Archive for category: Uncategorized

በመ/ር ለይኩን አዳሙ(ከባሕር ዳር ማእከል) 

ይህን ኃይለ ቃል የተናገረችው ሀገረ ሙላዷ ብሔረ ነገዷ በኢያሪኮ ከተማ የነበረች የወጣ የወረደውን ያለፈ ያገደመውን በኃጢአት እያስተናገደች በመጥፎ ግብር ተሰማርታ እንደ መንገድ  እሸት ሁሉ ያለፈ ያገደመው የወጣ የወረደው ሁሉ  ይቀጥፋት  የነበረች ራኬብ ወይም ረዓብ የተባለች ሴት ናት፡፡ ይህ የምክር ቃል የተነገራቸው ደግሞ የኢያሱ መልእክተኞች ካሌብና ሰልሞን ነው፡፡

የእስራኤል ቅዱስ ልዑል እግዚአብሔር እስራኤላውያንን በዘጠኝ መቅሠፍት በዐሥረኛ ሞተ በኵር በዐሥራ አንደኛ ስጥመት ጠላት ገድሎ ባሕር ከፍሎ በጸናች እጅ በተዘረጋች ክንድ  ሌሊቱን በብርሃን ቀኑን በደመና እየመራ አሻገራቸው፡፡ ካሻገራቸው በኋላም ያችን በተስፋ የሚጠበቋትን ከሩቅ አሻግረው የተመለከቷትን የአባቶቻቸውን ርስት የተስፋዋን ምድር ሳይወርሷት ያ ከፈርዖን መንጋጋ ከግብጽ ባርነት በእግዚአብሔር መልካም ፈቃድ የኤርትራን ባሕር በተአምረኛ በትሩ ከፍሎ ያሻገራቸው የነቢያት አለቃ የእግዚአብሔር ባለሟል የሆነው ሙሴ ናባው ተራራ ላይ በክብር ዐረፈ፡፡

መንጋውን ያለ እረኛ ያለ መሪ የማይተው እግዚአብሔር ከመካከላቸው በሃይማኖት በዓላማ በቅድስና በታማኝነት መምህሩን አህሎና መስሎ ሆኖም በመገኘቱ እስራኤላውያንን  እንዲመራ እንዲያስተምር መምህሩ ሙሴም አስቀድሞ ‹‹ነቢየ ያነሥእ ለክሙ እምአኀዊክሙ ዘከማየ ወሎቱ ስምዕዎ፤እንደ እኔ ያለ ነቢይን ያስነሣላችኋል እሱን ስሙት›› (ዘኁ.፲፰፥፰) በማለት ትንቢት የተናገረለት ኢያሱ እስራኤልን በእግዚአብሔር ተመርጦ ይመራ ጀመር፡፡ ኢያሱን እግዚአብሔር ‹‹አይዞህ በርታ ከሙሴ ጋር እንደነበርሁ እንዲሁ ከአንተ ጋር እሆናለሁ›› በማለት የማይለወጥና የማይናወጽ የጸና ቃል ገባለት፡፡

ኢያሱ መንፈሳዊ ደስታን በልቡ ተሞልቶ  ካሌብና ሰልሞንን ኢያሪኮን ሰልሉ ብሎ ሰደዳቸው፡፡ ካሌብና ሰልሞንም በጥብዓት ሁነው ኢያሪኮን ቆላማውን ቦታ ሲሰልሉ አድረው ደጋማው ቦታ ላይ ነጋባቸው፡፡ በዚህ ጊዜ አሕዛብ ሰላዮች መሆናቸውን አይተው ማለት አለባበሳቸውን አካሄዳቸውን ተመልክተው ለዩአቸው፡፡ እነሱም በረዓብ ወይም ራኬብ ዘማ ቤት ገብተው ተደበቁ፡፡ ተከታትለው ገብተው የእስራኤል ጉበኞች አልመጡምን ? አሏት፡፡ እርሷም መጥተው ነበር ነገር ግን እህል በልተው ውኃ ጠጥተው ጥቂት ቀደሟችሁ አለቻቸው፡፡እነርሱም መግባታቸውን ስላመነች  መው ጣታቸውንም አመኗት፡፡ እርሷ ግን በውስጥ ደብቃቸው ነበር፡፡ ራኬብም ካሌብንና ሰልሞንን እንዲህ አለቻቸው ‹‹ትበውኡ ሀገረነ ወትቀትሉ ነገሥታቲነ ፤ ወደሀገራችን ትገባላችሁ ነገሥታቱንም ትገድላላችሁ አለቻቸው፡፡›› እነርሱም‹‹በምን አወቅሽ?  ›› አሏት ‹‹ወወደየ ፍርሀተ ውስተ ልበ ኃያላኒነ፤ኃያላኑ ሲፈሩ ሲደነግጡ ለኅምሳ ለስሳ የሚከፈተው በር በራሱ ጊዜ ይከፈታል ›› አለቻቸው፡፡

‹‹እንደምታዩት እኔ ከወገኖቼ ጋር ተድላ ደስታ አላደረግሁምና በምትገቡ ጊዜ እንዳታጠፉኝ ማሉልኝ ወይም ቃል ግቡልኝ›› አለቻቸው፡፡ እነርሱም በዚያን ጊዜ ‹‹አንችም ሆነ ወገኖችሽ ከቤታችሁ ተቀመጡ ቤትሽ ላይ ምልክት አድርጊበት›› አሏት፡፡ እርሷም እሽ ብላ በቤቷ መስኮት ላይ ቀይ ሐር አንጥፋ በሐሩ ላይ አሳልፋ  በሉ ‹‹አሕዛብና ጉንዳን መንገድ ከያዙ አይለ ቁምና ተራራውን ጥግ አድርጉ›› ብላ መክራ ሰደደቻቸው፡፡ እነርሱም እሽ ብለው ተራራውን ጥግ አደርገው ሦስት ቀን ከቆዩ  በኋላ ተጉዘው  ኢያሱን አገኙት እርሱም ‹‹እንዴት ሁናችሁ መጣቸሁ››?  አላችው፡፡

እነርሱም ‹‹ረዓብ ወይም ራኬብ የተባለች ሴት አግኝታን በቤቷ ከሸሸገችን በኋላ  አምላካችሁ ይችን ሀገር አሳልፎ ሰጥቷችኋል በመጣቸሁ ጊዜ አብሬ እንዳልጠፋ አስቡኝ ››ብላ መክራ ሰደደችን በማለት ለኢያሱ ነገሩት፡፡ ኢያሱም የእግዚአብሔር ፈቃድ መሆኑን ተረድቶ ‹‹በሉ ተነሡ›› ብሎ ታቦተ ጽዮንን አስይዞ  ካህናት ማዕጠንተ ወርቅ ይዘው ልብሰ ተክህኖ ለብሰው ኃያላኑ በቀኝ በግራ ተሰልፈው  ዮርዳኖስ ደረሱ፡፡

ዮርዳኖስ መልቶ ነበርና ታቦት የተሸከሙ የካህናት እግር ሲነካው ውኃው መልቶ  ቆመና ተከፈለ፡፡ ከዚያ በደረቅ ተሻግረው የኢያሪኮን ግንብ ስድስት ጊዜ ከዞሩ በኋላ ታቦተ ጽዮንን በመሃል አድርጎ ‹‹የነጋሪት ድምጽ ስትሰሙ አውኩ ደንፉ›› አላቸው፡፡ እነርሱም እንዳላቸው አደረጉ እየደነፉ ሲዞሩት የኢያሪኮ ቅጽር ከአራት ወገን ተናደ፡፡ አሕዛብም ወጡ ገጠሟቸው እስራኤላውያን አሸነፉ ፡፡ ኢያሱም አሕዛብን  ድል ነሥቶ ኢያሪኮን ገንዘቡ አደረጋት፡፡ ኢያሱ እንደገባ ካሌብና ሰልሞንን ‹‹በሉ ያች ሴት የት ላይ ነች›› በማለት ጠየቃቸው እነርሱም ይዘውት ሄዱ  እርሷም ከቤቷ መስኮት ላይ ቀይ ሐር ከቤቷ በር ላይ ሰንደቅ ዓላማ አድርጋ ጠበቀቻቸው፡፡ኢያሱም መረቃትና ሰልሞንን አግብታ እንድትኖር አደረጋት፡፡ይህ ሁሉ ምሳሌ ነው፡፡

ኢያሱ ማለት ስመ ትርጉሙ መድኃኒት ማለት ነው፡፡ ምሳሌነቱ ለኢየሱስክርስቶስ ነው፡፡ ኢየሱስ ማለት መድኃኒት ማለት ነውና፡፡ (ማቴ ፩፤፳-፳፪ )

ኢያሱ የኢያሪኮን አጥር ቅጥር ንዶ አሕዛብን አጥፍቶ ዕብራውያንን ምድረ ርስት እንዳወረሳቸውና ኢያሪኮን ገንዘብ እንዳደረጋት ሁሉ፡፡ አማናዊው ኢያሱ ክርስቶስ ደግሞ አጋንንትን በሥልጣኑ ድል ነሥቶ ለአምስት ሺህ አምስት መቶ ዓመታት ተከምሮ የነበረውን የኃጢአት ክምር በመስቀሉ ንዶ ነፍሳትን ከሲኦል ወደ ገነት አስገብቷቸዋልና፡፡ ኢያሱ የአጋንንት ምሳሌ የሆኑ  አሕዛብን ድል አድርጎ ኢያሪኮን ገንዘብ እንዳደረገ ሁሉ ኢየሱስ ክርስቶም ምእመናንን ገንዘቦቹ ያደረጋቸው አጋንንትን በመስቀል ተሰቅሎ ድል በማድረግ ነው፡፡

ቀይ ሐር የሥጋው የደሙ ምሳሌ ሲሆን መስኮት ደግሞ  የከናፍረ ምእመናን ምሳሌ ነው፡፡ ካሌብና ሰልሞን ሰላይነታቸው ለዚህ ዓለም ነው፡፡ ምሳሌነታቸው ደግሞ ለኦሪትና ለወንጌል ነው፡፡ ኦሪትና ወንጌል የተሠሩት በዚህ ዓለም ላለን ሰዎች ነውና ፡፡ ራኬብ ምሳሌነቷ የአሕዛብ ነው፡፡ ራኬብ  ብዙ ወንድ ስታወጣና ስታገባ ኑራ በኋላ ግን በአንድ በሰልሞን ጸንታ እንደኖረች አሕዛብም ብዙ ኃጢአት ሲሠሩ ብዙ ጣዖት ሲያመልኩ ኑረው በአንድ ጌታ አምነው  ለመኖራቸው ምሳሌ ነው፡፡ የተወደዳችሁ አንባብያን ረዓብ ወይም ራኬብ ለጊዜው ለኢያሱ መልእክተኛ ለሆኑት ለካሌብና ለሰልሞን ትናገረው እንጂ ፍጻሜው ግን አሁን በዚህ ዘመን ሁነን በአማናዊው ኢያሱ በክርስቶስ አምነንና ታምነን ለምንኖር ኦርቶዶክሳውያን የሚያገለግል ዘመን የማይሽረው ሕያው ቃል ነው፡፡

ለመሆኑ  ተራራ ምንድን ነው?    

ድንቅ የሆነው እግዚአብሔር በየዘመናቱ የሚደነቁ ነገሮችን እንደሠራ በመንፈስ ቅዱስ ገላጭነት የተጻፈው ቅዱስ መጽሐፍ ይነግረናል፡፡ ለምሳሌ አህያ በባሕርይዋ መናገር አይስማማትም  እግዚአብሔር ግን አንደበት አውጥታ እንድትናግር አድርጓል፡፡ የቢታንያ ድንጋዮችንም ያለ ባሕርያቸው ድንቅ የሆነ ሰማያዊ ምስጋና እንዲያመሰግኑ አድርጓል፡፡ ረዓብ ዘማንም አንደበቷን ከፍቶ ፊቷን ጸፍቶ ሳታስበው ከሞት ለታደገቻቸው ለኢያሱ መልእክተኞች ለካሌብና ለሰልሞን ተራራውን ጥግ አድርጉ ብላ እንድት ናገር ድንቅ የሆነው አምላክ የሚደነቅ የሚተረጎም የሚመሠጠር ነገር  አናጋራት፡፡ ለመሆኑ ተራራ ምን ድን ነው?

፩ኛ. ተራራ የተባለው ረድኤተ እግዚአብሔር ነው

ተራራ በመከራ ቀን መጠጊያ መሸሸጊያ ይሆናል፡፡ ይጋርዳል ይሸፍናል፡፡ ተራራ እንደሚጋርድ ሁሉ እግዚአብሐርም ፍጥረቱን በረድኤቱ አጥር ቅጥር ሆኖ ከልሎ ይዞ ይኖራልና ተራራ ይባላል፡፡ ተራራውን ጥግ አድርጉ ማለት ረድኤተ  እግዚአብሐርን  ተስፋ አድርጉ ማለት ነው፡፡ የሰው ልጅ ያለ ረድኤተ እግዚአብሔር መኖር አይችልም፡፡ ‹ተራሮች በኢየሩሳሌም ዙሪያ እንደሆኑ ከዛሬ ጀምሮ ለዘለዓለም እግዚአብሔር በሕዝቡ ዙሪያ ነው›› (መዝ ፻፳፬፥፪) ይላል፡፡ አንድ ተክል አጥር ቅጥር ሲኖረው ከዘራፊ ከቀጣፊ ከወራሪ ይከላከልለታል፡፡ ረድኤተ እግዚአብሔርም የሰው ልጆችን አጥር ቅጥር ሆኖ ከሰይጣን ይጠብቀናልና፡፡

፪ኛ. ተራራ የተባለች ድንግል ማርያም ናት

አንድ ሁና ተወልዳ አንድ ወልዳ ሰማይና ምድርን የመላች መርገመ ሥጋ መርገመ ነፍስ የሌለባት በረከተ ሥጋ በረከተ ነፍስን ዘወትር እያማለደች የምታሰጥ ድንግል ማርያም የጽዮን ተራራ ትባላለች፡፡ ‹‹አንሰ ተሰየምኩ ንጉሠ በላዕሌሆሙ በጽዮን በደብረ መቅደሱ፤እኔ ግን በእነርሱ ላይ ንጉሥ ሁኜ ተሾምሁ በተቀደሰው ተራራ በጽዮን ላይ››(መዝ.፪፥፮) ይላል የእግዚአብሔር ነቢይ ዳዊት፡፡ ስለዚህ ትውልድ ሁሉ ድንግል ማርያምን አንባ መጠጊያ ያድርግ ማለት ነው፡፡

ድንግል ማርያምን ጥግ ያደረጉ አባቶቻችንና እናቶቻችን የመከራን ባሕር ተሻግረው ዲያብሎስን ድል አድርገዋል፡፡ ተራራ በደን የተከበበ እንደሆነ ሁሉ እመቤታችን በቅድስና  በንጽሕና የተከበበች ናት፡፡ ተራራ ልምላሜ እንደማይለየው ሁሉ እመቤታችንም ከልምላሜ ጸጋ ተለይታ አታውቅም፡፡

ሊቁ ተራራ ያላት እመ አምላክ ወላዲተ አምላክ ድንግል ማርያምን ነው፡፡ ስለሆነም ኑ እመቤታችንን ጥግ እናድርጋት እርሷን ጥግ ያደረጉ የሲኦልን ባሕር በጥላዋ ተጠልለው በታመነው ቃል ኪዳኗ ቀዝፈው ተሻግረዋል፡፡ ለዚህም ነው ሊቁ በድርሰቱ ‹‹ሶበ ኪዳንኪ ምክንያተ ድኂን ኢሀሎ ፈለገ እሳት ወደይን እም ኢያስጠመ ኵሎ፤የታመነው ቃል ኪዳንሽ ባይኖር ኑሮ  ሁሉንም የእሳት ባሕር ባሰጠመው ነበር›› በማለት የተናገረው፡፡ በሀገረ ቅምር ይኖር የነበረው ሰይጣን ቀንቶ ከበጎ ሥራ ያስወጣው  ስምዖን ወይም በላዔ ሰብእ ከሲኦል እሳት የዳነው የሲኦልን ባሕር ቀዝፎ መሻገር የቻለው  ድንግል ማርያምን ጥግ በማድረግ ነው፡፡ወዳጄ አንተስ ማነን ጥግ አደረግህ? እኅቴ አንችስ ማነን ጥግ አደረግሽ ?

፫ኛ. ተራራ የተባሉ ቅዱሳን አባቶቻችን ናቸው

ከጣዕመ ዓለም ከተድላ ዓለም ተለይተው ከዘመድ ይልቅ ባዕድ ከሀገር ይልቅ ምድረ በዳ ይሻለናል ብለው እከብር ባይ ልቡናን አሸንፈው ክርስቶስን የተከተሉ ቅዱሳንን በተራራ ይመሰላሉ፡፡ተራራውን ጥግ አድርጉ ማለት በተሰጣቸው ቃል ኪዳን በአማላጅነታቸው አምናችሁ ተማጸኑ ለምኑ ማለት ነው፡፡ ቅዱሳን ተራራ እንደሆኑ ነቢየ እግዚአብሔር ዳዊት በመዝሙሩ ‹‹መሠረታቲሃ ውስተ አድባር ቅዱሳን፤መሠረቶቿ  የተቀደሡ ተራሮች ናቸው (መዝ ፹፮፤፩) በማለት ይገልጣል፡፡

ተራራ ከፍ ያለ እንደሆነ በብሉይ ኪዳንም ሆነ በሐዲስ ኪዳን እግዚአብሔር በረድኤት ያደረባቸው በጸጋ የተዋሐዳቸው ቅዱሳን ክብራቸው ምድራዊ ያይደለ ሰማያዊ ጊዜያዊ ያይደለ ዘለዓለማዊ ነው ተራራ በማለት ክብራቸውን ይገልጣል፡፡ እግዚአብሔር ከተራርች ሁሉ መርጦ በሲና ተራራ፣ በታቦር ተራራ፣ በሞርያ ተራራ፣ በቀርሜሎስ ተራራ፣ ልዩ ልዩ ተአምራትን እንዳደረገ ሁሉ ከሰው ልጆችም መርጦ በሙሴ በአብርሃም፣ በዳዊት፣በሰሎሞን ላይ በኤልያስ በኤልሳዕ በአቡነ ተክለ ሃይማኖት በአቡነ አረጋዊ በአቡነ ተክለ አልፋ በአቡነ ተከሠተ ብርሃን እና በሌሎችም  ቅዱሳን ላይ አድሮ ከሰው ልጆች አእምሮ በላይ  ድንቅ የሆነ ተአምራቱን አሳይቷል፡፡

ቅዱሳንን ጥግ አድርገው ከኃጢአት የነጹ ለመንግሥተ ሰማያት የበቁ እጅግ ብዙ ናቸው፡፡ በሊቃውንቱ ትርጓሜ  በታሪክ መጻሕፍት ላይ ተጽፎ እንደምናነበው ከነገሥታቱ ወገን የሆነች መልክን ከደም ግባት አስተባብራ የያዘች ኃጢአቷ የበዛ አንዲት ሴት ነበረች፡፡ ይች ሴትም ውበቷን ደም ግባቷን ተጠቅማ ኃጢአትን መሥራት ጀመረች ይች ሴት በየዕለቱ የምትሠራውን ኃጢአቷን እየመዘገበች ታስቀምጠው ጀመር በየዕለቱ የምትጽፈው ኃጢአቷም ስንክሳር አከለ፡፡ እርሷም በደሏን አስታውሳ ይቅር ባይ ወደ ሆነው እግዚአብሔር በንስሓ ተመልሳ ሰማያዊ ሥልጣንን ገንዘብ ወዳደረገው ወደ ቅዱስ ባስልዮስ በእግዚአብሔር ቃል ወልውሎ ሰንግሎ ንጹሕ ያደርጋት ዘንድ ሄደችና ‹‹አባቴ ሆይ በዚህ ያለው ኃጢአትሽ ይፋቅልሽ በለኝ›› አለቸው፡፡

እርሱም ‹‹ይፋቅልሽ›› አላት ኃጢአቷም ተፋቀላት፡፡ ግልጣ ብታይ አንዲት ኃጢአት ቀርታ አገኘች ‹‹ዘዕፅብት ለነቢብ ለገቢርም›› ይላታል፡፡ ‹‹አባቴ ይልቁንም ሳስባት የምታስጨንቀኝ እንዳ ልናገራት የምታሳፍረኝ ይችስ ኃጢአቴ እንዴት ትሁን››? አለችው፡፡ቅዱስ ባስልዮስም ‹‹ለኔ መቼ ይቻለኛል ለልጄ  ለኤፍሬም ነው እንጂ›› አላት፡፡ አሁን ቅዱስ ባስልዮስ የማይቻለው ሆኖ አይደለም ቅዱሳን የእነርሱ ክብር ከሚገለጥ የባልጀራቸው ክብር ቢገለጥ ይወዳሉና ‹‹ወደ ኤፍሬም ሂጂ›› አላት፡፡ እርሷም ቅዱስ ኤፍሬምን ጥግ ልታደርግ አቀበት ወጥታ ቁልቁለት ወርዳ ሄደች ‹‹ከአባቴ ከቅዱስ ባስልዮስ ዘንድ መጥቻለሁ በዚህ ያለው ኃጢአትሽ ይፋቅልሽ በለኝ›› አለችው፡፡

ቅዱስ ኤፍሬምም ‹‹አባቴ ትሕትና ልማዱ ሆኖ ነው እንጂ ለእርሱ ለሊቀ ካህናቱ ያልተቻለ ለእኔ እንዴት ይቻለኛል? አይሆንልኝም ወደ እርሱ ሂጂ ››አላት፡፡ አሁን ለእርሱ የማይቻለው ሆኖ አይደለም ቅዱሳን የእነርሱ ክብር ከሚገለጥ የባልጀራቸው ክብር ቢገለጥ ፣ እነርሱ ከሚከበሩ ባልን ጀሮቻቸው ቢከብሩላቸው ይወዳሉና እንዲህ አላት፡፡

ነገር ግን አሁን በሕይወተ ሥጋ አታገኝውም በክብር አርፎ ካህናት በአጎበር አድርገው ወደ ቤተ እግዚአብሔር ይዘውት ሲሔዱ ታገኝዋለሽ በእምነት ሳትጠራጠሪ ከበድኑ ላይ ጣይው ይፋቅልሻል አላት፡፡ ብትሄድ እንዳላት ሆኖ አገኝች፡፡ ከከበረ አስከሬኑ አጠገብ ቁማ እንዲህ አለች ‹‹የእግዚአብሔር አገልጋይ ባስልዮስ ሆይ! የአገልጋይህን ኃጢአቷን አስተስርይላት ›› ብላ አምና አስከሬኑ ላይ ጣለችው ኃጢአቷም ተሰረየላት ንጹሕ ሁና ኃጢአቷ ተሰርዮላት ሸክሟ ቀሎላት ወደ ቤቷ እንደተመለሰች ሊቃውንት ተርጉመዋል፡፡(ውዳሴ ማርያም ትርጓሜ መግቢያ)

ይች ሴት ነውሯ የተወገደላት ሕይወቷ የተስተካከለላት ቅዱሳኑን ጥግ በማድረጓ እንደ ሆነ ልብ ማለት ያስፈልጋል ፡፡ ይህች እናት አሁን  ያለው ትውልድ ከተቀመጠበት የኃጢአት ዙፋን ወርዶ ራሱን እኔ ማን ነኝ?  ሰዎች ማን ይሉኛል?  ብሎ ጠይቆ ኃጢአቱን ተናዞ ጥግ ያደረገውን  ስካር፣ ዝሙት ፣ ስግብግብነት፣  ውሸት ፣ ዘረኝነት ረግጦና ጠቅጥቆ ንስሓ ገብቶ መንፈሳውያን  የሆኑ ቅዱሳን አባቶቹን ጥግ አድርጎ መኖር እንዳለበት ምሳሌ የምትሆን ብርቱ ሴት ናት ፡፡

፬ኛ. ተራራ የተባለች ወንጌል ናት

ተራራ ከሩቅ ሲያዩት ያስፈራል ያስደነግጣል፡፡ ሲወጡት ያደክማል  ላብ ጠብ ይላል ወገብ ይጎብጣል፡፡ ይህን ሁሉ ታግሶ ከወጡት በኋላ ግን ከላይ ወደታች ሲመለከቱ ሁሉን  ተራራውን ሸለቆውን አባጣውን ጎባጣውን ሲያሳይ ያስደስታል፡፡ ተራራ ላይ የወጣ ሰው የሚሰወርበት ነገር የለም ቢጣራ ከሩቅ ይሰማል ፡፡ ወንጌልም ከርቀት ሆኖ ሲሰሟት ታስፈራለች ታስደነግጣለች፡፡ በረኃብ በጥም በእናት አባት በዘመድ ናፍቆት ታደክማለች ይህን ሁሉ ታግሶ ከመምህራን እግር ሥር ቁጭ ብሎ  ከተማሯት በኋላ ግን ጽድቅና ኃጢአትን ሞትና ሕይወትን ክፋትና ደግነትን ለይታ ስታሳይ ታስደስታለች::

ወንጌል መከራውን ታግሶ ከተማሯት በኋላ የመናፍቃኑን የጎረበጠ የጠመመና የሻከረ አስተምህሮ የአባቶቻችንን የበሰለና የለሰለሰ የቀና ትርጓሜ ለይታ ስታሳይ  ለልቡና ሰላምን ለአእምሮ ርካታን ለነፍስ ሐሴትን ታጎናጽፋለች፡፡ ስለሆነም በዘመናችን የበግ ለምድ የለበሱ በውስጣቸው ግን ነጣቂ ተኵላዎች የሆኑ የመናፍቃኑ የክሕደት ቅርሻት ነፍሳችንን እንዳያበላሻት ለነፍሳችን ምግብ ጌጥና ውበት ሆና ከአምላካችን የተሰጠችንን ወንጌልን ጥግ እናድርግ፡፡ የመናፍቃኑን ክሕደት መለየት የምንችለው ነቅዕ የሌለባትን ወንጌል ጥግ ስናደርግ ነውና፡፡

፭ኛ. ተራራ የተባለች ጉባኤ ቤት ናት

ጉባኤ ቤት የቤተ ክርስቲያን ማሕፀን ናት፡፡ ተራራ ላይ የወጣ ሰው ሁሉን ይመለከታል የሚሰወርበት የለም፡፡ ጉባኤ ቤት የዋለ ሰውም ምድራዊውን ከሰማያዊው ጊዜያዊውን ከዘለዓለማዊው በትርጓሜ  ለይቶ አበጥሮ አንጠርጥሮ ገለባ የሆነውን የዚህን ዓለም ክፉ ሥራ ለይቶ ያወቃል፡፡ ተራራ ላይ ያልወጣ ሰው ሁሉን ማየት እንደማይችል ሁሉ ጉባኤ ቤት ያልዋለ ሰውም ደጉን ከክፉው፣መራራውን ከጣፋጩ፣ሥጋዊውንና ከመንፈሳዊው፣ለይቶ ማወቅ አይችልም፡፡ ስለዚህ የተወደዳቸሁ ኦርቶዶክሳውያን ኑ በምግባር ወልደው በሃይማኖት ኮትኩተው ያሳደጉን በቸገረን ጊዜ እንደ ዕንቊ በጨለመብን ጊዜ እንደ መቅረዝ የሚያበሩ ሊቃውንት ወደ ፈለቁባትና የምናኔ ቤተ ሙከራ የቅድስና ምንጭ የጥበብ መገኛ የክርስትናው አሻራ ያለባትን ጉባኤ ቤት ጥግ እናድርግና የድንቁርናን ማቅ አውልቀን ጥለን የዕውቀትና የጥበብ ካባን እንደርብ፡፡ ዛሬ ትውልዱ ዕድገቱ እንደ ካሮት ቁልቁል ጉዞው እንደ ዔሊ ከዚያው ከዚያው መርገጥ የጀመረው እንደ ንሥር ከሩቅ የሚያዩ ዐይናማ ሊቃውንት የወጡባትን ጉባኤ ቤት ትቶ አእምሮውን ድግሪ በሚባል ቁልፍ ብቻ ቆልፍ የፈረንጅ ምርኮኛ በመሆን መልአካዊ ባሕርይን የምታጎናጽፈውን ጉባኤ ቤት ጥግ አላደርግ በማለቱ ነው፡፡

፮ኛ ተራራ የተባለች ቤተ ክርስቲያን ናት

በተራራ የተመሰለች ሥሯ በሰማይም በምድር ያለች ክርስቶስ በወርቀ ደሙ ዋጅቶ በማይለወጥና በማይናወጥ ጽኑዕ በሆነ መሠረት ላይ የመሠረታት የጸጋው ግምጃ ቤት የሆነችው ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ናት፡፡ ተራራውን ጥግ አድርጉ ማለት ቤተ ክርስቲያንን ጥግ አድርጉ ማለት ነው፡፡ ቤተ ክርስቲያንን ጥግ ያደረገ ከመከራ ሥጋ ከመከራ ነፍስ ይድናል፡፡ ለዚህም ምሳሌ የምትሆነን  የኖኅ መርከብ ናት፡፡

በኦርቶዶክሳውያን አስተምህሮ የኖኅ መርከብ የቤተ ክርስቲያን ምሳሌ ሆኗ ትጠቀሳለች፡፡ በኖኅ  ዘመን የነበረው ትውልድ ከታናሽ እስከ ታላቅ በአንድነት ተካክለው ሲበድሉ ኖኅ ግን በሚያየውና በሚሰማው ነገር እያዘነ ሳለ እግዚአብሔር ኖኅን መርከብ እንዲሠራ አዘዘው፡፡ ኖኅም እሺ በጀ ብሎ መርከቡን ከሠራ በኋላ ደወል ደውሎ  እግዚአብሔር የፈደላቸው ፍጥረታት በመርከቧ እንዲጠለሉ አደረገ፡፡ መርከቧን ጥግ ያደረጉትን  ከታች የሚገለባበጠው ከላይ ደግሞ የሚልጠው የቁጣ ውኃ አልጎዳቸውም፡፡

መርከቧን ጥግ ያላደረጉትን ግን ሥጋቸውን ልጦ አጥንታቸውን ቆርጦ እንዳጠፋቸው  የነቢያት አለቃ የሆነው ሙሴ በቅዱስ መጽሐፍ ጽፎልናል፡፡ (ዘፍ ፮) በፈቃደ እግዚ አብሔር የተሠራችውን ቅድስት ቤተ ክርስቲያንንም ጥግ ያደረጉ ምእመናን ከላይ የጥንተ ጠላት ዲያብሎስ ከታች የዓላውያን ነገሥታትና የሠራዊታቸው የተሳለ ሰይፍ የነደደ እሳት ነፍሳቸውን አይጎዳውም፡፡ እኛም የተዋሕዶ ልጆች ቤተ ክርስቲያንን ጥግ አድርገን አምላካችን ከመከራ ሥጋ ከመከራ ነፍስ እንዲታደገን አማናዊቷን ተራራ ቤተ ክርስቲያንን እናታችን ክርስቶስን አባታችን በማለት ዘወትር እንጠራለን፡፡

ሊቁ አምብሮስ በሃይማኖተ አበው ‹‹ቤተ ክርስቲያን እናቱ ያልሆነችለት ክርስቶስ አባቱ ሊሆን አይችልም›› እንዳለ፡፡ ስለዚህ ኑ እናታችን ቅድስት ቤተ ክርስቲያንን  ጥግ እና ድርግ፡፡

ማጠቃለያ:- ወንድሜ እኅቴ አንተ አንቺ ማነን ጥግ አደረግህ ማነን ጥግ አደረግሽ ረድኤተ እግዚአብሔርን ፣ድንግል ማርያምን ፣ቅዱሳንን ፣ወንጌልን ፣ጉባኤ ቤትን ፤ ቤተ ክርስቲያንን  ወይስ አንተም አንችም እንደ ዘመኑ ሰው ዘረኝነትን፣ቋንቋን ብሔርን፣ፖለቲካን ፣ገንዘብን፤ ሥልጣንን ነው ጥግ ያደረግኸው?  ያደረግሽው?  ከነዚህ ሁሉ ማነን ጥግ አደረግህ?  ማነን ጥግ አደረግሽ? ልብ በል ወንድሜ ልብ በይ እኅቴ ይህማ  ጊዜ የሚገታው መቃብር የሚጠቀልለው አይደለምን ? ኦርቶዶክስ የሆንኸው  የግቢ ጉባኤ አባላት ፣ሥራ አስፈጻሚ የሆንኸው የሆንሽው ዐውደ ምሕረት ላይ ሁል ጊዜ ሕይወት የሆነ ቃሉን የምትማረው የምትማሪው  ኪዳን የምታስደርሰው የምታስደርሽው  ቅዳሴ የምታስቀድሰው የምታስቀድሽው  ለዚህ ነበርን ? እግዚአብሔር ክብሩን ወደሚያድልባቸው ለቅዱሳን ቃል ኪዳን ወደ ተገባላቸው ቦታ  መሄድህ መሄድሽ ለዚህ ነበረን?

የምትዘምረው መዝሙር የምትሰብከው ስብከት ከዘረኝነት ከመለያየት ከዝሙት ከስካር  ከፍቅረ ንዋይ ካላወጣህ ካላወጣሽ ኦርቶዶክሳዊነቱ ትርፉ ምኑ ላይ ነው? ሃይማኖት ከሌላቸው በምን ተለየህ? በምን ተለየሽ? እውነት ነው ክፉ የሆኑ ምዕራባውያን ክብር ያለበት በሚመስል ውርደት ማወቅ ያለበት በሚመስል ድንቁርና ነጻነት ያለበት በሚመስል ባርነት በስተጀርባ መኖሩን ሳይነግሩን ዘረኝነትን፣ መለያየትን ፍቅረ ንዋይን ራስ ወዳድነትን በሥልጠና ጽዋ በጥብጠው በመጋት የኦርቶዶክሳዊነቱን አንድነት የኢትዮጵያዊነቱን በጎ መንፈስ ጥለን ባልተፈቀደልን  መስመር እንድንነ ጉድ አድርገውናል፡፡

የሰከረ ሰው ደግሞ ሜዳና ገደል አይለይም፡፡ ለዚህም እኮ ነው አሁን ያለው ወጣቱ ትውልድ በዘረኝነት ስለሰከረ አምላኩን የማይፈራ ሰውን የማያፍር የሆነው፡፡ ብዙዎቹ ንጹሓን ሰዎች ሳይበድሉ የተበደሉ ሳይገሉ  እንደ አቤል ደማቸው በምድር ላይ በግፍ የፈሰሰ የተሰደዱ  የዘረኝነትን ጽዋ በተጋቱ ሰዎች ምክንያት ነው፡፡ የእግዚአብሔር ልጆች ኑ ከዚህ ሁሉ ነገር እንውጣና ‹‹ተራራውን ጥግ እናድርግ›› እግዚአብሔር ሆይ የቤተ ክርስቲያንን መደፈር የኢትዮጵያን መጥፋት አታሳየን፡፡

             ወስብሐት ለእግዚአብሔር ወለወላዲቱ ድንግል ወለመስቀሉ ክቡር አሜን።

ክፍል ፩

በቀሲስ ዐቢይ ሙሉቀን

የቃሉ ተናጋሪ አባ ጽጌ ድንግል ነው። ቃሉን የተናገረውም የቅድስት ድንግል ማርያምን ስደቷን፣ በስደቷ ጊዜም የደረሰባትን መከራና ኃዘን አምልቶና አስፍቶ በገለጸበትና በኅቱም ድንግልና ፀንሳ በኅቱም ድንግልና አምላክን የወለደች ድንግል ማርያምንም ባመሰገነበት ክፍሉ ነው። ሙሉ ቃሉን እንደሚከተለው እንመልከተው።

“ሰሚዖ ሕፃን ለእሙ ገአራ፤ ባረከ ኰኵሐ ወአንቅዐ ማየ እምታሕተ እግራ፤ ወእምኔሁ ለጽምዓ ትስተይ አመራ፤ ከመ ኢይስተይዋ ሰብአ ሀገር ለይእቲ ማይ አምረራ፤ ወለርሑቃን ፈውሰ ወጥዕምተ ገብራ፤ ሕፃኑ የእናቱን ጩኸት (ለቅሶ) ሰምቶ፤ ዐለቱን ባርኮ ከቆመችበት ቦታ ውኃ አፈለቀ፤ ከውኃውም ትጠጣ ዘንድ አመለከታት፤ የዚያች ሀገር ሰዎች እንዳይጠጧት ያችን ምንጭ አመረራት፤ ከሩቅ ለመጡት ግን መድኃኒት የጣፈጠችም አደረጋት።” (ሰቈቃወ ድንግል)፡፡

ይህ ኀይለ ቃል እመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም ከልጇ ከወዳጇ ጋር በተሰደደች ጊዜ የደረሰባትን መከራና ሁሉን የሚችለው አምላክ ወልደ አምላክ የድንግል ማርያም ልጅ ኢየሱስ ክርስቶስ ካደረጋቸው ተአምራት መካከል አንዱን የሚያስታውሰን ነው።

በማቴዎስ ወንጌል ተጽፎ እንደምናነበው ሰብአ ሰገል እጅ መንሻ ይዘው “የተወለደው የአይሁድን ንጉሥ የት አለ” እያሉ ሲመጡ በዘመኑ የነበረው ንጉሥ ሄሮድስ በቅንዐት ተነሳሳና ሊገድለው ፈለገ። በዚህ ጊዜ የእግዚአብሔር መልአክ ለዮሴፍ ነገረውና በሌሊት እናቱንና ሕፃኑን ይዞ ወደ ግብፅ ሸሸ። ወንጌላዊው ማቴዎስ ይህን ታሪክ “እነርሱም ከሄዱ በኋላ እነሆ የእግዚአብሔር መልአክ ለዮሴፍ በሕልም ታይቶ ሄሮድስ ሕፃኑን ሊገድለው ይሻዋልና ተነሣ፤ ሕፃኑንና እናቱን ይዘህ ወደ ምድረ ገብፅ ሽሽ፤ እስክነግርህም ድረስ በዚያ ኑር አለው። እርሱም በሌሊት ተነሥቶ ሕፃኑንና እናቱን ይዞ ወደ ግብፅ ሄደ።” (ማቴ.፪፥፲፫-፲፬) በማለት እንደጻፈው ሁሉን የሚችል ፣ ሁሉ የእርሱ የሆነ አምላክ ጠላት ተነሣበትና ስደተኛ ሆነ።

ሰው ከሀገሩ ወጥቶ ስደተኛ ሲሆን ስንቁ ያልቃል፤ ይራባል፤ ይጠማል፤ የሚሰጠው ሊያገኝም ላያገኝም ይችላል። መድኅነ ዓለም ኢየሱስ ክርስቶስም በሄሮድስ ላይ አድሮ በጠላትነት እንዲነሣሣ ያደረገ ሰይጣን በሰዎች ላይ እያደረ የሚያዝንላቸው አጥተው ስለነበረ ተራበ፤ ተጠማ፣ ዐለት ሰንጥቆ ውኃ አፍልቆ የሚያጠጣው አምላክ በተዋሐደው ሥጋ ተጠማና አለቀሰ። የልጇን ልቅሶ ስትሰማ እናቱም ምርር ብላ አለቀሰች። ሁሉን የሚችል አምላክ በአጭር ቁመት በጠባብ ደረት ቢወሰንም አምላክ ወልደ አምላክ መሆኑን ሲያስረዳ፣ ዐለቱን ባርኮ ውኃ አፈለቀ። ማፍለቁ ብቻ ሳይሆን ያፈለቀው ውኃ ለስደተኞች የሚጥምና የሚጣፍጥ በአካባቢው ላሉትና በክፋት ለተሞሉት ሰዎች ደግሞ የሚመር ሁለት ዓይነተ ጣዕም ያለው ውኃ ሆነ።

ሁሉን ቻይ የሆነው አምላክ ይህን ምሥጢር የገለጸለት ደግ አባት አባ ጽጌ ድንግልም ከእግዚአብአብሔር ሁሉን ቻይነት አንጻር የማያስደንቅ ቢሆንም ከፍጡራን ባሕርይና ችሎታ አንጻር ግን እንዲህ እጅግ የሚያስደንቀውን ምሥጢር ገለጸልን። ሰዎች እርሱ የሰጣቸውን ውኃ ሲከለክሉት እርሱ ግን ከአንድ ምንጭ ተገኝቶ ለአንዱ ጣፋጭ ለሌላው መራራ የሆነ ተአምረኛ ውኃ አፈለቀ። ይህ እጀግ የሚያስደንቅና ልዩ የሆነ ምሥጢር ያን ጊዜ እንደ አዲስ የተጀመረ ሳይሆን ጥንትም ሀልወቱን፣ መግቦቱን፣ አምላካዊ ጥበቃውን ሲገልጽበት የኖረ፣ ለዘለዓለም ሕያው ሆኖ የሚኖርም ነው። ለማሳያ የሚሆነን ታሪክ እንመለከታለን።

እስራኤላውያን በግብፅ ባርነት በከፋ አገዛዝ ሁለት መቶ ዐሥራ አምስት ዓመታት ያህል ኖረዋል። የገዢዎቻቸው ጭካኔ ልኩን ሲያልፍና እነርሱም አብዝተው ሲጮኹ ጩኸታቸውን ሰምቶ በሙሴ አማካኝነት ከግብፅ ምድር አውጥቷቸዋል። በጉዟቸውም ጊዜ መና ከሰማይ እያወረደ ሲመግባቸው፣ ውኃ ከዐለት ላይ እያፈለቀ ሲያጠጣቸው የነበረ መሆኑ የእስራኤልን ታሪክ የጻፈልን ሊቀ ነቢያት ሙሴ መዝግቦት እናገኛለን። በመጽሐፍ ቅዱስም “ሙሴም የእስራኤልን ልጆች ከኤርትራ ባሕር አውጥቶ ወደ ሱር ምድረ በዳ ወሰዳቸው። በምድረ በዳም ሦስት ቀን ተጓዙ፤ ይጠጡም ዘንድ ውኃ አላገኙም። ወደ ማራም በመጡ ጊዜ ከማራም ውኃ ሊጠጡ አልቻሉም፤ ውኃው መራራ ነበርና፤ ስለዚህ የዚያ ስፍራ ስም “መሪር” ተብሎ ተጠራ። ሕዝቡሙ “ምን እንጠጣለን?” ብለው በሙሴ ላይ አንጎራጎሩ። ሙሴም ወደ እግዚአብሔር ጮኸ፤ እግዚአብሔርም እንጨትን አሳየው፤ በውኃውም ላይ ጣለው፤ ውኃውም ጣፈጠ። በዚያም ሥርዐትንና ፍርድን አደረገላቸው፤ በዚያም ፈተናቸው። እርሱም “አንተ የአምላክህን ቃል አጥብቀህ ብትሰማ በፊቱም መልካምን ብታደርግ ትእዛዙንም ብታደምጥ ሥርዐቱንም ሁሉ ብትጠብቅ በግብፀውያን ላይ ያመጣሁትን በሽታ አላደርስብህም፤ እኔ ፈዋሽህ እግዚአብሔር ነኝና” አለ።” (ዘፀ.፲፭፥፳፪-፳፮) ተብሎ ተጽፎ እናገኛለን።

በመጽሐፍ ቅዱስ ተመዝግቦ እንደምናነበው በዚህ ጥቅስም እንደተመለከትነው በወቅቱ መራራ የነበረው ውኃ በሙሴ ጸሎትና ልመና አማካኝነት በእግዚአብሔር ቸርነት ጣፍጦላቸው ጠጥተዋል። በጊዜው መጠጣታቸው ብቻ ሳይሆን ለወደፊቱም የሕይወታቸው መመሪያ የሚሆናቸውን አምላካዊ ቃል በሙሴ አማካኝነት አስተላልፏል። እርሱም “አንተ የአምላክህን ቃል አጥብቀህ ብትሰማ በፊቱም መልካምን ብታደርግ ትእዛዙንም ብታደምጥ ሥርዐቱንም ሁሉ ብትጠብቅ በግብፀውያን ላይ ያመጣሁትን በሽታ አላደርስብህም፤ እኔ ፈዋሽህ እግዚአብሔር ነኝና” አለ።” እንዲል። እስራኤላውያን ሕጉን ጠብቀው፣ የእግዚአብሔርን ቃል ሰምተው፣ እንደ ሥርዓቱ ቢጓዙ በግብፅ ላይ የወረደው መቅሰፍት እንደማይደርስባቸው እንደተነገራቸው ሁሉ ዛሬም በሃይማኖት ጸንተን በጎ ምግባር እየሠራን የተፈቀደልንን እያደረግን ያልተፈቀደልንን እየተውን ብንኖር አምላካዊ ጥበቃው ሳይለየን እንደምንኖር ያስረዳናል።

በወቅቱ መራራ የነበረውን ውኃ አጣፍጦ እንዳጠጣቸው ሁሉ በሙሴ ጸሎት በእግዚአብሔር ቸርነት ለእስራኤል ከዐለት ላይ ውኃ ፈልቆላቸው ጠጥተዋል። (ዘፀ.፲፯፥፩-፯) እግዚአብሔር ያለውን ማጣፈጥ ብቻ ሳይሆን ከሌለበት ማምጣትና መስጠትም እንደሚችል እንረዳለን። የእግዚአብሔር ቸርነት ካልተከተለን በቀር ከዐለት ላይ ውኃ ማፍለቅ አይቻለንም። እርሱ ግን የማንም ረዳት ሳያስፈልገው ከዐለት ላይ ውኃ ማፍለቅ ይቻለዋል። የኤርትራን ባሕር ከፍሎ እስራኤላውያንን ማሻገር፣ ግብፃውያንን ደግሞ በባሕር ተሰጥመው እንዲቀሩ ማድረግ ችሏል። አሁንም ሁሉን ማድረግ ይችላል።

ነቢየ እግዚአብሔር ቅዱስ ዳዊት “ዕብን ዘመነንዋ ነደቅት ወይእቲ ኮነት ውስተ ርእሰ ማዕዘንት፤ ግንበኞች የናቋት ድንጋይ እርሷ የማዕዘን ራስ ሆነች።” (መዝ.፻፲፯፥፳፪) በማለት የተናገረውን መተርጉማኑ የተናቀች ደንጊያ የተባለችው ዕብነ ሙሴ እንደሆነች አስረድተዋል። ይቺ ዕብነ ሙሴ ዐሥራ ሁለት ምንጭ ያላት ለዐሥራ ሁለቱም ነገደ እስራኤል እያፈለቀች የምታጠጣ፣ በፊት በኋላ በቀኝ በግራ ሁና ከለላ የምትሆን፣ ጠላት ሲመጣ ረግረግ እየሆነች የምታሰጥም፣ ቀን እንደደመና እየሆነች ከቀን ሐሩር የምትከላከልላቸው፣ ሌሊት የብርሃን ዐምድ እየሆነች የምትመራቸው እንደነበረች በትርጓሜ አስረድተዋል። (መዝ.፻፲፯፥፳፪ አንድምታ ትርጓሜ)፡፡

ለእስራኤል የተደረገውን ድንቅ ተአምር ብርሃነ ዓለም ቅዱስ ጳውሎስ “ሁሉም ያን መንፈሳዊ ምግብ ተመገቡ። ሁሉም ያን መንፈሳዊ መጠጥ ጠጡ፤ ይኸውም በኋላቸው ከሚሄደው ከመንፈሳዊ ዐለት የጠጡት ነው፤ ያም ዐለት ክርስቶስ ነበረ።” (፩ቆሮ.፲፥፫-፬) በማለት ለቆሮንቶስ ምእመናን በላከው መልእክቱ አስረድቷል። ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ይከተላቸው የነበረ መንፈሳዊ ዐለት በማለት የገለጸውን ይህም ዐለት ክርስቶስ ነበረ በማለት ተርጕሞታል። ሁሉን የሚችለው አምላክ ዐለቱን የውኃ መፍለቂያ ምንጭ አድርጎ የተጠማውን ያጠጣበታል፤ የተራበውን ኅብስተ መና አድርጎ ይመግብበታል፤ ለጠላት መከላከያ መሣሪያም ያደርገዋል። ይሁን እንጂ መለስ ብለን በታሪክ እንደምናስታውሰው ይህ ሁሉ የቸርነት ሥራ ለክፉዎች አይመችም ነበር። አንዱ ሲድንበት ሌላው ሲጠፋበት ኖሯል። በስደቱ ወቅት ያደረገው ተአምርም የሚያስረዳን እንዲህ ያለውን ጉዳይ ነው።

ዛሬም ለአንዱ መራራ ለሌው ጣፋጭ የሚሆን ብዙ ነገር አለ። በእርግጥ መራራም ሆነ ጣፋጭ የሚሆነው ተቀባዩ ለዚያ ነገር ከመብቃትና ካለመብቃት፣ ወዶ ፈቅዶ ከመቀበልና ካለመቀበል፣ ለሚሰጠው ነገር አስፈላጊውን ዝግጅት ከማድረግና ካለማድረግ ወዘተ የሚመጣ ነው እንጂ ስጦታው በተፈጥሮው መራራ ሆኖ አይደለም። ምክንያቱም እግዚአብሔር ለሰው ልጆች ክፉ ነገር አይሰጥም። ሰዎች ግን በአጠቃቀም ስሕተት በመድኃኒቱም ይሞቱበታል። ይህን በተመለከተ የተወሰኑትን እንጥቀስ፡-

፩. የእግዚአብሔር ቃል

ከላይ እንደተገለጸው የእግዚአብሔር ቃል የሚመር ሆኖ አይደለም። ከአቀባበል መለያየት የተነሣ ግን የመረራቸው፣ አሁንም የሚመራቸው አሉ፤ ወደፊትም ይኖራሉ። የጣፈጣቸውም ነበሩ፤ ዛሬም አሉ ወደፊትም ይኖራሉ። የሚጣፍጣቸውንም ሆነ የሚመራቸውን እንመልከት።

ሀ. የሚጣፍጣቸው

ነቢየ እግዚአብሔር ዳዊት “ጥዑም ለጕርዔየ ነቢብከ እምዓር ወሦከር ጥዕመኒ ለአፉየ፤ ቃልህ ለጕረሮዬ ጣፋጭ ነው፤ ከማርና ከወለላ ይልቅ ለአፌ ጣፈጠኝ” (መዝ.፻፲፯፥፻፫) በማለት እንደገለጸው የእግዚአብሔር ቃል የሚጣፍጥ ለሕይወትም መሠረት ነው። ለዚህም ነው “ቃልህ ለጕሮሮዬ ጣፋጭ ነው” ካለ በኋላ በምድር ላይ ጣፋጭ ከሚባለው “ከማርና ከወለላ ይልቅ ጣፈጠኝ” በማለት እኛ ልንረዳውና ልንገነዘበው በምንችለው አገላለጽ ነገረን። የቃሉን ጣፋጭነትና መድኃኒትነት የተረዳው የመቶ አለቃው “በቃልህ እዘዝ፤ ልጄም ይድናል” (ማቴ.፰፥፰) በማለት ፍጹም የሆነ ሃይማኖቱን ገለጠ።

መድኅነ ዓለም ኢየሱስ ክርስቶስ በሚያስተምርበት ጊዜም ቃሉ የሚጣፍጣቸው በርካታ ሰዎች ነበሩ። በቅዱስ ወንጌል “በየምኵራቦቻቸውም ሁሉ ያስተምራቸው ነበር፤ ትምህርቱንም ያደንቁ ነበር፤ ሁሉም ያመሰግኑት ነበር።” (ሉቃ.፬፥፲፭) ተብሎ ተጽፎ እናነባለን። እንዲሁም በቅዱስ ወንጌል “ወደ ገሊላ ከተማም ወደ ቅፍርናሆምም ወረደ፤ በሰንበትም ያስተምራቸው ነበር። አነጋገሩም በትእዛዝ ነበርና ትምህርቱን ያደንቁ በር።” (ሉቃ.፬፥፴፩) ተብሎ ተጽፎ እናገኛለን። ይህ ሁሉ የሚያስረዳን ቃሉን በደስታ የተቀበሉት እንዳሉ ነው።

በመሆኑም “ወለርሑቃን ፈውሰ ወጥዕምተ ገብራ” እንደተባለው ቃሉን ለሚሹት፣ የእግዚአብሔርን ቃል መስማት ፈልገው ሲለምኑት ለኖሩት ለአበው ቀደምት፣ ለነቢያት፣ ለቅዱሳን ጣፋጭ አደረጋት። እንዲሁም ከአሕዛብ ወገን ለሆኑት፣ ከሩቅ ለመጡት፣ የእግዚአብሔር ሕዝብ ላልተባሉት ጣፋጭ አደረጋት።

በሌላ አገላለጽ ትንቢት ለተነገረላቸው ሱባኤ ለተቈጠረላቸው ወገኖቹ ለተባሉት እስራኤላውያን መራራ አደረጋት። ማለት እንዳይቀበሉት ዐይነ ልቡናቸው ታወረ። “ወደ ወገኖቹ መጣ፤ ወገኖቹ ግን አልተቀበሉትም። ለተቀበሉት ግን በስሙ ለሚያምኑ የእግዚአብሔር ልጆች እንዲሆኑ ሥልጣንን ሰጣቸው። እነርሱም ከእግዚአብሔር ተወለዱ እንጂ ከሥጋዊና ከደማዊ ግብር ወይም ከወንድና ከሴት ፈቃድ አልተወለዱም” (ዮሐ.፩፥፲፩-፲፫) እንዲል የተቀበሉት እንዳሉ ሁሉ ያልተቀበሉትም እንደነበሩ ልንገነዘብ ይገባል።

ለ. የሚመራቸው

በዚህ አገላለጽ አምነው ባለመቀበላቸው አለመጠቀማቸውንና መጎዳታቸውን ለማስረዳት ነው። በመሆኑም ከአብርሃም ዘር በመወለዳቸው የሚመኩትን አይሁድን “እውነት እውነት እላችኋለሁ የአብርሃም ልጆች ብትሆኑስ የአብርሃምን ሥራ በሠራችሁ ነበር)” (ዮሐ.፰፥፴፱) በማለት መድኅነ ዓለም ኢየሱስ ክርስቶስ የወቀሳቸው እውነተኛውን ቃሉን ሲነግራቸው ማመን ባለመቻላቸው ነበር። ቃሉን አምነው ከመቀበል ይልቅ ሊገድሉት ይሹ ነበር። በእውነት መንገድ ለማይጓዝ፣ እውነትን ገንዘብ የማያደርግ አካል ምንጊዜም ቢሆን እውነት ይመረዋል። እውነቱን ስለነገራቸው ስለኃጢአታቸውም ስለዘለፋቸው ጋኔን አድሮበታል ይሉትም ነበር። “አይሁድም ወደ ወገኖቹ መጣ፤ ወገኖቹ ግን አልተቀበሉትም። ለተቀበሉት ግን በስሙ ለሚያምኑ የእግዚአብሔር ልጆች እንዲሆኑ ሥልጣንን ሰጣቸው። እነርሱም ከእግዚአብሔር ተወለዱ እንጂ ከሥጋዊና ከደማዊ ግብር ወይም ከወንድና ከሴት ፈቃድ አልተወለዱም፡፡ አንተ ሳምራዊ እንደሆንህ ጋኔንም እንዳለብህ መናገራችን የሚገባ አይደለምን? ብለው ጠየቁት” (ዮሐ.፰፥፵፰) እንዲል።

ቃሉ ሕይወት መድኃኒት ሲሆን በሚገባ ባለመቀበላቸውና የሕይወታቸው መመሪያም ባለማድረጋቸው የተነሣ ተፈርዶባቸዋል። በዕለተ ምጽአትም መፈራረጃ ይሆንባቸዋል። ይህን አስመልክቶ ሊቁ ቅዱስ ያሬድ “አመ ይመጽእ ንጉሥ በግርማ መንግሥት ኵነኔ ድልው ቅድሜሁ ነፍስ ትርእድ ወመጻሕፍት ይትከሠታ ለስምዕ፤ ንጉሡ በግርማ መንግሥት በክበበ ትስብእት በመጣ ጊዜ ፍርዱ በፊቱ ነው፤ ነፍስ ትንቀጠቀጣለች መጻሕፍትም ለምስክርነት ይረቀርባሉ” (ጾመ ድጓ ዘደብረ ዘይት) በማለት ያስረዳናል። ቃሉን ሰምተው አለመጠቀማቸው ለፍርድ ይሆንባቸዋል።

ይቆየን፡፡

ለሰው ልጆች ከተሰጡ ጸጋዎች አንዱ ዕውቀት ነው፡፡ የሰው ልጅ ከእናቱ ማኅፀን ጀምሮ አዲስ ነገርን የመልመድ፣ አካባቢውን የማጥናትና መገንዘብን  እያዳበረ አካባቢውን ከመልመድ አልፎ በዕውቀት እየጎለመሰ፣ ጥሩውንና መጥፎውን እየለየ ያድጋል፡፡ መልካም የሆነውን መንገድ ለሚከተሉና እንደ እግዚአብሔር ቃል ለሚመላለሱት ዕውቀትና ጥበብን ያሳድርባቸዋል፡፡ መጽሐፍ ቅዱስ “የምድር ገዢዎች ሆይ ጽድቅን ውደዷት፤ የእግዚአብሔርንም ኃይል በበጎ ዕውቅት አስቡት፣ በቅን ልቡናም ፈልጉት” ይለናል፡፡(ጥበ.፩፥፩)፡፡ መልካም ዕውቀትን በቅንነት መሻትና ፈልጎ ማግኘት ይገባል፡፡ ሊቀ ነቢያት ሙሴም ለእስራኤል ልጆች ከይሁዳ ነገድ ስለሆነው ባስልኤል ሲናገር እንዲህ ይላል፡- “በሥራ ሁሉ ብልሃት በጥበብም፣ በማስተዋልም፣ በዕውቀትም የእግዚአብሔር መንፈስ ሞላበት” ሲል ይነግረናል፡፡(ዘጸ.፴፭፥፴፩)፡፡ አባቶቻችን በዚህ መንገድ አልፈዋልና ከእነርሱ መማር ያስፈልጋል፡፡

ልጆችን በዕውቀትና በጥበብ ተንከባክቦ ለማሳደግ ደግሞ የወላጆች ሚና ከፍተኛውን ድርሻ ይይዛል፡፡ ልጆች ገና ከሕፃንነታቸው ጀምሮ በሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን አንጾና ኮትኩቶ ማሳደግ ከተቻለ ፍሬው ያማረ ይሆናል፡፡ ዛፍ ተጣምሞ ቢያድግ በኋላ ማቃናት እንደማይቻል ሁሉ ልጆች ከልጅነታቸው ጀምሮ ቃለ እግዚአብሔርን እየሰሙ ቢያድጉ ለራሳቸው ለቤተሰብ፣ እንዲሁም ለቤተ ክርስቲያንና ለሀገር ጠቃሚ ይሆናሉ፡፡

ይህንንም በመረዳት ቅድስት ኦርቶዶክሳዊት ቤተ ክርስቲያናችን በሮችዋን ከፍታ ልጆችዋን ለመቀበል ተዘጋጅታ የምትጠብቀው፡፡ በሥነ ምግባር የታነጸ ትውልድ ለመፍጠርም የቤተ ክርስቲያን ድርሻ ትልቁን ድርሻ ይወስዳል፡፡ በዚህም መሠረት ማኅበረ ቅዱሳን በቅዱስ ሲኖዶስ በተሰጠው ኃላፊነት መሠረት በግቢ ጉባኤያት ላይ ላለፉት ሠላሳ ዓመታት ወጣቱ ትውልድን በማነጽ ላይ ይገኛል፡፡ ነገር ግን ስንቶቻችን ተጠቅመንበታል?

ዓለም ለሥጋዊ ፍላጎታችን እንድንሮጥ ስታደርገን ቤተ ክርስቲያን ደግሞ “ጥበብና ዕውቀት ከእግዚአብሔር ዘንድ ነውና ኑ ልጆቼ እግዚአብሔርን መፍራት አስተምራችኋለሁ” ትለናለች፡፡ ዕውቀትና ጥበብ ከእግዚአብሔር ዘንድ ይሰጣሉና ለዚህም በማስተዋል መጓዝ በተለይ ለወጣቶች እጅግ ጠቃሚ ነው፡፡ “ጥበብ ፈጽማ የጎላች ናት፤ ውበቷም አይጠወልግም፡፡ የሚወዷትም ፈጥነው ያዩአታል፤ የሚፈልጓትም ያገኟታል፡፡ ለሚወዷትም ትደርስላቸዋለች፤ አስቀድማም ትገለጥላቸዋለች፡፡” (ጥበ.፮፥፲፪-፲፫) እንዲል፡፡

 በግቢ ጉባኤ ውስጥ መሆን ሕይወታችንን ከክፉ ነገር እንድንታደግ፣ ውጤታማም ሆነን ለመውጣትና የወደፊት ሕይወታችን በእግዚአብሔር ቸርነት የተስተካከለ እንድንሆን ያደርገናል፡፡ ወደ እገዚአብሔር በቀረብን ቁጥር መልካም ሰዎች፣ ለቃሉም የምንታዘዝና እኔ ራሴ ብቻ ልኑር ሳይሆን ስለ ሌሎች መኖርን እንማራለን፡፡ ክርስቲያን እኔ ብቻ ይድላኝ አይልምና፡፡

ግቢ ጉባኤያት ውስጥ መሳተፍ እነዚህን በረከቶች ይዘን እንድንወጣ፣ በአገልግሎትም ጠንካሮች እንድንሆን መንገዱን ያመቻችልናል፡፡ እግዚአብሔርም መንገዱን እንድንከተል ዘወትር ይጠራናል፣ ዓይኖቹም ወደሚፈልጉት ነውና ሕይወታችን ከእግዚአብሔር እንዳይለይ ዕውቀትን፣ ጥበብንና ሞገስን አስተባብረን እንድንይዝ ያደርገናል፡፡ ሕይወታችንም በወንዝ ዳር እንደምትበቅል ዛፍ ለምልማ መልካም ፍሬ እንደምትሰጥ ሁሉ በሕይወታችን እንለመልማለን ለሌላውም አርአያ በመሆን ፍሬ እናፈራለን፡፡ ስለዚህ ለዓለሙ እና ለክፉ ተግባሩ ተባባሪዎች እንዳንሆን መንፈሳዊውን ዕውቀትና ጥበብን ገንዘብ እናደርግለን፡፡ ነቢየ እግዚአብሔር ቅዱስ ዳዊት “እግዚአብሔርን አንዲት ነገር ለመንሁት እርሷንም እሻለሁ፤ በሕይወቴ ዘመን ሁሉ በእግዚአብሔር ቤት እኖር ዘንድ” እንዳለው እኛም እግዚአብሔርን የሚፈልግ ልብ ሊኖረን፣ በቅጥሩም ልንጠለል ያስፈልጋል፡፡(መዝ.፳፮፥፬)፡፡ ይህንን ብናደርግ እግዚአብሔር ሞገስን ይሰጠናል፡፡

የግቢ ጉባኤ ጥቅሞች በርካታ ናቸውና እግዚአብሔር በዚህ ዘመን የሰጠን በረከታችን ነውና እግዚአብሔርን ለመፈለግ በምናደርገው ጥረት ውስጥ መንገዱን በመምራት ሠላሳ፣ ስልሣ፣ መቶም በማፍራት ለሌሎች አርአያ እንሆናለን፤ እግዚአብሔርም አገልግሎታችንን  ይባርክልናል፡፡

እግዚአብሔር እንደቃሉ ተጉዘን በረከት እንድናገኝ ይርዳን፡፡ አሜን፡፡

 

 

የሁሉ ፈጣሪ የዓለም ገዢ አምላካችን እግዚአብሔር ለስሙ ክብር ይግባውና በሐምሌ ፯ ቀን ወደ ጻድቁ አብርሃም ቤት በመግባት በአንድነትና በሦስትነት ክብሩ ተገለጠለት፡፡ በዚህች በከበረችም ቀን አብርሃም በደጃፉ ሆኖ ዓይኖቹን አንሥቶ ሲመለከት ሦስት አረጋውያንን አየ፤ ሮጦ ሄዶም ተቀበላቸው፡፡ ^‹‹ውኃ እናምጣላችሁ፤ እግራችሁን እንጠባችሁ፡፡ ከዛፉም ሥር ዕረፉ፤ እንጀራም እናምጣላችሁና ብሉ፤ ከዚያም በባሪያችሁ ዘንድ ከአረፋችሁ በኋላ፥ ወደ አሰባችሁት ትሄዳላችሁ^›› አላቸው፡፡

^‹‹እንደምታየን ሽማግሌዎች ነን፤ የመጣነው ደግሞ ከሩቅ ነው፡፡ ስለዚህ አዝለህ ወደ ድንኳንህ አስገባን^›› አሉት፡፡ አንደኛውን አዝሎ ወደ ድንኳን ሲያስገባ ሁለቱ በግብር አምላካዊ ገብተው ተገኙ፡፡ አብርሃምም ነገሩ እየረቀቀበት ሲሄድ በጓዳ ለነበረችው ለሚስቱ ሣራ ^‹‹ሦስት መስፈሪያ የተሰለቀ ዱቄት ፈጥነሽ ለውሺ፤ እንጎቻም አድርጊ^›› አላት፡፡

ሚስቱ ሣራም እንዳዘዛት አድርጋ ጋግራ አቀረበች፤ እርሱም ቤት ለነበረ አንድ ብላቴና ወይፈኑን አርዶ አወራርዶ እንዲያመጣለት ካዘዘው በኋላ ከወተትና ማር ጋር አብሮ አቀረበላቸው፡፡ እነርሱም አብርሃምን ደስ ለማሰኘት በሉ፤ መብላታቸውም እሳት ቅቤ በላ እንደ ማለት ነው፤ በግብር አምላካዊ ነውና አይመረመረም፡፡ ከዚያም የታረደውና የተወራረደው ወይፈንም ተነሥቶ በድንኳኑ ደጃፍ ^‹‹ስብሐት ለአብ፣ ስብሐት ለወልድ፣ ስብሐት ለመንፈስ ቅዱስ^›› ብሎ ሥላሴን አመሰገነ፡፡

አብርሃም ደነገጠ፡፡ ^‹‹እንግዳ ከመጣልህ በትሑት ሰብእና በቅን ልቡና ሆነህ ተቀበል፤ እንግዳ ካልመጣ ጾምህን አትደር፤^›› አሉት፤ ከዚያም ስለ ይስሐቅ  አበሠሩት፡፡ (ዘፍ. ፲፰፥፩-፰፣አንድምታ ትርጓሜ ምዕራፍ ፲፰)

ጻድቁ አባታችን አብርሃም አምላኩን ለማወቅ ሽቶ በእምነትና በሃይማኖት ጽናት ሥላሴን በአንድነትና በሦስትነት ለማየት በቅቷል፡፡ በእርሱም የጽድቅ ሥራ ለብዙዎች ድኅነት ከመሆን አልፎ ቤተ ክርስቲያናችን ^‹‹የአብርሃሙ ሥላሴ^›› በማለት አብርሃምን ታመሰግነዋለች፡፡ ቅድስት ሥላሴ የሁሉ ፈጣሪ በመሆናቸው ክርስቲያን የሆነ ሁሉም የሥላሴን አንድነትና ሦስትነት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በ ^‹‹ምሥጢረ ሥላሴ^›› ትምህርት እንደምንረዳው ቅድስት ሥላሴ አንድም ሦስትም ናቸው፡፡  ^‹‹ሥላሴ^›› የሚለው ቃል ^‹‹ሠለሰ፤ ሦስት አደረገ^›› ከሚለው የግእዝ ግሥ የተገኘ ሲሆን ትርጉሙ ሦስትነት ማለት ነው፡፡  (መጽሐፍ ሰዋስው ወግስ ወመዝገበ ቃላት ገጽ ፮፻፷፱)

ቅድስት ሥላሴ ስንልም አብ፣ ወልድ፣ መንፈስ ቅዱስ ማለታችን ነው፡፡  ^‹‹ቅድስት^›› ተብሎ ደግሞ በሴት አንቀጽ /ቅድስት ሥላሴ/  ይጠራል፤ ^‹‹ቅድስት^›› እና ^‹‹ልዩ ሦስት^›› የሚባልበትም ሃይማኖታዊ ምሥጢር፡-

፩.    ቅድስት

ሥላሴ ^‹‹ቅድስት^›› ተብለው በሴት አንቀጽ መጠራታቸው ሴት /እናት/ ልጅዋን መውለዷን እንደማትጠረጥረው ሁሉ ሥላሴም ይህን ዓለም መፍጠራቸውን ስለማይጠረጥሩ ነው፡፡ ሁሉም ከእነርሱ፣ ለእነርሱ፣ በእነርሱ ሆኗልና፡፡ ሴት ወይም እናት ልጅዋ ቢታመምባት እንዲሞትባት አትሻም፤ ሥላሴም ከፍጥረታቸው አንዱ እንኳን በጠላት ዲያብሎስ እንዲገዛባቸው አይፈቅዱም፡፡ ሴት ፈጭታ ጋግራ ቤተሰቦቿን እንደምትመግበው ሥላሴም በዝናም አብቅለው በፀሐይ አብስለው ፍጥረቱን ሁሉ ስለሚመግቡ ^‹‹ቅድስት ሥላሴ^›› እያልን እንጠራቸዋለን፡፡

፪. ልዩ ሦስትነት

በትምህርተ ሃይማኖት ሥላሴ በቅድምና፣ በፈጣሪነት፣ በሥልጣን፣ በመመስገን፣ በክብር፣ በፈቃድ አንድ /እግዚአብሔር/ ሲሆኑ በስም፣ በአካል፣ በግብር ሦስት መሆናቸውን ይገልጻል፡፡

ሀ.    በስም

የቅድስት ሥላሴ የስም ሦስነትነት አብ፣ ወልድ፣ መንፈስ ቅዱስ ተብለው መጠራታቸው ነው፡፡  አብ በራሱ ስም አብ ይባላል እንጂ ወልድ፣ መንፈስ ቅዱስ አይባልም፡፡ ወልድም ወልድ ይባላል እንጂ አብ ወይንም መንፈስ ቅዱስ አይባልም፡፡ መንፈስ ቅዱስም መንፈስ ቅዱስ ቢባል እንጂ አብ ወይም ወልድ አይባልም፤ ስማቸው ፈጽሞ የማይፋለስ ነውና፡፡

ከቅዱስ ጴጥሮስ ቀጥሎ በሦስተኛነት በአንጾኪያ ተሹሞ የነበረው ቅዱስ አግናጥዮስ ^‹‹አብሂ ውእቱ አብ ወኢኮነ ወልደ ወኢ መንፈሰ ቅዱሰ፣ ወልድሂ  ውእቱ ወልድ ወኢኮነ አበ ወኢ መንፈሰ ቅዱሰ፣ ወመንፈስ ቅዱስሂ መንፈስ ቅዱስ ውእቱ ኢኮነ አበ ወኢ ወልደ፣ ኢይፈልስ  አብ ለከዊነ ወልድ ወመንፈስ ቅዱስ፣ ወኢ ወልድ ለከዊነ አብ ወወልድ፤ ወኢ መንፈስ ቅዱስ ለከዊነ አብ ወወልድ፤ አብም አብ ነው እንጂ ወልድን መንፈስ ቅዱስን አይደለም፤ ወልድም ወልድ ነው እንጂ አብን መንፈስ ቅዱስንም አይደለም፡፡ መንፈስ ቅዱስም መንፈስ ቅዱስ ነው እንጂ አብን ወልድን አይደለም፤ አብ ወልድን መንፈስ ቅዱስን ወደመሆን አይለወጥም፤ ወልድም አብን መንፈስ ቅዱስን ወደመሆን አይለወጥም፤ መንፈስ ቅዱስም አብን ወልድን ወደመሆን አይለወጥም^››  ብሏል፡፡ (ሃይ. አበው ዘቅዱስ አግናጥዮስ ምዕ. ፲፩. ገጽ. ፴፯)

የቅድስት ሥላሴ ስማቸው ከአካላቸው፣ አካላቸው ከስማቸው ሳይቀድም ቅድመ ዓለም የነበረ ስም ነው እንጂ ድኅረ ዘመን የተገኘ አይደለም፡፡ ቅድምናቸው ዘመኑን ቢወስነው እንጂ ዘመኑ ቅድምናቸውን አይወስነውምና፡፡ (መንገደ ሰማይ-በብፁዕ አቡነ መቃርዮስ ገጽ. ፴፪)

ስለዚህም ሊቁ ቅዱስ ጎርጎርዮስ ገባሬ መንክራት ^‹‹ወናሁ ንቤ ካዕበ አብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ ወአኮ እሉ አስማት ዘቦኡ ላዕሌሆሙ ድኅረ አላ እሙንቱ እስመ አካላት፡፡ ወብሂለ ሰብእሂ አኮ ውእቱ ስም ዳዕሙ ፍጥረት ውእቱ… ወአካሎሙኒ ለሥሉስ ቅዱስ ወአስማቲሆሙ አልቦ ውስቴቶሙ ዘይዴኀር አላ እሉ እሙንቱ ብሉያነ መዋዕል እምቀዲሙ ዘእንበለ ጥንት ወዘመን፤ አሁን ደግሞ አብ ወልድ መንፈስ ቅዱስ እንላለን ግን አካላት ተቀድመው ተገኝተው እሊህ ስሞች ኋላ የተጠሩባቸው አይደለም፤ ሰው ማለት ኋላ የወጣ ስም አይደለም፡፡ ባሕርዩ ነው እንጂ የሥላሴ አካላቸውም ቀድሞ ስማቸው ከአካላቸው በኋላ የተገኘ አይደለም፡፡ ጥንት ሳይኖራቸው ዘመን ሳይቀድማቸው የነበሩ ናቸው እንጂ^›› ብሎ ተናግሯል፡፡ (ሃይ-አበው ዘቅዱስ ጎርጎርዮስ ገባሬ መንክራት ፲፫፥፬-፰ ገጽ ፵)

ለ.    በአካል

የቅድስት ሥላሴ የአካል ሦስትነታቸው ደግሞ አብ ፍጹም አካል፣ ፍጹም ገጽ፣ ፍጹም መልክእ አለው፡፡ ወልድም ፍጹም አካል፣ ፍጹም ገጽ፣ ፍጹም መልክእ አለው፡፡ መንፈስ ቅዱስም ፍጹም አካል፣ ፍጹም ገጽ፣ ፍጹም መልክእ አለው፡፡ ሊቁ አቡሊዲስ ስለ ሥላሴ የአካል ሦስትነት ሲገልጽ ^‹‹ነአምን በአብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ ከመ ሠለስቱ ገጻት ፍጹማነ መልክእ ወአካል እሙንቱ እንዘ አሐዱ መለኮቶሙ ዘበአማን፤ ባሕርያቸው በእውነት አንድ ሲሆን በመልክ፣ በአካል ፍጹማን እንደሆኑ ሦስት ገጻት እንደሆኑ በአብ በወልድ በመንፈስ ቅዱስ እናምናለን^›› ብሏል፡፡ (ሃይ. አበ. ዘአቡሊዲስ ምዕ. ፴፱፥፫ ገጽ ፻፴፯)

ሐ.    በግብር

የቅድስት ሥላሴ የግብር ሦስትነታቸው ሲተረጎም የአብ ግብሩ መውለድ ማሥረፅ ነው፤ ወልድን ወልዷል፣ መንፈስ ቅዱስንም አሥርፇልና፡፡ የወልድ ግብሩ መወለድ ነው፤ ከአብ ተወልዷልና፡፡ የመንፈስ ቅዱስ ግብሩ መሥረፅ ነው፤ ከአብ ሠርፇልና፡፡

አብ ወልድን ቢወልድ፣ መንፈስ ቅዱስንም ቢያሠርፅ እንጂ አይወለድም፣ አይሠርፅም፡፡ ወልድ ቢወለድ እንጂ አይወልድም፤ አይሠርፅም፤ አያሠርፅም፡፡ መንፈስ ቅዱስ ቢሠርፅ እንጂ አይወለድም፤ አያሠርፅም፤ በመሆኑም ቅድስት ሥላሴ በዚህ ግብራቸው አብ ወላዲ፣ ወልድ ተወላዲ፣ መንፈስ ቅዱስ ሠራፂ ተብለው ይጠራሉ፡፡

በእርግጥ ምሥጢረ ሥላሴን በሚገባ መርምሮ መረዳት ለማንም ቢሆን አይቻለውም፡፡ እርሱ ባወቀ ግን ምሥጢረ ሥላሴ በምሥጢረ ጥምቀት ተገልጧል፡፡  እንግዲህ እምነታችንን በቅድስት ሥላሴ ላይ በማድረግ በቀናች ሃይማኖት ልንጸና ይገባል፡፡

ምንጭ፡– ኦሪት ዘፍጥረት አንድምታ ትርጓሜ፣ መጽሐፍ ስዋሰው ወግስ ወመዝገበ ቃላት በአለቃ ኪዳነ ወልድ፣ ሃይማኖተ አበው (ዘቅዱስ አግናጥዮስ፣ ዘቅዱስ ጎርጎርዮስ ገባሬ

መንክራት፣ዘአቡሊደስ) እና መንገደ ሰማይ–በብፁዕ አቡነ መቃርዮስ

ወስብሐት ለእግዚአብሔር!

ስለ ማኅበረ ቅዱሳን አመሠራረት ስናነሣ ዘመኑ የኮምዩኒዝም ርዕዮተ ዓለምና አስተሳሰብ የሰፈነበት፤ ስመ እግዚአብሔርን መጥራት አስቸጋሪ የሆነበትና ወደ ቤተ እግዚአብሔር መሔድ እንደ ኋላ ቀርነት የሚቆጠርበት ዘመን ነበር ፲፱፻፸፯ ዓ.ም፡፡ በተለይም በየከፍተኛ ትምህርት ተቋማቱ በሚገኙ ተማሪዎች ዘንድ ቃለ እግዚአብሔርን በግልጽ መነጋገርም ሆነ መስማት የማይታሰብበት ወቅት ነበር፡፡ ቀደም ባሉት ጊዜያት በተለይም በንጉሠ ነገሥት ዐፄ ኃይለሥላሴ ዘመነ መንግሥት በዩኒቨርሲቲና ኮሌጆች እንዲያስተምሩ ከምዕራባውያኑ ሀገሮች መጥተው የነበሩ ሚሲዮናውያን የኑፋቄ ትምህርታቸውን ያሠራጩ የነበረውም በእነዚሁ ከፍተኛ የትምህርት ተቋማት ነበር፡፡ በዚህም መሠረት ያ ዘመን ትውልዱ በየአቅጣጫው በሚሲዮናውያኑ የኑፋቄ ትምህርት እንዲሁም በኮምዩኒዝም ርዕዮተ ዓለምና አስተሳሰብ እየተነጠቀ ከኦርቶዶከሳዊት ተዋሕዶ እምነት የኮበለለበት ዘመን ነበር፡፡ (ለዝርዝሩ ሊንኩን ይጫኑ)፡፡ brocher pdf final