ወጣትነት እና እጮኝነት

በዲ/ን ኢያሱ መስፍን

 ክፍል ሁለት

እጮኝነት ከማን ጋር?

ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ለዚህ ጥያቄ የምትሰጠውን መልስ አለመረዳት በሥጋም በነፍስም ብዙ ዋጋ የሚያስከፍል ስሕተት ውስጥ ሊያስገባ ይችላል። የትዳር አጋር አልያም እጮኛ ለመምረጥ የሃይማኖት አንድነት፣ ዝምድና፣ ዕድሜ፣ ወዘተ ያሉት  ቅድሚያ የምንሰጣቸው መሥፈርቶች በመሆናቸው ትልቅ ጥንቃቄ ማድረግ ያስፈልጋል። ያስቀደምናቸው መሥፈርቶች ጊዜያዊ እና ሥጋዊ ብቻ ከሆኑ ግን የጋብቻን መንፈሳዊ ዓላማ ለማሳካት እንቅፋት ከመሆናቸውም ባሻገር እስከ ፍጽሜ የሚጸና ጥምረት ለመፍጠርም አዳጋች ይሆናሉ። ኦርቶዶክሳዊት ቤተክርስቲያን ልጆቿ ቅድሚያ እንዲሰጧቸው አጥብቃ ከምታዝዛቸው መሥፈርቶች መካከል ሃይማኖት እና መንፈሳዊ ሕይወት የመጀመሪያዎቹ ናቸው።

በብሉይ ኪዳንም ሆነ በሐዲስ ኪዳን በሃይማኖት ከማይመስሉን ሰዎች ጋር በትዳር መጣመር የተነቀፈ ምግባር ነው፡፡ አብርሃም ለልጁ ይስሐቅ ሚስትን ፍለጋ ሎሌውን ሲልክ ከአሕዛብ እና ከከነዓናውያን እንዳያጋባው አስምሎ እግዚአብሔርን ከሚያውቁ ከዘመዶቹ አገር ሚስት እንዲያመጣለት የላከው በዚሁ ምክንያት ነው። (ዘፍ 24) እንዲህ ዓይነት ታሪኮችን በመጽሐፍ ቅዱስ ማግኘት የተለመደ ነው። በሐዲስ ኪዳን ያለን አማኞችም ከማይመስሉን ሰዎች ጋር የሚኖረንን ግንኙነት በተመለከተ ጥብቅ ማስጠንቀቂያ ተሰጥቶናል። “ከማያምኑ ጋር በማይሆን አካሔድ አትጠመዱ፤ ጽድቅ ከዐመፅ ጋር ምን ተካፋይነት አለውና? ብርሃንም ከጨለማ ጋር ምን ኅብረት አለውና?” (2ቆሮ6፡14)። እስከ ሕይወት ፍጻሜ ከሚቀጥል በመንፈስ ብቻ ሳይሆን በአካል አንድ ከሚያደርግ ከጋብቻ በላይ ልንጠነቀቅለት የሚገባ አካሔድ ወይም ጉዞ ምን አለ?

ብዙዎች ለዚህ ስሑት ሐሳብ መጽሐፍ ቅዱሳዊ ማስረጃ አድርገው የሚያቀርቡት አንድ ጥቅስ አለ፡፡ ይህም ቅዱስ ጳውሎስ “ሌሎችንም እኔ እላለሁ ጌታ አይደለም፣ ከወንድሞች ወገን ያላመነች ሚስት ያለችው ቢኖር እርስዋም ከእርሱ ጋር ልትቀመጥ ብትስማማ አይተዋት…” የሚለው ነው፡፡ (1ቆሮ. ፯፥፲፪) የገዛ ፈቃዱን ለማስፈጸም ሳይሆን የእግዚአብሔርን ቃል በእውነት ለመረዳት ለሚያስብ ሰው ይህ ኃይለ ቃል ካላመኑ ሰዎች ጋር ለመጋባት መብት የሚሰጥ አይደለም። ቅዱስ ጳውሎስ “የማታምን ሴት ለማግባት የፈለገ ሰው ቢኖር” ብሎ አላስተማረም፤ ይልቁንም  ክርስትና ባልተስፋፋበት በዚያ ዘመን ተጋብተው ከሚኖሩ መካከል ባል ወይ ሚስት በወንጌሉ ቢያምኑ የትዳር አጋሬ አላመነም ብለው የገነቡትን ቤት እንዳያፈርሱ ልጆች እንዳይበተኑ እና ክርስትና የጸብ እና የመለያየት ምክንያት እንዳይሆን የተሰጠ ትእዛዝ ነው። መልእክቱ አግብተው የሚኖሩትን እንጂ ገና ያላገቡትን አይመለከትም።

ሐዋርያው ዝቅ ብሎ ይህ ያላመነ አጋር ለማመን አልያም ከክርስቲያን አጋሩ ጋር አብሮ ለመኖር ፈቃደኛ ባይሆን መተው ወይም መፍታት እንደሚቻል በመናገር ጌታችን ከዝሙት ውጭ አትፋቱ ብሎ ካስቀመጠው ሥርዓት በተጨማሪ የሃይማኖት ልዩነት ሌላ ምክንያት ሊሆን እንደሚችል ገልጿል። እጮኛ የሚይዝ ኦርቶዶክሳዊ ወጣት እየመረጠ ያለው የትዳር አጋሩን በመሆኑ እና ከጋብቻ ውጪም እጮኛ የሚያዝበት ሌላ አንዳች ዓላማ ስለማይኖረው እስካልተጋባን ምን ችግር አለው ሊል አይችልም።

ከማያምኑ ጋር ብንጋባ ችግሩ ምንድን ነው?

ቅዱሳት መጻሕፍት እንዳዘዙን ቢቻለንስ ከሰው ሁሉ ጋር በሰላም ልንኖር ይገባናል (ሮሜ. ፲፪፥፲፰)። ይህ ማለት ግን ጥላቻን እና አለመግባባትን ማስወገድ መቻል ማለት እንጂ ትዳርን በሚያህል የተቀደሰ ትስስር ወስጥ መግባት ማለት አይደለም። የተቀደሰውን ለውሾች እንዳንሰጥ ጌታችን አስጠንቅቆናል (ማቴ 7፡6)። በክርስቶስ ኢየሱስ ደም የከበረ ከውኃ እና ከመንፈስ ተወልዶ የሥላሴን ልጅነት ያገኘ እና የእግዚአብሔር መቅደስ ተብሎ የተጠራ ሰውነታችን የተቀደሰ አይደለምን?  ይህንን ሳናስተውል ቀርተን በእምነት የማይመስለን እጮኛ ብንይዝ ከሚገጥሙን እንከኖች መካከል የተወሰኑትን እናንሣ።

. የትዳርን ዓላማ ማሳካት አንችልም

ክርስቲያኖች ወደ ምንኩስናም ሆነ ወደ ጋብቻ የሚገቡበት ዓላማ አንድ ዓይነት ነው። እርሱም ቅድስና! የድንግልናን ሕይወት የመረጠ ሰው ራስን መግዛትን ገንዘብ አድርጎ ፍትወታቱን ለፈቃደ ነፍሱ አስገዝቶ ለመኖር እንደሚችል አምኖና ወስኖ ነው። የዚህ ጉዞ ዓላማውም ኃጢአትን አሸንፎ በምድር መላእክትን መስሎ መኖር ነው። በሌላ በኩል ራስን መግዛትን እና ድንግልናን መጠበቅን ገንዘብ ማድረግ ያልቻለ ሰው ስለ ዝሙት ጠንቅ እንዲያገባ ተፈቅዶለታል (1ቆሮ 7፡2)። የዚህም ሰው ጉዞ በዝሙት ተፈትኖ ሳይወድቅ በትዳር ንጽሕናውን ጠብቆ የእግዚአብሔርን መንግሥት መውረስ ነው። ስለዚህም የትዳር አንዱ ዓላማ መረዳዳት ነው። መረዳዳት ማለትም ብዙዎች እንደሚያስቡት በሥራ እና በኢኮኖሚ ብቻ ሳይሆን በዋናነት በመንፈሳዊ ሕይወት ነው። ጠቢቡ ሰሎሞን “አንድ ብቻ ከመሆን ሁለት መሆን ይሻላል ቢወድቁ አንዱ ሁለተኛውን ያነሣዋልና” (መክ 4፡9) እንዳለ አንዱ ወድቆ ከእግዚአብሔር መንግሥት እንዳይርቅ ሌላኛው አጋዥ ሊሆነው፣ ቢዝል ሊያበረታው፣ ተስፋ ቢቆርጥ ሊያጽናናው ይችላልና ተረዳድተው እና ተደጋግፈው የእግዚአብሔርን መንግሥት መውረስ የትዳር ዋነኛ ዓላማ ነው። ለዚህም ነው ምዕራባውያን ሊቃውንት “the goal of marriage is not happiness; it is holiness” “የጋብቻ ግቡ ደስታ፣ ተድላ አይደለም ቅድስና ነው” የሚሉት።

የማያምን የትዳር አጋር ያለው ሰው ይህንን ዓላማ ሊያሳካ አይቻለውም። ከማያምን ሰው ጋር ተረዳድቶ ወደ እግዚአብሔር መንግሥት በጋራ መግባት የማይሆን ነገር ነው ምክንያቱም ጌታችን እንዳለ “የማያምን ሰው በአንዱ በእግዚአብሔር ልጅ ስም ስላላመነ አሁን ተፈርዶበታል” (ዮሐ 3፡18)። ከማያምኑ ጋር መኖር ለመንፈሳዊ ዝለት መንስኤ እንጂ መፍትሔ ሊሆን አይችልም። ስለዚህ ጋብቻችን እንኳ እጅግ መልካም ቢሆን ከተድላ ሥጋ ያለፈ ለነፍሳችን የሚረባ ነገር አይኖረውም። ክርስቲያኖች ደግሞ እንኳን እንዲህ ያለውን ትልቅ ነገር ቀርቶ ጥቃቅኑን ጉዳይ እንኳ የእግዚአብሔርን ፍቅር እያሰብን ለእርሱ እንድናደርገው ታዝዘናል። “መብላትም ቢሆን መጠጣትም ቢሆን ማንኛውንም ነገር ስታደርጉ ለእግዚአብሔር ክብር አድርጉት” (1ቆሮ 10፡31) እንዳለ።

. በእግዚአብሔር ፊት ሞገስ ያለው ኦርቶዶክሳዊ ጋብቻ መፈጸም አንችልም

ኦርቶዶክሳዊት ቤተክርስቲያን ልጆቿን በእግዚአብሔር እና በሰዎች ፊት በክብር የምትድርበት ሥርዓተ ተክሊል የሚባል የጋብቻ ሥርዓት አላት። ለደናግል በሚደረገው የተክሊል ጋብቻም ሆነ ለመዓስባን (ደግመው ለሚያገቡ አልያም ድንግልናቸውን ላጡ) ሰዎች በምታደርገው የመዓስባን ጋብቻ (የቁርባን ጋብቻ) መሳተፍ የሚችሉት ምሥጢራተ ቤተክርስቲያንን መፈጸም የተፈቀደላቸው፣ ልጅነትን ያገኙ ክርስቲያኖች ብቻ ናቸው። እግዚአብሔር አምላክ የሚቀበለው ጋብቻ እርሱ ምስክር ሆኖ የተጠራበትን ቅዱስ ጳውሎስ “ሁሉን ለእግዚአብሔር ክብር አድርጉት” እንዳለ እርሱ የሚከብርበትን ጋብቻ ብቻ ነው።

የሰው ልጅ የእግዚአብሔር መንፈስ አልያም የጠላት ዲያብሎስ መንፈስ ያድርበታል። እስራኤል የያዕቆብ አምላክ፣ የእግዚአብሔር ማደሪያ (ሐዋ.፯፥፲፮) እንደ ተባሉ ሁሉ ባቢሎናውያን ደግሞ የአጋንንት ማደሪያ ተብለው ተጠርተዋል (ራእ. ፲፰፥፪)። እያንዳንዱ ሰው የሚያድርበትን መንፈስ የሚመርጠው ራሱ ነው። እግዚአብሔር መንፈስ ቅዱስን የሚያቀርብ ሥራ እና ምግባር ያለው ሰው የእግዚአብሔር ማደሪያ ይሆናል፡፡ ሐሳቡን እና ድርጊቱን ያልቀደሰ ሰው ደግሞ ለጠላት ማደሪያነት እንደ ተወለወለ ቤት ራሱን ያዘጋጃል (ሉቃ. ፲፩፥፳፭)። በሠርጋችን ቀን የሚኖረን ምግባር በዕለቱ የምንጠራውን የክብር እንግዳ የሚጋብዝ ነው። ወዳጄ ሆይ! በሰርግዎት ቀን የትኛው መንፈስ እንዲገኝ ይሆን የሚፈልጉት? ማንም ጤነኛ አእምሮ ያለው ክርስቲያን ከእግዚአብሔር ቅዱስ መንፈስ ውጭ ሌላ መልስ እንደሌለው ግልጥ ነው። እግዚአብሔር በማይከብርበት ብዙ መብላት፣ ብዙ መጠጣት፣ ዘፈን፣ ጭፈራ፣ መዳራት እና የመሳሰሉት ኃጢአቶች ባሉበት ቦታ እግዚአብሔር በረድኤት አይገኝም። ኃጢአት የደስታው ምንጭ የሆነለት ዲያብሎስ ግን ሳይጠራ የሚመጣበት ዓለሙ ነው። እነዚህ ሁሉ ኃጢአቶች ባይኖሩ እንኳ ስለ እግዚአብሔር ክብር እንደ እርሱ ፈቃድ አልተደረገምና እግዚአብሔር አይገኝበትም።

በተቃራኒው ቤተ ክርስቲያን በአምልኮተ እግዚአብሔር በሚደረግ ጋብቻ ላይ ጌታችን እንደ ቃና ዘገሊላ ቤት ይገኝበታል። ዛሬም ሠርጉ በሚደረግበት ቤተ ክርስቲያን በሚፈጸመው ቅዳሴ ላይ የጌታችን እውነተኛ ሥጋው እና ደሙን በቤተ ክርስቲያን  ይቀበላሉ፡፡ በዚህ የቅዳሴ ጸሎት ቅዱሳንም በሠርጋችን ይገኛሉ። ንጉሣቸው ባለበት ሁሉ የማይታጡ ሠራዊተ መላእክት ባሉበት መሞሸር የማይፈልግ ማነው? ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ይህንን በመሰለ ጋብቻ እንዳንከብር ከምትከለክልባቸው ምክንያቶች አንዱ ከማያምኑ ጋር የሚደረግ ጋብቻ ነው።

. በልጆች አስተዳደግ ላይ አሉታዊ ተጽእኖ አለው 

ከላይ የዘረዘርናቸው መንፈሳዊ ጉዳዮች አያሳስቡኝም የሚል እንኳ ቢኖር የተለያየ እምነት ያላቸው ሰዎች የሚፈጽሙት ጋብቻ ይዞት የሚመጣው ማኅበራዊ ቀውስ ብዙ ነው። ከእነዚህም ወስጥ የልጆች አስተዳደግ ትልቁን ድርሻ ይወስዳል። ወላጆች ልጆቻቸውን ወደየራሳቸው እምነት ለመሳብ የሚያደርጉት ጥረት የልጆችን አእምሮ በብዙ መልኩ የሚጎዳ ሲሆን ይህንን ጉዳት ለመሸሽ ልጆችን ወደ እምነት ተቋማት አለመውሰድ ደግሞ የባሰ ፈጣሪን የማያውቁ እና ከአምልኮተ እግዚአብሔር የራቁ ሆነው እንዲያድጉ ያደርጋል። ሌላኛው ወላጅ ባይቃወምና ልጆች አማኝ ሆነው ቢያድጉ እንኳ ከወላጆቻቸው አንዱ ለእግዚአብሔር መንግሥት ያልታጨ ለዘላለም ፍርድ የተጋለጠ መሆኑን እያሰቡ እንዲኖሩ ይገደዳሉ።

እነዚህና መሰል ጉዳዮች በእምነት ከማይመስሉን ሰዎች ጋር በዚህ መልኩ መጠመድ እንደማይገባን የሚያሳስቡ ናቸው። ከዚህም ባሻገር በአንድ ሃይማኖት ጥላ ሥር መጠለል ብቻውን በትዳር ለመጣመር በቂ ምክንያት አይደለም። ምንም እንኳ በእምነት የሚመስሉንን ሰዎች እንዳናገባ ክልከላ ባይኖርብንም መምህራችን ቅዱስ ጳውሎስ እንዳለ የተፈቀዱልን ነገሮች ሁሉ የሚጠቅሙን እና የሚያንጹን አይደሉም (፩ቆሮ. ፮፥፲፪ እና ፩ቆሮ. ፲፥፳፫)። ዓላማቸው ከዓላማችን፣ ፈቃዳቸው ከፈቃዳችን መግጠሙን ማስተዋል ያስፈልጋል። በሃይማኖት እንመሳሰላለን ካልን በኋላ አንዳችን ለፈቃደ እግዚአብሔር መገዛትን ስንሻ፣ ሌላኛው ይህ የማያሳስበው ከሆነ ግንኙነቱ ዘላቂነት የሌለው ቢዘልቅም አንዱን አካል አልያም ሁለቱንም የሚጎዳ መሆኑ አይቀርም። ስለሆነምወደ ትዳር ከመግባት በፊት ከሃይማኖት ባሻገር መንፈሳዊ ሕይወታችን ተቀራራቢ ደረጃ ላይ መሆኑን እና እርስ በርስ መደጋገፍ መቻላችንን ማወቅ ይገባል። መደጋገፍ አልን እንጂ መደገፍ ብቻ አላልንም። እለውጠዋለሁ፣ አሻሽላታለሁ ተብሎ ወደ ጾታዊ ግንኙነት መግባት ትዕቢትንም ጭምር የሚያሳይ ነው።

መተው የምንፈልገውን ኃጢአት ለመተው፣ መልመድ የምንፈልገውን በጎ ምግባር ለመልመድ ራሳችንን ማሻሻል እና መለወጥ ያልቻልን ሰዎች ሌላ ሰው እለውጣለሁ ብሎ ማሰብ ከትዕቢት ውጭ ምን ሊሆን ይችላል? ስለዚህ ከእኛ ጋር ተቀራራቢ፣ ከተቻለም የተሻለ መንፈሳዊ ሕይወት ያለውን ሰው መምረጥ ያስፈልጋል። ብዙዎች ሰዎችን ቤተ ክርስቲያን ውስጥ በማግኘታቸው ብቻ መንፈሳዊ ሰዎች እንደሆኑ አስበው ሳይጠነቀቁ ወደዚህ ሕይወት ይገባሉ ከዚያም ነገሮች እንዳሰቡት ባልሆኑላቸው ጊዜ ቤተክርስቲያን ውስጥ ያሉት ሰዎች ሁሉ እንደዚያ እንደሆኑ በማሰብ መንፈሳዊ ሕይወትን እና ቤተ ክርስቲያንን ይሸሻሉ። ሐኪም ቤት ውስጥ የተገኘ ታማሚ ሁሉ ተሽሎት እንደማይወጣ እንዲሁም ቤተክርስቲያን ወስጥ ያገኘናቸው ሰዎች ሁሉ ከድካማቸው የተፈወሱ አይደሉምና መጠንቀቅ ያስፈልጋል።

ይቆየን

ወጣትነት እና እጮኝነት

በዲ/ን ኢያሱ መስፍን

ክፍል አንድ

ይህ ርእሰ ጉዳይ በጥንታውያን እንዲሁም በዘመናችን ባሉ መምህራነ ቤተ ክርስቲያን ብዙ የተባለለት እና በጥልቀት ማብራሪያ የተሰጠበት ነው። በዚህ አጭር ጽሑፍ ጠለቅ ያሉትን ትምህርቶች አቆይተን ግቢ ጉባኤያት ከዚህ ጉዳይ ጋር በተገናኘ በብዛት የሚፈተኑባቸውን ለመዳሰስ እንሞክራለን።

የግቢ ጉባኤ ተማሪዎች የሚገኙበት ዕድሜ ትኩስ የወጣትነት ዘመን እንደ መሆኑ ተፈልጎም ይሁን ሳይፈለግ ዕድሜን ተከትሎ የሚመጣ ሁሉም ሰው የግድ የሚያልፍበትን አንድ ጥያቄ ያስተናግዳሉ። ይህም ለክርስቲያኖች ከተፈቀዱልን ከሁለቱ የሕይወት መንገዶች የእኔ ምርጫ የትኛው ነው? የሚል ነው። እነዚህ ሁለቱ መንገዶች የድንግልና ሕይወት እና የጋብቻ ሕይወት መሆናቸው ለአንድ ኦርቶዶክሳዊ ወጣት አዲስ መረጃ ላይሆን ይችላል። (1ቆሮ 7፤1-2) ጌታችን እንዳለ እስከ ሕይወት ፍጻሜ ሳያገቡ ድንግልናን ጠብቆ መኖር ተከትሎት የሚመጣውን ፈተና መቋቋም የሚችሉበት ጸጋ ለተሰጣቸው ሰዎች ብቻ የሚሆን ተጋድሎ ነው (ማቴ 19፤11)። በዚህ የተጋድሎ ሕይወት ያጌጠ ቅዱስ ጳውሎስም ስለ ጋብቻ እና የድንግልና ሕይወት በስፋት ባስተማረበት መልእክቱ ክፍል ደጋግሞ እንደተናገረው ሰው ሁሉ በዚህ የተጋድሎ ሕይወት ቢኖር መልካም እንደሆነ ጠቅሶ ይህንን መቋቋም የማይችሉ ግን ቢጋቡ የሚያስመሰግን እንጂ ነውር የሌለበት መሆኑን አስተምሯል። (፩ቆሮ. ፯፥፩) እኛ ባለንበት በዚህ ዘመን ወደ ጋብቻ ለመሄድ የወሰነ ሰው ቀድሞ የሚያልፍበት የእጮኝነት ጊዜ የሚባል እጅግ ወሳኝ ደረጃ አለ።

እጮኝነት ጊዜ

የእጮኝነት ጊዜ በቅርቡ ለመጋባት ዝግጁ የሆኑ አንድ ወንድ እና አንዲት ሴት ወደ ትዳር ሕይወት ከመግባታቸው በፊት አንዳቸው ለሌላኛው የሚመቹ አጋር መሆናቸውን እና ቢጋቡ በጋራ የትዳርን ዓላማዎች ያሳካ ትዳር ሊኖራቸው መቻሉን የሚያጠኑበት ጊዜ ነው። ይህ ጊዜ አካሄዳቸውን ከእግዚአብሔር ጋር ላደረጉ እና ዓላማውን ለተረዱ እጅግ ጠቃሚ የመሆኑን ያህል፥ ፈተና የበዛበት እና ላልተጠነቀቁ ሰዎች ደግሞ መሰናከያ ወጥመድ ሊሆን የሚችል ነው። ቤተ ክርስቲያን ‘የእጮኝነት ጊዜ’ ብላ የምትጠራው ሁለቱ ሰዎች የፍቅር ግንኙነት ከጀመሩበት አንሥቶ እስኪጋቡ ያለውን የመጠናናት ጊዜ ሲሆን ከጋብቻ እና ከእጮኝነት ውጪ የሆነ ቤተ ክርስቲያን ዕውቅና የሰጠችው ሌላ የጾታዊ ግንኙነት ሂደት የለም።

እጮኝነት መቼ?

አንድ ኦርቶዶክሳዊ ወጣት ወደ ጋብቻ የሚመራውን የእጮኝነት ሕይወት መች መጀመር አለበት የሚለውን መረዳት ወደ ሕይወታችን ሊመጡ የሚችሉ ብዙ ፈተናዎችን ለማስቀረት አልያም ለመሻገር እጅግ ጠቃሚ ነው። የእድሜ እና የአካል ጉልምስና ብቻውን ወደዚህ ሕይወት ለመግባት በቂ አይደለም። የእጮኝነት እንዲሁም የጋብቻ ሕይወት ከእድሜ ባሻገር መንፈሳዊ፣ አእምሮአዊ እና ኢኮኖሚያዊ ዝግጅትን የሚጠይቅ ነው።

ሀ. መንፈሳዊ ዝግጅት

መንፈሳዊ ዝግጁነት ማለት አንድ ወጣት ሕይወቱን ከሌላ ሰው ጋር ከመጋራቱ በፊት ከአምላኩ ጋር የሚሆንበት ጊዜ ያስፈልገዋል ማለት ነው። ከእግዚአብሔር ጋር መሆን ማለት እያንዳንዱ ክርስቲያን ከአምላኩ ጋር ያለውን ጥብቅ ትስስር የሚመለከት ነው። ከእጮኝነት በፊት ያለው የወጣትነት የብቸኝነት ጊዜ በመንፈሳዊ ሕይወት ለማደግ ለሚደረግ ተጋድሎ እጅግ የተመቸ ነው። መምህራችን ቅዱስ ጳውሎስ “ያላገባ ጌታውን እንዴት ደስ እንደሚያሰኝ የጌታን ነገር ያስባል፣ ያገባ ግን ሚስቱን እንዴት ደስ እንደሚያሰኝ የሚስቱን ነገር ያስባል፤ ልቡም ተከፍሏል” (1ቆሮ 7፡32-33) እንዳለ በትዳር ሐሳብ ሳንያዝ እግዚአብሔር አምላካችንን ደስ የምናሰኝበትን ምግባር ገንዘብ ለማድረግ መታገል ያስፈልጋል። ጾም፣ ጸሎት እና ስግደትን ማዘውተር እንዲሁም ሕይወትን ንስሓ እና የቅዱስ ቁርባን ሕይወትን መምራት ለብቻችን በሆንበት ጊዜ ሊደረጉ የሚገባቸው ናቸው። እንደዚህ ዓይነት መንፈሳዊ ልምምዶች ከትዳር በኋላ የምንሞክራቸው ሳይሆን የትዳር ኃላፊነቶችን ከመቀበላችን በፊት ገንዘብ ልናደርጋቸው የሚገቡ ናቸው። ለዚህም ነው ፈረንጆቹ ‘your relationship is as good as your singleness’ የሚሉት። በብቸኝነት ጊዜ ያልነበሩንን ምግባራት ከሌላ ሰው ጋር ከሆንን በኋላ መላመድ አስቸጋሪ መሆኑን መረዳት ያስፈልጋል።

በተጨማሪም ልቡናችን ሳይከፈል ከእግዚአብሔር በተቀበልነው ጸጋማ ዓቅማችን የፈቀደውን ያህል በእግዚአብሔር ቤት አገልግሎት በመጠመድ ከዕድሜአችን አሠራት መክፈል ያስፈልጋል። ከትዳር በኋላ አገልግሎት የሚቋረጥ ባይሆንም እንኳ እንደ ልብ ለማገልገል የሚመቸው የብቸኝነት ጊዜ መሆኑ የሚያጠራጥር አይደለም።

ሐሳቡን ስንጠቀልለው የእጮኝነት ጊዜ ይዞት የሚመጣውን ኃላፊነት ከመቀበላችን በፊት መንፈሳዊ ምግባራትን በመለማመድ በመንፈሳዊ ሕይወታችን በኩል ራስን ዝግጁ ማድረግ ያስፈልጋል። ሁሉም ኦርቶዶክሳዊ ወጣት ይህ መንፈሳዊ ዝግጁነት ሳይኖረው ወደ እጮኝነት ሕይወት ባለመግባት ራሱን ከፈተና ሊጠብቅ ይገባዋል።

ለ. አእምሮአዊ ዝግጅት

አእምሮአዊ ዝግጁነት ወጣቶች ወደ እጮኝነት ሕይወት ከመግባታቸው በፊት ከራሳቸው ጋር የሚያደርጉት ውይይት ነው። ከራስ ጋር መሆን ማለትም ራስን ማወቅ፣ ፍላጎትን መለየት፣ ደካማ ጎኖችን ማሻሻል፣ ጥንካሬን ማስቀጠል እና በአጠቃላይ “ሰው ሆኖ” ለመገኘት መሥራት ማለት ነው። ይህ ከራስ ጋር የሚደረግ ውይይት ከትዳር እና ከድንግልና ሕይወት የትኛውን እንደምንፈልግ፣ ለምን ያንን ሕይወት እንደ መረጥን አጥርቶ ከመለየት ይጀምራል። በመቀጠልም ለመረጥነው ሕይወት የተገባን እንድንሆን ራስን ማዘጋጀት ይገባል። ሁሉም ሰው የሚፈልገው የትዳር አጋር ‘ጥሩ ሰው’ ተብሎ ሊገለጽ የሚችል መሆኑ እሙን ነው። ጥሩ ሰዎችን የምንፈልገውን ያህል እኛም ለአጋሮቻችን ጥሩ ሰዎች ሆነን ልንገኝ እንደሚገባን ማሰብ ያስፈልጋል። የመጽሐፉም ትእዛዝ ‘ባልንጀራህን እንደ ራስህ ወደድ’ (ዘሌ ፲፱፥፲፰) እንደመሆኑ ሰው ራሱን ሳይወድ ባልንጀራውን ሊወድድ አይችልም። ስለሆነም የራሳችንን ሰብእና ዐውቀን እና ተረድተን፣ ደካማ አርመን እና አሻሽለን መገኘት ይኖርብናል። ያን ጊዜ ጥሩ ሰው እንዲሰጠን እግዚአብሔርን ለመጠየቅም የሞራል ብቃቱ ይኖረናል።

ብዙዎች በሚጀምሯቸው ጾታዊ ግንኙነቶች መጽናት ሳይችሉ የሚቀሩት እና ከብዙ ሰዎች ጋር በእንደዚህ ያሉ ግንኙነቶች ውስጥ እየገቡ የሚወጡት ከአጋሮቻቸው የሚፈልጉትን ነገር አስቀድመው ባለማወቃቸው ነው። ፍላጎትን መለየት መቻል ከምን ዓይነት ሰው ጋር መሆን እንደምንፈልግ እና እንደምንችል ለማወቅ እና ለመወሰን ይረዳል። ፍላጎቱን ሳይለይ ወደዚህ ሕይወት የሚገባ ሰው ግን የማያስደስቱትን እና ሊቋቋማቸው የማይችላቸውን ጠባያት እና ድርጊቶች በአጋሩ ላይ ሲያገኝ ለመለያየት ይገደዳል። የሰዎችን ጠባይ ከውጭ አይተን በአንዴ ማወቅ ባይቻልም እኛ የምንፈልገው ጠባይ ያለቸው ሰዎችን በመጠኑ መረዳት ግን ይቻላል፡፡  ስለሆነም መለያየትን ለመቀነስና ተያይዞ የሚመጣውን ጉዳት ለማስቀረት ወደ እጮኝነት ከመግባት አስቀድሞ ከራስ መክሮ፣ ስሜትን አድምጦ የራስን ፍላጎት መለየት ይገባል።

ሐ. ኢኮኖሚያዊ ዝግጁነት

ይህ በዋናነት ከገንዘብ እና ራስን እንዲሁም ቤተሰብን ለማስተዳደር ካለን ዓቅም ጋር የሚገናኝ ዝግጅት ነው። አንድ ኦርቶዶክሳዊ ወጣት ወደ እጮኝነት ሲገባ በአጭር ጊዜ ውስጥ ወደ ትዳር ለመግባት ዝግጁ መሆኑን እና የሚመሠርተውን ቤተሰብ ለማስተዳደር ዓቅም ያለው መሆኑን አስቀድሞ ማረጋገጥ ይኖርበታል። ይህም ሌሎች ዝግጅቶች ሁሉ ወደ እጮኝነት እና ትዳር ኃላፊነት ከመገባቱ በፊት አስቀድሞ የሚታሰብበት እንጂ ከገቡበት በኋላ የሚነሣ ጉዳይ አለመሆኑን የሚያመለክት ነው፡፡ በኢኮኖሚ ዝግጁ መሆን ማለት ከትዳር በፊት ባለጸጋ መሆን አልያም ቤት እና መኪና መግዛት የሚል ዝርዝር መሥፈርትን ማስቀመጥ ማለት ሳይሆን ራስን እና ቤተሰብን ማስተዳደር መቻላችንን እርግጠኞች መሆን ማለት ነው። ይህም ብዙዎች እንደሚያስቡት ወንዶችን ብቻ የሚመለከት ሳይሆን እኅቶችም ሊያስቡበት የሚገባ ጉዳይ ነው።

ከእነዚህ እንጠበቅ!

የእጮኝነት ሕይወት ከላይ ያነሣናቸውን እና የመሳሰሉትን መንገዶች ተጠቅሞ ዝግጁነትን ካረጋገጡ በኋላ ብቻ ሊገባበት የሚገባ ሕይወት ነው። ከዚህ ባለፈ ብዙዎች ወደዚህ ከሚገቡባቸው የተሳሳቱ ምክንያቶች ራስን መጠበቅ ያስፈልጋል። እነዚህም ሁሉም ጓደኞቼ የፍቅር አጋር አላቸው፣ እድሜዬ ገፍቷል፣ ብቸኝነት ይሰማኛል  እና የመሳሰሉት ምክንያቶች ሊሆኑ ይችላሉ።

በአንድ ዓይነት ዕድሜ ወይም አካባቢ ያሉ ሰዎች ሁሉ አንድ ዓይነት ዝግጁነት አላቸው ማለት ስላልሆነ እና ሁሉም ወደዚህ ሕይወት የገቡ ሰዎች አስበውበት እና ተገቢውን ዝግጅት አድርገው ስለማይገቡ የሌሎች ይህንን ሕይወት መጀመር እኛም እንድንገባበት በቂ ምክንያት ነው ማለት አይደለም። ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ “አትሳቱ! ክፉ ባልንጀራ መልካሙን አመል ያበላሻል” (፩ቆሮ ፲፭፥፴፫) እንዳለ ተገቢውን ዝግጅት ሳናደርግ ከጓደኞቻችን ያነስን እና የተበለጥን መስሎን አልያም በእነርሱ ግፊት ወደ እንደዚህ ዓይነት ግንኙነት እንዳንገባ መጠንቀቅ ያስፈልጋል።

እንኳን ሳንዘጋጅ ዝግጁ በሆንበት ጊዜ ላይ እንኳ ተገቢው ሰው ወደ ሕይወታችን ካልመጣ በትዕግሥት እና በእምነት ሆኖ የእግዚአብሔርን ፈቃድ መጠበቅ ይገባል እንጂ ዕድሜን ምክንያት አድርጎ ወደ እጮኝነት አልያም ወደ ትዳር ሕይወት መግባት አይገባም። “ለእናንተ የማስባትን አሳብ እኔ ዐውቃለሁ” (ኤር.፳፱፥፲፩) እንዳለ እግዚአብሔር በጎውን ነገር እንዲያደርግልን ምልጃ እና ጸሎታችንን ከምስጋና ጋር ለእርሱ ማሳወቅ እንጂ በአንዳች መጨነቅ አይገባንም። (ፊል. ፬፥፮)።

ዕድሜአችንን ተከትለው በሚመጡ የሆርሞን ለውጦች እንዲሁም ባለን ማኅበራዊ መስተጋብር ምክንያት በየጊዜው የሚሰሙን እንደ ብቸኝነት፣ ያለመወደድ እና ያለመፈለግ ስሜት፣ ፍትወት እና የመሳሰሉት ወደ እጮኝነት እና ትዳር እንዳይገፋፉን ትልቅ ጥንቃቄ ማድረግ ያስፈልጋል። እጮኛ መያዝ ለጊዜው ችግሮቹን የፈታ መስሎ ቢሰማንም የችግሩ ምንጭ ከእግዚአብሔር እና ከራስ ጋር አለመሆን እንጂ እጮኛ ማጣት አይደለምና ጊዜውን ጠብቆ ማገርሸቱ አይቀርም። በዚህ ጊዜ ራሳችንን ብቻ ሳይሆን አብሮን የሆነውን ያንን ሰውም እንጎዳለን። ክርስቲያን አዘውትሮ በሚቀበለው ቅዱስ ቁርባን ምክንያት እግዚአብሔር ሁሌም አብሮት አለ። ዕለት ዕለት በሚሳተፍበት የማኅበር ጸሎት (ቅዳሴ) አማካኝነት ከቅዱሳኑ ጋር ኅብረት አለውና አንዳች ጓደኛ ባይኖረው እንኳ መቼም ብቸኛ አይሆንም። የራበው ሰው ምግብ እንደማይመርጥ ሁሉ አንዳች ጉድለት በተሰማው ጊዜ የፍቅር ጓደኛ የሚመርጥ ሰውም ተገቢውን ጥንቃቄ ሊያደርግ አይቻለውም። ጎዶሎአችንን ለመሙላት ብቻ ብለን ወደ እጮኝነት መግባት እጅግ የከፋ ስሕተት ነው።

ፍትወትን ለማስታገስ፣ ሌሎች ሲያወሩ የሰማናቸውን፣ በየፊልሙ ያየናቸውን፣ በመጻሕፍት ያነበብናቸውን ድርጊቶች ለመሞከር እና ለማወቅ ወደ እጮኝነት መግባት በእግዚአብሔር ዘንድ የሚያስንቀን፣ ከመንግሥቱም የሚያርቀን ከመሆኑም በላይ እኛንም ሆነ ለዚህ ርኩሰት ተባባሪ ያደረግናቸውን ወዳጆቻችንን ለልብ ስብራት ለሚዳርግ መጠላላት ያጋልጣልና ለእንደዚህ ዓይነት የኃጢአት ግቦች ወደ እጮኝነት መግባት ነውር ነው።

ይቆየን፡፡

መንፈሳዊ ኅብረት

ዲ/ን ግርማ ተከተለው

መንፈሳዊ ኅብረት (የክርስቲያኖች የኅብረት ኑሮ) በክርስቶስ ያመኑ ምእመናን የሚኖራቸው አንድነት ማለት ነው። ይህ አንድነት በክርስቶስ ያመኑ ክርስቲያኖች በዕለት፣ ዕለት  እንቅስቃሴያቸው ሁሉ አብሮ በመሆን መንፈሳዊም ሆነ ሥጋዊ ሕይወታቸውን የሚያሳድጉበት፣ ለጽድቅ የሚያበቃቸውን በጎ ተግባራት የሚያከናውኑበት የኑሮአቸው አካል ነው።

በብሉይ ኪዳን ወንድም/ባልንጀራ በሥጋ ከአንድ አባት እና እናት የተወለደ፣ በጉርብትና የሚኖር እስራኤላዊን የሚያመለከት ሲሆን  እግዚአብሔር በሙሴ በኩል በሰጠው ፲ቱ ትእዛዛት ውስጥ “ባልንጀራህን እንደ ራስህ ውደድ” ሲል በጎረቤታሞች መካከል ንጹሕ ፍቅር እንዲኖር የተሰጠ ትእዛዝ ነው፡፡ (ዘሌ ፲፱፥፲፰)  በሐዲስ ኪዳን ደግሞ ሰፊ ትርጉም ይዞ እናገኘዋለን፡፡ ይህም ወንድም/ባልንጀራ በክርስቶስ አንድ አካል የሆኑትን የሚያጠቃልል ነው። ለዚህም ነው መንፈሳዊ/ክርስቲያናዊ ኅብረት ማለት በክርስቶስ ያመኑ ምእመናን የሚኖራቸው አንድነት ነው የተባለው።

የክርስቲያኖች የመንፈሳዊ ኅብረት ኑሮ የተጀመረውና ጎልቶ የተንጸባረቀው በአባቶቻችን ሐዋርያት ዘመን ነው። ይህ ዘመን ፲፪ቱ ቅዱሳን ሐዋርያት፣ ፴፮ቱ ቅዱሳት አንስት፣   ፸፪ቱ ቅዱሳን አርድእት፣ እንዲሁም በእነርሱ ትምህርት ተስበው በክርስቶስ ያመኑ ምእመናን ሁሉ በአንድነት ይኖሩበት የነበረ ዘመን ነው። መጽሐፍ ቅዱስ ይህንን ሁኔታ ሲገልጽ “ያመኑትም ሕዝብ አንድ ልብ፣ አንዲትም ነፍስ ነበሩአቸው” እንዲል፡፡ (ሐዋ. ፬፥፴፪)

በዚያ ዘመን የነበረው ኅብረት በነፍስም በሥጋም አንድ እስከ መሆን የደረሰና ሁሉም ያለውን ሀብት አንድ ላይ ከማድረጉ የተነሣ ችግራቸውን በጋራ ይወጡ የነበረበት ዘመን ነው፡፡ የመንፈሳዊ ኅብረት ኑሮ ዋና ጥቅሙም ይህ ነው፤ በሥጋም በነፍስም መረዳዳት ስለሚንጸባረቅበት።

ከዘመነ ሐዋርያት በኋላ የነበረው ኅብረት (ክርስትና) እየተስፋፋ በመምጣቱ በክርስቲያኖች ላይ የተለያዩ ፈተናዎች ይደርሱባቸው ነበር፡፡ እንደ ዘመነ ሐዋርያት ባይሆንም በመከራ ውስጥ ሆነውም መንፈሳዊ የአብሮነት ሕይወቱን አስቀጥለዋል፡፡ ይህም በየሀገራቱ አንድ ዓይነት መልክ ብቻ ሳይሆን በተለያዩ ገጽታዎች የሚከናወን ሲሆን በሀገራችንም በተለያዩ መንገዶች ሲሠራበት ቆይቷል።

ቀደምት አባቶቻችን ያንን ኅብረት በሰንበቴና በጽዋ ማኅበራት ለማስቀጠል ችለዋል። መጽሐፍ ቅዱስ “ወንድሞች በኅብረት ቢቀመጡ እነሆ፥ መልካም ነው፥ እነሆም፥ ያማረ ነው።” (መዝ. ፩፻፴፫፥፩) በማለት እንደገለጸው፡፡ አሁን ባለንበት ዘመን ደግሞ እነዚህ እየተረሱና እየተተዉ በመምጣታቸው በኅብረት ከመሆን ይልቅ በተለያዩ ምክንያቶች ግላዊ ሕይወት ላይ ትኩረት ማድረግ እየተለመደ መጥቷል።

ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ለዕብራውያን ክርስቲያኖች ሲጽፍላቸው “ሌሎች ልማድ አድርገው እንደ ያዙት ማኅበራችንን አንተው፤ እርስ በርሳችን እንመካከር እንጂ፤ ይልቁንም ቀኑ ሲቀርብ አብልጣችሁ ይህን አድርጉ” ባለው መሠረት በኅብረት ለመኖርና ቀጣይነት ላለው ሕይወት ትኩረት ልንሰጠው ይገባል። (ዕብ. ፲፥፳፭)

በዚህ ዘመን አንድነታችንን መጠበቅ ከመንፈሳዊ ፋይዳው በተጨማሪ ለህልውናችንም በጣም አስፈላጊ ስለሆነ ከበፊቱ ይልቅ አጥብቀን ልንይዘው ይገባል።

ወስብሐት ለእግዚአብሔር

 

 

ጽዮን ማርያም

“እግዚአብሔር ጽዮንን መርጦአታልና፥ ማደሪያውም ትሆነው ዘንድ ወድዶአታልና፥ ይህች ለዘለዓለም ማረፊያዬ ናት መርጫታለሁና በዚህች አድራለሁ።” (መዝ. ፻፴፩፥፲፫-፲፬) እንዲል ነቢየ እግዚአብሔር ዳዊት በመዝሙሩ ቅድስት ኦርቶዶክሳዊት ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን አማናዊት የእግዚአብሔር ማደሪያ የሆነችውን የእናታችን ቅድስት ድንግል ማርያምን ዓመታዊ በዓል ኅዳር ፳፩ ቀን በድምቀት ታከብራለች፡፡

“ጽዮን” ማለት “አምባ፣ መጠጊያ” ማለት ነው፡፡ “ሰው እናታችን ጽዮን ይላል፤ በውስጥዋም ሰው ተወለደ” (መዝ. ፹፮፥፭) በማለት መዝሙረኛው ዳዊት እንደተናገረ አዳምና ልጆቹ በበደል ምክንያት ለአምስት ሺህ አምስት መቶ ዘመን ከተፈረደባቸው የሲኦል እሥራት ነጻ ይወጡ ዘንድ እግዚአብሔር ወልድ ከዳዊት ዘር በተገኘችው ቅድስት ድንግል ማርያም ማኅፀን አደረ፡፡ ዘጠኝ ወር ከአምስት ቀን ማኅፀኗን ዙፋን አድርጎ ተወለደ፡፡ እኛም ኦርቶዶክሳውያን የእግዚአብሔር ማደሪያ፣ አምባ መጠጊያ የሆነችውን ድንግል ማርያምን የድኅነታችን መሠረት ናትና እናከብራታለን፣ እናመሰግናታለን፣ ከፍ ከፍም እናደርጋታለን፣ በዓሏንም እናከብራለን፡፡

ታቦተ ጽዮን በእመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም ትመሰላለች፡፡ ኅዳር ፳፩ ቀን የእመቤታችን የቅድስት ድንግል ማርያም ዓመታዊ በዓል በተለየ መልኩ የምናከብርበት ምክንያት በርካታ ቢሆኑም በዋነኛነት ታቦተ ጽዮን በፍልስጤማውያን ተማርካ በነበረበት ወቅት ዳጎን የተባለውን ጣኦት የሰባበረችበትና ልዩ ልዩ ተአምራት የፈጸመችበትን መሠረት አድርገን ነው፡፡

ሊቀ ነቢያት ሙሴ ከእግዚአብሔር በታዘዘው መሠረት ሁለት ጽላት ቀርጾ፣ የእንጨት ታቦትንም ሠርቶ ወደ ተራራ ወጣ፤ “ከማይነቅዝ እንጨትም ታቦትን ሠራሁ፤ እንደ ፊተኞቹም ሁለት የድንጋይ ጽላት ቀረጽሁ፤ ወደ ተራራም ወጣሁ፤ ሁለቱም ጽላት በእጄ ነበሩ፤ እግዚአብሔርም በተራራው ላይ በእሳት መካከል የተናገራችሁን ዐሥርቱን ቃላት ቀድሞ ተጽፈው እንደነበረ በጽላቱ ላይ ጻፈ፤ እግዚአብሔርም እነርሱን ለእኔ ሰጠኝ፡፡” (ዘዳ. ፲፥፩-፬) በማለት እንደተናገረው የቃል ኪዳኑን ታቦት ይዘው ወደ ምድረ ርስት ተጉዘዋል፡፡

ወደ ትርጓሜው ስንመጣ ታቦተ ጽዮን የእመቤታችን የቅድስት ድንግል ማርያም ምሳሌ ስትሆን፣ በውስጡዋ የያዘችው የሕጉ ጽላት የጌታችን የመድኃኒታችን የኢየሱስ ክርስቶስ ምሳሌ ነው፡፡ ታቦቷ ከማይነቅዝ እንጨት መሠራቷ የጌታን እናት ንጽሕናን የሚያመለክት ሲሆን በውጪም በውስጧም በጥሩ ወርቅ መለበጡዋ የቅድስናዋና ድንግል በሕሊና ወድንግል በሥጋ መሆኗን የሚያስረዳን ነው፡፡ እስራኤላውያንም በፊታቸው ታቦተ ጽዮንን ይዘው የሚገዳደሯቸውን ሁሉ ድል ይነሡ ነበር፡፡

ፍልስጤማውያን ለጦርነት በእስራኤላውያን ተነሡ፤ በአንድነትም ተሰብስበው እስራኤላውያንን ወጉአቸው፣ እስራኤላውያን ያለ ቃል ኪዳኑ ታቦት ተሰልፈዋልና በፍልስጤማውን ድል ተነሡ፡፡ የእስራኤል ሽማግሌዎችም “ዛሬ እግዚአብሔር በፍልስጤማውያን ፊት ስለ ምን ጣለን? በፊታችን እንድትሄድ ከጠላቶቻችንም እንድታድነን የእግዚአብሔርን የቃል ኪዳኑ ታቦት ከሴሎ እናምጣ” አሉ፡፡ ነገር ግን ቀድሞ እስራኤላውያን በድለዋልና ለፍልስጤማውያን አሳልፎ ሰጣቸው፤ ታቦተ ጽዮንም ተማረከች፡፡ (፩ኛ ሳሙ. ፬፥ ፩-፲፩) ፍልስጤማውያን እግዚአብሔርን የቃል ኪዳኑ ታቦት ወስደው ወደ ዳጎን ቤት አስገብተው ከዳጎን አጠገብ አኖሩ፡፡ በነጋም ጊዜ ዳጎን በእግዚአብሔር ፊት በግንባሩ ወድቆ አግኝተውታል፡፡

በሆነው ነገር ግር ቢሰኙም መልሰው ዳጎኑን አንስተው በስፍራው አቁመው በሩንም ዘግተው ሄዱ፡፡ በነጋም ጊዜ ግን ሲገቡ ዳጎን በግንባሩ ወድቆ ራሱ እና ሁለቱ እጆቹ ተቆርጠው ወድቀው አገኙአቸው፡፡ የእግዚአብሔርም እጅ በአዛጦን ሰዎች ላይ ከበደ፤ የአውራጃዎቿ ሰዎችም በእባጭ በሽታ ተመቱ አይጦችም በከተሞቻቸው ፈሰሱ፤ በከተማውም ላይ ታላቅ መቅሰፍት ሆነ፡፡ የቃል ኪዳኑ ታቦትም ጠንክራብናለች በማለት ከከተማቸው አውጥተው ወደ አስቀሎና ላኳት፤ የአስቀሎናም ሰዎች እጅግ ታወኩ፡፡ “እኛንና ሕዝባችንን ልታስገድሉን የእስራኤልን አምላክ ታቦት ለምን አመጣችሁብን?” ብለው ሰደዱአት፡፡ የእግዚአብሔርም ታቦት በፍልስጤማውያን ዘንድ ለሰባት ወር ቆየች፡፡ ምድራቸውም አይጦችን አወጣች፡፡ ከሕዝቡም ብዙዎች ተቀሰፉ፡፡ በመጨረሻም ከከተማቸው አውጥተው በኮረብታው ላይ ወደ አሚናዳብ ቤት ወሰዷት፤ በዚያም ለሃያ ዓመታት ቆየች፡፡

ከሃያ ዓመት በኋላም እግዚአብሔር ለዳዊት ፍልስጤማውያንን በእጁ አሳልፎ ሰጠው ድልም አደረጋቸው፡፡ “አቤቱ ወደ ዕረፍትህ ተነሥ፤ አንተና የመቅደስህ ታቦት” እንዲል ነቢየ እግዚአብሔር ዳዊት የእግዚአብሔር ታቦትን ይዘው በእልልታና በዝማሬ በክብር ወደ እስራኤል ተመለሰች፡፡ ዳዊትም በተከላት ድንኳን ውስጥ አኖራት፡፡

ከዚህ ታሪክ በተጨማሪ ከላይ የኅዳር ጽዮንን በዓል የሚከበርበት ምክንያት፡-

፩. ነቢዩ ዘካርያስ ጽዮንን በተቅዋመ ማኅቶት አምሳል ያየበት፣

፪. ቀዳማዊ ምኒልክ ታቦተ ጽዮንን ይዞ አክሱም የገባበት፣

፫. በዮዲት ጉዲት ዘመን በዝዋይ ደሴት ቆይታ ሰላም ሲሆን ተመልሳ አክሱም የገባችበት፣

፬. አብርሀ እና አጽብሐ በአክሱም ከተማ ከ፫፻፴፫-፫፻፴፱ ዓ.ም ቤተ መቅደሱን ሠርተው ቅዳሴ ቤቱን ያከበሩበት ዕለት ስለሆነ ኅዳር ፳፩ ቀን ቅድስት ኦርቶዶክሳዊት ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያናችን በዓሉን በድምቀት ታከብራለች፡፡ (መድብለ ታሪክ፤ ገጽ ፻፶፪)፡፡  በታቦተ ጽዮን ከተመሰለችው ከእመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም በረከት ያሳትፈን፡፡ አሜን፡፡

“በጽዮን መለከትን ንፉ፤ ጾምንም ቀድሱ፤ ጉባኤውንም ዐውጁ” (ኢዩ.  ፪ ÷፲፭)

በኃይለ ኢየሱስ ዘጼዴንያ

ክፍል ሁለት                                                 

የጾመ ነቢያት ሰንበታት መጠሪያ

ዘመነ ስብከት

በነቢያት ጾም ውስጥ ከታኅሣሥ ፯-፲፫ ቀን ያለው ዘመን ዘመነ ስብከት ይባላል፡፡ ዘመነ ስብከት የተባለበት ምክንያትም ነቢያት የጌታን በሥጋ መምጣት አምልተውና አስፍተው በትንቢትና በትምህርት መስበካቸውን ቤተ ክርስቲያን እያሰበች ሰውን ለማዳን ወደ ምድር የመጣውን አምላክ የምትሰብክበት ወቅት በመሆኑ ነው፡፡

የዘመነ ስብከት የመጀመሪያው ሰንበት (እሑድ) ስብከት ይባላል፡፡

በዚህ ሰንበት በኦሪተ ሙሴ፣ በነቢያትና በመዝሙራት አስቀድሞ ስለ ክርስቶስ ሥጋን ተዋሕዶ ሰው መሆኑ ትንቢት ተነግሮ፣ ምሳሌ ተመስሎ፣ ሱባኤ ተቆጥሮ እንደነበር ይነገራል፤ ይሰበካልም፡፡ ስብከት ማለት ሰውን ከእግዚአብሔር ጋር የሚያገናኝ ትምህርት ማለት ሲሆን በዚህ ሳምንት ከልደተ አብርሃም እስከ ልደተ ዳዊት ባለው ትውልድ ውስጥ ስለ ክርስቶስ ሰው መሆን የተሰበከው ስብከት ይታሰባል፡፡

በስብከት ሰንበት ወልደ እግዚአብሔር ከሙሴ ጀምሮ የተነሡ ነቢያት ስለ አምላክ ሰው መሆን የተናገሩትን ይነበባል፡፡ “ያም ቃል ሥጋ ሆነ፤ በእኛም አደረ፤ ለአባቱ አንድ እንደሆነ ልጅ ክብር ያለ ክብሩን አየን፤ ጸጋንና እውነትን የተመላ ነው፡፡” (ዮሐ. ፩÷፲፬)፤ ነቢየ እግዚአብሔር ዳዊትም “እጅህን ከአርያም ላክ አድነኝም” (መዝ ፻፵፫÷፯) በማለት ስለ ክርስቶስ ማዳን በትንቢት መነጽር ተመልክቶ የዘመረው የመዝሙር ክፍል እንዲሁ ይሰበካል፡፡

የዘመነ ስብከት ሁለተኛው ሰንበት ብርሃን ይባላል፡

ነቢያት ብርሃን ጌታ ይወለዳል ብለው ስለ መስበካቸው፣ እውነተኛ ብርሃን ይመጣል ብለው ሰለማስተማራቸው የሚታሰብበት ሲሆን በዚሁ ኢየሱስ ክርስቶስ አማናዊ ብርሃን መሆኑ ይሰበካል፤ ይዘመራልም፡፡ ከዚሁ ጋር ዘመነ ብሉይ መከራ ሥጋ፣ መከራ ነፍስ የጸናበት፣ የሰው ልጅ ብርሃን ከሆነው አምላክ ጋር የተራራቀበት ስለነበር ነቢያት ያሉበትን ያን ዘመን ጨለማ ብለው በመግለጥ የነፍሳችን ብርሃን ይወለዳል፣ እውነተኛ ብርሃን ይመጣል ብለው ስለመስበካቸው የሚታሰብበት ሳምንት ነው። በዚህ ሳምንት ከልደተ ዳዊት እስከ ፍልሰተ ባቢሎን የነበረው ፲፬ ትውልድ ይታሰብበታል፡፡

የዘመነ ስብከት ሦስተኛው ሰንበት ኖላዊ ይባላል፡፡

ኖላዊ ማለት “እረኛ” ወይም “ጠባቂ” ማለት ሲሆን በዚህ ዕለት ነቢያት የእግዚአብሔር ልጅ እውነተኛ ጠባቂ ሆኖ ይገለጣል ብለው መተንበያቸው እና ኢየሱስ ክርስቶስ እውነተኛ ጠባቂ መሆኑ ቤተ ክርስቲያናችን እያሰበች የምትዘምርበት፣ የምትቀድስበት፣ የምታመሰግንበት ዕለት ነው፡፡

ነቢያት ራሳቸውንና ሕዝበ እስራኤልን ብሎም ዓለምን እረኛቸው እንደተዋቸው በጎች በመቁጠር ስለ እውነተኛው እረኛ መምጣት ትንቢት ተናግረዋል። በዚህ ሰንበት ከፍልሰተ ባቢሎን እስከ ልደተ ክርስቶስ ድረስ ያለው አሥራ አራት ትውልድ ይታሰባል። በዚህ ዘመን እሥራኤላውያን ከሀገራቸው ተሰደው በባቢሎን ፸ ዘመን ከኖሩ በኋላ ዘሩባቤልን አንግሦላቸው ይዟቸው እንዲመለስ ተደርጓል፡፡ ከዚያ በፊት እሥራኤል ጠባቂ እንደሌለው መንጋ ተበታትነው ሲኖሩ ነቢያት ከኪሩቤል ላይ የሚገለጥ እረኛቸው እንዲገለጥ የእሥራኤል ጠባቂያቸው ሆይ፣ አድምጥ እያሉ የጠየቁበት መታሰቢያ ነው፡፡ (መዝ. ፸፱÷፩-፫)

መዝሙሩም “ኖላዊ ዘመጽአ ውስተ ዓለም ወልዱ ወቃሉ እግዚአብሔር ዘወረደ እምላዕሉ፤ የእግዚአብሔር ልጅና ቃሉ የሆነ ክርስቶስ ከላይ የወረደ ወደ ዓለም የመጣ እረኛ” የሚል ሲሆን የሚነበበው ደግሞ አንቀጸ አባግዕ የተባለው የዮሐንስ ወንጌል ክፍል ነው፡፡ (ዮሐ.፲÷፩-፳፪) እረኛ የሌለው በግ ተኩላ ነጣቂ እንዲበረታበት በበደሉ ከትጉኅ እረኛው የተለየው የሰው ልጅም በሲኦል አጋንንት በርትተውበት ሲጠቀጠቅ ኖሯል፡፡ እንዲሁም ከመንጋውና ከእረኛው የተለየ በግ እንዲቅበዘበዝ አምላኩን ዐውቆ አምልኮቱን ከመግለጽ የወጣው ሕዝብ በየተራራው መስገጃዎችን እየሠራ የሚታደገውን አምላክ በመፈለግ ሲንከራተት ኖሯል፡፡ ቅዱስ ጴጥሮስ «እንደ በጎች ትቅበዘበዙ ነበር» እንዳለ፡፡ (፩ኛ ጴጥ፪÷፳፭) ነቢያት በዓለም ተበትነው የሚቅበዘበዙትን ሕዝቡን በቤቱ ሰብስቦ የሚጠብቃቸው እውነተኛ ቸር እረኛ እንዲወለድ ስለተናገሩ ያን ለማስታወስ ሳምንቱ ኖላዊ ተባለ፡፡

በአጠቃላይ በዚህ በገና ጾም ነቢያትም ሐዋርያትም ጾመው በረከት አግኝተውበታል፡፡ እኛ ምእመናንም እንደ እነርሱ በረከትን እናገኝ ዘንድ ይህንን ጾም መጾም እንደሚገባን የቤተ ክርስቲያን አባቶች ሥርዓት ሠርተውልናል፡፡ በዚህም መሠረት የነቢያት፣ የሐዋርያት፣ የጻድቃንና የሰማዕታት አምላክ ከእመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም፣ ከቅዱሳን ነቢያትና ሐዋርያት በረከት እንዲያሳትፈን፤ መንግሥቱንም እንዲያወርሰን ሁላችንም በዚህ በጾመ ነቢያት ወቅት በጾም በጸሎት ተወስነን እግዚአብሔርን ልንማጸነው ይገባል፡፡ ለዚህም አምላከ ቅዱሳን ይርዳን አሜን፡፡

ወስብሐት ለእግዚአብሔር

ምንጭ-: ፍትሐ ነገሥት አንቀጽ ፲፭፣

ቃኘው ወልዴ፣ ጾምና ምጽዋት፤ ፲፱፻፺፭ ዓ.ም፤

ተስፋዬ ምትኩ፣ ሰባቱ አጽዋማት፣ ፳፻፰ ዓ.ም

“በጽዮን መለከትን ንፉ፤ ጾምንም ቀድሱ፤ ጉባኤውንም ዐውጁ” (ኢዩ.  ፪ ÷፲፭)

ክፍል አንድ

በኃይለ ኢየሱስ ዘጼዴንያ

ጾም የሥጋን ምኞት እስከ መሻቱ ቆርጦ የሚጥል፣ ለመንፈስ ልዕልና የሚያበቃውን መሣሪያ የሚያስታጥቅ ነው፡፡ ክርስቲያን ይህን መሰል መንፈሳዊ የጦር ዕቃ እንዳይለየው አጥብቆ ይለምናል፡፡ የጦር ልምድ እንደሌለው ወታደር ጠላቱን የሚቋቋምበት የጦር ትጥቅ ሳይዝ አውላላ ሜዳ ላይ ባዶውን አይቆምም፡፡ መንፈሳዊ ውጊያን በሥጋዊ ጥበብ ማሸነፍ ስለማንችል ነው አበው አጽዋማትን በአስተምህሮአቸውና በሕይወታቸው የሰበኩልን፡፡

አጽዋማት ሲደርሱ ክርስቲያኖች የሚደሰቱት ጾም የሥጋ ፈቃድ እንዳይሰለጥንባቸው፣ ቁስለ ሥጋን በማከም፣ ቁስለ ነፍስን ስለሚፈውስላቸው ነው፡፡ ጾም የቁስል መፈወሻ ኃይለ መዊዕም (ድል ማድረጊያ) ይሆናል፡፡ ከሥጋም ከመንፈስም ተቆራኝቶ ሰውን ወደ ጥፋት የሚወስድን ክፉ መንፈስ ለማራቅም ይጠቅማል፡፡

ጾም እነዚህንና መሰል መንፈሳዊ በረከትን ስለሚያስገኝ ክርስቲያኖች ይመጣላቸው ዘንድ ይናፍቁታል፡፡ ቅድስት ቤተ ክርስቲያናችንም መጽሐፍ ቅዱስን መሠረት አድርጋ በዓመት ውስጥ የሚጾሙ አጽዋማትን ደንግጋ ኦርቶዶክሳውያን ክርስቲያኖች ከዲያብሎስ ፈተናና ወጥመድ ያመልጡ ዘንድ አበርክታለች፡፡ እነዚህም ሰባቱ አጽዋማት በመባል ይታወቃሉ፡፡ ጾመ ነቢያት (የገና ጾም)፣ ጾመ ገሀድ(ጋድ)፣ ጾመ ነነዌ፣ ዐቢይ ጾም፣ ጾመ ሐዋርያት፣ ጾመ ድኅነት (ረቡዕ እና ዐርብ) እና ጾመ ፍልሰታ ናቸው፡፡

በዚህ ዝግጅታችን ከእነዚህ የዐዋጅ አጽዋማት መካከል አንዱ የሆነውን ጾመ ነቢያትን በተከታታይ በሁለት ክፍል እናቀርብላችኋለን፡፡

ጾመ ነቢያት (የገና ጾም)  

ጾመ ነቢያት ለአዳም የተነገረው ትንቢት ማለትም፡- አዳም ስለ በደሉ በማልቀሱና ንስሓ በመግባቱ ምሕረቱ ወሰን የሌለው አምላካችን ቅዱስ እግዚአብሔር “አምስት ሺህ አምስት መቶ ዘመን ሲፈጸም ከልጅ ልጅህ ተወልጄ አድንሃለሁ” ተብሎ የተናገረውን የተስፋ ቃል በማሰብ ነቢያት የጾሙት ጾም ነው፡፡ በየዘመናቱ የተነሡ ነቢያት የእግዚአብሔር ወልድ መውረድ፣ መወለድ በትንቢት መነጽርነት እየተመለከቱ፣ እንዲሁም እግዚአብሔር ወደፊት ሊያደርግ ያሰበው ምሥጢር ተገልጦላቸው የራቀው ቀርቦ፣ የረቀቀው ገዝፎ እየተመለከቱ፤ ምሥጢረ ሥጋዌ እውን ሊሆን መቃረቡን በማሰብ ነቢያት ጾመውታል፡፡

ይህንንም ቅዱሳን ነቢያት የተስፋው ቃል በዘመናቸው ተፈጽሞ በዓይነ ሥጋ ለማየት ባይችሉም እግዚአብሔር “የማያደርገውን አይናገር፣ የተናገረውንም አያስቀርም” ብለው አምነው ከወዲሁ ተደሰቱ፡፡ (ኢሳ. ፶፰÷፫-፲፬)

ቅዱሳን ነቢያት ስለ እግዚአብሔር ወልድ መወለድ፣ ወደ ግብፅ መሰደድ፣ በባሕረ ዮርዳኖስ መጠመቅ፣ በትምህርተ ወንጌል ጨለማውን ዓለም ስለ ማብራቱ፣ ለሰው ልጆች ድኅነት ጸዋትወ መከራ ስለ መቀበሉና ስለ መሰቀሉ፣ ስለ ትንሣኤው፣ ስለ ዕርገቱና ስለ ዳግም ምጽአቱ ትንቢት ተናግረው አላቆሙም፤ ለአዳም የተሰጠው ተስፋ ተገልጦላቸው ለተናገሩት ትንቢትም ፍፃሜ ይደርስላቸው ዘንድ ፈጣሪያቸውን ተማጽነዋል፡፡

 ነቢያት “ይወርዳል ይወለዳል” ብለው ከጾሙ እኛ እርሱ ወርዶ፣ ተወልዶ ተሰቅሎ ካዳነን በኋላ ያለን የሐዲስ ኪዳን ክርስቲያኖች ስለምን የነቢያትን ጾም እንጾማለን? ቢሉ እንደቀደሙት ነቢያት ይወርዳል ይወለዳል እያልን ሳይሆን እነርሱ የጾሙትን ጾም በማሰብ መጾማችን ድኅነተ ሥጋ፣ ድኅነተ ነፍስ፣ በረከተ ሥጋ፣ በረከተ ነፍስ እንድናገኝበት ነው፡፡

ጾመ ነቢያት ከኅዳር ፲፭ ጀምሮ እስከ ታኅሳስ ፳፱ ቀን ድረስ ለ፵፬ ቀናት ይጾማል፡፡ በዘመነ ዮሐንስ ደግሞ እስከ ታኅሳስ ፳፰ ቀን ለ፵፫ ቀናት ይጾማል፡፡ ከእነዚህም መካከል ፵ ቀናት ጾመ ነቢያት፣ ፫ ቀናት ጾመ አብርሃም ሶርያዊ፣ እንዲሁም አርድእተ ፊልጶስ የጾሙት ጾም ሲሆን የቀረው ፩ ቀን ደግሞ የገሃድ ጾም ነው፡፡ (ፍትሐ ነገሥት አንቀጽ ፲፭ ቁጥር ፭፻፷፭፣ ፭፻፷፯)፡፡

የጾመ ነቢያት ስያሜዎች

ጾመ ነቢያት በተለያዩ ስሞች ይጠራል፡፡ እነዚህም።-

ጾመ አዳም፡-  ለአዳም የተነገረው የድኅት ተስፋ ስለ ተፈጸመበት ጾመ አዳም ይባላል፡፡ አዳም በገነት ያለውን ሁሉ ይገዛ ይነዳ ዘንድ እግዚአብሔር ፈቃድ ሲሰጠው አንድ ነገር ግን ከልክሎታል፡፡ በገነት ካሉት ዛፎች ዕፀ በለስን እንዳይበላ አዘዘው፡፡ ይህንንም ተላልፎ ቢገኝ የሞት ሞትን እንደሚሞት ነገርሮታል፡፡ ነገር ግን አዳም የእግዚአብሔርን ትእዛዝ ጠብቆ መኖር የቻለው ለሰባት ዓመታት ከሁለት ወር ከአሥራ ሰባት ቀናት ብቻ ነው፡፡ አትብላ የተባለውንም ዕፀ በለስ በላ፤ ራቁቱንም መሆኑን ተረዳ፣ ጸጋውም ተገፈፈ፡፡ በተድላ በደስታ ከሚኖርበት ገነትም ወደ ምድረ ፋይድ ተባረረ፡፡ (ኩፋ. ፫፥፲፯-፳፬)

አዳም የእግዚአብሔርን ትእዛዝ መተላለፉን የሞት ሞትም እንደሚሞት በተረዳ ጊዜ ከእግዚአብሔር የተነገረውን ቃል አሰበ፤ የፀፀት ዕንባን እያነባ ይቅርታን ከአምላኩ ዘንድ ለመነ፡፡ እግዚአብሔር ቸርነቱ ወሰን የለውምና ለአዳም “አምስት ቀን ተኩል (አምስት ሺህ አምስት መቶ ዘመን) ሲፈጸም ከልጅ ልጅህ ተወልጄ አድንሃለሁ ሲል ቃል ኪዳን ገባለት፡፡ (ቀሌ. ፫፥፲፯-፲፱) አዳምም ቃል ኪዳኑ ይፈጸምለት ዘንድ ጾመ ጸለየ፡፡

ይህንንም ጾም ከአዳም ጀምሮ እስከ ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ መወለድ ድረስ የነበሩት ነቢያት ጾመውታል፡፡ ነቢያት ለምን ጾሙት ብንል፤- ለአዳም የተገባውን ቃል ኪዳን ይፈጸም ዘንድ እየናፈቁ ከድንግል ማርያም ይወለዳል፣ በሞቱም ሞት የተፈረደበትን የሰው ልጅ ነፃ ያወጣዋል ሲሉ ነው፡፡ ለመጥቀስ ያህል ሊቀ ነቢያት ሙሴ ፵ ቀን ጾሟል (ዘፀ ፴፬÷፳፯)፤  በተጨማሪም ነቢዩ ዕዝራ፣ ሌሎችም ነቢያት ጾመውታል፡፡

ጾመ ማርያም፡- እመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም ወልደ አብን ፀንሼ ምን ሠርቼ እወልደዋለሁ በማለት ጾማዋለችና ጾመ ማርያም ይባላል፡፡ ይህን ያለችው በመደነቅ፣ በትሕትና እና ቀደምት አባቶቿ ነቢያት ሲጾሙት አይታ ጾማዋለች፡፡ እንዴት ፀንሼ እወልደዋለሁ ማለት ጥርጥር ሳይሆን ተደምሞ፣ መደነቅ የነገረ ልደቱን አይመረመሬነት ይገልጻል፡፡ በሌላ በኩል ደግሞ ትሕትና ነው፡፡

እግዚእሔር ወልድ በነቢያት ምሳሌ እየተመሰለ፣ ትንቢት እያናገረ አምስት ሺህ አምስት መቶው ዘመን ሲፈጸም ንጽሕት ቅድስት ከምትሆን ከእመቤታችን ድንግል ማርያም ከሥጋዋ ሥጋ፣ ከነፍሷ ነፍስ ነሥቶ ተወልዷል፡፡ የነቢያትም ትንቢት ተፈጽሟልና የጾሙ መጨረሻ (መፍቻ) በዓለ ልደት በመኾኑም የልደት ጾም ተብሏል፡፡

ዘመነ አስተምሕሮ(አስተምህሮ)

በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን የዘመን አከፋፈል ሥርዓት መሠረት ከኅዳር ፮ ጀምሮ እስከ ታኅሣሥ ፯ ቀን ድረስ ያለው ወቅት ዘመነ አስተምህሮ ይባላል፡፡

 አስተምህሮ፡- ቃሉ በሀሌታው “ሀ” ሲጻፍ የቃለ እግዚአብሔር ማስተማሪያ (የትምህርተ ወንጌል) ዘመን ማለት ነው፡፡ ሥርወ ቃሉም “መሀረ – አስተማረ፤ ለመምህር ሰጠ፤ መራ፤ አሳየ፤ መከረ፤ አለመደ” ወይም “ተምህረ – ተማረ፤ ለመደ” የሚለው የግእዝ ግስ ሲሆን፣ ይኸውም የእግዚአብሔር ቸርነቱ፣ ርኅራኄው፣ ትዕግሥቱና የማዳን ሥራው በቤተ ክርስቲያን በስፋት የሚሰበክበት ጊዜ ነው፡፡

አስተምሕሮ፡- ስንል ደግሞ ቃሉ በሐመሩ “ሐ” ሲጻፍ ደግሞ የምሕረት፣ የይቅርታ ዘመን ማለት ነው፡፡ ሥርወ ቃሉም “መሐረ – ይቅር አለ፣ ዕዳ በደልን ተወ” ወይም “አምሐረ – አስማረ፤ ይቅር አሰኘ፤ አራራ፤ አሳዘነ” የሚለው የግእዝ ግስ ነው፡፡ ዘመነ አስተምሕሮ ስለ እግዚአብሔር ቸርነትና ርኅራኄ፤ እርሱ በደላችንን ሁሉ ይቅር እንደሚለን እኛ ምእመናንም እርስ በእርስ ይቅር መባባል እንደሚገባን ትምህርት የሚሰጥበት ወቅት ነው፡፡

ይህ ዘመነ አስተምሕሮ ቤተ ክርስቲያን ስለ ልጆቿ ይቅርታ የምትጠይቅበት፤ ምእመናንንም በጾም በጸሎት ተወስነው ስለ በደላቸው ይቅርታ የሚጠይቁበት፣ እግዚአብሔርንም   የሚማጸኑበት ጊዜ ነው፡፡ የእግዚአብሔር ምሕረትና ይቅር ባይነትም በስፋት ትምህርት የሚሰጥበት ዘመን ነው፡፡

በዘመነ አስተምሕሮ የሚገኙ ሰንበታት፡- በቅዱስ ያሬድ የዜማ መጻሕፍት እንደተቀመጠው በዘመነ አስተምሕሮ ውስጥ የሚገኙ ሰንበታት (ዕሑዶች) አስተምሕሮ፣ ቅድስት፣ ምኵራብ፣ መጻጉዕ እና ደብረ ዘይት ተብለው ይጠራሉ፡፡ ሳምንታቱን በዚህ መልክ የከፋፈለውም ሊቁ ቅዱስ ያሬድ ነው፡፡ (ድጓ ዘአስተምህሮ)፡፡ ከመጀመሪያው ሳምንት (ከአስተምሕሮ) በቀር የአራቱ እሑዶቹ ስያሜ ከዐቢይ ጾም ሰንበታት ጋር አንድ ዓይነት ነው፡፡

የዘመነ አስተምህሮ ሰንበታት (እሑዶች) ስያሜ ከዐቢይ ጾም ሰንበታት ስያሜ ጋር ተመሳሳይ ይሁን እንጂ በእነዚህ ሳምንታት ሌሊት የሚዘመሩ መዝሙራት፣ በቅዳሴ ጊዜ የሚነበቡ ምንባባትና የሚቀርቡ ትምህርቶች ግን በይዘትና በምሥጢር ይለያያሉ፡፡ ትምህርቶቹ በምስጢር ይለያያሉ ስንልም በዚህ ወቅት የሚነገረው ምስጢርና ይዘት በወቅቱ ላይ የሚያተኩር መሆኑን ለመግለጽ ነው፡፡

ይቆየን

ወደ መንግሥተ እግዚአብሔር የሚያስገባ ቁልፍ

በመ/ር ተመስገን ዘገዬ

እግዚአብሔር ሰውን ሕያው ሁኖ እንዲኖር በአርአያውና በአምሳሉ ፈጥሮታል፡፡ ይህ ማለት ግን ሰው:- ኃጢአት የማይሠራ፣ ሞትም የማይስማማው፣ ባሕርይው ድካም የሌለበት እንደሆነ መናገር አይደለም፡፡

እግዚአብሔር ሰውን አእምሮ ሰጥቶ እንደ መላእክት ሕያው ሆኖ እንዲኖር ከፈጠረውና የጸጋ አምላክነትን ደርቦ ከአከበረው ኃጢአት ላለመሥራትና ትእዛዘ እግዚአብሔርን ባለመተላለፍ መጽናት ነበረበት፡፡ ነገር ግን አዳም ሕግን ተላለፈ፣ ቅጣትንም አስተናገደ፡፡ በዐዋቂ አእምሮው የፈጠረውን የአምላኩን ትእዛዝ መተላለፉን፣ መበደሉንና የሞት ሞትም እንደሚሞት በተረዳ ጊዜ ተፀፀተ፣ የንስሓ ዕንባም አነባ፡፡ እግዚአብሔርም በምሕረት ዐይኑ ተመልክቶትና ንስሓውን ተቀብሎ ከልጅ ልጁ ተወልዶ ወደ ቀደመ ክብሩ እንደሚመልሰው ቃል ኪዳን ገባለት፡፡

ለመሆኑ ንስሓ ምንድነው?

ንስሓ የቃሉ ፍቺን በተመለከተ የአለቃ ኪዳነ ወልድ ክፍሌ መዝገበ ቃላት “ሐዘን፣ ፀፀፀት፣ ቁጭት፣ ምላሽ፣ መቀጮ፣ ቅጣት፣ ቀኖና፣ የኃጢአት ካሣ” በማለት ይተረጉመዋል፡፡

ንስሓ ወደ እግዚአብሔር መመለስ ነው፡፡ ንስሓ የሚገባ ሰው ከሠራው ኃጢአት በሙሉ ልቡ ይመለስ ዘንድ ይገባዋል፡፡ እግዚአብሔር የምሕረት አምላክ ነውና ወደ እርሱ ለሚመለሱት ሁሉ ይቅር ባይ ነው፡፡ አይሁድን “ከአባቶቻችሁ ዘመን ጀምሮ ከሥርዓቴ ፈቀቅ ብላችኋል፣ እርሷንም አልጠበቃችሁም፡፡ ወደ እኔ ተመለሱ፤ እኔም ወደ እናንተ እመለሳለሁ፡፡” (ሚል. ፫፥፯) በማለት ከበደላቸው ይነጹ፣ በይቅርታውም ይጎበኙ ዘንድ ይጠራቸዋል፡፡

ቅዱስ ያዕቆብም “ኃጢአተኛን ከተሳሳተበት መንገድ የሚመልሰው ነፍሱን ከሞት እንዲያድን የኃጢአትንም ብዛት እንዲሸፍን ይወቅ” በማለት ኃጢአት የነፍስ ሞት፣ ንስሓ ደግሞ ሕይወት    መሆኑን አስተምሯል፡፡ (ያዕ. ፭፥፳) ወንጌላዊው ቅዱስ ዮሐንስም “እኛ … ከሞት ወደ ሕይወት እንደተሻገርን እናውቃለን” በማለት ምስክርነቱን ገልጧል፡፡ (ዮሐ. ፫፥፲፬)

ንስሓ ከእግዚአብሔር ጋር መታረቅ ነው፡፡ ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ለቆሮንቶስ ክርስቲያኖች ባስተማረው በሁለተኛው መልእክቱ ከበደላቸው ርቀው፣ ንስሓ ገብተው ከእግዚአብሔር ጋር ይታረቁ ዘንድ ሲያመለክታቸው ” … ስለ ክርስቶስ መልእክተኞች ነን፣ ከእግዚአብሔር ጋር ታረቁ ብለን  እንለምናችኋለን”  በማለት ተናግሯቸዋል፡፡  (፪ኛ ቆሮ.፭፥፳)

ንስሓ ከኃጢአት ባርነት ነፃ መውጣት ነው፡፡ ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ “እውነት እውነት እላችኋለሁ ኃጢአትን የሚያደርግ ሁሉ የኃጢአት ባሪያ ነው፡፡ ባሪያም ለዘላለም በቤት አይኖርም … እንግዲህ ልጁ (ወልደ እግዚአብሔር) አርነት ቢያወጣችሁ በእውነት አርነት ትወጣላችሁ” (ዮሐ. ፰፥፴፬—፴፮) በማለት ከኃጢአት ባርነት መውጣት የሚቻለው ከእግዚአብሔር   በተሰጠች ንስሓ እንደሆነ ተናግሯል፡፡ ሰው በፍጹም ልቡ ካልተመለሰ ስለ ኃጢአቱ እያዘነ ሊያለቅስ አይችልም፡፡ንስሓ ስለ አለፈው ስህተት(ኃጢአት) አብዝቶ ማልቀስያለፈውንም የኃጢአት ኑሮ ማውገዝና መኰነን መሆኑን መረዳት ይገባል። ነቢዩ ኢዩኤል “አሁንስ ይላል እግዚአብሔር በፍጹም ልባችሁ በልቅሶና በዋይታ ወደ እኔ ተመለሱ” በማለት የሚመክረን ለዚህ ነው፡፡ (ኢዩ. ፪፥፲፪)

ንስሓ ፍጹም የሆነ የሕይወት ለውጥ እንጂ ጊዜያዊ ስሜት አይደለም፡፡ ቅዱስ ጳውሎስ “በልባችሁ መታደስ ተለወጡ እንጂ ይህን ዓለም አትምሰሉ” ሲል ንስሓ ፍጹም ወደሆነ የሕይወት ለውጥ (ከኃጢአት ወደ ጽድቅ) የምንመለስበት እንጂ በጊዜያዊ ስሜት ላይ ተመሠርተን የምንፈጽመው አለመሆኑን ያስገነዝበናል፡፡ (ሮሜ ፲፪፥፪)

ንስሓ ኃጢአት ሲሠሩ ከመኖር ይልቅ ከእግዚአብሔር ጋር መኖርን (መምረጥ) ነው፡፡ እግዚአብሔር የሚወደውንና የሚደስበትን፣ ጽድቅ የሚገኝበትን፣ መልካም ምግባርና ትሩፋት በመሥራት እርሱን በማምለክና በማገልገል መኖርን መምረጥ ነው፡። ነቢየ እግዚአብሔር ዳዊት “ለእኔስ ወደ እግዚአብሔር መቅረብ ይሻለኛል” በማለት ምርጫውን ከእግዚአብሔር ጋር አድርጓል፡፡ (መዝ. ፸፫፥፳፰)

ንስሓ የእግዚአብሔርን መንግሥት ለመውረስ የሚያስችል ወደ መንግሥተ እግዚአብሔርም የሚያስገባ ቁልፍ ነው፡። ስለዚህ ንስሓ ከሚመጣው መከራና ሐዘን መዳኛ ወይም ማምለጫ መንገድ ነው፡። ለዚህም ማሳያ የሚሆነን የነነዌ ሰዎች ከኃጢአታቸው የተነሣ የእግዚአብሔር ቍጣ እንደመጣባቸው በነቢዩ ዮናስ አማካኝነት በተሰበከላቸው ጊዜ ሊወርድ ከነበረው የእሳት ዝናብ ለመዳን የቻሉት በንስሓ እና በልቅሶ ነው፡፡ (ዮና. ፫፥፲) በነቢዩ ኤርምያስም “አሁንም መንገዳችሁን፣ ሥራችሁን አሳምሩ፣ የአምላካችሁንም የእግዚአብሔርን ቃል ስሙ፣ እግዚአብሔርም የተናገረባችሁን ክፉ ነገር ይተወዋል፡፡” (ኤር. ፳፮፥፲፫) በማለት የገለጸው ይህንኑ የሚያሳይ ነው፡

ንስሓ ለዕርቅ የተዘረጋ የእግዚአብሔር እጅ ነው፡፡ እግዚአብሔር የሰውን የቀደመ ኃጢአት ይቅር የሚልበትና የሚያጥብበት መንፈሳዊ ምሥጢር ነው፡፡ ሰው በንስሓ የታጠበ እንደሆነ ከበረዶ ይልቅ ይነጻል፡፡ ነቢየ እግዚአብሔር ዳዊት “ከበደሌ ፈጽሞ እጠበኝ፤ ከኃጢአቴም አንጻኝ፤ … በሂሶጵ እርጨኝ እነጻማለሁ፤ እጠበኝ ከበረዶም ይልቅ ነጭ እሆናለሁ” እንዲል (መዝ. ፶፥፪-፯)

ንስሓ የሰማያዊም የምድራዊም ደስታ ምንጭ ነው። አንድ ኃጢአተኛ ንስሓ ቢገባ በሰማይ ደስታ እንደሚደረግ ወንጌላዊው ቅዱስ ሉቃስ “ንስሓ ከማያስፈልጋቸው ከዘጠና ዘጠኙ ጻድቃን ይልቅ ንስሓ ስለሚገባ ስለ አንድ ኃጢአተኛ በሰማያት ፍጹም ደስታ ይሆናል፡፡ … ንስሓ ስለሚገባ ስለ አንድ ኃጢአተኛ በእግዚአብሔር መላእክት ፊት በሰማያት ደስታ ይሆናል” በማለት እንደተገለጸው፡፡ (ሉቃ. ፲፭፥፯-፲)

ንስሓ በሚታይ አገልግሎት የማይታይ ጸጋ የሚሰጥበት ታላቅ ምሥጢር ነው፡፡ የሚታየው አገልግሎት የተነሣሒው ፀፀትና ኑዛዜ፣ የቄሱ የንስሓ ጸሎት ሲሆን፤ የማይታየው ጸጋ ደግሞ ተነሳሒው የሚያገኘው ስርየተ ኃጢአት ነው፡፡ በአጠቃላይ ንስሓ ወደ መንግሥተ እግዚአብሔር የሚያስገባ ለሰው ልጆች ሁሉ የተሰጠ የድኅነት ቁልፍ ነው፡፡

ወስብሐት ለእግዚአብሔር

ሊቀ መላእክት ቅዱስ ሚካኤል

ሚካኤል የሚለው ስም አለቃ ኪዳነ ወልድ ክፍሌ መጽሐፈ ሰዋስው ወግስ ወመዝገበ ቃላት ሐዲስ በተሰኘው መዝገበ ቃላት መጽሐፋቸው ሲገልጹ ቃሉ የዕብራይስጥ ሲሆን፤ ሚ ማለት “መኑ” ፥ ካ ማለት “ከመ” ማለት ሲሆን፥ ኤል ማለት ደግሞ “አምላክ” ማለት ነው። በዚህም መሠረት ቅዱስ ሚካኤል የስሙ ትርጓሜ “መኑ ከመ አምላክ፥ ማን እንደ እግዚአብሔር” ማለት ነው።

በሥነ ፍጥረት ትምህርት እግዚአብሔር ሳጥናኤልን ቅሩበ እግዚአብሔር፣ ለእግዚአብሔር የቀረበ አድርጎ እንደ ሾመው ቅዱሳት መጻሕፍት ይመሰክራሉ፡፡ ነገር ግን ሳጥናኤል ከእግዚአብሔር የተሰጠውን ክብር ትቶ አምላክነትን በመሻቱ በትዕቢቱ ምክንያት ሥልጣኑ ተገፍፎ ወደ ምድር ጥሎታል፡፡ በቦታውም ቅዱስ ሚካኤልን ሾሞታል፡፡ የቅዱስ ሚካልን ሲመት ምክንያት በማድረግም ዕለቱን የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ኅዳር ፲፪ ቀን በየዓመቱ በድምቀት ታከብረዋለች፡፡ (መጽሐፈ አክሲማሮስ)

ይህም ብቻ አይደለም፤ እስራኤላውያን በግብፅ በባርነት ቀንበር ተይዘው ለ፪፲፭ በስቃይ ሲኖሩ ያለቀሱት ዕንባ መንበረ ጸባዖት ደርሶ ከግብፅ ወደ ምድረ ርስት ይገቡ ዘንድ እግዚአብሔር ሊቀ ነቢያት ሙሴን አሥነስቶ ባሕረ ኤርትራን ከፍሎ አሻግሮ፣ ለዐርባ ዘመናት ሲጓዙ ቀን በደመና ሌሊቱን በብርሃን እየመራ ያደረሳቸው ቅዱስ ሚካኤል ነው፡፡ ቅድስት ቤተ ክርስቲያንም ይህንን ቀን መታሰቢያ አድርጋ የምታከብርበት ዕለት ነው፡፡

ቅዱስ ሚካኤል ለኢያሱ ወልደ ነዌ በሰው አምሳል ተገልጦ “የተመዘዘ ሰይፍ በእጁ የያዘ ሰው በፊቱ ቆሞ አየ፤ ኢያሱም ወደ እርሱ ቀርቦ ‘ከእኛ ወገን ወይስ ከጠላቶቻችን ወገን ነህ?’ አለው፡፡ እርሱም ‘እኔ የእግዚአብሔር ሠራዊት አለቃ ነኝ፤ አሁንም ወደ አንተ መጥቻለሁ’ አለ፡፡ ኢያሱም ወደ ምድር በግንባሩ ተደፍቶ ሰገደ” በማለት እግዚአብሔር የቅዱስ ሚካኤልን ክብር ገልጧል፡፡ (ኢያ. ፭፥፲፫-፲፬)

የቅዱስ ሚካኤል ሹመት በነገደ መላእክት ላይ ብቻ አይደለም፤ ነገር ግን የእግዚአብሔር ሕዝብ በሆኑት ላይ ጭምር ነው፡፡ ሊቀ መላእክት ቅዱስ ሚካኤል፣ ለእኛ ለሰዎች አማላጅ ሲሆን ለቅዱሳን፣ ፃድቃን ሰማዕታት ደግሞ አጋዣቸው ነው፤ በሕይወታቸውና በተጋድሏቸውም እስከ መጨረሻው ይረዳቸዋል፡፡

ይህንንም በቤተ ክርስቲያናችን በመጽሐፈ ስንክሳር እና ድርሳነ ሚካኤል ኅዳር ፲፪ ቀን እንደተጻፈው መልአኩ ቅዱስ ሚካኤል ዱራታዎስንና ሚስቱ ቴዎብስታን ከዲያብሎስ ፈተና የታደገበት ዕለት ነው፡፡

ዱራታዎስና ቴዎብስታ ሁልጊዜ ያለማቋረጥ የዚህን የከበረ መልአክ የቅዱስ ሚካኤልን የበዓሉን መታሰቢያ ያደርጉ ነበር፡፡ ነገር ግን በሀገር ውስጥ ችግር በሆነ ጊዜ ገንዘባቸው አለቀ፡፡ ለቅዱስ ሚካኤልም ለበዓሉ መታሰቢያ የሚያደርጉትን እስኪያጡ ድረስ ቸገራቸው፡፡ ዱራታዎስም የእርሱንና የሚስቱን ልብስ ሸጦ ለመልአኩ በዓል መታሰቢያ ያደርገው ዘንድ ይዞ ወጥቶ ሄደ፡፡ የመላእክት አለቃ ቅዱስ ሚካኤልም በታላቅ መኮንን አምሳል ለዱራታዎስ ተገለጠለትና ወደ ባለ ጸጎች ሄዶ በእርሱ ዋስትና በአንድ ዲናር አንድ በግ፣ ሁለተኛም ወደ ባለ ስንዴ ዘንድ ሄዶ በእርሱ ዋስትና ስንዴን እንዲወስድ፣ ዳግመኛም ወደ ዓሣ አጥማጅ ዘንድ ሄዶ አንድ ዓሣ እንዲወስድ፣ ነገር ግን ወደ ቤቱ ሳይርስ የዓሣውን ሆድ እንዳይቀድ አዘዘው፡፡ ዱራታዎስም እንደታዘዘው አደረገ፡፡ ወደ ቤቱም በተመለሰ ጊዜ ቤቱ ሁሉ በበረከት ተመልቶ አገኘው፡፡ እርሱም እጅግ ተደስቶ የዚህን የክቡር መልአክ የመታሰቢያውን በዓል አደረገ፡፡ ጦም አዳሪዎችንና ድኆችንም ጠርቶ አጠገባቸው፡፡

ከዚህም በኋላ ለዱራታዎስና ለሚስቱ ቴዎብስታ ቅዱስ ሚካኤል ለሁለተኛ ጊዜ ተገለጠላቸው፡፡ ዱራታዎስንም የዓሣውን ሆድ እንዲሰነጥቅ አዘዘው፡፡ በሰነጠቀውም ጊዜ ፫፻ (ሦስት መቶ) የወርቅ ዲናር በዓሣው ሆድ ውስጥ ተገኘ፡፡ ቅዱስ ሚካኤል ዱራታዎስንና ሚስቱን ቴዎብስታን እንዲህ አላቸው፡- “ከዚህ ዲናር ወስዳችሁ ለባለ በጉ፣ ለባለ ዓሣውና ለባለ ስንዴው ዕዳችሁን ክፈሉ፡፡ የቀረውም ለፍላጎታችሁ ይሁናችሁ እግዚአብሔር አስቧችኋልና በጎ ሥራችሁን፣ መሥዋዕታችሁንና ምጽዋታችሁን አስቦ በዚህ ዓለም አሳመረላችሁ፣ በኋለኛውም መንግሥተ ሰማያትን አዘጋጅቶላችኋል” አላቸው፡፡

እነርሱም ይህን ነገር ሲሰሙ ደነገጡ፤ የከበረ ገናናው መልአክም “ከመከራችሁ ሁሉ ያዳንኳችሁ የመላእክት አለቃ እኔ ሚካኤል ነኝ፤ መሥዋዕታችሁንና ምጽዋታችሁን ወደ እግዚአብሔር ፊት ያሳረግሁ እኔ ነኝ፡፡ አሁንም በዚህ ዓለም ከበጎ ነገር እንድታጡ አላደርጋችሁም” አላቸው፡፡ ይህንንም ከነገራቸው በኋላ ወደ ሰማያት ወጣ፤ እነርሱም በፍርሃትና በክብር ሰገዱለት፡፡”

የመላእክት አለቃ ቅዱስ ሚካኤል ከበዓሉ በረከት ረድኤት ይክፈለን፤ ጥበቃውና አማላጅነቱ አይለየን፡፡ አሜን፡፡

ምንጭ፡ድርሳነ ቅዱስ ሚካኤል፣ ስንክሳር ዘወርኃ ኅዳር፣ መጽሐፈ አክሲማሮስ፣ መጽሐፈ ሰዋስው ወግስ ወመዝገበ ቃላት ሐዲስ

“ማኅበረ ቅዱሳን በግቢ ጉባኤያት አርአያ የሚሆን ትውልድን በመቅረጽ የድርሻውን እየተወጣ ይገኛል”

አቶ አበበ በዳዳ

 (በማኅበረ ቅዱሳን የግቢ ጉባኤያት አገልግሎት ማስተባበሪያ ኃላፊ)

ክፍል ሁለት

በእንዳለ ደምስስ

የማኅበረ ቅዱሳን ግቢ ጉባኤያት አገልግሎት ማስተባበሪያ ድረ ገጽ አዘጋጅ ከአቶ አበበ በዳዳ የማስተባበሪያው ኃላፊ ጋር ያደረገውን ክፍል አንድ ቆይታ ማቅረባችን ይታወሳል፡፡ በነበራቸው ቆይታም የግቢ ጉባኤት አገልግሎት ማስተባበሪያ ዋና ዋና ተግባራት፣ ከማስተባበሪያ ጽ/ቤቶች ከማእከላት እና ከግቢጉባኤያት ጋር በቅንጅት የሚከናወኑ ተግባራት፣ እንዲሁም የሚያጋጥሙ ችግሮችና መፍትሄዎቻቸውን በተመለከተ የሰጡትን ምላሽ ማቅረባችን ይታወሳል፡፡ በክፍል ሁለት ያደረግነውን ቆይታ ደግሞ ቀጥለን እናቀርባለን፡-

አሁን ጎልቶ ከሚታየው የዓለም አቀፋዊነትና የዘመናዊነት አስተሳሰብ አንጻር ግቢ ጉባኤያት   ተማሪዎች ሕይወት ከመታደግ አንጻር ምን እየተሠራ ነው?

አቶ አበበ፡- ወጣትነትን በአግባቡ ካልመሩት የሚጎዳንና የሚጠቅመንን ሳንለይ አዲስ ነገር ለመሞከር የምንፈጥንበት የዕድሜ ክልል ነው፡፡ በተለይም በዚህ ዘመን ወጣቶችን እየፈተነ ያለው የዓለም አቀፋዊነትና የዘመናዊነት አስተሳሰብ ለበርካታ ችግሮች ተጋላጭ ሲያደርጋቸው እንመለከታለን፡፡ የግቢ ጉባኤት አገልግሎት ማስተባበሪያም ወደ ከፍተኛ ትምህርት ተቋማት  የሚገቡ ተማሪዎችን በማሰባሰብ ይህንን የወጣትነትና ሁሉን ልሞክር ባይነት ዘመናቸውን በመግራት እግዚአብሔርን በመፍራት እንዲኖሩ ትኩረት ሰጥቶ እየሠራ ይገኛል፡፡

ወደ ከፍተኛ ትምህርት ተቋማት የሚገቡ ወጣቶች ከቤተሰብ የመራቅ ዕድላቸው ከፍተኛ ስለሆነ ጥንቃቄን ይሻልና በአንድ ላይ ለማግኘት አመቺ ከመሆኑ አንጻር ማኅበረ ቅዱሳን ኃላፊነት ወስዶ ሥርዓተ ትምህርት ቀርጾ፣ የመማሪያ መጻሕፍትን አዘጋጅቶ ተከታታይ ትምህርት ይሰጣል፡፡ መንፈሳዊነትን የሕይወታቸው አካል አድርገውም ከክፉ ሁሉ ርቀው እጇን ዘርግታ ለጥፋት ከምትቀበላቸው ዓለም ተለይተው ያገለግሉ ዘንድ ትኩረት ተደርጎ ይሠራል፡፡

በሙያቸውም ዕውቀትንና ክህሎትን ይዘው በተሠማሩበት ሁሉ በታማኝነትና በቅንነት እንዲያገለግሉ አቅጣጫ ማሳየት ነው የእኛ ሥራ፡፡ በዚህም መሠረት የዓለም አቀፋዊነትንና የዘመናዊነትን አስተሳሰብ በመንፈሳዊ ሚዛን መዝነው ሕይወታቸውን እንዲመሩ መንፈሳዊውን ትጥቅ በማስታጠቅ ለአገልግሎት እናሠማራለን፡፡

በተጨማሪም ሥልጠናዎች ይሰጣሉ፣ የምክክር መርሐ ግብራት ይደረጋሉ። እነዚህ ደግሞ በጣም ብዙ ልምድ እና ዕውቀት እንዲገበዩ ይረዷቸዋል፡፡ ሌላው የአንድነት ጉባኤያት፣ የጽዋ ማኅበር፣ የጉዞ እና የንስሓ አባት መርሐ ግብራት ይዘጋጃሉ፤ ይህም ተማሪዎቻችን ራሳቸውን እንዲገዙ፣ ዓለምን የመረዳት ግንዛቤአቸው ከፍ እንዲል ያደርጋቸዋል፡፡ በድረ ገጽ፣ በመጽሔት፣ … በመሳሰሉት የሚዲያ አማራጮችም መረጃዎችን የመሥጠቱ ሥራ ይሠራል፡፡

በምረቃ ሰሞን ግን ብዙ ጊዜ ተመራቂ ተማሪዎች ፶፣ ፻ ቀናት እያሉ ሥጋዊ ሥራዎች ላይ ትኩረት በማድረግ ለመዝናናት ትኩረት ስለሚሰጡ ለኃጢአት ራሳቸውን አሳልፈው ሲሰጡ እንመለከታለን፡፡ ይህንን ለመከላከል በየጉባኤያቱ የተለያዩ ይዘት ያላቸውን መንፈሳዊ መርሐ ግብራትን በማዘጋጀት ከግቢ ሲወጡ በሕይወታቸው ሊገጥማቸው ከሚችሉ ነገሮች እንዲጠበቁ የምክር አገልግሎት እንዲያገኙ ተማሪዎችን የመታደግ ሥራዎች ይከናወናሉ።

ማኅበረ ቅዱሳን ላለፉት ፩ ዓመታት በርካታ የግቢ ጉባኤት ተማሪዎችን አስመርቋል፡፡ ነገር ግን ከምረቃ በኋላ አገልግሎት ላይ  ሲሳተፉ አይታይምና ይህንን ችግር ለመፍታት ምን እየተደረገ ነው?

አቶ አበበ፡- ይህንን ጥያቄ ብዙዎች ሲጠይቁ እንሠማለን፡፡ ነገር ግን የአገልግሎት ብያኔያችንን ማስተካከል ይኖርብናል፡፡ አገልግሎት ማለት የማኅበረ ቅዱሳን አገልግሎት ብቻ አይደለም፡፡   ያስመረቅናቸውን ተማሪዎች ሁሉም ቢመጡ እዚህ መያዝ እንችላለን ወይ? የሚለው ነገር ግልጽ መሆን አለበት፡፡ የምናስተምራቸው ተማሪዎች ለሀገር፣ ለቤተ ክርስቲያን፣ ለማኅበረሰብና ለራሳቸው የሚጠቅሙ ሥራዎችን እየሠሩ ይገኛሉ፡፡ በአገልግሎትም በተሰማሩበት ቦታ ሁሉ  በዋናው ማእከል፣ በማእከል፣ በወረዳ ማእከል፣ በግንኙነት ጣቢያ፣ በሰ/ት/ቤት፣ በሰበካ ጉባኤ ታቅፈው ያገለግላሉ፡፡

አገልግሎትን ስናስብ ማኅበረ ቅዱሳን  ሕንጻ ላይ ብቻ የምናየው ከሆነ ልክ አይደለም፡፡ በግቢ ጉባኤ ያስተማርናቸው በሰ/ት/ቤት የሚያስተምሩ፣ የአብነት ትምህርት የሚያስተምሩ እና ሥልጠና የሚሰጡ ናቸው። አገልግሎትን ጠቅለል አድርገን ካላየነው በስተቀር ሰው ራሱንና ቤተሰቡን  በትክክል መምራት ከቻለ መጨረሻ ላይ እንዲሆኑ የሚፈለገው የጽድቅ ሥራ እንዲሠሩ እና እንዲጸድቁ ነው ፡፡

የመንግሥት መዋቅር ውስጥ ገብተው በታማኝነት እያገለገሉ ያሉ የግቢ ጉባኤ ፍሬዎች ብዙ ናቸው፡፡ ስለዚህ ማኅበረ ቅዱሳን በግቢ ጉባኤያት ያስተማራቸው ተማሪዎች የት ናቸው? ብሎ መጠየቅ አይገባም፤ ፊት ለፊት የምናየው ተጨባጭ እውነት አበረታች ነውና፡፡

ከዚህ በተጨማሪ የበለጠ አንድነታችንን ለማጠናከር እየተሠሩ ያሉ አበረታች ሥራዎችም አሉ፡፡ አንዱ “ዓለም አቀፍ የግቢ ጉባኤያት ምሩቃን ሕብረት” በሁለት ወር አንድ ጊዜ ጉባኤ እየተሠራ ሁሉም ማእከላት በቀኑ እያሰቡ እንዲያገለግሉ ይደረጋል፤ በ ኢኮኖሚ ለማስተሳሰር ሙከራ እና ጥረት ይደረጋል፣ ነጻ የትምህርት ዕድል እንዲያገኙ የጋራ ማኅበራዊ ትስስር እንዲኖራቸው ይደረጋል፡፡

የግቢ ጉባኤያት ተማሪዎች ከተመረቁ በኋላ ለሥራ በተሠማሩበት ቦታ ቅድስት ቤት ክርስቲያንን እና ሀገርን በታማኘት በቅንነት እንዲያገለግሉ ምን ይመክራሉ?

አቶ አበበ፡- እግዚአብሔር ወደ ምድር ሲያመጣን በዓላማ ነው እና ዓላማን ማወቅ ተቀዳሚው ነገር ነው፡፡ ተማሪዎች በግቢ ጉባኤ ቆይታቸው መንፈሳዊውን ትምህርት እንዲማሩ ዕድሉን የሰጣቸው እግዚአብሔር መሆኑን ማሰብ አለባቸው፡፡ ወደ  ከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ሲገቡ መንፈሳዊው ማዕድ ተዘጋጅቶ ነው የሚጠብቃቸውና ይህንን ዕድል ሊጠቀሙበት ይገባል፡፡

የመጡት መንግሥት በመደባቸው ትምህርት ዘርፍ ተመረቀው እንዲወጡ ቢሆንም እግዚአብሔር ፈቃዱ ሆኖም መንፈሳዊ ትምህርት ጎን ለጎን አዘጋጅቶላቸዋል፡፡ ስለዚህ የተሰጣቸውን መክሊት በአግባቡ መጠቀም ያስፈልጋል። አንድ ተመራቂ ከራሱ ሕይወት ነው መጀመር ያለበት፤  ኦርቶዶሳዊ ሲሆን ለሰው ሁሉ ክብር ይኖረዋል፣ እኩል ለሰው ሁሉ ይራራል ፣ ክፉ ነገር ሁሉ ያንገበግበዋል፡፡ ስለዚህ ዋናው ኦርቶዶሳዊ ሆኖ ለራሱ፣ ለቤተሰቡ፣ ለቤተ ክርስቲያንና ለሀገር መኖር ይገባዋል።

ሁለተኛ በእያንዳንዱ በሚሠማራበት ቦታና የሥራ መስክ የቤተ ክርስቲያን አምባሳደር ነው፡፡ የቤተ ክርስቲያን አምባሳደር ደግሞ የክርስቶስን መስቀል ተሸክሞ ነው የሚኖረው፡፡ ያንን የተሸከመው መስቀል የክርስቶስን መከራና ሥቃይ፣ ለሰው ልጆች ሁሉ የከፈለውን ዋጋ በማሰብ በአባቶች ቡራኬ በአደራ መስቀል እናስመርቃቸዋለን፡፡ ምንድነው ማድረግ ያለብኝ፣ እውነት የተሰጠኝን አደራ በአግባቡ እየተወጣሁ ነው? በምሠራበት፣ በምኖርበት አካባቢ እንደ ኦርቶዶክሳዊ የሚጠበቅብኝን ነገር እየተገበርኩ ነው ወይ? እያለ ማሰብ መቻል አለበት እንጂ በሌሎች ተጸእኖ ውስጥ መውደቅ የለበትም፡፡

ሌሎች እርሱ ያደረገውን መልካምነት እንዲከተሉ እንጂ ሌሎች የሚያደርጉትን ጥፋት በመከተል መጓዝ የለበትም፡፡ ለሁሉም የሰው ልጆች እኩል የሚያገልግል፣ እኩል በፍትህ የሚመራ ከሆነና በሙያው ያለ አድልዎ መስጠት የሚችለውን አገልግሎት መስጠት ከቻለ ለሌላው አርአያነቱ የጎላ ነው፡፡ ይህንንም መሠረት አድረጎ ማኅበረ ቅዱሳን በግቢ ጉባኤያት አርአያ የሚሆን ትውልድን በመቅረጽ የድርሻውን እየተወጣ ይገኛል፡፡

ለሰጡን ማብራሪያ እያመሰገን የመጨረሻ መልእክትዎን ቢያስተላልፉ?

አቶ አበበ፡- የግቢ ጉባኤ አገልግሎት የታወቀ አገልግሎት ነው፡፡ ታሪክን ወደ ኋላ ስንመለከት እግዚአብሔር ባወቀ በእግዚአብሔር ፈቃድ የተመሠረተ ነው፡፡ በተለይ ከፍተኛ ተቋማት ውስጥ ያለው ወጣት የሰው ኃይል እንዳይባክን በአግባቡ ቁም ነገር ላይ እንዲወል እግዚአብሔር ያዘጋጀልን አንዱ መድረክ ነው፡፡ ስለዚህ ይህንን መድረክ በአግባቡ ለሚቀጥለው ጊዜ ማሻገር ያሰፈልጋል፡፡ ይህን አገልግሎት ተደራሽ ለማድረግ ደግሞ የተለያዩ አካላት ድርሻ አላቸው፡፡ ከእነዚህም መካከል በዋነኛነት የተማሪ ቤተሰቦች ትልቁን ድርሻ ይወስዳሉ፡፡

ልጆቻቸው ወደ ከፍተኛ ተቋማት  ሲገቡ ጎን ለጎን በግቢ ጉባኤ አገልግሎት ውስጥ መሳተፍ እንዳለባቸው በደንብ ትኩረት ሰጥተው በማስገንዘብ ሊልኳቸው ይገባል፡፡ መንፈሳዊውን ትምህርት ቢማሩ መንፈሳዊ ሕይወታቸው ጠንካራ ይሆናል፣ ከአልባሌ ቦታ ይርቃሉ፣ ዓላማም ይኖራቸዋል፡፡ አሁን አሁን እየተቸገርንበት ያለውን የዘረኝነትና የብሔር አመለካከትን በማራቅ የሰው ልጅ አንድ የእግዚአብሔር ፍጡር መሆኑን የሚረዳ አስተሳሰብ እንዲኖረው ያግዘዋል፡፡

ቤተሰብ ልጆቻቸውን በሰ/ት/ቤት እንዲሳተፉ እንደሚያደርጉ ሁሉ ወደ ከፍተኛ ተቋማት ሲመጡ ደግሞ ግቢ ጉባኤ እንዲሳተፉ ማድረግ ይጠበቅባቸዋል፡፡ ስ/ት/ትቤት የሚማሩት እንደተጠበቀ ሆኖ ይህንንም እየተማሩ በአገልግሎት ክፍሎች እየተሳተፉ የድርሻቸውን መወጣት ይገባቸዋል፡፡

ሌላው ማን ነው የሚያስተምረን? የሚለውን ማወቅ ይጠበቅባቸዋል፡፡  ማኅበረ ቅዱሳን በቅዱስ ስኖዶስ ፈቃድ ዕውቅና ያለውና በመላው ዓለም በመንፈሳዊ አገልግሎት የሚሳተፍ ማኅበር መሆኑን መረዳት፣ እንርሱንም ኃላፊነትም ወስዶ በግቢ ጉባኤያት መንፈሳዊ ትምህርቱን እያስተማራቸው እንደሆነ ሊረዱ ይገባልል፡፡

ሌላው ሰ/ት/ቤቶች፣ ማኅበራት፣ የአካባቢ ምእመናን፣  የቤተ ክርስቲያን አስተዳዳሪዎች ይህ ኃላፊነት በጋራ የተሰጠን ስለሆነ ማኅበረ ቅዱሳን መምሀር መድቦ ካስተባበረ አጥቢያው የሚገኘው ቤተ ክርስቲያን አስተዳደር ቦታ በማመቻችት በጋራ አገልግሎታችንን በተቀናጀ ሁኔታ እንድናገለግል ጥሪ አስተላፋፍለሁ፡፡ ምክንያቱም እንደ ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ልጅነታቸው የመማር መብት አላቸውና ይህንን ትብብር እንዲያደርጉ፣ በመንግሥት መዋቅር ሥር ያሉ አካላትም የግቢ ጉባኤ አገልግሎት ማለት ለሀገር ሰላም፣ ለመቻቻል፣ አብሮ ለመኖር ያለው አስተዋጽኦ ከፍተኛ ነውና የበኩላቸውን ድርሻ በመወጣት የዘረኝነት እና የጎሰኝነት አስተሳሰብን ማስወገድ ይጠበቅባቸዋል፡፡ እንደ ሀገር አንድ ሆኖ ለመኖር የሚያግዝ አገልግሎት ስለሆነ ይህን መረዳትም ያስፈልጋል፡፡

ግቢ ጉባኤ ማለት በሥነ ምግባር የታነጹ፣ በሥራቸው ደግሞ አንቱ የሚባሉ ሰዎች የሚወጡበት ነው። መልካም ትዳር፣ መልካም ቤተሰብ መመሥረት የሚቻለው በሃይማኖት በምግባር የቀና ትውልድ መፍጠር ሲቻል ነው፡፡ በተለያዩ ጊዜያት ከጋብቻ ይልቅ ፍቺ በከፍተኛ ሁኔታ እየጨመረ ስለመምጣቱ በቅርቡ የአዲስ አባባ ከተማ ያወጣው ሪፖርት ያመለክታል፡፡  እንደዚህ ዓይነቱን ማኅበራዊ ቀውስ ከማስወገድ አንጻር ወጣቶችን ከመጀመሪያው ጀምሮ በሥነ ምግባር የታነጹ ሆነው ለትዳራቸው፣ ለቤተሰቦቻቸው፣ ለልጆቻቸው ክብር እንዲሰጡ አደርጎ ማብቃት አሰፈላጊ ነው፡፡  እንዲህ የሚያደርጉ ተቋማትን ደግሞ መንከባከብ ያስፈልጋል። ለዚህ የተለየ ድጋፍ ባይደረግ እንኳን በአገልግሎቱ ላይ እንቅፋት እንዳይፈጥሩ መልእከቴን አስተላልፋለሁ፡

በእግዚአብሔር ስም እናመሰግናለን፡፡

አቶ አበበ፡- እኔም አመሰግናለሁ፡፡

ወስብሐት ለእግዚአብሔር

 

የግቢ ጉባኤያት ሥርዓተ ትምህርት ክለሳ የግብአት ማሰባሰቢያ የውይይት መርሐ ግብር ተካሄደ

በማኅበረ ቅዱሳን የግቢ ጉባኤያት አገልግሎት ነባሩን ሥርዓተ ትምህርት ለመከለስ የግብአት ማሰባሰቢያ መርሐ ግብርን አስመልክቶ ቅዳሜ ኅዳር ፪ ቀን ፳፻፲፮ ዓ.ም በማኅበሩ ሥራ አመራር መሰብሰቢያ አዳራሽ ከባለ ድርሻ አካላት ውይይት ተካሄደ፡፡

በዚህ ውይይት ላይ ከፍተኛ የሥርዓተ ትምህርት ዝግጅት ባለሙያዎችና ከዘርፉ ጋር ተያያዥነት ያላቸው ጥሪ የተደረገላቸው ምሁራን የተገኙ ሲሆን የግቢ ጉባኤያት አገልግሎት ማስተባበሪያ ኃላፊ አቶ አበበ በዳዳ የነባሩን ሥርዓተ ትምህርት መከለስ ያስፈለገበትን መሠረታዊ ምክንያት በመተንተን ጉባኤውን አስጀምረዋል፡፡

አቶ አበበ የነባሩን ሥርዓተ ትምህርት ጉድለቶች በመተንተን የክለሳውን አስፈላጊነት ሲገልጹ፡- ነባሩ ሥርዓተ ትምህርት ዲጂታል ቴክኖሎጂን አለማካተቱ፣ ከተመደበው ጊዜና ቅደም ተከተል ጋር የተያያዙ ጉድለቶች መኖራቸው፣ ከማኅበረ ቅዱሳን ተቋማዊ ለውጥ አስተሳሰቦች አንጻር፣ የኢትዮጵያ ሥርዓተ ትምህርትና ሥልጠና የፖሊሲ ለውጥ ማድረጉና ትግበራ መጀመሩ፣ የሰ/ት/ቤቶች ሥርዓተ ትምህርት ለውጥ ትግበራ መጀመር፣ ከሌሎችም ምክንያቶች አንጻር ተመዝኖ ነባሩን ሥርዓተ ትምህርት መከለስ አስፈላጊነቱ ታምኖበት ዘመኑን የዋጀ አገልግሎት መስጠት ያስችል ዘንድ መዘጋጀት እንዳለበት አሳስበዋል፡፡

በክፍል ሁለት ዝግጅት ሥርዓተ ትምህርቱን በመከለስ ረገድ ኃላፊነት ከተሰጣቸው የዘርፉ ምሁራን መካከል ዲ/ን አንዱአምላክ ይበልጣል “ማኅበረ ቅዱሳን በግቢ ጉባኤያት ላይ ተግባራዊ የሚደረገው የሥርዓተ ትምህርት ፍልስፍና” በሚል ዐቢይ ርእስ በአራት ዋና ዋና ጉዳዮች ላይ ትኩረት አድርገው ያቀረቡ ሲሆን፡፡ እነዚህም፡- የሥርዓተ ትምህርት ትኩረት፣ የመምህሩ ሚና፣ የትምህርት አሰጣጥ መንገዶችና የማስተማሪያ ዘዴዎች፣ እንዲሁም የምዘናና የግምገማ ሥርዓት እንዴት መሆን እንዳለበት አብራርተዋል፡፡

ዲ/ን አንዱአምላክ በክፍል ሦስት ገለጻቸውም በሥርዓተ ትምህርት ሊታሰቡ የሚገባቸው የግቢ ጉባኤያት ነባራዊ ሁኔታዎች /Theoritical Approach/ ላይ ትኩረት አድርገዋል፡፡ በዚህም ማብራሪያቸው የሀገራችንን አዲሱን ሥርዓተ ትምህርት ታሳቢ ስለማድረግ፣ የተማሪዎች በከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ውስጥ የሚቆዩበት ጊዜ መለወጥ፣ በቴክኒክና ሙያ ትምህርት አሰጣጥ ላይ የተለየ አቀራረብ መኖሩ፣ የመደበኛ ትምህርት ነባራዊ ሁኔታዎች፣ የተማሪዎች አስተዳደርና ሃይማኖታዊ ግንዛቤ፣ የሀገሪቱ  ውጥረትና ፖለቲካዊ የሥልጠና ፖሊሲዎች አለመረጋጋት፣ … እንዲሁም ሌሎች ነጥቦችን አንሥተው ሰፊ ገለጻ አድርገዋል፡፡

የክፍል አራት ገለጻው ደግሞን ከፍተኛ የትምህርት ባለሙያ የሆኑት ዶ/ር ቴዎድሮስ ሀብቴ “የአዲሱ ሥርዓተ ትምህርት ጭብጦች /Thematic Areas/” በሚል ርእስ ላይ ያቀረቡ ሲሆን ከሥርዓተ ትምህርቱ ይዘት፣ ከመምህራን ጋር የተያያዙ ጉዳዮችን፣ የሥርዓተ ትምህርቱ አቀራረብ፣ ምዘናና ሠርቲፊኬሽን ሂደት፣ የተማሪዎች ዳራ፣ ተቋማዊ ለውጥ እንዲሁም የነባሩ ሥርዓተ ትምህርት ግምገማና ሊሻሻሉ በሚገባቸው ጉዳዮች ላይ ትኩረት አድረገው ማብራሪያ ሰጥተዋል፡፡

ዶ/ር ቴዎድሮስ አክለውም በክፍል አምስት ላይ “የሥርዓተ ትምህርቱ የመማር ብቃቶች” በሚል ርእስ ባቀረቡት ማብራሪያ፡- ዶግማዊ የመማር ብቃት፣ ፖለቲካዊ የመማር ብቃት፣ ኢኮኖሚያዊ የመማር ብቃት፣ ማኅበራዊ የመማር ብቃትን ሌሎችንም ጉዳዮች አንሥተዋል፡፡

ቀጥሎም በሁለቱ የትምህርት ባለሙያዎች የቀረቡትን ዝርዝር ነጥቦች መነሻ በማድረግ በአራት መሠረታዊ የመወያያ ርእሰ ጉዳዮች ማለትም፡- ለተማሪዎች ምን ምን ይዘት ያላቸውን ትምህርቶች እናስተምራቸው? የትምህርት አቀራረቡ በምን መልኩ ይሁን? የማኅበረ ቅዱሳን የመምህራን ትምህርት ሥልጠና በተሻለ ሁኔታ እንዴት ይቅረብ? የምዘናና የምስክር ወረቀት አሰጣጥ አስመልክቶ ሰፊ ውይይት ተደርጓል፡፡

በመጨረሻም ከታዳሚው የቀረቡትን አስተያየቶች በመቀበል ጠቃሚ ግብአቶችን እንዳገኙና በአዲሱ ሥርዓተ ትምህርት ውስጥ ሊካተቱ የሚገባቸው ነጥቦችን በመለየት እንደሚሠሩ የሥርዓተ ትምህርት ዝግጅት ባለሙያዎቹ በመግለጽ ውይይቱ ተጠናቋል፡፡

ማኅበረ ቅዱሳን ለመጀመሪያ ጊዜ ለግቢ ጉባኤት ተማሪዎች የሚሆን ሥርዓተ ትምህርት ቀርጾ ተግባራዊ ያደረገው በ፲፱፻፺፮ ዓ.ም ሲሆን ከስድስት ዓመታት ቆይታ በኋላ በተደረገ የዳሰሳ ጥናት ሥርዓተ ትምህርቱን የበለጠ ውጤታማና ዘመኑን የዋጀ አድርጎ ለማቅረብ አሁን እየተሠራበት ያለውን ሥርዓተ ትምህርት በ፳፻፪ ዓ.ም ተግባራዊ ማድረጉ ይታወሳል፡፡