መስከረም ለሚለው ቃል መነሻ “ከረመ” የሚለው ግስ ነው፤ ትርጓሜውም “ቀዳማይ፣ ለዓለም ሁሉ መጀመሪያ፣ ርእሰ ክራማት፣ መቅድመ አውራኅ” የሚለውን ያመለክታል፡፡ በሌላ በኩል መስከረም የመጀመሪያ ወር ስም፣ ከዘመነ ሥጋዌ በፊትም ለዓለም ሁሉ የመጀመሪያ ወር ማለት ነው፤ “መስ” የሚለው ቃልም መነሻ መስየ የሚለው ግስ ሲሆን “ምሴተ ክረምት (የክረምት ምሽት) በምሥጢር ደግሞ ፀአተ ክረምት (የክረምት መውጫ)፣ የክረምት ጫፍ መካተቻ፣ የመፀው መባቻ” መሆኑን ኪዳነ ወልድ ክፍሌ በመዝገበ ቃላታቸው ይገልጣሉ፤ (ገጽ ፮፻፲፪) እንዲሁም “መቅድመ አውራኅ (የወራት መጀመሪያ) ርእሰ ክራማት” ይሰኛል ይላሉ፡፡

ወርኃ ጳጉሜን በዓመቱ መጨረሻ የምትገኝ በአገራችን ኢትዮጵያ እንደ ዐሥራ ሦስተኛው ወር የምትቆጠር ናት፤ ወርኃ ጳጉሜን አምስት ቀናት ያሏት ስትሆን በአራት ዓመት አንድ ጊዜ በዘመነ ሉቃስ መውጫ በዘመነ ዮሐንስ መግቢያ ያለው ስድስት ቀን ይሆናል፡፡ አለቃ ኪዳነ ወልድ ክፍሌ በመዝገበ ቃላታቸው ጳጉሜን እንዲህ ይተረጉሟታል፤ ጳጉሜን ማለት ጭማሪ ተውሳክ፣ አምስት ቀን፣ ከሩብ፣ ከዐውደ ወር ተርፎ በዓመቱ መጨረሻ የተጨመረ ስለሆነ ትርፍ ተጨማሪ ማለት ነው፡፡ (አለቃ ኪዳነ ወልድ ክፍሌ መዝገበ ቃላት፣ ገጽ ፱፻፭)

ውድ የእግዚአብሔር ልጆች! እንዴት አላችሁልን? ጾመ ፍልሰታን እንዴት አሳለፋችሁ? ከሕፃን እስከ አዋቂ በአንድነት የሚጾሙት ጾመ ፍልሰታ እንግዴት አበቃ! ሁላችሁም እንደ ዓቅማችሁ በመጾም ስታስቀድሱ እንደ ነበር እናምናለን፡፡ አባቶቻችን ቅዱሳን ሐዋርያት ትንሣኤዋን እና ዕርገቷን እንዲመለከቱ ሱባኤ በገቡ ጊዜ እንደባረከቻቸው እኛንም ዛሬ ትባርከናለች፡፡

ውድ የእግዚአብሔር ልጆች! ዓመቱ እየተገባደደ ነው፤ በአዲስ ዓመት በሚጀመረው ትምህርት በርትታችሁ ለመማር  ዝግጅት እያደረጋችሁ ነው? ታዲያ በክረምቱ ሰ/ት/ቤት በመሄድ እንማር፤ እንዘምር እንደነበር፣ ትምህርት ሲከፈትም በዕረፍት ቀናችሁ ቤተ ክርስቲያን መሄድን፣ መንፈሳዊ ትምህርትን መማርን መቀጠል አለባችሁ፤ ባለፈው ትምህርታችን ከሰባቱ ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን የልጅነት ጸጋን አዲስ ሕይወትን የሚያሰጡ ምሥጢራት የሚባሉትን ምሥጢረ ጥምቀት፣ምሥጢረ ሜሮን፣ ምሥጢረ ቁርባን ተመልክተናል፤ ዛሬ ደግሞ የነፍስና የሥጋ ቁስልን (ሕመም) የሚፈውሱ ስለሆኑት ምሥጢረ ንስሐ እና ምሥጢረ ቀንዲል እንማራለን፤ መልካም!