ግእዝ ከእስያ ልሳናት ጋር ሲነጻጸር
የካምም ልጆች ኩሽ፣ ምጽ/ስ/ ራይም፣ ፋጥ፣ ከነዓን ናቸው፡፡ የኩሽም ልጆች ሳባ፣ ኤውላጥ፣ ሰብታ፣ ሬጌም፣ ሰበቅታ ናቸው፡፡ የሬጌም ልጆችም ሳባ፣ ድዳን ናቸው፡፡ ኩሽም ናምሩድን ወለደ፣ እርሱም በምድር ላይ ኃያል መሆን ጀመረ እርሱም በእግዚአብሔር ፊት ኃያል አዳኝ ነበረ፤ ስለዚህም በእግዚአብሔር ፊት ኃያል አዳኝ እንደናምሩድ ተባለ፡፡ የግዛቱም መጀመሪያ በሰናኦር አገር በባቢሎን አሬክን አርካድ ሌድን ናቸው፡፡ አሦርም ከዚያች አገር ወጣ፡፡ ነነዌን የረሆቦት የተባለችውን ከተማ ካለህን በነነዌና በካለህ መካከልም ሬሴንን ሠራ፡፡ እርስዋም ታላቂቱ ከተማ ናት ምጽራይምም ሉዲምን ኢኒሜቲምን ላህቢምን ነፍታሌምን ጳጥሮሰኒምን ከእነርሱ የፍልስጥኤም ሰዎች የወጡባቸውን ከሳሎሂምን ቀፍቶሪምንም ወለደ፡፡ ዘፍ. 10፡6-14
– የቋንቋዎቹ የራሳቸው መመሳሰል
– የሥነ ቅርጽ መመሳሰል ወዘተ ሲሆን ግእዝ ከነዚህ ቋንቋዎች መደብ የሚለዩት ጠባያት አልነበሩትም፡፡ ወይም ደግሞ በእነዚህ ቋንቋዎች የተዘነጉ ጽሑፎች በግዕዝ ግን አልነበሩም ማለት አይቻልም፡፡ ለአብነትም ያህል «ተስዐቱ» የሚለው የጥንት ሥርው ምን ይመስላል የሚለው ሲጠና ከአረማይክ ይልቅ የግእዝ «ታስዕ» የሚለው ቃል ቀዳሚነት ጥንታዊነት ይኖረዋል፡፡ በዚህም ምክንያት አረማይክ ያጣውን ግእዙ በመጠበቅ እንዴት አረማይኩ ለግእዝ በዘመኑ ያጣን ቃል ሊያቀብለው ቻለ የሚል ጥያቄ አስነሥቷል፡፡ ይህ ብቻ ሳይሆን ግእዝ በድምጸ ንባቡ የለሌሎች የአፍሪካ ልሳናት እና የሩቅ ምሥራቅ ልሳናት የሚታወቁበትን የድምፀት ንበት በመያዝ ከአፍሪካ ልሳናት ጋር ሊያመሳስለው ይችላል፡፡
ምሳሌ፡
ቀዳማይ – ካልአይ
አካድያን – ያቅቱል – ያቀትል
ዐረበኛ – ቀተለ – ያቀቱል
ግእዝ – ቀተለ – ይቀትል
ቀዳማይ፡-
ግእዝ – አካድያን
አነ – ቀተልኩ – አቅቱል
አንተ – ቀተልከ – ተቅቱል
አንቲ – ቀተልኪ – ተቀቱሊ
አንትሙ – ቀተልክሙ – ተቅቱላ
አንትን – ቀተልክን – ተቅቱላ
ንሕነ – ቀተልነ – ኒቀቱላ
ውእቱ – ቀተለ – ተቅቱል
ይእቲ – ቀተለት – ኢቅቱል
ውእቶሙ – ቀተሉ – ኢቅቱሉ
ውእቶን – ቀተላ – ኢቅቱላ
ለካልአይ – ግእዝ – አካድያን
አነ – እቀትል – አቀትል
አንተ – ትቀትል – ተቀተል
አንትሙ – ትቀትሉ – ተቀተላ
አንትን ትቀትላ – ተቀተላ
ንሕነ – ንቀትል – ኒቀተላ
ውእቱ – ይቀትል – ኢቀተላ
ይእቲ – ትቀትል – ተቀተላ
ውእቶሙ – ይቀትሉ – ኢቀተሉ
ውእቶን – ይቀትላ – አቀተላ
አንቲ – ትቀትሊ – ተቀተሊ
ጥንታዊ ቃል – የአካድ – ዐረበኛ – ዕብራይስጥ – የሦርያ – ግእዝ
አብ «-» አብ – አብ – አብ – አባ – አብ
ልበ – ልብ – ሉብ /ጥ/ – ሌይብ /ጥ/ – ሌባ – ልብ
ቤት /በይት – ቢቱ – በይት – ባይ /ቤት – በይት /ታ – ቤት
ደም- – – ደም – ዳም – ድማ – ደም
ዐይን – ዓን – ዐይን – ዐዪን – ዐይ-ና – ዐይን
ወይን – – – ወይን – ያዪን – – – ወይን
ወዘተ. . .
ይ – – – /ይ/ አልቦ ዪ – ይ