Ibsa Dhimma yeroo ammaa ilaalchisee Kabajamoo Mummee ministeera Abiy Ahimad (Dr.) ministeerotaa fi miseensota kaabineetiif kennan ilaalchisee Ibsa Qulqulluu Sinodoosii irraa kenname.Guraandhala 24 bara 2015

Maqaa Abbaa, Ilmaa, Afuura Qulqulluu, Waaqa Tokkicha Ameen!!

Ibsa gaazexeessummaa Qulqulluu Sinodosii Mana Kiristaanaa Ortodoksii Tawaahidoo Itiyoophiyaatiin kenname

Qulqulluun Sinoodosii Mana Kiristaanaa Ortodoks Tawaahidoo Itiyoophiyaa, afuura Qulqulluun gaggeeffamu, Guraandhala 18 bara 2015 yaa’ii taasiseen gocha alsinodoosummaa sarba amantaa, seeraa fi bulchiinsaa Godina Kibba Lixa Shawaa aanaa sooddoo Daaccii mana Kiristaanaa Ba’aala Waldii Haroo keessatti Amajjii 14 bara 2015 raawwatame irratti bal’inaan mari’achuun namoota bu’uura seerota adda addaa mana kiristaanaatiin ala phaaphaasii muudneerra jedhanii fi Phaaphaasii taanee muudamneerra jedhan irratti bu’uura seeronni Mana Kiristaanaa isaa eeyyamuun yaa’iin guutuu qulqulluu sinodoosii gocha kana balaaleffatee aangoo diyaaqonummaa irraa eegaluun manni kiristaanaan isaaniif kennitee turte irraa haquun kan isaan foo’ee yoo ta’u, Murtii qulqulluu sinodoosii kanas hordoftoonni amantaa kana kutaa addunyaa hundarra jiraatan, waldaaleen lubootaa fi waldaaleen amantootaa foo’insa kana akka beekanii fi mootummaanis dhimma kana irratti rakkinni akka hin uumamne nageenya akka eegsisu, kutaan addunyaa kamuu dhimma kana irratti ragaa ifa ta’e akka qabaatuufi murtii manni kiristaanaa murteessiteef hubannoo akka argatuuf ibsa kennineen beeksisuun keenya ni yaadatama.

Tajaajiltoota mana Kiristaanittii kan ta’an luboonnii fi amantoonni hordoftoota Mana Kiristaanaa ta’an kutaa addunyaa adda addaarra jiraatan Murtee Qulqulluu Sinodoosii kanatti gammaduu isaanii ibsachuun murteen qulqulluu sinodoosii kun osoo hin hira’anne akka raawwachiisan karaa adda addaa ibsaa jiru.

Kana malees dhaabbileen amantaa fi jaarmiyaaleen lammummaa adda addaa biyya keessaa fi biyya alaa jiran gochaa raawwatame mormuun murtee mana kiristaanaa deggeraa kan jiran yoo ta’u, gama keenya akka ta’anii fi nu waliin akka hojjetan karaa adda addaa nutti himaa jiru. Kaan waldaan keenya dhaabbilee amantaa fi lammummaa addunyaa fi biyyaalessaa nu cinaa dhaabbatanii deeggarsa isaanii ibsataniif galata qabdu ibsiteetti.

Qaamoleen seeraan ala muudamneerra jedhan kunneen bakka tokko tokkotti caasaa giddu galeessaan alatti balaaleffatamuun adda baafamanii osoo jiranii aangoo hin qabneen gara iddoo tajaajilaa akka kennaniif hayyama hin qabnetti galuu walitti bu’iinsa uumaniin hordoftoota amantaarratti,waldaa lubootaa fi uummatarratti jeequmsaa uumaa jiraachuu isaanii hubachuu dandeenneera.

Dhimma kana irratti mannii kirisataanaa keenya waamicha mootummaaf seera kabachiisuu fi nagaa lammiilee buusuf dhiheessite fudhattee namoota seeraan alaa irratti tarkaanfiin fudhatame akka hin jirre ni beekama.

Gochaan kuni hundi yeroo raawwatamu mootummaan dhagahee akka hin dhageenyee dhimma cal’isuun bira darbe Guraandhala 23, 2015 Kabajamoo Ministira Muummee Dr.aAbiyyi Ahimad ministeerotaa fi kaabineewwan isaaniitiif ibsa yeroo ammee kennaniin rakkoo ammee mana kiristaana ortoodoksii itiyoophiyaarra gahee kaasuun yaadota garagaraa kennaniiru.

Innis, Kabajamoo Muummichi Ministeeraa adeemsa araaraa Qulqulluu Sinodoosii fi Abbootii alaa gidduutti taasifamaa ture akka furamaata akka argatu taasisuun isaanii; Qabeenyaa mana amantaa Ortodoksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa fi gamoowwan keessaa Gamoowwan durii 4 kiilootti argaman lammeen mana kiristaanaaf deebisuu isaanii; iddoo ijaarsa Mana Kiristaanaa Ortodoksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa kan kutaa lallaba mootummaa walta’iinsa Arab Emireets keessatti argamu kan mana kiristaanaa taasisuu isaanii! Manni amantaa Ortodoksii Tawaahidoo Itiyoophiyaa biyya ta’uu ishee labsuun isaanii, laafuun mana kiristaana kan mana amantaa qofa osoo hin taane biyyas mootummaa irrattis miidhaa akka qabu labsuun isaanii; barbaachisaa waan ta’eef kanaafis manni kiristaanaa keenya yerootti badhaasa beekamtii kennuun galateeffatteetti.

Haa ta’u malee, mannii kiristaanaa keenya ibsa daqiiqaa 36f Kabajamoo Ministira Muummee miseensota Caffee Ministirootaaf dhimmoota nagaa fi amantaa irratti kennan, kan Guraandhala 23, 2015 miidiyaalee mootummaa adda addaa irratti tamsa’e cimsitee ilaaltee jirti.

Kanaaf ibsa kenname irratti ejjennoo Mana Kiristaanaa keenya akka armaan gadiitti bal’inaan ni ibsina.

1.Mootummaan bu’aa murtoo sinoodoosii sarbama(diigama) amantaa fi qajeelfama(seera) manni kiristaanaa irratti kennite bu,aa isaa salphisee ilaaluun, dhimmi yeroo ammaa mana amantaa Ortodoksii keessatti mul’atu baay’ee salphaadha jechuun Kabajamoo Ministirri Muummee ibsa kennaniin dhimmichi salphaa fi haasawaan furmaata argachuu kan danda’u ta’uu ibsaniiru. Manni kiristaanaa keenya ibsi kun barsiisa mana kiristaana keenyaa gidduu akka seenu fi bu’aa murtii amantii fi seeraa manni kiristiyaana dabarsitu akka tuffachuu ta’e ni amanti. Kana malees, dhugaan gama lachuu jira, lachuu abboota keenya, nuti nama kamiifuu hin deeggarru. Miseensi kaabinee kamuu akka gidduu hin seenne, ibsi isaan jedhan mana kiristaanaa seeraan beekamtii argatte fi gareewwan seeraan alaa mana kiristaana seeraa irratti ka’an ija wal qixaan ilaalanii irratti mari’achuun qaban jechuun seeraan ala ta’uu kan jajjabeessu, dhaabbilee seera qabeessaf wabii kennuu fi itti gaafatamummaa mootummaan qabu cinaatti kan dhiisee; dhaabileen qaama seerummaa qaban gareewwan seeraan alaatiin akka jeeqamanii fi akka borcaman heyyama kan kennu; Ibsa Seeraa fi seenaa qabeetii ta’uu Mana Kiristaanaa fi oolmaa manni kiristaanaa biyyaaf oolte ilaalcha keessa kan hin galchine wanta ta’eef sirreeffamuu akka qabu Qulqulluun Sinodoosii cimsee dhaamsa isaa dabarsa.

Kana malees, qajeelfamni hojii Kabajamoo Muummichi Ministeeraa kaabineen kamiyyuu dhimma kana keessa seenuu akka hin qabne jechuun dubbatan, murtee Qulqulluu Sinodoosii fi seera qabeessa Mana Kiristaanaa kabajanii fi qaama raawwachiiftuu mootummaa sadarkaa sadarkaan jirun kan nagaa fi nageenya ummataa eegsisuuf itti gaafatamummaa isaanii bahachuu fi aangoo heerri mootummaa qaama raawwachiiftuuf kenne kan haqu; seeraan alummaa kan jajjabeessuu; gochaa olaantummaa seeraa gaaffii keessa galchu waan ta’eef gochi kun akka sirreeffamuu fi mootummaan olaantummaa seeraa fi nageenya dhaabbilee mirkaneessuuf itti gaafatamummaa heera mootummaatiin itti kenname akka ba’u Qulqulluun Sinodoosiin cimsee dhaamsa dabarsa.

Akkuma heera mootummaa keessatti ifatti tumame mootummaa fi amantiin adda ta’uun isaa, mootummaan dhimma amantaa fi qajeelfama mana kiristaanaa keessa seenuu akka hin qabne kan dhugaa amannu yoo ta’u; murtii seeraan ala ta’een diiggama amantaa,seeraa fi bulchiinsaa akka waldhabbii salphaa fi walii galuu dhabuu namoota dhuunfaatti ilaaluun fageenyi ibsa itti kenname yoo ilaallamu Yeroo ammaa kana Qulqulloonni abootiin Phaaphaasonni seera qabeessa kan ta’an ergama ergamaa duuka bu’ummaa isaani buufata xiyyaaraa irraa butamani kiristaanota waaqeffannaaf mana amantaatti walitti qabamanii turan gaddanii akka bittina’an taasisun raakama phaaphaasii guddaa abba olmaa biyyaa tokkoof hin madaalleen oliif gadii jarjarsuun osoo hin hanqanne; inumaayyu miseensota garee seeraan alaatif fakkeenyaaf Welegaa lixaa Welegaa Bahaa Qellam Welegaa fi Zoonii Horogudruu keessatti miseensota humna addaa Mootummaa Naannoo Oromiyaatin eegduu fi kunuunsa paatrooli addaan dhaabbilee seeraa mana kiristaanaa karaa seeraan alaan oonatanii akka seenan;dhaabbileen amantaa fi bulchiinsa mana kiristaanaa caccabee garee seeraan alaatiin akka weeraraman taasifamuun isaa; Hidhaaf dabarfamuu abbootii amantaa fi hojjettoota bulchiinsa mana kiristaanaa gocha seeraan alaa kana morman, konkolaattota tajaajila seeraa mana amantaaf socha’an tajaajila kamiifu akka oolan Mootummaan naannichaa qajeelfamnii kennameera jechuun haguuggama taasifamuun yeroo mula’atu, mootummaan keenya heera mootummaa cabsee dhimma amantaa keessa seenuu isaa fi raggaasifamuu isaatiin fincilli sinodoosiin gaggeeffamaa jiraachuu isaa amantaa kan nama keessa bulchu ta’uu isaatin gochaan kun akka sirreeffamuu fi Mootummaan itti gaafatamumma isaa bahuun; mirgaa fi birmadummaa dhabilee mana kiristaanaa akka kabajamu qabeenyi ishees garee qamoolee seeraan alaatin akka hin weeraramne akka eegu; haala qindeesa ijaarsa seeraa qulqulluu sinoodosiin Eebbifamoo phaaphaasniifi qondaaltonni mana kiristaanaa rakkina ykn balaa nageenyaa tokko malee mana amantaa itti ramadaman keessatti itti gaafatamummaa isaanii akka ba’ataniif eegumsaa fi nageenya jireenyaa barbaachisaa ta’e akka mirkaneessu Qulqulluun Sinodoosiin cimsee dhaamsa dabarsa.

2.Kabajamoo Muummichi Ministeeraa hogansa mootumma darbanii akka waabitti kaasuun mootummaan badhaadhinaa amma jiru kun Qulqulluu Sinodoosii E/O/T/C biyya alaa ture araaran akka tokkoomse yeroo ibsu biyya keessa teessoo lamaa hoggansa paatriyarikumma lama jirachuu irratti ibsa kennan ilaalchisee;- Haala siyaasa yeroo sana ture irraa kan ka’een hiramni Sinodoosii ture araaraan guduunfamuun dhugaa ture ta’us waliigaltee araaraa ture irratti ifatti akka tumametti Paatriyaarikoonni lama teessoo tokko irratti kan taa’an osoo hin taane eebbifamoo Qulqulluu Aabuna Marqoriyoos kabajni paatriyaarikummaa isaanii akkuma kabajametti ta’ee kadhannaa fi eebbaan akka tajaajilan yoo ta’u, eebbifamoo Qulqulluu Aabuna Maatiyaas duree Phaaphaasota Itiyoophiyaa Teessoo Takla Haaymaanot irratti Icaggee kan ta’an ammoo bulchiinsa Mana Kiristaanaa durummaadhaan akka gaggeessan ifatti murtee guutuu Yaa’ii sinodoosiitiin bu’uura murtaa’een kan hojiirra ooleefi dhugaa caasaa mana Kiristaanittii hundatti beekamu haaluun teessoo tokko irratti paatriyaarikoonni lama gaggeessaa turani jedhamuun haalli itti ibsame dhugaa irratti kan hundaa’e osoo hin taane Isa yeroo ammaa kana Muudama Phaaphaasummaa fi fonqolcha Sinodoosii amantaa Qannoonaa fi hojmaata bulchiinsa mana kiristaanaa diigeef haguuggii kennuuf kan dubbatame ta’uurra darbee warreen yaa’ii Guutuu qulqulluu sinodoosiitiin foo’aman durumaa muudamicha raawwannee araaraa fi mariidhaan deebina jedhanii raawwachuu isaanii dubbachaa turan yaada mirkaneessu; ammas mariidhaan qajeelfama amantaa diigaatii, sirna qannoonaa keessan cabsaatii, caasaa bulchiinsa keessanii diigaatii isaan simadhaa akka jechuutti ibsa qajeelfama dabalate waan ta’eef akka sirreefamu qulqulluu sinodoosiin ni yaadachiisa.

3. Kabajamuu muummichi ministeeraa yeroo araarri adeemsifametti muudamni abbootii biyya amabaatto kennamee kan fudhatama argate sadarkaa sadarkaadhaan tajaajilarra waan turaniifi kan jedhu ilaalchisee:-
   Abbootiin eebbifamoon biyya alaa turan miseensa qulqulluu sinodoosii ta’uun akan hammatamanii fi muudamni isaanii kan fudhatama argate muudamni isaanii kan raawwatame qannoonaan mana kiristaanaa cabee osoo hin taane paatriyaarikii seera qabeessaan kan muudaman ta’uu irra darbee yeroo sanaatiin goodaansarra kan turan dhiibbaa siyaasaatiin ta’uun osoo beekamuu muudama seera qabeessa raawwate muudama seeraan alaa waliin waliin makuunii fi walmadaalchisuun ibsi kenname akka sirreeffamu qulqulluu sinodoosiin cimsee akeekkachiisa.
4. Kabajamoo muumichi ministeeraa ibsa isaanii irratti mirga afaaniin tajaajilamuu mootummaan ukkaamsuu hin danda’u jechuun kan ibsan ilaalchisee:-
   Manni kiristaanaa haadha taate seenaan ishee jaarraawwan cehe akka mirkaneessutti tajaajila afaanii seera isheetiin kan mirkaneessite; kanarra darbee haala addaatiin namoonni dhuunfaa keessattuu Naannoo Oromiyaatti kan caqasan ilaalchisee Kiristaanota Mootummaa naannoo Oromiyaa keessa jiraataniif tajaajila afaanii kennaa kan turte yoo ta’u kitaabolee waaqeffannaa mana kiristaanittii afaan Oromootti hiikuun tajaajilaaf kan dhiyeessite; Phaaphaasota muudama seeraan alaa gaggeessanii aangoo irraa haqaman sadan dabalatee abbootii Phaaphaasota hedduu muuddee kutaalee lallabaa naannicha keessatti argaman hedduu irratti ramaddee tajaajila akka kennite; dhalloota naannoo sanaas barsiisuun barumsa mana kiristaanaa afaan dhagahaniin baratanii tajaajilaaf ga’umsa akka qabaatan kolleejjii afuurawaa banuun, kutaalee lallabaa irratti dhaabilee leenjii lubootaa hundeessuun tajaajiltoota, luboota, diyaaqonootaa fi lallabdoota wangeelaa kumaatamatti lakkaa’aman barsiisuun ergitee barsiisaa osoo jirtuu akka waan tajaajila afaanii dhorkitee fi Mormiteetti, tajaajiliochaaf akka waan balbala ishee cufteetti lakkaahuun ibsi kenname kan dhugaa irraa fagaateefi warreen seeraan ala aangoo barbaadaniif adeemsaa fi ibsa seeraan alaatiin beekamtii kennuu waan ta’eef sirreeffamni akka itti kennamu qulqulluu sinodoosiin cimsee beeksisa.
5. Qabiiyee Mana Kiristaanaatiif kenname jedhamee fi ibsa Manneen Kiristaanaa Dbra Rohaa qulqulluu Laallibalaa ilaalchisee ibsa kenname ilaallatee:-
   Kabajamoo Muummichi Ministeeraa Ibsa isaanii irratti kenniinsa qabiyyee lafaa bakka waaqeffannaa wajjin walqabatee Mana Kiristaanaa Ortodoks Tawaahidoo Itiyoophiyaatiif waggoota arfan darban keessatti manneen amantaa warreen kaan irraa haala caaluun Kaaree Meetita Miliyoona tokkoo fi kuma afurtamii afurii ol akka kennamee fi qabiiyeen kunis manneen amantaa kaan caala harka sadiin akka caalu ibsuun qabiyyee haaraan waan kennameef fakkeessuun ibsi kenname gonkumaa dhara kan ta’eefi uummata kan dogoggorsu waan ta’eef sirreeffamuu qaba. Kunis qabiyyeen Mana Kiristaanaatiif kenname jedhame durumaa kan harka amana kiristaanaa turee fi manni kiristaanaa waggoota hedduudhaaf itti tajaajilamaa turtee fi waggoota hedduudhaaf kaartaan akka kennamuuf gaafachaa turte Qabiyyee ishee duraanii Malee bu’uura Labsii Liiziitiin akka haaraatti ramadameefii kan argatte miti. Haala ibsameen hin kennamneef malee osoo kennameetiif ta’ee illee Uummata Finfinnee keessa jiraatan keessaa dhibbataan torbaatamii shan (75%) hordofaa amantaa Ortodoksii waan ta’eef manneen amantaa kaan irra caala kennamuun isaa faayidaa addaa jedhamee ibsamuu hin danda’u.
   Manneen Kiristaanaa Dabra Rohaa qulqulluu Laallibalaa Itiyoophiyaarra darbee ambaa seenaa addunyaa ta’uun isaa beekamaadha. Dhaabbileen Mootummaa biyyoota alaa haaromsa mana kiristaanaa kanaaf gargaarsa kennuu isaanii afaan Muummicha ministeeraatiin kan dubbatame ta’ee osoo jiruu; kan mootummaan galii dhaabbataa irraa argatu, bakka hawwata Turistii ta’uun isaa beekamaa ta’ee osoo jiruu qabeenya Mana Kiristaanaa qofa akka ta’etti lakkaa’amuun gargaarsa Mootummaa Faransaayiin taasifame akka faayidaa addaa Mana Kiristaanaatti ilaalamee dhiyaachuun isaa seera qabeessa miti.
6. Muummichi Ministeeraa Naannoo Tigraayitti waraana ture hordofuun amantoota Naannoo sana keessa jiraataniif abbootii ibsa kennan irratti mormiin tokko osoo hin ka’iin amma muudannoo oromiyaa irratti hanga kana mormuun sirrii miti jechuun ibsa kennaniif:-
   Duraan dursee Ibsa abbootii Mana Kiristaanaa Naannoo Tigraay kennan irraa hubachuun akka danda’amuttii fi Amantoonni kiristaanaa hundi akkuma beekanitti abbootiin kun seera mana diiguun Sinodoosii hin hundeessine; Phaaphaasotas hin muudne. Dhugaan jiru kana ta’ee osoo jiruu haala muudma seeraan alaa fi fonqolcha sinodoosii amma muudate kana haguuggii seeraa qabsiisuu fi haala wal hin fakkaanne kana wal fakkeessuuf ibsi kenname sirreeffamni akka itti kennamu qulqulluu sinodoosiin cimsee yaadachiisa.
   Xumura irratti Mootummaan keenyi itti gaafatamummee heera mootummaatiin itti kenname ba’uudhaan birmadummaa dhaabbata Mana Kiristaanaa; Mirgaa fi faayidaa seeraan kennameef kabachiisuun warreen raawwii seeraan ala raawwatan irratti sirreeffamni barbaachisu akka fudhatamu taasisuun itti gaafatamummaa isaa akka bahu qulqulluu sinodoosiin cimsee akka yaadachiise; kuni hin ta’u taanaan garuu qulqulluu Paatriyaarikii irraa eegalee eebbifamoonni abbootiin Phaaphaasonni, tajaajiltoota Mana Kiristaanaa Kan ta’an luboonni fi amantoonni kan irratti hirmaatan hiriira nagaa akka guutuu addunyaatti gaggeessuumiidhama keenya addunyaa maraaf kan beeksifannu; rakkinni kun hundi furamee mirgi mana Kiristaanaa eeggamuun isaa hanga mirkanaa’utti hiriira wal irraa hin cinne hanga wareegama lubbiitti gahu kan raawwannu ta’uu qulqulluu sinodoosiin ni beeksisa.

Qulqulluu sinodoosii Mana Kiristaanaa Ortodoks Tawaahidoo Itiyoophiyaa

Amajjii 24 bara 2015
Finfinnee Itiyoophiyaa

@Mahibere Kidusan Broadcast Service – ማኅበረ ቅዱሳን ብሮድካስት አገልግሎት