Dhaloota Kiristoos
Barsiisaa Betire Maariyaam Ababaawu/barsiisaa hiikkaa Fitihaa Nagastii/Haqa Mootii/
Dhalli namaa bilisummaa isaatti fayyadamee muka balas hin nyaatin jedhame nyaatee ofii isaa irratti du’a labse. Waaqayyoo irraas adda ba’e (S.Uum. 2:17). Dhiifamni hojii amalummaa isaa kan ta’e Waaqayyoos namni du’ee akka hafu hin taasisne. Ilmoo Ilmoo isaa irraa dhalatee akka isa fayyisu waadaa kenneef. Waaqayyoon waadaa kanas namoota baroottan garaa garaa keessaati ka’aniif raajota garaa garaatiin dubbachisee.
“Guyyaa Shanii fi walakkaa booda sin dhiisa. Dhiifamas nan taasisa” (Qelemenxoos 3:19, Isaa 9:6) akkuma jedhu, yerochis yeroo ga’etti qaama sadeen keessaa tokko kan ta’e Ilmi Dubroo Maariyaam irraa dhalate. ” Haa ta’u malee yeroon beellamaa akkuma ga’een Waaqayyoon Ilma isaa erge” (Maat. 2:21-23, Luq. 2:6-7, Yoh. 1:14, Gal. 4:6)
Dhaloota lamaan Gooftaa keenyaa
Gooftaan keenya dhaloota lama qaba. Innis dhaloota duraa fi dhaloota boodaa jedhamu.
Dhaloota duraa /dhaloota jalqabaa
Abbaan Ilma baroottaniin osoo hin caaliin, jechummaan Ilmaa Afuurummaan Afuura Qulqulluu osoo hin beekkamin, Ilma ni dhalche Afuura Qulqulluu baase jenna. Kunis dandeettii sammuu keenyaatiin ol kan ta’ee fi sammuu namootaa fi Ergamootaatiin kan hin tilmaamamne (hin yaadamne) dha. “Urjii barii dursee Garaa /gadaameessa/ keessaan si dhalche” Faar. 109:3
akkuma jedhu. Kanaafuu, hojiin Abbaa Dhalchuu ta’uun beekame. Hojiin Ilmaas dhalachuu dha. Dhaloota Isaa duraatiin haadha hin qabu. Qulqulluu Yaared barruu isaa Baha Ifaa irratti “ከመዝ ነአ ምን ዘአ ልቦቱ እም በ ሰ ማያት jedhee kan inni ibse isa kana dha. Dhaloota Isaa kanaan adda
bahinsa hin qabu. Kana jechuunis Abbaan Ilma yoo dhalchu Ilmi Abbaa irraa Adda hin bane /hin fo’amne/ . Dhaloonni Isaa hin lakkaawamu kan jechisiisees isa kana dha. Ilmi Ilma jedhamaa jiraata.
Dhaloota boodaa /Dhaloota lammaffaa/
Dhaloota boodaa kan isa jechisiise dhaloota Isa jalqabaati. Bara boodaattis Addaam fayyisuuf1 Abbaa malee dhaloota Dubroo Maariyaam irraa dhalatee dha. Dhaloonni kun sanyii dhiiraa
malee, Walqunnamtii malee dhaloota Dubroo Maariyaam irraa dhalateedha. Dhalachuu Kiristoosiin abdiin dhala namaa xummuura argate. Kanaafis tiksitoonni Ergamoota Waaqayyoo waliin galata gammachuu dhiyeessan. “Akka tasaas Ergamicha sana waliin hoomaan samii Waaqayyoo galateeffachaa dhufani. Kabajni Waaqayyoof samii irratti nageenyis lafa irratti…. Dhala namaatiifis eyyamni gaariin ta’eef” Luqaas 2:13-14 akkuma jedhu, Biyyi lafaa lallabbii nageenyaa dhageesse. Nageenyi ishee Kiristoosis ni dhufe. Dhalli namaa qoreen waraantuun sirratti haa biqilu wanti yaraa ta’e hunduu siin haa mo’atu jedhamee dubbatameef. Dhaloota kiristoosiin “Eyyamni gaariin ta’e ef ”. Durbeen Uumaa ishee fooniin deesse. (Amantaa Abbootaa 47:2-4)
Akkamitti nama ta’e
Ilmi yeroo nama ta’u Waaqummaa isaa osoo hin gadhiisin osoo hin jijjiiramini dha. Waaqayyoo waaqa jijjiiramu waan hin taaneef. Namnis Waaqa yoo ta’u namummaan isaa jijjirameeti miti. Namni Waaqa ta’e jennee yoo dubbannu waa’ee namummaa Kiristoosii dubbachaa akka jirru hubachuun barbaachisaa dha. Waaqnis nama ta’e yoo jennus qaama Isaa adda ta’een ilma namaa ta’e jechuu keenya akka ta’e beekuun barabaachisaa dha.
Abbaan fi Afuurri Qulqulluun nama hin taane waan ta’eef. Ta’umsi Laphee fi Ta’umsi Afuuraa nama hin taane waan ta’eef. Jechi foon yoo ta’u foonis Jecha ta’e. Jechaaf kan malu hundumti fooniif ta’e, fooniif kan malu hundis Jechaaf ni ta’e. Qulqulluun Qeerloos akkuma dubbate “እንቲኣሁ ለቃል ኮነ ለሥጋ ወእንቲኣሁ ለሥጋ ኮነ ለቃል።” Olaantummaa Kiristoos gad of qabiinsa Isaatiin Isa beekne. Kanaafuu, osoo hin jijjiiramin, osoo walitti hin makamin, osoo adda hin
ba’in Tawahiidoodhaan /Waloomaan/ nama ta’e.
Galanni Waaqayyoof haa ta’u.
1 Fayyisuu-ማዳን፣ fayyisuu-መፈወስ