‹‹ሁሉ በአግባቡ እና በሥርዓቱ ይሁን›› ፩ኛ ቆሮ.፲፬፥፵ (የመጨረሻ ክፍል)
በዲ/ን ታደለ ሲሳይ
ማኅበራዊ የመገናኛ ብዙኀንን ስንጠቀም መልካሙን ከክፉ መለየት፣ ከአስተምህሮአችን ጋር ከሚቃረነው መራቅ ይኖርብናል፡፡ ስለዚህ መንፈሳዊ እና ሃይማኖታዊ መልእክቶችን በማኅበራዊ የመረጃ መረቦች በምናስተላልፍበት ወቅት የሚከተሉትን ሥርዓታዊ አካሄዶች መከተል አለብን፡፡
‹‹ሁሉ በአግባቡ እና በሥርዓቱ ይሁን›› ፩ኛ ቆሮ.፲፬፥፵ (ክፍል ሁለት)
በዲ/ን ታደለ ሲሳይ
ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ከጻፋቸው መልእክታት መካከል ለቆሮንቶስ ሰዎች በጻፈው መልእክቱ ላይ እንዳስቀመጠው፡ ‹‹ነገር ግን ሁሉ በአግባብ እና በሥርዓት ይሁን›› 1ኛ ቆሮ. ፲፬፤፵ ብሏል፡፡ ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ይህንን መልእክት መሠረት አድርጋ ልጆቿን ታስተምራለች፡፡ በሁሉም የአምልኮ ዘርፍ ሥርዓት መሥርታ ሕግጋተ እግዚአብሔርን እያጣቀሰች ምእመናን በቀና መንገድ እንዲመሩ ታሳስባለች፡፡ ያላመኑትን ወደ አምልኮተ እግዚአብሔር በማምጣት፤ ያመኑትን በእምነት በማጽናት፤ የጸኑትን ደግሞ በመባረክ እና በመቀደስ ለማያልፈው ዘለዓለማዊ መንግሥት እንዲበቁ የንስሓ ትምህርትን በማስተማር ለንስሓ ሕይወት ታዘጋጃለች፡፡ ከሕግ እና ከሥርዓት ብሎም ከትክክለኛ አስተምህሮዎቿ የሚርቁ፤ የሚሸሹ እና የሚቃወሙትን ደግሞ በምክረ ካህን ታስተምራለች፤ እምቢ አሻፈረኝ ያሉትን ደግሞ ታወግዛለች፡፡
‹‹ሁሉ በአግባቡ እና በሥርዓቱ ይሁን›› ፩ኛ ቆሮ.፲፬፥፵ (ክፍል አንድ)
በዲ/ን ታደለ ሲሳይ
ጊዜ ገቢር ለእግዚአብሔር እንዲል እግዚአብሔር ሁሉንም ነገር የሚሠራበት ጊዜ አለው፡፡ ዓለምን ሲፈጥር፣ ሙታንን ሲያስነሣ፣ ድዉያንን ሲፈውስ፣ የተሰደዱትን ሲመልስ፣ ያዘኑትን ሲያረጋጋ እርሱ ጊዜ አለው፡፡ ሁሉንም በጊዜው ውብ አድርጎ ሠራው እንዲል ለሥራው ሁሉ ጊዜ አለው፡፡ የሰው ልጅም በእግዚአብሔር የተፈጠረ፣ እርሱ የሠራለትን ሥርዓት ተከትሎ የሚኖር እንደመሆኑ ለእንቅስቃሴው ሁሉ ጊዜ አለው፡፡ የሰው ልጅ በጨለማ የኖረበት ጊዜ አለው፤ በብርሃን ውስጥ ያለፈበትም ጊዜ አለው፡፡ የሰው ልጅ በድንቁርና የኖረበት ጊዜ አለ፤ በዕውቀት ብርሃን የተመላለሰበት ጊዜ አለ፡፡ የሰው ልጅ በጥበብ ሰክኖ ፈጣሪውን ያመሰገነበት ጊዜም አለው፡፡ የሰው ልጅ ባልተጻፈ ሕግ የተመራበት ጊዜ አለው፤ በተጻፈ ሕግም የተመራበት ጊዜ አለው፡፡
መናፍቃን የሚስቱባቸውና የሚያስቱባቸው መንገዶች (የመጨረሻ ክፍል)
…በዳዊት አብርሃም…
የግል ሐሳብ በመጽሐፍ ቅዱስ ድጋፍ እንዲያገኝ መጣር
ትክክለኛ የክርስቲያን ነገረ መለኮት ምንጩ መጽሐፍ ቅዱስ ነው፡፡ አንዳንዶች ግን የሚፈልጉትን ነገረ መለኮት በራሳቸው ፈልስፈው ሲያበቁ የግል አሳባቸው በመጽሐፍ ቅዱስ ተደጋፊ እንዲሆን ጥቅሶችን ማፈላለግ ይጀምራሉ፡፡ የእነርሱን ሐሳብ የሚደግም ወይም የሚደግፍ የሚመስል ቃል ሲያገኙ ደስ ተሰኝተው ያንን ያገኙትን አንድ ጥቅስ ደጋግመው ይጠቅሳሉ፡፡ የነርሱን ሐሳብ የሚቃወም ጥቅስ ሲያጋጥማቸው ደግሞ ጥቅሱን እነርሱ ወደሚፈ ልጉት ሐሳብ ለማምጣት ይጥራሉ፡፡ ማርቲን ሉተር አሳቡን የተቃወመበትን የያዕቆብ መልእክት ‹‹ገለባ›› ብሎ በግልጽ ከማጣጣል ውጪ ብዙ አልተቸገረም፡፡ የእርሱ ተከታዮች የሆኑት ግን እንደ መምህራቸው ቅዱስ ቃሉን ሰድቦ ማለፍ እንደማያዋጣ ገብቷቸዋል፡፡ በሌላ በኩል ደግሞ ሐሳባቸውን ለመቀየርና ከመጽሐፍ ቅዱስ የተገኘውን ነገረ መለኮት ለመቀበልም አልፈለጉም፡፡ ለዚህ አጣብቂኝ እንደ መፍትሔ የተጠቀሙት የሐዋርያው ያዕቆብን መልእክት እንዴት ቢተረጐም የነርሱን ሐሳብ ሊደግፍ እንደሚችል በማሰብ ቃሉን ወደራሳቸው ግላዊ ሐሳብ ማምጣት ነው፡፡ ይህንንም ስልት ተጠቅመው እንደሚከተለው ደመደሙ፡፡
መናፍቃን የሚስቱባቸውና የሚያስቱባቸው መንገዶች (አራተኛ ክፍል)
በዳዊት አብርሃም
ጥቅሱን ካጠቃላዩ መጽሐፍ ቅዱሳዊ ነገረ መለኮት (Biblical Theology) አንጻር ለማየት አለመቻል
ትክክለኛ ትምህርተ መለኮት ጥቅሶችን በዘፈቀደ መደርደር አይደለም፡፡ የተደረደሩት ጥቅሶች ከጥንት ከሐዋርያት ጀምሮ በመጣ አመክንዮ ተያይዘው ትርጉም የሚያስገኙበት ዘዴ አለ፡፡ ይህም ትውፊት ይባላል፡፡ ትውፊት የሌላቸው አብያተ ክርስቲያናት የሉም፡፡ ትውፊትን የሚያጥላሉት ፕሮቴስታንቶች እንኳ ከአውሮፓ የተሐድሶ አባቶች ከነማርቲን ሉተር የሚነሣ የአስትምህሮ ቅብብሎሽ አላቸው፡፡ ምንም አስተምህሯቸውን በጣም የሚለውጡ ክስተቶች እየተፈጠሩ ከነርሱ መካከል ወግ አጥባቂዎች የሆኑት እስኪደነግጡ ቢደርሱም መለዋወጥን የሚፈቅድ ሥርዓት ሲወርድ ሲዋረድ የመጣ የራሳቸው ትውፊት ነው፡፡
መናፍቃን የሚስቱባቸውና የሚያስቱባቸው መንገዶች (ሦስተኛ ክፍል)
…በዳዊት አብርሃም…
ጥቅሱን ከዳራው መነጠል
መጽሐፍ ቅዱስ ምንም በመንፈስ ቅዱስ አነሳሽነት የተጻፈ ቢሆንም የተጻፈው ግን በሰዎች ነው፡፡ የተጻፈውም ለሰዎች ነው፤ የተጻፈበት ቋንቋ፣ ቦታና የተወሰነ ጊዜ አለ፡፡ ስለዚህ የአጻጻፉን ባህል፣ በዘመኑ የነበረውን ኹኔታ፣ መጽሐፉ የተጻፈበትን ዓላማ በማወቅና በዚያም ውስጥ የጥቅሱን ትክክለኛ መልእክት በመረዳት መጥቀስ እንጂ እንደመሰለ አንሥቶ መጥቀስ ስሕተት ላይ ይጥላል፡፡
መናፍቃን የሚስቱባቸውና የሚያስቱባቸው መንገዶች (ክፍል ሁለት)
በዳዊት አብርሃም
- ጥቅሱን ከዓውዱ ነጥሎ መጥቀስ
አንድን ጥቅስ በተሟላ መልኩ በትክክል ጠቅሶ ድምዳሜ ላይ መድረስ ትክክል ባይሆን እንኳ የተሻለ ነገር አያጣውም፡፡ ስሕተቱን የከፋ፣ የስሕተት ስሕተት የሚያደርገው አንዲቷን ጥቅስ ቆንጽለው ሲጠቅሷት ነው፡፡ ብዙዎች መናፍቃን አንድን ጥቅስ አሟልተው ለመረዳት ጥቂት መስመሮችን ከፍ ብለው እንዲሁም ከጠቀሱት ጥቅስ ቀጥሎ ያሉትን ጥቂት ዐረፍተ ነገሮች ጨምረው ለመመልከት ቢሞክሩ ድምዳሜያቸውን ርግፍ አድርገው መተው ወይም የሚያሰሙትን ተቃውሞ ባልደገሙት ነበር፡፡
ይህንም በሚቀጥሉት ስለ ነገረ ድኅነት ከተጻፉት ጥቅሶች አንጻር እንመልከት፡፡ “ጸጋው በእምነት አድኖአችኋልና፤ ይህም የእግዚአብሔር ስጦታ ነው እንጂ ከእናንተ አይደለም፡፡” (ኤፌ2፡8-9) የዚህ ጥቅስ መልእክት በጣም ግልጽ ይመስላል፤ ጥቅሱ ‹ሥራ አያስፈልግም፣ እምነትና ጸጋ ብቻቸውን ለመዳን በቂ ናቸው› የሚል መልእክት የያዘ መስሎ ይታያል፡፡ ግን ሳንቸኩል አንድ ቁጥር ወረድ ብለን ንባባችንን ብንቀጥል እንዲህ የሚል እገኛለን፡፡ “እንመላለስበት ዘንድ እግዚአብሔር አስቀድሞ ያዘጋጀውን መልካሙን ሥራ ለማድረግ በክርስቶስ ኢየሱስ ተፈጠርን።” (ኤፌ2፡10)
መናፍቃን የሚስቱባቸውና የሚያስቱባቸው መንገዶች (ክፍል አንድ)
ዳዊት አብርሃም
ነገረ ድኅነትን (የመዳን ትምህርትን) በተሳሳተ መንገድ የሚያስቡና ስሕተት የሆነን ትምህርት ከማስተማር አልፈው ትክክል የሆነውን የኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያን አስተምህሮ የሚቃወሙ ወገኖች እዚህ አቋም ላይ ሊደርሡ የቻሉበት በርካታ ምክንያቶች ቢኖሩም ከብዙዎቹ ምክንያቶች መካከል ጥቂቶቹን በመለየት ቀለል ያለውን መንገድ መርጠን ለማየት እንሞክራለን፡፡ የስሕተቶቹ መነሻ በመጠኑ ሲዳሰስ የሚከተለውን ይመስላል፡፡
- በአንዲት ነጠላ ጥቅስ ላይ መመሥረት
በማንኛውም የትምህርት መስክ አንድ አቋም ላይ ለመድረስ በቂ የሆነ መረጃ መያዝ እንደሚያስፈልግ የጥናትና ምርምር ሕግ ግድ ይላል፡፡ ዓለማዊ ወይም ምድራዊ ነገር ይህን ያህል ጥንቃቄ የሚያስፈልገው ከሆነ ሰማያዊው የነገረ መለኮት ዕውቀት ደግሞ የቱን ያህል ጥንቃቄ፣ የቱንስ ያህል ትዕግሥት ይሻ ይሆን? በተለይ የሰው ልጆችን ዘለዓለማዊ ሕይወትና ዘለዓለማዊ ጥፋት በቀላሉና በችኮላ፣ በተወሰኑ የመጽሐፍ ቅዱስ ጥቅሶች ላይ ብቻ በመመሥረት ለማወቅና እውነቱ ይህ ብቻ ነው ብሎ ለመደምደም መሞከር ከባድ ስሕተት ላይ መጣሉ አይቀርም፡፡ ብዙዎቹ መናፍቃን ግን በጥቂት ጥቅሶች ላይ ከመመሥረት አልፈው በሁለትና በሦስት ጥቅሶች ላይ ብቻ ተመሥርተው ይደመድማሉ፡፡ ይህ ብቻ አይደለም፤ በጣም በሚገርም ኹኔታ በአንዲት ነጠላ ጥቅስ ላይ ብቻ ተመሥርተው ትልቅ ነገር መለኮታዊ ግንብ ለመገንባት ይጥራሉ፤ ወይም የተገነባውን ታላቅ ግንብ ለመናድ ይሞክራሉ፡፡ አንዳንዶች አንዲትን ቃል መዘው በመያዝ መዳን በጌታ ነው ሲሉ ይደመጣሉ፤ ቀጥለውም ቅዱሳን ለመዳን ምንም ሚና ሊኖራቸው አይገባም በማለት ይደመድማሉ፡፡
ማዘንና መጸለይ (ከባለፈው የቀጠለ)
በዲ/ን ታደለ ሲሳይ
- የቤተ ክርስቲያን ሰላም በጠፋ ጊዜ
ክርስቶስ በደሙ ዋጅቶ የመሠረታት ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ለድኅነታችን መንገድ፣ ለህልውናችን ዋስትና፣ ለሰማያዊ ቤታችን ደግሞ ተስፋ ናት፡፡ ይህንን መንገድ፣ ዋስትናና ተስፋ የምናገኘውና ተጠቃሚም የምንሆነው የኦርቶዶክሳዊት ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ሰላም ሲጠበቅ፣ መንጋዎቿ ፈጣሪያቸው በፈቀደላቸው መስክ ብቻ መሠማራት ሲችሉ፣ እረኞቹ ከመንጋው ባለቤት ከኢየሱስ ክርሰቶስ የተቀበሏቸውን በጎች ከቀበሮና ከሌሎች አውሬዎች መጠበቅ ሲችሉ ነው፡፡ ይህ የሚሆነው ደግሞ የቤተ ክርስቲያን ሰላም ተጠብቆ ሲቀጥል ብቻ ነው፡፡
ማዘንና መጸለይ
በዲ/ን ታደለ ሲሳይ
የሰው ልጅ በመጀመሪያ ሲፈጠር ዓለምን ከፈጣሪ በታች እየመራ፣ ፍጡራን ሁሉ ይገዙለት ዘንድ ነበር፡፡ አዳም በተፈጠረ ጊዜም ጣርና ሐዘን፣ መከራና ስቃይ አልነበረበትም፤ ይልቁንም በድሎትና በደስታ ይኖር ነበር እንጂ፡፡ ይሁን እንጂ አድርግ የተባለውን ብቻ ማድረግ ሲኖርበት አትብላ የተባለውን ዕፀ በለስ በመብላቱ የሞት ሞት አገኘው፡፡ አዳምና ሔዋን ስቃይና እንግልት፣ ፈተና፣ ሐዘንና መከራ ደረሰባቸው፡፡ ከዚያ በኋላ ያለው የሰው ልጅ ኑሮው በችግርና በድሎት፣ በስደትና በመረጋጋት፣ በሐዘንና በደስታ፣ በማሸነፍና በመሸነፍ፣ በመርታትና በመረታት መካከል ሆነ፡፡ የሰው ልጅ ሕይወትም መውደቅና መነሣት፣ ማግኘትና ማጣት፣ መከፋትና መደሰት፣ ማዘንና መረጋጋት ልማዱ ሆነ፡፡