግሎትን የምንፈጽምበት ስለሆነ ከፊት ይልቅ መትጋት ያስፈልጋል ማለት ነው፡፡

ወጣትነት በእግዚአብሔር ቃል ካልበለጸገ  ከውስጥ በሚመነጭ ፈቃደ ሥጋ ምክንያት ጥያቄ ውስጥ የሚከት ፈታኝ ወቅት ነው፡፡ ውጫዊውን ነገር ሁሉንም ለመጨበጥ የራስ ተነሣሽነት ሲያይል፣ ውስጣዊው ፈቃድ ደግሞ ዐይን ያየውን ልብ የተመኘውን ለመፈጸም በሚነሣሳበት ጊዜ የእግዚአብሔር ፈቃድ ምን እንደሆነ ፈትነን ከክፉ ምግባራት የምንርቅበትን የእግዚአብሔርን መንገድ ማስተዋል ያስፈልጋል፡፡ ይህን ለማድረግም የሚያስችሉን መንፈሳዊ ትጥቆችን መያዝ አስፈላጊ ነው፡፡ እነሱም በመንፈሳዊ ሕይወት ጠንካራ የሚያደርጉንና ፍቅረ እግዚአብሔርን የሚጨምሩልን ጾም፣ ጸሎት፣ ስግደት ሲሆኑ ቅዱሳት ገዳማትን መሳለምና የቅዱሳንን ታሪክ እንዲሁም የኑሮ ፍሬ መመልከት ወሳኝ ነው፡፡

ለዚህም ነው ብርሃነ ዓለም ቅዱስ ጳውሎስ በመልእክቱ “በነፍሳችሁ ዝላችሁ እንዳትደክሙ ከኃጢአተኞች በደረሰበት እንዲህ ባለ መቃወም የጸናውን እስኪ አስቡ” (ዕብ.፲፪፥፫)  በማለት ያስተማረን፡፡

ስለዚህ በኑሮአችን መንፈሳዊ ፍሬ ማፍራት እንዲቻለን የቀድሞ ስንፍና ካለብን እሱን እየተውን በትጋት መንፈሳዊ ሩጫችንን ልንፈጽም ያስፈልጋል፡፡ ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ሁሉንም በትጋት እንደ ፈጸመ ሲያስረዳን “መልካሙን ገድል ተጋድያለሁ ሩጫዬንም ጨርሻለሁ ሃይማኖቴንም ጠብቄአለሁ እንግዲህስ የጽድቅ አክሊል  ይቆየኛል ይህንም ጻድቅ ፈራጅ የሆነው እግዚአብሔር በዚያ ቀን ለእኔ ያስረክባል ደግሞም መገለጡን ለሚወዱት ሁሉ እንጂ ለእኔ ብቻ አይደለም” (፪ኛጢሞ.፬፥፯) ብሏል፡፡

ያለንበት ዘመን መንፈሳዊ ሕይወታችንን፣ አገልግሎታችንን ብሎም እምነታችንን የሚፈታተን መሆኑ ይታወቃል፡፡ ለዚህ ደግሞ የመጀመሪያ ተፈታኝ ወጣቱ ክፍል እንደሆነ የማይካድ  ሐቅ ነው፡፡ ወቅቱ ለመንፈሳዊ ሕይወት ፈተና የሚሆን ዓለማዊነት (secularism) በዘመናዊነትና  በሥልጣኔ ሰበብ  ተስፋፍቶ ትውልዱ ፈጣሪው እግዚአብሔርን እየተወ በሙት ፍልስፍና እየተመካ ወደ ጥፋት እየሄደ መሆኑ ላስተዋለው ሁሉ ግልጽ ነው፡፡ ይህም ዓለም  ወደ አንድ መንደር (globalization) የመጣችበት፣ ቴክኖሎጂው እጅግ የመጠቀበት ወቅት ስለሆነ ሩቅ መሔድ ሳይጠበቅብን ባለንበት ሥፍራ ሆነን ዓለምን ስንቃኝ የባህል መወራረሶች እንዳሉ ልብ ይሏል፡፡ እነዚህ የየሀገራቱ ባህሎች ደግሞ የራሳቸውን ተጽእኖ በሃይማኖታችንና በሥነ ምግባራችን ላይ ያሳድራሉ፡፡

ሀገራችን  ኢትዮጵያ  የብዙ  ባህሎች፣  ቋንቋዎችና  ማኅበረሰቦች  ባለቤት  እንደሆነች ይታወቃል፡፡ በቀደሙት አባቶቻችን ሃይማኖታዊ ሆነ ባህላዊ ጥንካሬዎች ያላትን ሀብት ጠብቃ ያስቆየች ሀገር ናት፡፡ እስከ አሁንም ድረስ የራሷ ቋንቋ፣ የራሷ ፊደል፣ የራሷ ባህል ያላት  ስትሆን  ብዙዎች  ባህሎቻችን  ሃይማኖታዊ አንድምታ፣  ሃይማኖታዊ  ምልከታ፣ ሃይማኖታዊ ትውፊት፣ ሃይማኖታዊ ይዘት  አላቸው፡፡ በርግጥ  በሀገራችን ስለነበረውና ስላለው ባህል ስናነሣ ጠቃሚና ጎጂ ብለን በሁለት መልኩ ማየቱ አስፈላጊ ነው፡፡ ስለዚህ ጎጂ ባህሎችን እያስወገድን ጠቃሚ የሆኑ ባህሎችን፣ ትውፊቶችን ግን ልናስቀጥላቸው ይገባል፡፡

ነገር ግን ዓለም ወደ አንድ መንደር በመጣችበት በዚህ ዘመን ከላይ እንዳየነው በተለያዩ መገናኛ ብዙኀን በሚታዩት፣ በሚሰሙትና በሚለቀቁት ነገሮች ጆሮአችን ብዙ ነገሮችን ይሰማል፡፡ ዐይናችንም ጠቃሚም የሆኑ ወይም በተቃራኒው ደግሞ ለክርስቲያናዊ ሕይወታችን  ጎጂም  የሆኑ  ነገሮችን  ያያል፡፡ ስለዚህ  የራሳችንን  ጠቃሚ  ወጎችን ባህሎችን፣  ትውፊቶችን ሳንለቅ  በምዕራቡ  ዓለም  የሚታዩትን ልቅ  የሆኑ ተግባሮችንና እሳቤዎችን አለማስተናገድ ብልህነት ነው፡፡

እነዚህ ከውጪው ዓለም የምናያቸውና የምንሰማቸው ለሃይማኖታችንና ለበጎ ምግባራችን ጠቃሚ ለሆኑ ወጎቻችንና ትውፊቶቻችን ፀር ወይም ማደብዘዣ ብሎም ማጥፊያ የሆኑ በሥልጣኔ ስም ርኵሰትን የሚያስፋፉትን ፀረ ሃይማኖት ተግባራት ንቆና ተጸይፎ ማለፍ ከአሁኑ  ትውልድ  የሚጠበቅ  ጥበብ  ነው፡፡  በርግጥ  በውጪው  ዓለም  የሚታዩና የሚሰሙ ሁሉም ጎጂ ናቸው ወይም ለሃይማኖታችንና ለመንፈሳዊ ሕይወታችን እንቅፋት ናቸው ማለት አይደለም፡፡ ምክንያቱም ቴክኖሎጂው  ያፈራቸው፣ ሥልጣኔው ያስገኛቸው መልካም ነገርን በቀላሉ የምናስተላልፍባቸው፣ሃይማኖትን የምንሰብክባቸው፣መረጃ የምንለዋወጥባቸው በአጠቃላይ አገልግሎታችንን በቀላሉ የምንከውንባቸው ብዙ  ጠቃሚ ነገሮችም አሉ፡፡

ዓለም አሁን ለደረሰችበት የሥልጣኔ ማማ ቅርብ የሆነ ወጣቱ ትውልድ እነዚህን ጎጂና ጠቃሚ ምንጮችን በማስተዋል በጥልቀት ሊመረምራቸውና ሊያጤናቸው ይገባል፡፡ ምክንያቱም የአሁኑ ዘመን በልማድና በየዋህነት ብቻ የምንኖርበት አይደለም፡፡ ብዙ ምርምርንና ጥናትን ይጠይቃል፡፡ ለዚህም ነው ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ደቀ መዛሙርቱን ወደ ዓለም ሲገቡ እንዴት ሆኖ ማገልገልና መኖር እንዳለባቸው ሲመክር “እነሆ እኔ እንደ በጎች በተኩላዎች መካከል እልካችኋለሁ እንግዲህ እንደ እባብ ብልሆች እንደ ርግብም የዋሆች ሁኑ” (ማቴ.፲፥፲፮ ) ብሏቸዋል፡፡

ስለዚህ ከፊት ይልቅ ዘመኑ እየከፋ ስለመጣ ያውም የዓለሙ ፍጻሜ ስለደረሰ ምልክቶቹም እየተፈጸሙ ስለሆነ አብዝተን ልንጾም፣ ልንጸልይ፣ ልንሰግድ ያስፈልጋል፡፡ አሁን የምንተኛበት ጊዜ ሳይሆን የምንነሣበት፣ የምናቀላፋበት ጊዜ ሳይሆን የምንነቃበት ወቅት ነውና ከፊት ይልቅ መትጋት ተገቢ ነው፡፡ ይህ ዘመን እጅግ ፈታኝ ነውና እናስተውል፤ እንትጋ፡፡

                     እግዚአብሔር ለሁላችን ትጋቱን ማስተዋሉን ያድለን አሜን፡፡

ሊቀ ነቢያት ሙሴ እግዚአብሔር ሰውን በመልኩ እንደ ምሳሌው መፍጠሩን  ጽፎልናል (ዘፍ.፩፥፳፮)፡፡ ከሃያ ሁለቱ ሥነ ፍጥረታትም በእግዚአብሔር መልክ የተፈጠረ ሰው ብቻ ነው፡፡ ነገር ግን ይህ ክቡር ሆኖ የተፈጠረ ሰው በብዙ መንገድ እግዚአብሔርን ሲበድል ይታያል፡፡ ከመጀመሪያው ሰው አዳም ጀምሮ የሰው ድካሙንና በደሉን ስናይ እንደ ቅዱስ ዳዊት ሰው ምንድን ነው? እንላለን፡፡ ከዚያ በላይ ደግሞ እጅግ የሚያስደንቀው እንዲህ ለሚበድለው ሰው እግዚአብሔር የሚያደርገው ምሕረትና የሚሳየው ፍቅር ነው፡፡

ነቢየ እግዚአብሔር ቅዱስ ዳዊት ስለ ሰው ክቡር ተፈጥሮ በመሰከረበት የዝማሬ ክፍል ‹‹ሰብእሰ እንዘ ክቡር ውእቱ ኢያእመረ ወኮነ ከመ እንስሳ ዘአልቦ ልብ ወተመሰሎሙ፤ ሰው ግን ክቡር ሆኖ ሳለ አላወቀም ልብ እንደሌላቸው እንስሶችም ሆነ መሰላቸውም››(መዝ፵፰፥፲፪) በማለት  እግዚአብሔር ሰውን አክብሮ የፈጠረው መሆኑንና ሰው ግን ይህንን የከበረ ተፈጥሮውን ልብ እንደሌላቸው እንስሳት በመሆን እንዳጎሳቆለ ይገልጻል፡፡

አምላካችን ልዑል እግዚአብሔር ፍቅር ነውና በፍቅር ተስቦ በበደል ምክንያት ለተጎሳቆለው ሰው የገባለትን የምሕረት ቃል ኪዳን ለመፈጸም ሰው ሆነ፡፡ ለዘመናት በዲያብሎስ ቁራኝነት፣ በሲዖል ባርነት ተገዝቶ ይኖር ለነበርው ሰው ነጻነትን ሰበከለት፡፡ በኃጢአት ምክንያት ርስቱን አጥቶ ስደተኛ ወደ ሆነው ወደ ጎስቋላው ሰው መጣ፡፡ ታስረን ለነበርን መፈታትን፣ ባሮች ለነበርን ልጅነትን፣ ተቅበዝባዥ ለነበርን ዕረፍትን፣ ሙታን ለነበርን ሕይወትን አደለን፡፡ እርሱ መድኃኒት ነውና ድውያነ ሥጋን በተአምራት፣ ድውያነ ነፍስን በትምህርቱ ፈወሰ፡፡ በሥጋው ደዌ ሥጋ፣ በነፍሱ በባርነት ቀንበር ተይዞ ይሰቃይ ለነበረ መጻጒዕ ለተባለ በሽተኛ ሰው ያደረገውን የማዳኑን ሥራ ስንመለከትና በኋላ ግን መጻጒዕ የመለሰለትን ምላሽ ስናስተውል አይ ሰው! ብለን ትዝብታችን እንደ ቅዱስ ዳዊት “ታስበው ዘንድ ሰው ምንድን ነው?” እንላለን፡፡

መጻጕዕ ማለት በሽተኛ ማለት ነው፡፡ እርሱም በደዌ ዳኛ ተይዞ የአልጋ ቁራኛ ኾኖ ለብዙ ዓመታት(፴፰ ዓመት) ይኖር የነበረ በሰው የተናቀና የተረሳ ሰው ነው፡፡ መጻጒዕ ምንም እንኳ ለብዙ ዓመታት በመታመሙ ምክንያት ሰውነቱ ከአልጋ ተጣብቆ ከሰውነት ጎዳና የወጣ፣ ሰዎችም የናቁትና የተጸየፉት ቢሆንም፤ ፍጥረቱን የማይንቅ፣ ሰውን የሚወድ፣  ሳይንቅ

የጠየቀው፣ አይቶ በቸልታ ያላለፈው፣ የሰውን ድካሙን  የሚረዳ ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ነው፡፡

ወንጌላዊው ቅዱስ ዮሐንስ እንደተረከው በኢየሩሳሌም በበጎች በር አጠገብ በዕብራይስጥ ቋንቋ “ቤተ ሳይዳ” የምትባል አንዲት መጠመቂያ ነበረች፡፡ አምስትም መመላለሻ ነበረባት፡፡ ቤተ ሳይዳ ማለት ቤተ ሣህል (የይቅርታ ቤት) ማለት ነው፡፡ አምስት መመላለሻ የሚለውን ትርጓሜ ወንጌል እርከን ወይም መደብ ይለዋል፡፡ በእርከኑ ወይም በመደቡ ብዙ ድውያን ይተኛሉ፡፡ ከእነሱም ውስጥ የታወሩ፣ አንካሶች፣ የሰለሉ፣ ልምሾ የኾኑ፣ የተድበለበሉ፣ በየእርከን እርከኖቹ ላይ ይተኛሉ፡፡ የእግዚአብሔር መልአክ ውኃውን ለመቀደስ በየዓመቱ በሚወርድ ጊዜ ድምፁ እስኪያስተጋባ ድረስ ውኃው ይናወጣል፡፡ ድውያኑም በዚያ ሥፍራ ተኝተው የውኃውን መናወጥ ይጠባበቃሉ፡፡ ምክንያቱም በዓመት አንድ ጊዜ ብቻ ውኃው ሲናወጥ ቀድሞ ወደ ውኃው የገባ አንድ ሰው ከደዌው ይፈወስ ነበርና፡፡

ፈውሱ በየጊዜው ከዓመት አንድ ጊዜ ይደረግ የነበረው የእግዚአብሔር ተአምራት በአባቶቻችን ጊዜ ነበር እንጂ አሁንማ የለም ብለው ድውያኑ ከማመን እንዳይዘገዩ ሲኾን፣ የድውያኑ መፈወስ አለመደጋገሙም (በዓመት አንድ ጊዜ ብቻ መፈጸሙም) በኦሪት ፍጹም ድኅነት እንዳልተደረገ ለማጠየቅ ነው፡፡ በዚያም ከሠላሳ ስምንት ዓመት ጀምሮ የታመመ አንድ ሰው ነበረ፡፡ ከአልጋው ላይ ተጣብቆ ይኖር ነበር፡፡ ጌታችን መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስም ወደዚያ ሰው ቀርቦ አየው፡፡ ጌታችን ክብር ይግባውና ተጨንቀን እያየ ዝም የማይለን፣ ስንቸገርም የሚረዳን ቸር አምላክ ነውና መጻጕዕ በደዌ ዳኛ፣ በአልጋ ቁራኛ ተይዞ ለብዙ ዓመታት እንደ ተሰቃየ፣ ደዌው እንደ ጸናበት መከራውም እንደ በረታበት አውቆ በርኅራኄ ቃል “ልትድን ትወዳለህን?” አለው፡፡ ፈቃዱን መጠየቁ ነው፡፡

አምላካችን ልዑል እግዚአብሔር ፍትሐዊ ነውና ለማዳን የእያንዳንዳችን ፈቃደኝነት ይጠይቃል እንጂ ሥልጣን ስላለው፣ ክንደ ብርቱና ሁሉን ማድረግ የሚቻለው ስለሆነ ብቻ ያለፈቃዳችን የሚገዛን አምላክ አይደለም፡፡ በእኛ ላይ የሚያደርገውን የማዳኑን ሥራ “ልትነጻ ትወዳለህን፣ ምን እንዳደርግልህ ትሻለህ?” በማለት ከጠየቀ በኋላ “እንደ እምነትህ ይኹንልህ፤ እንደ እምነትሽ ይሁንልሽ” እያለ በነጻነት እንድንመላለስ ነጻነታችን ያወጀልን የፍቅር አምላክ ነው፡፡  መጻጕዕንም “ልትድን ትወዳለህን?” ባለው  ጊዜ  እሱ  ግን  የሰጠው  ምላሽ  እጅግ የሚያሳዝን ነበር፡፡ “ጌታ ሆይ ውኃው በተናወጠ ጊዜ በመጠመቂያው ውስጥ የሚያኖረኝ ሰው የለኝም፤ ነገር ግን እኔ ስመጣ ሳለሁ ሌላው ቀድሞኝ ይወርዳል” ብሎ መለሰለት፡፡ መጻጕዕ ሰዎች እንደሸሹት፣ በታመመ ጊዜ እንደተጸየፉት፣ “እንዴት ዋልህ? እንዴት አደርህ?” የሚለው ሰው እንዳጣ፣ ወገን አልባ እንደ ሆነ እና ተስፋ እንደ ቆረጠ ለጌታችን ተናገረ፡፡

ጌታችን የልብን የሚያውቅ አምላክ ሲሆን “ልትድን ትወዳለህን?” ብሎ የጠየቀበት ምክንያት አላዋቂ ሥጋን እንደ ተዋሐደ ለማጠየቅ ነው፡፡ አልዓዛር በሞተ ጊዜ “መቃብሩን አሳዩኝ፣ ወዴት ነው የቀበራችሁት?” እንዳለው ሁሉ መጻጕዕም በምላሹ “ሰው የለኝም” ማለቱ ኢየሱስ ክርስቶስን ሲያየው የሠላሳ ዓመት ጎልማሳ ነውና የውኃውን መናወጥ ተጠባብቆ ያወርደኛል ብሎ በማሰቡ ነው፡፡ እንዲሁም አምስት ገበያ ሰው ይከተለው ነበርና አንዱን ሰው ያዝልኛል ብሎ ነው፡፡

ብዙዎቻችን የሕይወታችን ዋልታ በሰው እጅና በሰው ርዳታ ያለ ይመስለናል፡፡ ሰዎች ካልረዱን፣ ካልደጎሙን፣ አይዟችሁ ካላሉን፣ ከጎናችን ካልሆኑና በሰዎች ካልታጀብን ነገር ሁሉ የማይሳካልን ይመስለናል፡፡ ለዚህም ነው በሰዎች ትከሻ ላይ እንወድቅና እነሱ ሲወድቁ አብረን የምንወድቀው፡፡ ሲጠፉም አብረን ለመጥፋት የምንዳረገው፡፡ እስኪ ከሚደክመው ከሰው ትከሻ፣ ከሚዝለው ከሰው  ክንድ  እንውረድና በማይዝለውና በማይደክመው በአምላክ ክንድ  ላይ እንደገፍ፡፡ እርሱ መታመኛ ነው፤ ያሳርፋል፣ የማይደክምም ብርቱ መደገፊያ ነውና፡፡

መጻጕዕ ሁሉ ነገሩ በሰዎች እጅ ላይ ነው ብሎ ስላሰበና የሰዎች ርዳታ ስለ ቀረበት ተስፋ ቆርጦ ነበር፡፡ የተማመነባቸው ሰዎችም ሲርቁት ሕይወቱ ጨልሞበት ነበርና  “ሰው የለኝም” አለ (ዮሐ.፭፥፯)፡፡ የተቸገረውን ለመርዳት፣ ድኃውን ባዕለ ጸጋ ለማድረግ፣ የተጨነቀችቱን ነፍስ ለማጽናናት አማካሪ የማይሻው አምላክ ግን ወዲያውኑ “ተነሣና አልጋህን ተሸክመህ ሒድ” አለው፡፡ መጻጕዕም ወዲያውኑ ዳነ፡፡ አልጋውንም ተሸክሞ ሔደ፡፡ ቀነ ቀጠሮ ሳይሰጥ፣ መሻቱን ተመልክቶ በአምላካዊ ቃሉ ፈወሰው፡፡

በዮሐንስ ወንጌል ትርጓሜ እንደ ተገለጸው የእግዚአብሔር መልአክ የቀሳውስት፣ ውኃው የጥምቀት፣ አምስቱ እርከን የአምስቱ አዕማደ ምሥጢር፣ አምስቱ ድውያን የአምስቱ ፆታ ምእመናን ማለትም የአዕሩግ፣ ወራዙት፣ አንስት፣ ካህናት፣ መነኮሳት ምሳሌዎች ናቸው፡፡ እነዚህንም ሰይጣን የሚዋጋበት ለእያንዳንዱ እንደየ ድካሙ ሊያጠቃው ይሞክራልና ያንን ድል

የሚነሱበትን ምሥጢር እንደሚያድላቸው ያጠይቃል፡፡ አዕሩግን በፍቅረ ንዋይ፣ ወራዙትን በዝሙት ጦር፣ አንስትን በትውዝፍት (የምንዝር ጌጥ)፣ ካህናትን በትዕቢት፣ መነኮሳትን በስስት ጦር ሰይጣን ይዋጋቸዋል፡፡ እነርሱም በጥምቀት ባገኙት ኃይል (የልጅነት ሥልጣን) ድል ያደርጉታልና የዚያ ምሳሌ ነው፡፡ ለመጻጕዕ መፈወስ የዘመድ ብዛት፣ የሰዎች ርዳታ አላስፈለገውም፡፡ በእግዚአብሔር ቃል ብቻ ተፈውሷል፡፡ ለዚህም ነው ነቢየ እግዚአብሔር ቅዱስ ዳዊት   በመዝሙሩ “ችግረኛውን   ከቀማኛው   እጅ፤   ረዳት   የሌለውንም   ምስኪን ያድነዋልና” (መዝ.፸፪፥፲፪) ሲል የተቀኘው፡፡ ጻድቁ ኢዮብም እንዲሁ “ረዳት(ኃይል) የሌለውን ምንኛ ረዳኸው” (ኢዮ.፳፮፥፪) በማለት የእግዚአብሔርን አዳኝነት መስክሯል፡፡

የድንግል ማርያም ልጅ ኢየሱስ ክርስቶስ በሕይወቱ የደረሰለት ሰው እንዲህ ይባረካል፡፡ ስለዚህ ገንዘብ፣ ሥልጣን፣ ወገን፣ ረዳት የለኝም በማለት ተስፋ የቆረጥን ሰዎች እግዚአብሔር ከሰውም፣ ከሥልጣንም፣ ከገንዘብም በላይ ነውና እርሱን ተስፋ አድርገን ሁል  ጊዜ በስሙ መጽናናት እና የሚያስጨንቀንን ሁሉ በእርሱ ላይ መጣል እንደሚገባን መገንዘብ ያስፈልጋል፡፡ ነቢየ እግዚአብሔር ቅዱስ ዳዊት “አቤቱ የሚፈልጉህ ሁሉ በአንተ ደስ ይበላቸው፤ ሐሴትም ያድርጉ፡፡ ሁል ጊዜ ማዳንህን የሚወዱ ዘወትር እግዚአብሔር ታላቅ ይሁን ይበሉ”(መዝ.፵፥፲፮) እንዳለው ሁል ጊዜም በአምላካችን እግዚአብሔር ደስተኞች እንሁን፡፡

መጻጒዕ የተፈወሰው በሰንበት ቀን ነበርና   አይሁድ በዚህ ቀን አልጋህን ልትሸከም አይገባህም ሲሉ ተቃወሙት፡፡ እርሱ ግን በተደረገለት ነገር ደስ ቢለውም ከእነርሱ ይልቅ ለሱ መልካም ነገር ያደረገለትን ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስን በተደረገለት ነገር ሁሉ ሙሉ ተጠያቂው እርሱ ነው እንጂ እኔ ታዝዤ ነው ለማለት “ያዳነኝ እርሱ አልጋህን ተሸክመህ ሂድ አለኝ” አላቸው፡፡ አይሁድም መልሰው አልጋህን ተሸክመህ ሂድ ያለህ ሰው ማነው ብለው ጠየቁት፡፡ እርሱ ግን የፈወሰው ማን እንደሆነ አላወቀም ነበር፡፡ ነቢየ እግዚአብሔር ቅዱስ ዳዊት “ታስበው ዘንድ ሰው ምንድን ነው? ብሎ እንደ ጠቀሰው የረዳውን፣ ያዳነውን፣ ሰው ቢረሳውም እንኳ ያልረሳውን፣ ሰው ቢንቀው እንኳ ያልናቀውን፣ ጎስቋላ ሕይወቱን የጎበኘውን ጌታ አለማወቁ፣ ለማወቅም አለመጠየቁ ሰው ምን ያህል ደካማ ፍጡር እንደሆነ የምንማርበት ነው፡፡

ሰው እግዚአብሔር ከፈጠራቸው ከ፳፪ቱ ሥነ ፍጥረት እጅግ ውብና በእግዚአብሔር መልክ እንደ እግዚአብሔር ምሳሌ የተፈጠረ ድንቅ ፍጡር ሆኖ ሳለ የፈጠረውን፣ ቢወድቅ ያነሣውን፣ ቢጠፋ የፈለገውን፣ ቢራቆት የጸጋ ልብስ ያለበሰውን፣ ቢጎሳቆል ያከበረውን፣ ቢሰደድ ወደ ርስቱ የመለሰውን እግዚአብሔርን አውቆ ሊገዛለት እንደ ፈቃዱም ሊኖር ይገባል፡፡

ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ለሮሜ ክርስቲኖች በጻፈላቸው መልእክቱ እንደጠቀሰው

‹‹እግዚአብሔርን ለማወቅ ባልወደዱ መጠን እንዲሁ እግዚአብሔር ይህን የማይገባውን ይሠሩ ዘንድ ሰነፍ አእምሮን ሰጣቸው››(ሮሜ.፩፥፳፰) ይላልና ለማይረባ (ሰነፍ) አእመሮ ተላልፎ ላለመሰጠት እግዚአብሔርን ማወቅ፣መፈለግና መከተል ያስፈልጋል፡፡ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስም በቤተ መቅደስ ሳለ ያን ያዳነውን ሰው አገኘውና “እነሆ ድነሃል ግን ከዚህ የባሰ እንዳያገኝህ ዳግመኛ እንዳትበድል፣ ተጠንቀቅ አለው” ያም ሰው ሄዶ ያዳነው ጌታችን ኢየሱስ እንደሆነ ለአይሁድ ነገራቸው፡፡

መጻጉዕ ምንም እንኳን በዚያች አልጋህን ተሸክመህ ሂድ በተባለበትና ከደዌው በተፈወሰበት ሰዓት ለዘመናት ሲጠባበቅ የነበረውን ድኅነት በአንዲት ቃል ያዳነውን አምላክ ቢያንስ ከተደረገለት ከእግዚአብሔር ቸርነት ተነሥቶ ለማወቅ አለመፈለጉ በደል ሆኖ ሳለ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በቤተ መቅደስ አግኝቶት እርሱ እንዳዳነው ከነገረው በኋላ እንኳን ስለ ተደረገለት አመስግኖ አዳኝነቱን መመስከር ሲገባው ሁለተኛ በደል ጭራሽ ለመክሰስ ተሰለፈ፡፡

አይሁድም ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስን በሰንበት ድውይ ፈውሷል፣ጎባጣ አቅንቷል፣እውር አብርቷል ለምጽ አንጽቷል፣ሙት አስነሥቷል፣ጉንድሽ ተርትሯል፣አጋንንትን ከሰው ልቡና አውጥቷል ስለዚህ  ሰንበትን ሽሯል በሚል ክፉ ሴራቸው ያሳድዱትና ሊገድሉትም ይሹ ነበር፡፡ ጌታችን   መድኃኒታችን   ኢየሱስ   ክርስቶስ   የተራቡትን   ትቂት   እንጀራ   አበርክቶ እያበላ፣የተጠሙትን እያጠጣ፣ የተጨነቁትን እያጽናና፣ድውያነ ሥጋን በተአምራት፣ድውያነ ነፍስን በትምህርቱ እየፈወሰ ድሃውን ስለ ድህነቱ ሳይንቅ፣ባዕለ ጸጋውን ስለ ሃብቱ ሳያፍር የሁሉን ልብ በአባታዊ ፍቅሩ አንኳኳ፡፡ ብዙዎች ግን ልባቸው በክፋት ስለ ሞላ ዲያብሎስ ልባቸውን ስላደነደነው መጽሐፍ እንዳለ ‹‹የገዛ ወገኖቹ አልተቀበሉትም›› በእርሱ አምነው ከመቀበል ይልቅ ላለመቀበልና ወንጀለኛ ነው ለማለት የውሸት ምክንያት ይፈልጉ ነበር፡፡

አይሁድ ጌታችንን ከጲላጦስ ፊት አቅርበው ካቀረቡበት ክስ መካከል ዋና ዋናዎቹ የእግዚአብሔር ልጅ ነኝ ይላል፣ ቤተ መቅደሱን አፍርሼ በሦስት ቀን እሠራዋለሁ ብሏል፣ ሰንበትን ሽሯል የሚሉ ነበሩ፡፡ በሰንበት ድውያንን በመፈወስ ሰንበትን ሽሯል ብለው ላቀረቡት ክስ መስካሪ ሆኖ መጻጒዕ ቀረበ፡፡ በሰንበት የፈወሰኝ እሱ ነው በማለት ያዳነውን አምላክ እጁን አንሥቶ በጥፊ መታው፡፡

በምህረቱ የተፈወሰች እጅ የሕይወትን ራስ ጌታዋን ለመምታት ተዘረጋች፡፡ ‹‹ባጎረስኩ እጄን ተነከስኩ›› እንደሚባለው ያ ለዘመናት ሰውነቱ ከአልጋ ተጣብቆ፣ ከሰውነት ጎዳና ወጥቶ በጽኑዕ ደዌ ሲሰቃይ ነበረ በሽተኛ ተሸክማው የኖረችውን አልጋ እሱም በተራው እንዲሸከማት ዕድሉን የሰጠውን አምላክ  ወንጀለኛ ነው ብሎ ጻድቁን ለመክሰስና ለመመስከር ከከሳሾች ጋር መተባበር የልቡና መታወር ነው፡፡ ልቡናቸው ብሩህ የሆነላቸው ቅዱሳን ሐዋርያት ግን ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ለዓለሙ የከፈለውን ዋጋ ቤዛነቱን ለመመስከር የኤሁድ ዛቻና ማስፈራሪያ አልገደባቸውም፡፡ያዩትን፣የሰሙትን፣የተደረገላቸውን በአጠቃላይ ለሰው ልጅ የተከፈለለትን ዋጋ ከመመስከር የተሳለ ሰይፍ ፣የሚንበለበል እሳት፣ግርፋትና ስቅላት ፣ስደትና እርዛት መጠማትና ረሃብ  አላስቀራቸውም፡፡ይልቁንስ  እውነትን  በመመስከራቸው  በሚገጥማቸው  መከራ  ደስ እያላቸው ምስክርነታቸውን ሰጡ እንጂ፡፡ ‹‹ስለ ሕይወት ቃል ከመጀመሪያው የነበረውንና በጆሮአችን የሰማነውን በዐይኖቻችንም ያየነውን የተመለከትነውንም እጆቻችንም የዳሰሱትን እንነግራችኋለን››(፩ኛዮሐ.፩፥፩) እንዲል፡፡

መጻጉዕ ግን ስለተደረገለት ምህረት እየመሰከረ እግዚአብሔርን ማክበር ሲገባው ቀና ብሎ እንዲራመድ ከወደቀበት ያነሣውን ክርስቶስን ለመቃወም ደፈረ፡፡ ‹‹የበላበትን ወጪት ሰባሪ›› ማለት እንዲህ ነው፡፡ ጌታችን ክርስቶስ መጻጉዕን በቤተ መቅደስ እንዳገኘው ከዚህ የባሰ እንዳያገኝህ ዳግመኛ እንዳትበድል ተጠንቀቅ ብሎት ነበር፡፡ እሱ ግን በበደል ላይ በደል ጨመረ፡፡ እግዚአብሔር ሰውን ከመፍጠሩ አስቀድሞ ውብ አድርጎ ቢሠራውም ከንቱ ነገርን እንደሚመስል ያውቅ ነበር፡፡ ነገር ግን ለቸርነቱ ወሰን ለምህረቱ ገደብ የሌለው አምላክ ነውና ሰውን በፍቅሩ ጥላ ሥር እንዲያርፍ አድርጎታል፡፡

ቀድሞውኑ ሰው አታድርግ የተባለውን በማድረግ የማይገባውን በመመኘት ፈጣሪውን የበደለ፣ ከጸጋ እግዚአብሔር የተራቆተ፣ከገነት የተሰደደ፣ከክብር ያነሰ ሆኖ ቢገኝም የጠፋውን ሊፈግና ሊያድን ጌታችን ክርስቶስ በዓለም ተገለጠ፡፡  ሰው ሕግ አፍራሽ ሆኖ ሳለ ሠራኤ ሕግ ክርስቶስ ሕግን ሁሉ ፈጸመ፡፡ በደለኛው አዳም ካሳ ተከፈለለት፡፡ የሰው ልጅ የሚወደድ ሥራ ሳይኖረው በፍጹም ፍቅሩ ወደደውና ወደ ቀድሞ ርስቱ መለሰው፡፡ በዚህ ሁሉ የወደደን አምላካችን ልዑል እገዚአብሔር ከፍጹም ፍቅሩ የተነሣ ነውና ምሕረቱን ከእኛ ያላራቀብን ምስጋና ይድረሰው፡፡